اندیشه بنان

–   فاطمه (س) و محبوبیت انفاق

حضرت فاطمه عليهاالسلام :

حُبِّبَ إلَىَّ من دُنياكُم ثَلاثٌ : تِلاوَةُ كِتابِ اللّه ِ و النَّظَرُ في وَجهِ رَسولِ اللّه ِ و الإنفاقُ في سَبيلِ اللّه ِ ؛ ( نهج الحياة ، ح 164 )
از دنياى شما سه چيز برایم محبوب است : تلاوت قرآن ، نگاه به چهره پيامبر خدا (ص) و انفاق در راه خداوند متعال .

مال ومنال  برای بشر خاکی  عزیز ودوست داشتنی است وبه همین خاطر همه  تلاش می کنند تا آن را به دست آورند وتلاش می کنند تا آن را ذخیره نموده  و نگه دارند واز دست  ندهند .  اما زهرای اطهر (س)  علی رغم این تفکر وعلی رغم این نوع میل واحساس نه تنها مال ومنال خود را ذخیره نمی کند بل آن را در راه خدا انفاق می کند .

البته ممکن است بسیاری از افراد  مال خود را بخاطر اداءتکلیف شرعی انفاق کنند ودر تکلیف ممکن است میل ورغبت نباشد چراکه تکلیف از کلفت ومشقت است یعنی تکلیف را از آن جهت تکلیف گویند که انجام آن برای مکلف آمیخته با کلفت وسختی است وشاید با میل و رغبت نباشد؛ ولی زهرای  مرضیه (س) آن را نه به عنوان تکلیف بل آن را با عشق وعلاقه ومیل باطنی انجام  می دهد و به خاطر آنکه امر ودستور محبوب ومعشوق است .

برخی شاید تصور کنند انفاق این چنینی یک نوع تجارت است  چون خداوند  انفاق فی سبیل الله را جبران می کند وخداوند متعال در عوض  تا ده برابر و یا هفتاد برابر بل تا هفتصد برابر جبران می کند .

و انسان عاقل در این نوع تجارت که تجارت مباح وبسیار سودمند است شرکت می کند تا سود کلان ببرد.

وممکن است این انفاق  به جهت دیگری باشد وآن اینکه اگرکسی از مظاهر دنیا بدهد خداوند از مظاهر معنوی به او عطا می کند مثلا انسان مال در راه خدا می دهد وخداوند اورا تزکیه می کند چنانکه قرآن  می فرماید:

اَلَّذی یُؤتی مالَهُ یَتَزَکی (سوره اللیل آیه 10) کسی که  مال خود را می دهد تا نفس او پاک وتمیز وتزکیه شود.

پس این کار خیلی ارزش دارد چرا که او در حقیقت  مس می دهد و طلا می گیرد ، یک می دهد هزار  می گیرد ، عَرَض می دهد و جوهر می گیرد ومال می دهد و جان می گیرد . زیرا اموال جزء جوهر انسان نیستند بل خارج از انسان واز عوارض او یند  اما تزکیه مربوط به نفس وجان انسان است وتزکیه نفس بهای نفس  را بالا می برد  ونفس را زلال تر ،کار آمدتر وقدرتمندتر می کند  وتزکیه نفس در حقیقت نوعی افزایش جان وافزایش جوهر است .

پس انفاق این چنینی بسیار مفید است  چرا که انسان با هزینه مال ، جان او صاف وزلال می شود وطراوت پیدا می کند و این کم چیزی نیست .

وشاید این انفاق  جهت دیگری داشته باشد وآن رضایت ورضوان خداوند متعال است .یعنی مال می دهد تا رضایت خدا را کسب کند  وانفاق می کند تا  رضوان خدا وند متعال را به دست می آورد . مال می دهد تا قرب به  حق پیدا کند  ومقام وصل ومقام زُلفی  بیابد .

والبته این یک چیزی است که نمی توان برای آن قیمتی تعیین نمود  بل باید گفت این کمال مطلقی است که نصیب انسان می شود وشاید به این خاطر باشد که انفاق برای زهرای اطهر (س) محبوب  می شود  چون محبوبی است که او را به محبوب واقعی می رساند و وسیله ای است که او را به معشوق حقیقی وصل می کند . وآیا چنین چیزی نمی ارزد که محبوب انسان باشد ؟

حاصل آنکه انفاق ممکن است برای امور یاد شده باشد وهریک از این امور اگر برای حضرت زهرای اطهر (س) اتفاق بیفتد پسندیده است . یعنی اگر حضرت انفاقش چه برای اداءتکلیف باشد ویا برای تجارت معنوی باشد ویا برای تزکیه نفس ویابرای رضوان وخوشنودی خداوند باشد  پسندیده ودرست است ولی حضرت انفاقش را برای رضوان وخوشنودی خدا وبرای رضایت محبوب انجام می دهد.