اندیشه بنان

چهل حدیث موضوعی از امام حسین (ع)

• برحذرشدن از ظلم

امام حسین (ع):

اَی بُنَیَّ !  اِیّاکَ وَ ظُلمَ  مَن لایَجِدُ  عَلَیکَ ناصِراً اِلَّا اللهَ جَلَّ وَعَزَّ .

فرزندم از ظلم به کسی که یاوری جز خداوند جلیل وعزیز ندارد بر حذر باش .(تحف العقول ، ج1 ، ص440)

 

• بخیل کیست؟

امام حسین (ع):

اَلبَخیلُ مَن بَخِلَ بِالسَّلامِ  .

بخیل کسی است که از سلام بخل به ورزد. (تحف العقول ، ج1 ، ص443)

 

• برحذر شدن از کار منجر به عذرخواهی

امام حسین (ع):

اِیّاکَ وَ ما تَعتَذِرُ مِنهُ فَاِنَّ المُومِنَ لا یُسیءُ وَ لا یَعتَذِرُ  وَالمُنافِقُ کُلَّ  یَومٍ یُسیءُ وَ یَعتَذِرُ .

از ازکاری که بخاطر آن مجبور می شوی عذر خواهی کنی برحذر باش چراکه مومن کار بد انجام نمی دهد تا مجبور شود عذر خواهی کند و منافق مرتکب بدی می شود و در پی آن ناچار به عذر خواهی می گردد . (تحف العقول ، ج1 ، ص443)

 

• آثار سلام

امام حسین (ع):

لِلسَّلامِ سَبعُونَ حَسَنَهً تِسعٌ وَسِتُّونَ لِلمُبتَدِیءِ وَ واحِدَهٌ  لِلرّادِّ .

برای سلام هفتاد حسنه ثبت می شود که شصت ونه تا برای سلام کننده ویکی برای جواب دهنده است. (تحف العقول ، ج1 ، ص443  )

 

• زیان غیبت

امام حسین (ع):

خطاب به مردی که در نزد او غیبت کسی را خواست بکند فرمود:

یا هذا کُفَّ  عَن الغَیبَهِ فَاِنَّها اِدامُ کِلابِ النّارِ.

ای مرد ! از غیبت و بدگویی پشت سر افراد اجتناب کن چراکه غیبت  نان خورشت وچاشنی غذای سگهای جهنم است

(تحف العقول ، ج1 ، ص438)

 

• آثار کار نیک

امام حسین (ع):

خطاب به کسی که گفته بود : نیکی به کسیکه لایق نیکی نیست تباه نمودن مال است فرمود:

لَیسَ کَذالِکَ وَ لکِن تَکُونُ الصَّنیعَهُ مِثلَ وابِلِ المَطَرِ تُصیبُ البَرَّ وَالفاجِرَ .

اینگونه نیست ؛ ولکن مثل کار خیر مثل تگرگ( باران دانه درشت) که  وقتی می بارد هم به نیکوکار می رسد وهم به بدکار. (یعنی حکمت کار خیر بهره بردن نیکوکاران است ولکن بدکاران هم از کنار آن حظ می برند  ) (تحف العقول ، ج1 ، ص 438)

 

• اقسام عبادت

امام حسین (ع):

اِنَّ قَوماً عَبَدُوا اللهَ رَغبَهً فَتِلکَ عِبادَهُ التُجّارِ وَ اِنَّ قَوماً عَبَدُوا اللهَ رَهبَهً فَتِلکَ عِبادَهُ العَبیدِ وَ اِنَّ قَوماً عَبَدُوا اللهَ شُکراً فَتِلکَ عِبادَهُ الاَحرارِ وَهِیَ اَفضَلُ العِبادَهِ .

گروهی بخاطر علاقه به بهشت خدا را عبادت می کنند که این عبادت تجار است وگروهی به خاطر ترس از جهنم خدارا عبادت می کنند که این عبادت بردگان است وگروهی خدا را بخاطر شکر وسپاس عبادت می کنند که این عبادت آزادگان است واین برترین نوع عبادت است .  (تحف العقول ، ج1 ، ص438)

 

• اول سلام آنگاه کلام

امام حسین (ع):

خطاب به کسی که پیش از سلام به حضرت عرض کرد چطوری ؟ عافاک الله (همواره در عافیت خدا باشی) فرمود :

اَلسَّلامُ قَبلَ الکَلامِ عافاکَ اللهُ .ثُمَّ قالَ: لا تَاذَ نُوا حَتّی یُسَلِّمَ .

سلام پیش از کلام .(در امان وعافیت خدا باشید) آنگاه اضافه فرمود: اجازه سخن به کسی ندهید تا اینکه نخست سلام کند  (تحف العقول ، ج1 ، ص439)

 

• استدراج چیست؟

امام حسین (ع):

اَلاِستِدراجُ مِنَ اللهِ سُبحانَهُ لِعَبِدِهِ اَن یُسبِغَ عَلَیهِ النِّعَمَ وَ یَسلِبَهُ الشُّکرَ.

خداوند سبحان هرگاه نسبت به بنده اش بخواهد کیفر” استدراج” اعمال نماید نخست نعمت خود را بر او فراوان می کند آنگاه روح شکر وسپاس را از او سلب می نماید .  (تحف العقول ، ج1 ، ص439)

 

 

• رو زدن ودر خواست کردن در چه شرائطی؟

امام حسین (ع):

اِنَّ المَسئَلَهَ لا تَصلَحُ اِلّافی غُرمٍ فادِحٍ اَو فَقرٍ مُدقِعٍ  اَو حَمالَهٍ مُفظِعَهٍ .

در خواست ازکسی به مصلحت نیست مگر بخاطر سه موضوع : یکی خسارت سنگین دوم فقری خوار کننده وسوم ضمانتی سخت وگران  (تحف العقول ، ج1 ، ص440)

 

• هم نشینی با چه کسی ؟

امام حسین (ع):

مِن دَلائِلِ عَلاماتِ القَبُولِ اَلجُلُوسُ اِلی اَهلِ العُقُولِ .

از دلائل و نشانه های سعادت  همنشینی با خردمندان است . (تحف العقول ، ج1 ، ص442)

 

• جدال وستیز زبانی باچه کسی ؟

امام حسین (ع):

مِن عَلاماتِ اَسبابِ الجَهلِ اَلمُماراهُ لِغَیرِ اَهلِ الکُفرِ.

از نشانه های جهل ونادانی جدال با غیر مخالف و ستیز زبانی با خودی است . (تحف العقول ، ج1 ، ص443)

 

• عالم واقعی؟

امام حسین (ع):

مِن دَلائِلِ العالِمِ  اِنتَقادُهُ لِحَدیثِهُِ وَعِلمُهُ بِحَقائِقِ فُنُونِ النَّظَرِ .

از نشانه های عالم همان نقدی است که به سخن خود می زند واشراف علمی به حقائق نظریات است . (تحف العقول ، ج1 ، ص443)

 

 

• مومن ومددخواهی از خدا

امام حسین (ع):

اِنَّ المُؤمِنَ اِتَّخَذَ اللهَ عِصمَتَهُ وَقَولَهُ مِرآتَهُ .

مومن خداوند متعال را مایه صیانت وحمایت خود وسخن او را آینه زندگی خویش قرار می دهد . (تحف العقول ، ج1 ، ص443)

 

• کار با معصیت ناکام است

امام حسین (ع):

مَن حاوَلَ اَمراً بِمَعصِیَهِ اللهِ کانَ اَفوَتَ لِما یَرجُو وَ اَسرَعَ لِما یَحذَرُ.

هر کس با معصیت خدا قصد کاری کند آنچه را که به آن امید بسته بود همان را سریعتر از دست می دهد وآنچه را که از آن  می گریزد همان  زودتر به سرش می  آید . (تحف العقول ، ج1 ، ص444)

 

• جدال با همفکر نشانه جهل

امام حسین (ع):

مِن عَلاماتِ اَسبابِ الجاهِلِ اَلمُماراهُ لِغَیرِاَهلِ الکُفرِ.

از نشانه های نادانی مجادله وستیز با غیر مخالف است. (تحف العقول ، ج1 ، ص443)

 

• تقوا وتبدیل مکروه به محبوب

امام حسین (ع):

اُوصیکُم بِتَقوَی اللهِ فَاِنَّ اللهَ قَد ضَمِنَ لِمَنِ اتَّقاهُ اَن یَحُولَهُ عَمّا یَکرَهُ اِلی مایُحِبُّ وَ یَرزُقُهُ مِن حَیثُ لا یَحتَسِبُ.

شما را به تقوای الهی سفارش می کنم چرا که خداوند متعال برای کسی که تقوای الهی را مراعات کند تضمین نموده تا او را از وضعیت مکروه وناخوشایند به وضعیت محبوب ودوست داشتنی تغییر داده واز جایی که فکرش را هم نمی کند به او روزی بدهد . (تحف العقول ، ج1 ، ص428)

 

• ترس از عقوبت گناه خود یا گناه دیگران؟

امام حسین (ع):

اِیّاکَ اَن تَکُونَ مِمَّن یَخافُ عَلَی العِبادِ مِن ذُ نُوبِهِم  وَ یَأمَنُ العُقُوبَهَ مِن ذَنبِهِ.

برحذر باش از اینکه جزء آنهایی باشی که از گناه دیگران نسبت به سزای آن بترسد اما نسبت به سزای گناه خودش آسوده باشد وباکی نداشته باشد. (تحف العقول ، ج1 ، ص428)

 

• خط وسیر زندگی مردم بر عهده علماء است

امام حسین (ع):

اِنَّ مَجارِیَ الاُمُورِ وَ الاَحکامِ عَلی اَیدِی العُلَماءِ بِا للهِ اَلاُمَناءِعَلی حَلالِهِ وَحَرامِهِ.

خط وسیر زندگی(مردم) واحکام مربوطه به آن  بر عهده علمای الهی که امین برحلال وحرام خدایند قرار داده شد.  (تحف العقول ، ج1 ، ص424)

 

• هفت چیزی که بدون مادر به دنیا آمدند

امام حسین (ع):

سَبعَهُ اَشیاءَ لَم تُخلَق فی رَحِمٍ فَاَ وَّ لُها آدَمُ ثُمَّ حَوّا وَالغُرابُ وَکَبشُ اِبراهیمَ (ع) وَ ناقَهُ اللهِ وَ عَصا مُوسی (ع) وَ الطَّیرُ الَّذی خَلَقَهُ عیسَی بنُ مَریَمَ  (ع).

هفت چیز هستند که از شکم مادر متولد نگردیدند :  اول آنها حضرت آدم (ع) بعدش حوا(س) وهم چنین کلاغ و قوچ ابراهیم و ناقه الله وعصای حضرت موسی (ع) وآن پرنده یی که حضرت عیسی ابن مریم به اذن الله آفرید .(تحف العقول ، ج1 ، ص432)

 

• ارزاق بندگان از کجا است ؟

امام حسین (ع):

اَرزاقُ العِبادِ فِی السَّماءِالرّابِعَهِ یُنَزِّ لُهَا اللهُ بِقَدَرٍ وَ یَبسُطُها بِقَدَرٍ.

روزی بندگان خدا در آسمان چهارم تنظیم وتدارک می شود واز همانجا خداوند متعال  بر اساس مشیت خود برای بندگان به اندازه نازل می کند وبا مشیت خود بسط وگسترش می دهد . (تحف العقول ، ج1 ، ص432)

 

• ملامت از منکرین حق البیت(ع)

امام حسین (ع):

وَیلٌ لِلمُنکِرینَ حَقَّنا اَهلِ البَیتِ ماذا یَلقاهُم بِهِ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ (ص)مِن اِدامَهِ الغَضَبِ وَ شِدَّهِ العَذابِ.

وای بر آنهایی که حق ما اهلبیت را انکار می کنند  . چگونه پیامبر خدا از شدت خشم وعذاب با آنها ملاقات کند ؟ (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص143)

 

• ارزش صبر واستقامت

امام حسین (ع):

اِنَّ الصَّبرَ مِنَ الدّینِ وَالکَرَمِ .

صبرواستقامت جزء دین وجزء بزرگی وجوانمردی است. (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص150)

 

 

 

• حرص و رزق

امام حسین (ع):

اِنَّ الجَشَعَ لا یُقَدِّمُ رِزقاً  وَالجَزَعَ لا یُؤَخِّرُ اَجَلاً .

حرص و آزمندی هیچ روزی ای  را جلو نمی اندازد وجزع وبیتابی هم هیچ اجل ومردنی را تأخیر نمی اندازد . (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص150)

 

• تکریم برادر

امام حسین (ع):

اِنّی لا اُحِبُّ اَن تَکُونَ دَرَجَتی اَعلی مِن دَرَجَهِ اَخی.

دوست ندارم که مقام ورتبه ام بالاتر از مقام و رتبه برادرم باشد.   (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص240)

 

• ارزش اهلبیت (ع)

امام حسین (ع):

مَن مِثلُنا وَ  قَد جَعَلَ اللهُ جَدَّ نا اَشرَفَ اَهلِ السَّماواتِ وَ الاَرضِ وَ اَبانا خَیرَ اَهلِ المَشرِقِ وَ المَغرِبِ وَ  اُمَّنا سَیِّدَهً عَلی جَمیعِ نِساءِ العالَمینَ وَ جَعَلَ جَدَّ تَنا اُمَّ المُومِنینَ وَنَحنُ سَیِّدا شِبابِ اَهلِ الجَنَّهِ.

چه کسی مثل ما است در حالی که خداوند متعال جد ما را اشرف اهل آسمانها وزمین قرارداده وپدر ما را بهترین اهل شرق وغرب و مادر ما را سرور زنان عالم وجده  ما  را   ام المومنین(مادر همه اهل ایمان) وخود ما را سرور جوانان بهشت قرار داده است؟

(فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص54)

 

 

 

• محب اهلبیت(ع) در قیامت

امام حسین (ع):

مَن اَحَبَّنا لا یُحِبُّنا لِقَرابَهٍ بَینَنا وَ بَینَهُ وَلا لِمَعرُوفٍ اَسدَیناهُ اِلَیهِ اِ نَّما اَحَبَّنا لِلّهِ وَرَسُولِهِ جاءَ مَعَنا یَومَ القِیامَهِ کَهاتَینِ .

هرکس ما را دوست بدارد {اما} نه بخاطر خویشاوندی بین ما و او و نه بخاطر احسانی که به او کردیم {بل} فقط بخاطر خدا ورسول خدا  ما را دوست بدارد  روز قیامت همراه ماست مانند این دو انگشت.   (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص263)

 

• ارزش اهلبیت (ع)

امام حسین (ع):

نَحنُ حِزبُ اللهِ الغالِبُونَ وَ عِترَهُ رَسُولِ اللهِ (ص) الاَ قرَ بُونَ وَ اَهلُ بَیتِهِ الطَّیِّبوُنَ وَ اَحَدُ الثِّقلَینِ الَّذَینِ جَعَلَنا رَسُولُ اللهِ (ص) ثانِیَ کِتابِ اللهِ تَبارَکَ  وَ تَعالی .

ما حزب پیروز خدائیم ونزدیکترین عترت رسول خدا  و اهل بیت پاک سرشت او و یکی از دوگوهر گرانبهائی که پیامبر (ص) مارا همتا ی کتاب خدا ی تبارک وتعالی قرار داد هستیم .   (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص268)

 

• ضرورت اطاعت از اهلبیت (ع)

امام حسین (ع):

فأَطیعُونا فَإنَّ طاعَتَنا  مَفرُوضَهٌ اَن کانَت بِطاعَهِ اللهِ مَقرَونَهٌ  قالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ : اَطیعُوا اللهَ وَ اَطیعُوا الرَّسُولَ وَ اُولِی الاَمرِ مِنکُم.

از ما اطاعت کنید چرا که طاعت ما واجب است زیرا طاعت ما به طاعت خداوند مقرون است .{چون  }خداوند عزیز  وجلیل فرمود : ازخدا ورسول وصاحبان امر اطاعت کنید.  (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص269)

 

• بهترین مال ها

امام حسین (ع):

اِنَّ خَیرَ مالِکَ ما وَقَیتَ بِهِ عِرضَکَ.

بهترین مالت آن مالی است که با آن آبرویت را حفظ کنی .  (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص277)

 

• اسلام مایه کمال

امام حسین (ع):

وَقَد رَفَعَ اللهُ بِالاِسلامِ الخَسیسَهَ وَ وَضَعَ عَنّا بِهِ النَّقیصَهَ.

خداوند متعال به وسیله اسلام پستی وفرومایگی را برداشت وبه وسیله اسلام نقص وکاستی را از ما فرو ریخت.

(فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص279)

 

 

• نقش امر به معروف

امام حسین (ع):

فَبَدَءَ اللهُ بِالاَمرِ بِالمَعرُوفِ وَالنَّهیِ عَنِ المُنکَرِفَریضَهً مِنهُ لِعِلمِهِ بِاَ نَّها اِذا اُدِّ یَت وَ اُقیمَت اِستَقامَت الفَرائِضُ کُلُّها هَیِّنُها وَ صَعبُها.

خداوند متعال امر به معروف ونهی از منکر را به عنوان فریضه از خود آغاز نموده چون می دانست که اگر امر به معروف ونهی از منکر در جامعه اقامه شود همه فرائض چه آسانش وچه سختش استوار خواهند شد. (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص312)

 

• تاثیر امر به معروف

امام حسین (ع):

اِنَّ الاَمرَ بِالمَعرُوفِ وَ النَّهیَ عَنِ المُنکَرِ دُعاءٌ اِلَی الاِسلامِ مَعَ رَدِّ المَظالِمِ وَمُخالَفَهِ الظّالِمِ وَقِسمَهِ الفَیءِ وَ الغَنائِمِ وَ اَخذِ الصَّدَقاتِ مِن مَواضِعِها وَ وَضعِها فی حَقِّها.

امر به معروف ونهی از منکر دعوتی است به سوی  اسلام و مضاف بر آن  باعث برگرداندن مظالم عباد ومخالفت باظلم و نیزموجب تقسیم درست بیت المال وغنائم و همچنین بستر ساز دریافت صدقات از منابعش وتوزیع آن در جای مناسبش می باشد.

(فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص312)

 

• نقش صبر واستقامت

امام حسین (ع):

لَو صَبَرتُم عَلَی الاَذی وَ تَحَمَّلتُمُ المَؤُ نَهَ  فی ذاتِ اللهِ کانَت اُمُورُ اللهِ عَلَیکُم تَرِدُ وَعَنکُم تَصدُرُ وَ اِلَیکُم تَرجِعُ.

اگر بر سختی وآزار استقامت کنید ودر راه خدا تحمل هزینه داشته باشید زمام امور خدا بر شما در می آید واز جانب شما به جریان می افتد وبه شما بر می گردد.

(فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص313)

 

 

• جایگاه مهم اهلبیت (ع)

امام حسین (ع):

اِنّا اَهلُ بَیتِ النُّبُوَّهِ وَ مَعدِنُ الرِّسالَهِ وَمُختَلَفُ المَلائِکَهِ وَمَحَلُّ الرَّحمَهِ بِنا فَتَحَ اللهُ وَ بِنا خَتَمَ

حقا که ما اهلبیت نبوت ، مرکز وخاستگاه رسالت ، محل تردد فرشتگان وکانون رحمت الهی هستیم . (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص320)

 

 

 

 

• ویژگیهای حاکم حق وعدل

امام حسین (ع):

فَلَعَمری  مَاالاِمامُ اِلّاَ  العامِلَ بِالکِتابِ وَالآخِذَ بِالقِسطِ وَالدّائِنَ بِالحَقِّ  وَ الحابِسَ  نَفسَهُ عَلی ذاتِ اللهِ.

به جان خودم قسم که  امام وحاکم نیست  جز آن کسی که طبق کتاب خدا عمل کند وراه  عدل وقسط را پیشه کند واهل اجرای حق باشد وخود را وقف راه خدا نماید.

(فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص352)

 

 

• خواری دنیا

امام حسین (ع):

یا اَبا عَبدِ الرَّحمانِ ! اَما عَلِمتَ اَنَّ مِن هَوانِ الدُّ نیا عَلَی اللهِ تَعالی اَنَّ رَأسَ یَحییَ ابنَ ذَکَرِیّا اُهدِیَ اِلی بَغِیٍّ مِن بَغایا بَنی اِسرائیلَ.

ای ابا عبدالرحمان ! آیا ندانستی که از خواری دنیا نزد خدای متعال این است که سر یحیی ابن ذکریا(ع) برای زنی روسپی از زنهای بنی اسرائیل به ارمغان برده شد؟  (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص366)

 

• مرگ وانسان

امام حسین (ع):

خُطَّ المَوتُ عَلی  وُلدِ آدَمَ مَخَطَّ القَلادَهِ عَلی جیدِ الفَتاهِ .

مرگ همچون گردن بند دختران، آویزه گردن فرزندان آدم است.    (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص320)

 

• صفات جمال وجلال انسان

امام حسین (ع):

اِنَّ الحِلمَ زینَهٌ وَالوَفاءَ مُرُوئَهٌ  وَالصِّلَهَ  نِعمَهٌ  وَ الاِستِکبارَ صَلَفٌ  وَ العَجَلَهَ سَفَهٌ وَ السَّفَهَ ضَعفٌ وَ الغُلُوَّ  وَرطَهٌ وَ مُجالَسَهَ اَهلِ الدِّ نائَهِ شَرٌّ وَ مَجالَسَهَ اَهلِ الفِسقِ رَیبَهٌ .

حقا که بردباری زیور جان است و وفای به عهد جوانمردی است ،  صله وپیوند با خدا واولیاء  ، خود نعمت است و خودبرتر بینی گزافه پنداری  و شتاب ورزی بی خردی است وبی خردی  ناتوانی است  و زیاده روی  گرداب نابودی است ،  هم نشینی با پست همتان  شر  وهمنشینی با تبهکاران  شک آور است .   (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص370)

 

• فضیلت نماز جماعت

امام حسین (ع):

اَلصَّلوهُ فِی الجَماعَهِ اَفضَلُ .

نماز با جماعت  افضل است . (فرهنگ جامع سخنان امام حسین  ع ، ص370)