چهل حدیث موضوعی در توصیف ماه مبارک رمضان
پیامبر (ص) فرمود:
اَيُّهَاالنّاسُ اِنَّهُ قَد اَقبَلَ اِلَيكُم شَهرُ اللهِ بِالبَرَكَةِ وَ الرَّحمَةِ وَ المَغفِرَةِ.
اي مردم، ماه خدا ( ماه رمضان ) با بركت و رحمت و آمرزش به شما روي آورده است.
(وسائل، ج ۷، ص ۲۲۷)
پیامبر (ص) فرمود:
شَهرٌ هُوَ عِندَاللهِ اَفضَلُ الشُّهُورِ وَ اَيّامُهُ اَفضَلُ الاَيّامِ وَ لَياليهِ اَفضَلُ اللَّيالي وَ ساعاتُهُ اَفضَلُ السّاعاتِ.
ماهي كه نزد خدا بهترين ماه ها، روزهايش بهترين روزها، شب هايش بهترين شب ها و اوقاتش بهترين اوقات است . (وسائل، ج ۷، ص ۲۲۷)
پیامبر (ص) فرمود:
اِنَّ شَهرَكُم هذا لَيسَ كَالشُّهُورِ اِنَّهُ اِذا اَقبَلَ اِلَيكُم اَقبَلَ بِالبَرَكَةِ وَالرَّحمَةِ وَ اِذا اَدبَرَ عَنكُم اَدبَرَ بِغُفرانِ الذُّنُوبِ .
اين ماه، (رمضان) همانند ديگر ماه ها نيست، زيرا هرگاه به شما رو آورد همراه با بركت و رحمت است و آن گاه كه از شما پشت كند آمرزش گناهان را در بردارد . (وسايل، ج ۷، ص ۲۲۶ )
پیامبر (ص) فرمود:
اَيُّهَاالنّاسُ قَد اَظَلَّكُم شَهرٌ عَظيمٌ ، شَهرٌ مُبارَكٌ ، شَهرٌ فيهِ لَيلَةٌ العَمَلُ فيها خَيرٌ مِن اَلفِ شَهرٍ .
اي مردم! ماه بزرگي بر شما سايه افكنده، ماهي مبارك كه شبي دارد كه عمل خير در آن از عمل هزار ماه برتر است. ( بحار، ج ۹۶، ص ۳۴۲ )
پیامبر (ص) فرمود:
هُوَ شَهرٌ اَوَّ لُهُ رَحمَةٌ وَ اَوسَطُهُ مَغفِرَةٌ وَ آخِرُهُ عِتقٌ مِنَ النّار .
ماهي كه اولش رحمت، ميانش آمرزش و پايانش رهايي از آتش است .( بحار، ج ۹۶، ص ۳۴۲ )
پیامبر (ص) فرمود:
اِنَّمَا سُمِّی رَمَضَانَ لِاَ نَّهُ یَرمِضُ الذُّ نُوبَ.
همانا ماه رمضان به این اسم نام گرفت، چون گناهان را می سوزاند.
(کنز العمال، ج ۸ ، ح ۲۳۶۸)
امام باقر (ع):
لاَ تَقُولُوا هَذا رَمَضان؛ وَ لاَ ذَهَبَ رَمَضَانُ؛ وَ لاَ جَاءَ رَمَضانُ. فَاِنَّ رَمَضانَ اسْمٌ مِنَ اَسْماءِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ لا یَجیئُی وَ لا یَذْهَبُ وَ اِنَّما یَجیئیُ وَ یَذْهَبُ الزّائِلُ وَ لکِن قُولُوا شَهْرُ رَمَضانَ. فَالشَّهْرُ الْمُضافُ اِلَی الْاِسْمِ وَالْاِسْمُ اِسْمُ اللّهِ وَ هُوَ الشهْرُ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ جَعَلَهُ اللّهُ تَعالی مَثَلاً وَ عیداً.
نگویید این است رمضان. و یا اینکه رمضان رفت یا رمضان آمد؛ زیرا رمضان نامی از اسماء اللّه است که نمی رود و نمی آید. آنچه که زایل است می رود و می آید(نه ثابت).
بلکه بگویید ماه رمضان، پس ماه را اضافه کنید در تلفظ به اسم؛ که اسم، اسم اللّه می باشد. و ماه رمضان ماهی است که قرآن در آن نازل شده و خداوند آن را نمونه و عید قرار داده است.
(بحار، ج ۹۶، ص ۳۷۶)
پیامبر (ص) فرمود:
اُعْطِیَتْ اُمَّتی فی شَهْرِ رَمَضانَ خَمْساً لَمْ یُعْطَها اُمَّةُ نَبِیٍّ قَبْلی. اِذا کانَ اَوَّلُ یَوْم منْهُ نظَرَ اللّهُ اِلَیهِمْ. فَاِذا نَظَرَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ اِلی شَی ءٍ لَمْ یُعَذِّبْهُ بَعْدَها. وَ خَلُوفُ اَفْواهِهِمْ حینَ یمسُونَ اَطیبُ عِنْدَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ مِنْ ریحِ الْمِسْک، تَسْتَغْفِرُ لَهُمُ الْمَلائِکةُ فی کلِّ یوْمٍ وَلَیلَةٍ مِنْهُ، وَ یَأْمُرُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ جَنَّتَهُ فَیقُولُ تَزَ یَّنی لِعِبادِی الْمُؤْمِنینَ یُوشِکُ اَنْ یَسْتَریحُوا مِنْ نَصَبِ الدُّنْیا وَ أَذاها اِلی جَنَّتی وَ کَرامَتی، فَاِذا کانَ آخِرُ لَیلَةٍ مِنْهُ غَفَرَ اللّهُ لَهُمْ عَزَّوَجَلَّ جَمیعاً.
به امت من در ماه مبارک رمضان پنج چیزعطا شده است که به هیچ امّت پیامبری قبل از من داده نشده است. نخستین روز از ماه رمضان خداوند نظر می کند به آنان، و به هر چه خداوند نظر کند دیگر آن را عذاب نمی کند. بوی دهان آنان هنگامی که روز را به شب می رسانند، نزد خداوند از مشک خوش بوتر است. فرشتگان برای آنان هر شب و روز طلب مغفرت می کنند. خداوند دستور می دهد به بهشت و می فرماید: خود را زینت ده برای بندگان مؤمن من؛ زود باشد از سختی و آزارهای دنیا، راحت شده و در بهشت من و کرامت من جای گیرند. و چون آخرین شب ماه رمضان شود، خداوند همگان را مورد عفو و بخشش قرار می دهد. ( بحار، ج ۹۶، ص ۲۳۰)
امام صادق(ع) در حدیثی فرمود:
رَمَضانُ شَهْرُ اللّهِ… اِسْتَکثِرُوا فیهِ مِنَ التَّهْلیلِ وَالتَّکبیرِ وَالتَّحْمیدِ وَالتَّسْبیحِ.
رمضان ماه خداست پس در آن بسیار «لا اله الا اللّه» و «الله اکبر» و «الحمد اللّه» و «سبحان الله» بگویید.
(وسائل، ج ۷ ، ص ۲۳۱)
امام صادق (ع) فرمود:
کانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَینِ عَلَیهِ السلامُ اِذا کان شَهْرُ رَمَضانَ لا یَتَکَلَّمُ اِلاّ بِالدُّعاءِ وَالتَّسبیحِ وَالْاِستِغْفارِ فَاِذا اَفْطَرَ قالَ: اَللّهُمَّ اِنْ شِئْتَ اَنْ تَفْعَلَ فَعَلْتَ.
امام سجاد هرگاه ماه رمضان فرا می رسید، سخن نمی گفت مگر با دعا و یا تسبیح خدا و یا استغفار. پس هرگاه افطار می نمود، می گفت: خداوندا ! هر چه را بخواهی انجام دهی انجام خواهی داد
( وسائل، ج ۷، ص ۲۳۲)
امام علی (ع) فرمود:
لا تَقُولُوا رَمَضانَ وَ لكِن قَولُوا شَهرُ رَمَضانَ فَاِنَّكُم لا تَدرُونَ ما رَمَضانَ .
نگوييد رمضان بلكه بگوييد ماه رمضان، پس همانا شما نمي دانيد كه رمضان چيست.
(کافی، ج۴ ، ص۶۹)
امام صادق (ع) فرمود:
نِعمَ الشَّهرُ رَمضانُ كانَ يُسَمّي عَلي عَهدِ رَسوُلِ اللّهِ صَلَّي اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ المَرزُوقُ.
چه خوب ماهي است ماه رمضان، ماهي كه در زمان پيامبر “ماه مرزوق” (پر روزی) ناميده شد.
(ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ج ۲، ص ۶۷ )
پیامبر (ص) فرمود:
لَو عَلِمتُم ما لَكُم في رَمضانَ لَزِدتُم لِلّهِ تَبارَكَ وَ تَعالي شُكراً.
اگر بدانيد در رمضان چه چیزی براي شما تقدير شده، سپاس خود را براي خدا افزون مي كنيد.
(بحار الانوار ،ج۹۳ ، ص۳۵۱(
پیامبر (ص) فرمود:
اِنَّ اَبوابَ السَّماءِ تُفتَحُ في اَوَّلِ لَيلَةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ وَ لا يُغلَقُ اِلي آخِرِ لَيلَةٍ مِنهُ.
در نخستين شب از ماه رمضان درهاي آسمان باز مي شود و تا شب آخر ماه رمضان بسته نمي شود. ( بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۳۴۴ )
پیامبر (ص) فرمود:
اِنَّ الجَنَّةَ لَتُنجَدُ وَ تُزَيَّنُ مِنَ الحَولِ اِلَي الحَولِ لِدُخُولِ شَهرِ رَمَضانَ.
همانا بهشت تزيين و آراسته مي شود از سالي تا سال ديگر، به خاطر حلول ماه رمضان.
(سفینة البحار، ج ۲، ص ۶۷ )
پیامبر (ص) فرمود:
إذا استَهَلَّ رَمَضانُ غُلِّقَتْ أبوابُ النارِ ، و فُتِحَتْ أبوابُ الجِنانِ ، و صُفِّدَتِ الشَّياطينُ .
هلال ماه رمضان چون بر آيد درهاي جهنم بسته مي شود و درهاي بهشت باز مي گردد و شياطين هم در بند می شوند. (بحار الأنوار ،ج ۹۶ ، ص۳۴۸، ح۱۴ )
پیامبر (ص) فرمود:
قَد وَکَّل اللهُ بِکُلِّ شَیطانٍ مَرِیدٍ سَبعَةً مِن مَلائِکَتِهِ فَلَیسَ بِمَحلولٍ حتّی یَنقَضِیَ شَهرُکُم هذا
خداوند بر هر شیطان سركشى هفت تن از فرشتگان خود را گمارده است كه تا پايان اين ماه همچنان در بند مىباشد. (میزان الحكمه، روايت ۷۴۵۴ )
امام رضا (ع):
الْحَسَناتُ في شَهْرِ رَمَضانَ مَقْبُولَةٌ وَ السَّيِّئاتُ فيهِ مَغْفُورَةٌ.
کارهای نيکو در ماه رمضان پذيرفته شده وکارهای بد مورد آمرزش قرار می گیرد.
(بحار الانوار ، ج۹۳ ، ص۳۴۱)
امام رضا (ع) فرمود:
مَن كانَ تائِباً مِن ذَنبٍ فَليَتُب إلَى اللهِ تَبارَكَ وَ تَعالى مِنهُ في شَهرِ رَمَضانَ ؛ فَإنَّهُ شَهرُ التَّوبَةِ وَ الإنابَةِ وَ شَهرُ المَغفِرَةِ وَ الرَّحمَةِ.
هرکس خواست از گناهی توبه کند پس باید درماه رمضان از آن گناه به نزد خدا توبه کند چراکه ماه رمضان ماه توبه وماه انابه است. (فضائل الأشهر الثلاثة شیخ صدوق ،ص ۱۰۶)
امام علی (ع) فرمود:
شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ اللهِ وَ شَعبانُ شَهرُ رَسُولِ اللهِ وَ رَجَبُ شَهری.
ماه رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است. (وسائل الشیعه، ج ۷ ص ۲۶۶، ح ۲۳)
پیامبر (ص):
لَو یَعلَمُ العَبدُ ما فی رَمَضانَ لَوَدَّ اَن یَکُونَ رَمَضانُ السَّنَةَ.
اگر بنده خدا می دانست که چه عظمت وبهره هایی در ماه رمضان است قطعا دوست می داشت که تمام سال، رمضان باشد. ( بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۳۴۶ )
امام باقر (ع) فرمود:
لِکُلِّ شَی ءٍ رَبیعٌ وَ رَبیعُ القُرانِ شَهرُ رَمَضانَ.
برای هر چیزی بهار است و بهار قران ماه مبارک رمضان است. (وسایل، ج ۷، ص ۲۱۸)
پیامبر(ص) فرمود:
إذا دَخَلَ شَهرُ رَمَضانَ، أمَرَ اللّهُ حَمَلَهَ العَرشِ أن یَکُفُّوا عَنِ التَّسبیحِ، وَ یَستَغفِرُوا لِاُمَّهِ مُحَمَّدٍ وَالمُؤمِنینَ. چون ماه رمضان فرا رسد، خداوند به حاملان عرش دستور مىدهد که از تسبیح گویى، باز ایستند و به آمرزشخواهى براى امّت محمّد و مؤمنان بپردازند.(کنز العمال، ج۸ ، ص۴۷۹)
پیامبر (ص) فرمود:
شَهرُ رَمَضانَ شَهرٌ فَرَضَ اللهُ فیهِ صِیامَهُ.
ماه مبارک رمضان ماهی است که خداوند روزه را در آن واجب نمود .(بحار الانوار ، ج۹۳ ،ص ۳۷۵)
امام صادق (ع) فرمود:
مَن لَم یُغفَر لَهُ فی شَهرِ رَمَضانَ لَم یُغفَر لَهُ اِلی مِثلِهِ مِن قابِلٍ اِلّا اَن یَشهَدَ عَرَفَهَ.
هرکس در ماه مبارک رمضان آمرزیده نشود تاماه مبارک سال آینده آمرزیده نخواهد شد مگر آنکه در عرفه حضور پیدا کند. (بحار الانوار ، ج۹۳ ،ص ۳۴۲)
امام صادق (ع) فرمود:
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللهِ اثْنا عَشَرَ شَهْراً فِی کِتابِ اللهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فَغُرَّهًُْ الشُّهُورِ شَهْرُ اللَّهِ عَزَّ ذِکْرُهُ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَلْبُ شَهْرِ رَمَضَانَ لَیْلَهًُْ الْقَدْرِ وَ نُزِّلَ الْقُرْآنُ فِی أَوَّلِ لَیْلَهًٍْ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَاسْتَقْبِلِ الشَّهْرَ بِالْقُرْآنِ.
ذیل آیه “إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْراً فِی کِتَابِ اللهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَات وَ الأَرْضَ” فرمود:
پس برگزیده ترین ماهها، ماه خدا (که یادش باشکوه باد) است و آن ماه مبارک رمضان است و شب قدر قلب ماه رمضان است و قرآن در نخستین شب از ماه رمضان نازل شد. پس با خواندن قرآن به استقبال این ماه بروید. (من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۹۹)
پیامبر (ص) فرمود:
اِنَّ رَمَضانَ اِلی رَمَضانَ کَفّارَهٌ لِما بَینَهُما
ماه مبارک رمضان کفاره (خطاهای) فیمابین تا رمضان(قبل) خواهد بود . (جامع احادیث الشیعه ،ج۹ ، ص ۱۰۵)
اِذا دَخَلَ شَهرُ رَمَضانَ فَاجهَدُوا اَنفُسَکُم فَاِنَّ فیهِ تَقسیمَ الاَرزاقِ.
زمانی که ماه مبارک رمضان وارد شد از خود تلاش بیشتری نشان دهید(واز وجود خود بیشتر کار بکشید) چراکه ارزاق در این ماه تقسیم می شود(وهزینه سال در این ماه مقدر می شود ) (آثار الصادقین، ج۷ ، ص۲۷۳)
پیامبر(ص) فرمود:
… وَ هُوَ شَهرُ الصَّبرِ وَ اَنَّ الصَّبرَ ثَوابُهُ الجَنَّهُ .
ماه مبارک رمضان ماه صبر است وپاداش صبر بهشت است .(مجمع البیان ، ج۱ ، ص۲۷۶)
پیامبر(ص) فرمود:
وَ هُوَ شَهرُ المُواساهِ .
ماه مبارک رمضان ماه مواسات وکمک مالی به مستمندان است. (مجمع البیان ، ج۱ ، ص۲۷۶)
پیامبر(ص) فرمود:
هُوَ شَهرٌ یَزیدُ اللهُ فیهِ مِن رِزقِ المُؤمِنینَ .
ماه مبارک رمضان ماهی است که خداوند متعال روزی را در آن برای مومنین افزایش می دهد . (مجمع البیان ، ج۱ ، ص۲۷۶)
پیامبر(ص) فرمود:
اَنفاسُکُم فیهِ تَسبیحٌ.
نفسهای شما در این ماه تسبیح است . (میزان الحکمه ، ج۴ ، ص۵۱۹)
پیامبر(ص) فرمود:
نَومُکُم فیهِ عِبادَهٌ.
خواب شما در ماه مبارک رمضان عبادت است. (میزان الحکمه ، ج۴ ، ص۵۱۹)
پیامبر(ص) فرمود:
وَ دُعائُکُم فیهِ مُستَجابٌ.
ودعای شما درماه مبارک رمضان مستجاب است . (میزان الحکمه ، ج۴ ، ص۵۱۹)
پیامبر(ص) فرمود:
هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ اِلی ضِیافَهِ اللهِ وَجُعِلتُم فیهِ مِن اَهلِ کَرامَهِ اللهِ.
ماه مبارک رمضان ماهی است که در آن به مهمانی خداوند متعال دعوت شدید ودر زمره بهره مندان از کرامت خداوند قرار گرفتید. (میزان الحکمه ، ج۴ ، ص۵۱۹)
امام سجاد (ع) فرمود:
… شَهرُهُ رَمَضانَ ، شَهرُ الصِّیامِ ، شَهرُالاِسلامِ وَ شَهرُ الطَّهُورِ وَ شَهرُ التَّمحیصِ وَ شَهرُ القِیامِ.
ماه خدا “رمضان” ماه روزه ، ماه تسلیم، ماه پاکیزگی ، ماه تصفیه وماه قیام (به عبادت وشب زنده داری) است. (میزان الحکمه ، ج۴ ، ص۵۱۷)
امام سجاد (ع) فرمود:
اَلحَمدُ لِلّهِ الَّذی جَعَلَ مِن تِلکَ السُّبُلِ شَهرَهُ رَمَضانَ.
ستایش برای خدایی که ماه خود رمضان را از راههای رسیدن به خوشنودی ورضوان خود قرار داد. (میزان الحکمه ، ج۴ ، ص۵۱۷)
پیامبر (ص) هنگامی که ماه مبارک فرا رسید فرمود:
سُبحانَ اللهِ ! ماذا تَستَقبِلُونَ ؟ وَماذا یَستَقبِلُکُم؟ قالَها ثَلاثَ مَرّاتٍ.
سبحان الله ! با چه ماه عجیبی استقبال می کنید ومواجه می شوید وچه ماه عجیبی هم با شما مواجه می شود وبه استقبال شما می آید؟ (میزان الحکمه ، ج۴ ، ص۵۱۶)
پیامبر (ص)فرمود:
شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ اللّه عَزَّوَجَلَّ وَ هُوَ شَهرٌ یُضاعِفُ اللّهُُ فیهِ الحَسَناتِ وَ یَمحُو فیهِ السَّیِّئاتِ وَ هُوَ شَهرُ البَرَكَةِ.
ماه رمضان، ماه خداست و آن ماهى است كه خداوند در آن حسنات را مىافزاید و گناهان را پاك مىكند و آن ” ماه بركت ” است. (بحارالأنوار، ج ۹۶، ص ۳۴۰، ح ۵)
امام صادق (ع) فرمود:
اِذا دَخَلَ شَهرُ رَمَضانُ فَاجهِدُوا اَنفُسَکُم فَاِنَّ فیهِ تَقسیمَ الاَرزاقِ وَ تُکتَبَ الاجالُ وَفیهِ یُکتَبُ وَفدُ اللهِ الَّذینَ یَفِدُونَ اِلَیهِ وَفیهِ لَیلَهٌ العَمَلُ فیهاخَیرٌ مِنَ العَمَلِ فی اَلفِ شَهرٍ.
هرگاه ماه رمضان وارد شد خیلی تلاش نمایید وخود را به کار وتلاش وادارید ؛ چرا که ارزاق (سالانه) در این ماه تقسیم می شود وهمچنین اجل وزمان فوت در این ماه مقرر می گردد وسرنوشت راهیان حج (همانهایی برای انجام حج به سوی خدا کوچ می کنند) در این ماه مکتوب می گردد ونیز در همین ماه شبی قرار دارد که عمل در این شب از عمل هزار ماه بهتر است. (آثار الصادقین، ج۷ ، ص۲۷۳)
آداب قبل از خواب تلاوت سوره توحید سه بار صلوات بر پیامبر(ص) وپیامبران پیش از…
روزه چند نفر کامل نیست کسى که امام را نافرمانى کند. بنده فرارى تا زمانى…
آثار برجسته حضرت معصومه(س) پیش از هرچیز شایسته است بدانیم حضرت فاطمه معصومه (س)اول…
چند نکته از زندگی امام صادق (ع) هفت حاکم با حضرت معاصر بودند پنج تن…
چگونگی ولادت امام زمان(عج) شب پانزدهم شعبان سال 255 هجری قمری، حکیمه به خانه…