اگر چه گرانفروشی حرام نیست اما عمل نا خوشایند و مکروه است . البته اگر گرانفروشی منجر به عُسر و حرج گردد اشکال دارد و باید از آن پرهیز شود . سیستم آشپزی و اصحاب غذا و هر کس که برای فروش ، غذا تهیه می کند و از این طریق کاسبی می نماید حدالمقدور باید از گرانفروشی و قیمت سنگین پرهیز نماید .
روایات و احادیثی که پیرامون احتکار هستند احتکار را به آن خاطر ناشایست میدانندکه شخص محتکر،ارزاق را احتکار میکند و درانبار نگهمیدارد تاگران شود و چون به انتظارگرانی مینشیند، اشکال دارد.
اصل انبار نمودن ، ذخیره کردن اشکال ندارد ، بلکه گاه لازم و مفید است ولکن اگر بخاطر گران شدن باشد و ارزاق را در انبار نگهداری کند تا گران شود و به مردم بفروشد اشکال دارد .
پس ملاک ناشایستگی وناخوشایندی احتکار ، گرانی است و این گرانی چه در احتکار باشد و چه در غیر احتکار مذموم است و باید از آن پرهیز نمود . چنانکه همین ملاک در روایتی از رسول خدا (ص) دیده می شود که فرمود :
بِئسَ العَبدُ المُحتَکِرُ ؛ اِن اَرخَصَ اللهُ تَعالی اَلأ سعارَ حَزَنَ وَ اِن اَغلاهَا اللهُ فَرِحَ[1]
(بد بنده ای است انسان محتکر ، همان کسی که اگر خداوند متعال قیمتها را ارزان کند غمگین و اگر گران کند خوشحال خواهد شد)
و هم چنین آن بزرگوار در روایت دیگری ملاک احتکار را گرانی می داند :
مَنِ احتَکَرَ حُکرَةً یُریدُ اَن یَغلِیَ بِها عَلَی المُسلِمینَ فَهُوَ خاطِیءٌ[2]
(هر کسی چیزی را به قصد گرانی به ضرر مسلمانان احتکار کند او خطا کار است)
خلاصه آنکه گرانی ارزاق و طعام مذموم و مکروه است و به همین خاطر ملاک مذمت و کراهت احتکار قرار گرفت .
[1] – علاءالدین بن حسام الدین المتقی الهندی، کنزالعمال، ج4 ، ص97
[2] – همان
