فضای مجازی و نیاز

2-  فضای مجازی و نیاز

استفاده ازفضای مجازی به دلیل وجود بهره های بی شمار ونیز از آن جهت که در دنیای کنونی به یکی از وسایل ارتباطی پُرکاربرد بدل گردیده است ، لازمه حیات اجتماعی است وبدون شک  عقل و شرع هم انسان را به  بهره گیری ازمنافع بسیار آن تشویق  می نمایند ؛ تاجایی که می توان ادعا نمود که اگر کسی خود را از فضای مجازی  محروم کند ، بی شک به مصلحت و منفعت خود آسیب رسانده  و از منافع ومزایای بسیاری بی نصیب می ماند .

اما نکته مهم توجه به علت بهره گیری  از این وسیله ارتباطی است . در حقیقت ، شخص باید به دقت مراقبت نماید که از سر هوس به این فضا رو نیاورد و میل و عشق زمینه ساز استفاده از آن نباشد ؛ یعنی استفاده ازاین وسایل ارتباطی باید براساس نیاز باشد واین خود  نیازمند رعایت شروط خاصی است که مهمترین آن ، کنترل نفس است ؛ به عبارت دیگر ، بهره گیری از فضای مجازی چنانچه از روی خرد وآگاهی وبه منظور نیل به علم ودانشی مفید صورت نپذیرد ، شایسته نیست و وی را از دستیابی به اهداف متعالی باز می دارد ؛ چرا که بعضی هوس ها  بستر ساز لغزشها  شده و انسان را از مدار زندگی صحیح وعاقلانه خارج می کند.

امام حسن عسکری (ع) فرمود : ما اَقبَحَ بِالمُومِنِ أن تَکُونَ لَهُ رَغبَةٌ تُذِلُّهُ [1] ؛ چقدر زشت است برای مومن که به خاطر میل وهوس  ، خود را خوار وذلیل  کند .

یعنی اگر کسی دنبال هوس برود و از منطق ودلیل دور شود  ، عاقبت  ذلیل وخوار خواهد شد .

نقل است که روزی برای حضرت امیر المومنین(ع) حلوای خوشمزه ای آورده شد اما حضرت از آن تناول نفرمود . عرض کردند : آیا آن را حرام می دانید ؟  فرمودند: لا وَلکِنِّی اَخشی اَن تَتَوَقَّ اِلَیهِ نَفسی فَأطلُبُهُ  . [2]  ؛  یعنی آن را حرام نمی دانم اما می ترسم با استفاده از آن  ، نفس من  به آن میل و هوس پیدا کند وآنگاه همواره دنبال آن بروم.

ملاحظه می شود که آن  حضرت (ع) چیزی را از روی هوس و میل نفسانی خود استفاده نمی کند ؛ چرا که مطابق دیدگاه ایشان ، همین اقدام  ، بستری می شود تا دوباره و سه باره و همین طور مدام به آن مراجعه نموده و در نتیجه ،کم کم به خاطر هوا و هوس به دنبال آن برود نه بخاطر مصلحت  و منفعت ؛ ومعلوم است که زندگی براساس هوس ،  استوار وپایدار نیست و  زندگی پایدار، آن است که بر پایه عقل وحکمت بنا نهاده شود .

براین اساس ، می توان نتیجه گرفت که هر حرکتی در طول زندگی ، ازجمله ورود به فضای مجازی ، اگر از روی هوا وهوس باشد ، کم کم  به صورت عادت درآمده  ونفس را به خود سر گرم می سازد وبدین ترتیب ،شخص را ازانجام کار های ضروری زندگی باز داشته واز رشد وارتقای او جلوگیری می نماید .

[1] –  تحف العقول ، ج2 ، ص403

[2]  –  تفسیر نمونه ، ج21 ، ص 348