برجستگی های حضرت خدیجه(س)

برجستگی های حضرت خدیجه(س)

• از خانواده بزرگ دینی و فرهنگی
• از چهار زن برگزیده تاریخ
• اول مومن به پیامبر(ص)
• افتخارهمسری پیامبر(ص)
• مزین به صفات کمال
• استقامت وایثارفوق العاده در راه پیامبر
• افتخار مادری حضرت زهرا و اوصیاء معصومین(ع)
• جایگاه ویژه در بهشت
• برخورداری از دو کفن مقدس

 

• حضرت خدیجه(س) از خانواده بزرگ دینی و فرهنگی

حضرت خدیجه (س) پدر و مادرش متدین بوده و ظاهرا ازدین حضرت مسیح پیروی می نمودند. یعنی علیرغم بت پرستی حاکم بر شهر مکه و وجود بت ها در خانه ها و معابد و حتی نصب بت ها بر کعبه و برکوه‌های صفا و مروه و علیرغم حاکمیت فرهنگ بت پرستی برمکه که تا عمق جان مردم رسوخ کرده بود ؛ خانواده حضرت خدیجه(س) از دیانت و ایمان برخوردار بودند و خداوند متعال را می‌پرستیدند.

عموی حضرت خدیجه جناب ورقة بن نوفل هم پژوهشگر در دین بود ؛ یعنی عنصری قلم به دست و اهل تحقیق و اهل کار فرهنگی بود و پیش از اسلام از بت پرستی اجتناب می کرد وکتابهای ادیان مختلف را قرائت می نمود. و در مجموع خانواده حضرت خدیجه(س) خانواده دینی و فرهنگی بود

 

• از چهار زن برگزیده تاریخ

حضرت خدیجه سلام الله علیها از زنان بزرگ تاریخ و از چهار زن برگزیده خداوند در زمین و در ردیف آسیه ، مریم و حضرت فاطمه(س) است . پیامبر (ص) فرمود: اِنَّ اللهَ اختارَ مِنَ النِّساءِ اَربَعاً مَریمَ وَآسِیَهَ وَخَدیجَهَ وَفاطِمَهَ  (بحار الانوار ج 16 ص 2 )

خداوند متعال چهارتن از زنها را برگزید که عبارتند از مریم ، آسیه ،خدیجه وفاطمه(س) .

به نظر می رسد  این چهار بانوی بزرگ و برگزیده هر کدام به جهاتی برگزیده شدند مثلا مریم(س) به خاطر پاکدامنی و عبادت ویژه و آسیه(س) به خاطر استقامت فوق العاده در تثبیت و گسترش توحید و حضرت فاطمه سلام الله علیها هم به خاطر عبادت واطاعت ویژه ونیز استقامت فوق العاده در تثبیت ولایت امیر المومنین(ع) و حضرت خدیجه(س) به خاطر استقامت فوق العاده در تثبیت نبوت پیامبر و تثبیت اسلام .

• اول مومن به پیامبر (ص)

حضرت خدیجه(س) در میان زنها اولین نفری بود که به پیامبر صلی الله علیه وآله ایمان آورد و اولین کسی بود که با اونماز خواند و با همین ایمان نخستین فضیلتی یافت که دیگران از آن محروم اند و به دلیل آیه (اَلسّابِقُونَ السّابِقُونَ اُولئِکَ المُقَرَّبُونَ) ایشان از قرب و مقامی برخوردار است که دیگران نیستند .

در شب بعثت وقتی که پیامبر از غارحرا برگشت حضرت خدیجه او را نسبت به شبهای دیگر متفاوت دید. عرض کرد آقا!  شما را امشب به گونه دیگری می بینم.  حضرت فرمود چنین است من امشب پیامبر شدم و شما به من ایمان بیاور که حضرت خدیجه در همان شب به عنوان اولین نفر به او ایمان آورد و نقطه عطفی را در زندگی خود رقم زد وآن را به عنوان یک موضوع برجسته در زندگی خود به ثبت رساند

• افتخارهمسری پیامبر(ص)

همسری حضرت خدیجه(س) با پیامبر از دو جهت برجسته بود:  یکی عدم تناسب و عدم همتایی ظاهری شان؛ زیراحضرت خدیجه (س) در آغاز ازدواج از شکوه و عظمت فوق العاده اجتماعی برخوردار بود و از مکنت مالی زیادی هم بهره‌مند بود در حالی که پیامبر در آن روز هنوز عنوان یتیم ابوطالب سایه خود را از سر او برنداشته بود و نام و نشان اجتماعی آنچنانی  نداشت و از امکانات مالی هم نه تنها بهره ای نداشت بلکه در فقر مثال زدنی بود یعنی تفاوتشان در موضوع اجتماعی و مالی از زمین تا آسمان بود.

اما حضرت خدیجه نگاه به این تفاوت نکرد و تن به این ازدواج داد در حالی که شرایط اجتماعی این ازدواج را نمی پسندید اما او اعتنا نکرد و خود را از آن اوج به حضیض آورد و از این ازدواج استقبال نمود از این رو خود این کار نقطه عطف برجسته شده در زندگی او .

دومین جهت همان افتخارهمسری پیامبر عظیم الشأن اسلام است که افضل الانبیا و خیر البشر بود یعنی همسر پیامبر شدن افتخار بزرگی بود که نصیب او شد و نقطه عطفی گردید در زندگی آن حضرت.

حاصل آنکه همسری پیامبر (ص) از دوجهت مهم وارزشمند بود که نصیب او شد و از برجستگیهای او به شمار آمد.

• مزین به صفات کمال

حضرت خدیجه (س) دارای جمال و کمال بود چنانکه در نقلی چنین آمده : اِنَّ خَدیجَهَ کانَت مِن اَحسَنِ النِّساءِ جَمالاً وَ اَکمَلِهِنَّ عَقلاً وَ اَتَمِّهِنَّ رَأیاً وَ اَکثَرِهِنَّ عِفَّهً وَ دیناً وَ حیاءً وَ مُرُوَّهً وَ مالاً. (کتاب شجره طوبی 232 تالیف علامه حائری)

حضرت خدیجه از نظر جمال و زیبایی سرآمد زنهای مکه بود و در عقل هم  کامل ترین شان و در رای و ایده پردازی نیز تام و تمام ترین شان بود . از عفت و پاکدامنی بیشتر برخوردار و از دین و دیانت زیادتری بهره‌مند بود و در خصلت حیا و شرم فوق همه زن ها و در مروت ورسیدگی به امور مستمندان و گره گشایی و دست و دلبازی برترین بانوان بود و از نظر ثروت و مکنت مالی هم از دارایی بیشتری برخوردار بود

اکنون توضیح هریک.

الف : جمال و زیبایی

حضرت خدیجه سلام الله علیها در جمال و زیبایی که برای زن یک امتیاز است در میان زنان مکه فوق العاده گی داشت و هیچ با نویی به جمال او نبود و علیرغم دوبار شوهر نمودن و دارا بودن ۴۰ سال سن هنوز یک زن جمیله بود.

 ب : کمال عقل

عقل و خردمندی که برای مرد و زن یک کمال است در حضرت خدیجه برجستگی خاص داشت و هیچ زنی در کمال عقل پای او نبود و او هم در بهره مندی از عقل یگانه بانوان بوده است . البته ممکن است خیلی ها ازکمال عقل برخوردار باشند اما نتوانند از آن بهره ببرند به ویژه بانوان که اصولاً عاطفه در آنها از مزیتی برخوردار است و بر زندگی شان حکومت می‌کند و همواره عقل را کنار می‌زند و در جدال بین عقل و عاطفه این عاطفه است که عقل را تنقیص می کند اما در حضرت خدیجه موضوع به عکس بود و هرگز عاطفه نتوانست عقل او را تنقیص کند و عقل او میدان دار زندگی او بود و او از عقل کامل خود بهره کامل می برد و لذا در تصمیم ها واقدام ها و امور فردی و اجتماعی از عقل کامل بهره می‌جست.

حاصل آنکه حضرت خدیجه علاوه بر آنکه درعقل سرآمد زنهای مکه بودهمچنین در بهره گیری از آن در امور زندگی هم بهره می گرفت.

ج : ایده پرداز تام و تمام

حضرت خدیجه در امور زندگی بانوی ایده پرداز بود و از رای و اندیشه نو برخوردار بود واین سرمایه معنوی را هم در امور زندگی خود و هم در امورزندگی دیگران به کار می گرفت. یعنی هرگاه  از او مشورت می خواستند نظر صائب و رای درست ارائه می داد ؛ به ویژه  با توجه به عقلی که داشت و از اطلاعات اجتماعی و نگاه اقتصادی خوب که برخوردار بود می توانست نظر های خوب و مؤثر و ایده های مفید و فاخر برای بالندگی زندگی خود و دیگران  ارائه نماید.

د : عفاف و پاکدامنی

اگرچه عفاف معنای عام دارد و شامل عفت چشم ، عفت کلام ، عفت شکم و عفت دامن می‌شود اما به نظر می‌رسد در این جا مراد از عفاف همان پاکدامنی است چون زن غالبا بیشترین آسیب را از ناحیه همین بی عفتی دامن می بیند.

حضرت خدیجه(س) علیرغم فساد و فحشای گسترده آن روزگار که دامن زنها را آلوده می کرد ایشان از دامن پاک برخوردار بود و از عفت دامن به معنای واقعی کلمه بهره مند  بود.

 

 

ه : دین و دیانت

خانواده حضرت خدیجه متدین بودند. پدر ، مادر و عمو همه ی شان در چهارچوب دین زندگی می کردند و جناب خدیجه علیرغم حاکمیت بت‌پرستی در سراسر مکه از توحید برخوردار بوده و انسانی موحد وخداپرست و مقید به دین و دیانت بود و از اعمال و رفتار غیر دینی به شدت پرهیز داشت و از بت و آیین بت پرستی هم برحذر بود.

و از قضا همین مایه دینی که داشت باعث شد تا او رستگار و سعادتمند شود و بتواند در زندگی تصمیم درست بگیرد. وهمین مایه دینی موجب شد تا با انسان متدین تشکیل زندگی دهد و سر انجام  مال خود را وحتی وجاهت اجتماعی خود را هم  در راه تثبیت دین او هزینه کند.

و : حیا و شرم

حیا و شرم از کریمه های اخلاقی است که در زندگی انسان چه مرد و چه زن نقش مؤثری دارد و از عناصر و عواملی است که انسان را از رفتار سوء و کردار زشت و امور ناپسند بازمی‌دارد. انسانی که از حیا برخوردار است در واقع به همان میزان از سلامت نفس و از سلامت زندگی برخوردار است .

و جناب خدیجه در میان بانوان مکه از خصلت کریمه حیا، بیشترین برخورداری را داشت و همین حیا نقش مؤثری در سلامت رفتار و کردار شخصی و اجتماعی او داشت

 

ز : مروت و شخصیت انسانی

مقصود از مروت همان انسانیت و شخصیت انسانی است. انسان بامروت کسی است که شخصیت انسانی او بر زندگی او حاکم است و همواره شئون انسانی را مراعات نموده  و رفتار و کردار او کریمانه است یعنی هم تلاش می کند تا کارهای به دور از انسانیت انجام ندهد و از سویی در کمک به افراد بر آن است تا شخصیت آنها را حفظ نموده و نیزوجود خود را به کرامتهای رفتاری زینت  بخشد .

جناب خدیجه از چنین صفتی برخوردار بود و واقعاً زندگی او در خدمت مردم بود.

هم رفتار کریمانه داشت و هم خدمات کریمانه . هزاران انسان از مساعدت های مالی او بهره می‌بردند و در حقیقت مال او ، شخصیت او در خدمت به مستمندان و مساکین و مردم نیازمند بود

 

ح : مکنت مالی

معروف است که حضرت خدیجه از مکنت مالی فراوانی برخوردار بود چون پیش از ازدواج با پیامبر دوبارازدواج کرده بود و هر دو شوهرش از مکنت مالی فراوانی برخوردار بودند که مال آنها پس از فوت شان   به او رسید و ایشان هم با عقل و درک اقتصادی خوبی که داشت توانست آن اموال را به تجارت بیاندازد و از طریق تجارت بر کثرت آن بیافزاید. از این رو تنوع و کثرت مال او قطعی است و نیاز به توضیح ندارد.

البته تذکر این نکته مهم است که ایشان ضمن افزایش مال وثروت  توانسته برای جامعه ایجاد شغل نموده و دیگران را هم به کار و شغل وا دارد و به مستمندان هم کمک می‌کرده و هم سرانجام همه مالش را در راه تثبیت اسلام و دین هزینه نماید.

 

 

 

6- استقامت وایثار در راه پیامبر(ص)

حضرت خدیجه سلام الله علیها برای تثبیت نبوت پیامبر اسلام هم استقامت فوق‌العاده نشان داد و هم ایثار فوق العاده. اولا آن بزرگوار در این راه دشوار همه مال و دارایی خود را بذل نمود و حتی هیچ منتی نداشت ثانیا همه سختی های این مسیر را هم تحمل نمود.

خانمی که همه چیز در اختیار او بوده و از رفاه و آسایش بالا برخوردار بود و چه قدر هم  خدم و حشم در خدمت او بودند اما ناگهان کارش به جایی برسد که در شعب ابی‌طالب شام و نهار هم نداشته باشد و کسی که آن همه شکوه و عظمت اجتماعی داشت و بزرگان و سران کشورها در مکه به حضوراو می رسیدند کارش به جایی برسد که حتی زن های مکه با او قطع رابطه نموده وبه او اعتنا نکنند و حتی برای زایمان به کمک او نیایند و حتی با پای پیاده در کوه ها به چرخد  تا پیامبر(ص) که از شر دشمنان در کوه ها پنهان می شد را پیدا کند و لقمه نانی و ظرف آبی به او بدهد تا از گرسنگی و تشنگی نمیرد. بی گمان چنین اقداماتی نشان از ایثار واستقامت فوق العاده دارد .

• افتخار مادری حضرت زهرا

اگرچه حضرت خدیجه(س) خود زن بزرگ و از چهار زن برگزیده تاریخ است اما زهرای اطهر سلام الله علیها هم اینچنین است یعنی از زنهای بزرگ وبرگزیده تاریخ است  و لذا مادری چنین فرزندی و حمل و وضع حمل او و تربیت چنین انسانی بسی افتخار دارد و آن را می‌توان یک فضیلت انتسابی قلمداد نمود.

اگر باور داریم که ولادت حضرت فاطمه یک امر ویژه بود و برای پیدایش او اقدامات ویژه از قبیل سفر معراج ، غذای مخصوص بهشتی، تکَوُّن حورالعین در سیب بهشتی و خوردن آن توسط پیامبر وتکَوُّن  نطفه حضرت فاطمه از این سیب وهمچنین دوری چهل روزه پیامبر از خدیجه و عبادت ۴۰ روزه آن حضرت و کمک قابله و ماماهای بهشتی در زایمان او و امثال آن که همه وهمه نشان از ویژه بودن چنین انسانی داردپس مادر او هم قطعاً افتخار حمل و وضع حمل و تربیت چنین انسانی را خواهد داشت.

اگر ولادت حضرت علی(ع) برای فاطمه بنت اسد (س)افتخار است و اگر ولادت پیامبر(ص) برای آمنه بنت وهب(س) افتخار است پس ولادت حضرت فاطمه سلام الله علیها برای حضرت خدیجه افتخار است .

• جایگاه ویژه در بهشت

از اینکه حضرت خدیجه جایگاه ویژه در بهشت دارد تردیدی نیست و محل زندگی او به ویژه کاخ وقصر او در بهشت انگشت نشان است .

در نقلی وارد شد آنگاه که خدیجه از دنیا رفت و حضرت زهرا سلام الله علیها بی‌قراری می‌کرد پیامبر فرمود برای حضرت خدیجه در بهشت ساختمانی از قصب هست تا بتواند از طریق این واقعیت  او را آرام نموده وآلام اورا کاهش دهد.

در نقلی آمده که بهشت مشتاق دیدن او بود

 

• برخورداری از دو کفن

حضرت خدیجه(س) با دو کفن تحویل قبر گردید. البته شاید داشتن دو کفن به ظاهر امر مهم و حساس و قابل توجهی نباشد اما اگرمعلوم شود که این دو کفن هرکدام از یک برجسته گی ویژه برخوردارند آن وقت امر مهمی خواهد شد واز قضا هردو از ویژه گی برخوردار بودند ؛ چرا که یک کفن از خداوند متعال بود و به عنوان هدیه خداوند متعال تحویل وی شد و دیگری از سوی پیامبر که آن هم لباس ویژه وهدیه پیامبر اسلام بود که هردو برای حضرت خدیجه از جاذبه خاص برخوردار بودند.

از این دو نقل معلوم شد که “اِنَّ لِخَدیجَهَ کَفَنَینِ کَفَناً مِنَ اللهِ وَکَفَناً مِن رَسُولِ اللهِ.”  خدیجه دارای دو کفن شد یکی از سوی خداوند متعال و دیگری از سوی پیامبر عظیم الشان