اندیشه بنان

جایگاه وآثار بسم الله
1- بسمله در تمام امور
2- چرا هرکاری باید با نام خدا شروع شود ؟
3- تکمیل هرکار با بسم الله
4- بسم الله نوعی کمک خواستن از خدا
5- عبادی شدن کارها با بسم الله
6- بسم الله موجب برکت
7- بسم الله مانع آتش دوزخ
8- یاد گیری بسم الله مایه آمرزش
9- دعا با بسم الله مستجاب است
10- بسم الله جواز ورود به بهشت

1- بسمله در تمام امور
بِسمَله یعنی ” بسم الله الرحمن الرحیم” چنانکه “حَوقَلَه” یعنی “لاحَولَ وَلا قُوَّهَ اِلّا بِا للهِ” و”حَمدَلَه” یعنی “اَلحَمدُ لِلّهِ” . پس هرگاه در نوشته یی گفته شود بسمله ویا گفته شود “تَسمِیَه” منظور همان “بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ” خواهد بود .
شرع مقدس تاکید دارد که در تمام امور ” بسم الله” گفته شود . یعنی هر وقت هر کاری خواستی انجام دهی در شروع آن بسم الله گو .
گفتن بسمله در آغاز هر کاری سیره انبیاء(ص) وائمه هدی (ع) وعلماء وبزرگان دین بود وهست . مردان خدا وعارفان حق تمام کارهای خود را با بسم الله مزین نموده وهر عملی را با بسم الله افتتاح می نمایند.
در منابع روایی وحدیثی بابی تحت عنوان بِسمَله و تَسمِیَه است واحادیث مربوطه را ذیل آن ذکر می کنند .
در بسیاری از روایات اشاره به آثار “بسمله” و یا احیانا ترک بسمله شد ودر برخی روایات ترک بسمله را بر حذر داشتند وتاکید شد که بسمله در هیچ کاری ترک نگردد .
امام هادی (ع) خطاب به داود صَرمی فرمود:
یا داودُ ! لَو قُلتُ اَنَّ تارِکَ التَّسمِیَهِ کَتارِکِ الصَّلواهِ لَکُنتُ صادِقاً. (سفینه البحار، ج1 ، ص663 ،باب سما)
ای داود! اگر بگویم تارک بسم الله مثل تارک نماز است سخن درستی گفتم .
ویا اینکه امام صادق(ع) فرمود: لا تَدَعِ البِسمَلَهِ وَ لَو کَتَبتَ شِعراً (سفینه البحار، ج1 ، ص663 ،باب سما)
بسم الله را در هیچ کاری ترک نکن حتی در نوشتن شعر .
حتی امام صادق (ع) اشاره به تنبیهی برای تارک بسم الله دارد ومی فرماید:
لَرُبَما تَرَکَ فی اِفتِتاحِ اَمرٍ بَعضُ شیعَتِنا بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ فَیَمتَحِنُهُ اللهُ تَعالی بِمَکرُوهٍ لِیُنَبِّهَهُ عَلی شُکرِ اللهِ تَعالی وَالثَّناءِ عَلَیهِ وَ یَمحُو عَنهُ وَصمَهَ تَقصیرِهِ عِندَ تَرکِهِ قَولَ بِسمِ اللهِ .
بسا ممکن است اتفاقی بیفتد برای بعضی شیعیان ما که در آغاز کاری بسم الله را ترک گویندآنگاه خداوند آنها را به امر ناخوشایندی امتحان می کند تا اورا بیدار کند وتنبیه نماید تا به شکر خدا وستایش خدا به پردازد وتا اینکه ننگ وعار کوتاهی اش در بسم الله را محو نماید .
آنگاه به خاطره یی در زمان حضرت امیر (ع اشاره می کند ومی فرماید:
شخصی به نام عبد الله ابن یحیی بر حضرت امیر المومنین (س) وارد شد وبدون بسم الله روی تخت نشست ناگهان از تخت فرو افتاد و سرش آسیب دید به نحوی که سرش زخمی شد واستخوان سرش پیدا شد وخون جاری گردید .
حضرت به درمان زخم پرداخت وآنگاه فرمود :
اَما عَلِمتَ اَنَّ رَسُولَ اللهِ (ص) حَدَّثَنی عَنِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ :کُلُّ اَمرٍ ذیبالٍ لَم یُذکَر فیهِ بِسمِ اللهِ فَهُوَ اَبتَرُ ؟
آیا ندانستی که رسول خدا (ص) از سوی خداوند عزیز وجلیل به من خبر داد که: هر کار مهم وارزشمندی که در آن نام خدا برده نشود آن کار ابتر و بی فرجام است ؟
گوید گفتم بله آقا . پدر ومادرم فدای تو باد از این پس ترک نخواهم کرد سپس حضرت فرمود : اِذا تَحظی بِذالِکَ وَتَسعَدُ . در این صورت هم از این کار بهره مند می شوی وهم خوشبخت خواهی شد. (سفینه البحار ، ج1 ، ص662 )

2- چرا هرکاری باید با نام خدا شروع شود ؟
زیرا حقیقت وجود اوست وماسوای او باطلند وهرچه را که به او وصل شود حیات خواهد داشت وهرچه که به او مرتبط گردد باقی می ماند پس اگر بنا است هر کاری تحقق یابد باید با یاد او ونام او آغاز شود .
و اگر بنا است چیزی باقی بماند باید به اسم او باشد چرا که “کُلُّ شَیءٍ هالِکٌ اِلّا وَجهَهُ” (قصص ، آیه 88) . تنها چیزی که باقی می ماند وجه پروردگار است . پس کارها برای ماندگاری شان وتحقق واقعی شان باید به وجه الله وصل گردند .
بنابراین آنکس که کارش را با نام خدا شروع می کند آن کار با نام پروردگار متبرک می شود ودر سایه این تبرک هم به وجود می آید وهم ماندگار می شود .
علامه طباطبایی در این باره می فرماید :
فماعمل لوجهه الکریم وصنع باسمه یبقی ولایفنی وکل امر من الامور انما نصیبه من البقاء بقدر مالله فیه نصیب .
هر کاری که برای خدای کریم انجام شود وبا نام او صورت پذیرد این همانی است که باقی می ماند وفانی نمی شود وکلا هر کاری از کار ها سهمش از بقا همان مقداری است که برای خدا انجام شود . المیزان ، ج1 ، ص15
پس اگر بنا است کارها صورت به پذیرند وناتمام نمانند واگر بنا است کارها باقی بمانند واگر بنا است کارهامفید ومؤثر قرار گیرند باید با یاد خدا ونام خدا انجام شوند چون وجود حقیقی درآنجا است وبقاء واقعی در آنجا است وغیر آن دیگر هیچ.

3- پایان رسیدن هرکار با بسم الله
از آثار بسم الله به نتیجه رسیدن هرکاری است که با بسم الله الرحمن الرحیم شروع شود.
یعنی هرگاه کاری با “بسم الله” شروع شود بی گمان آن کار به نتیجه خوهد رسید خواه آن کار بزرگ باشد و خواه کوچک . واگر ” بسم الله” گفته نشود آن کار بی نتیجه خواهد بود وفرجامی نخواهد داشت .
پیامبر (ص) فرمود: کُلُّ اَمرٍ خَطیرٍ ذیبالٍ لَم یُبدَأ بِاِسمِ اللهِ فَهُوَ اَبتَرُ. (آثار الصادقین ، ج 9 ، ص147 )
هر کار مهم وشریف وارزشمندی که با بسم الله آغاز نشود بی فرجام است ( یعنی بی ثمر وبی نتیجه) است .

4- بسم الله نوعی کمک خواستن از خدا
کسی که در کاری ” بسم الله” گوید در حقیقت از خدا کمک خواهد . بسم الله یعنی کمک می جویم از خدا .
امام حسن عسکری (ع در تفسیر بسم الله می فرماید :
بِسمِ اللهِ اَی اَستَعینُ عَلی اُموری کُلِّها بِا للهِ .
بسم الله یعنی کمک می جویم از خدا در تمام امورم (آثار الصادقین ، ج 9 ، ص148 )
به اصطلاح علمای ادبیات عرب باء بسم الله برای استعانت است . پس بسم الله یعنی اَستَعینُ بِا للهِ .
هرگاه کسی در کاری با نیت استمداد بسم الله بگویدقطعا خداوندمتعال به او کمک می کند واز او حمایت می نماید .

5- عبادی شدن کارها با بسم الله
هر کار که با بسم الله شروع شود آن کار رنگ عبادی می گیرد ونوعی عبادت به شمار می آید . اگر کاری نظیر تجارت ، خرید ، فروش ، کشاورزی ، باغداری ، نوشتن ، مطالعه ، اداری ، پوشیدن لباس وامثال آن با بسم الله شروع شود آن کار طعم عبادت می گیرد وشکل و حالت عبادت به خود پیدا می کند .
از امام رضا (ع) نسبت به معنای “بسم الله” سئوال شد فرمود:
مَعنی قَولِ قائِلٍ ” بِسمِ” اَن اَسِمَ عَلی نَفسی سِمَهً مِن سِماتِ اللهِ وَهِیَ العِبادَهُ قالَ فَقُلتُ لَهُ وَمَا السِّمَهُ ؟ قالَ : اَلعَلامَهُ . (آثار الصادقین ، ج 9 ، ص148 )
معنای قول قائل که گوید: ” بِسمِ” این است که برخود علامت عبادتی از سِمات وعبادتهای خدا می گذارم . پرسیدم سِمَه چیست ؟ فرمود : سمه یعنی علامت ونشانه .
از این حدیث استفاده می شود که گفتن بسم الله در هر کاری آن کار را عبادی می کند وحالت و وضعیت عبادت به آن می دهد یعنی اگر گفت بسم الله ویک ساعت مطالعه کرد آن مطالعه عبادت می شود .واگر بسم الله گفت ویک روز در مزرعه کار کرد آن یکروز عبادت می شود واگر بسم الله گفت ویک روز در اداره کار کرد آن یک روز کار اداری عبادت می گردد . وهمین طور هر کار دیگر . وبه عبارتی کسیکه کار خود را با بسم الله شروع می کند گویا می خواهد بگوید با بسم الله بر آنم تا کار خود را عبادی کنم ورنگ وشکل عبادت به آن بدهم.
پس از آثار بسم الله الرحمن الرحیم این است که هرکاری که با آن شروع شد آن را تبدیل به عبادت می کند .

6- بسم الله موجب برکت
هر کاری که با بسم الله شروع شود آن کار مبارک خواهد بود یعنی آن کار با برکت می شود .برکت آن کار همان بهره های متنوع آن کار است . مثلا اگر کار ی بهره های متعدد بتواند داشته باشد وبسم الله برای آن کار گفته نشود امیدی نیست که همه بهره ها فعال شود ولی اگر بسم الله گفته شود آن بهره ها فعال می گردد وخواهند دید که آثار متعدد وگوناگون از آن به نتیجه می رسد .
چطور گاه کارها قفل می شود وهر اقدامی که می کنند نتیجه نمی دهد وگاه بعکس کار ها به گونه یی که همه قفل ها باز می شود وهمه موانع رفع می گردد وانجام کار آسان وروان می گردد .
حال حکایت کار بسم الله وبدون بسم الله چنین است .
اگر بسم الله گفته نشود کارها به قفل بودن خود باقی می مانند واگر بسم الله گفته شود قفل ها باز می شود ، موانع رفع می گردد وگره ها گشوده می گردد.
امام باقر(ع) فرمود :
… وَیَنبَغی الاِتیانُ بِهِ عِندَ اِفتِتاحِ کُلِّ اَمرٍ عَظیمٍ اَو صَغیرٍ لِیُبارَکَ فیهِ . (المیزان ، ج1 ، ص23 )
در شروع هر کار بزرگ ویا کوچک شایسته است بسم الله گفته شود تا آن کار ، مبارک وبا برکت گردد .

7- بسم الله مانع آتش دوزخ
گفته شد که شعله های نوزده گانه آتش جهنم با بسم الله دفع می شود :
عَنِ ابنِ مَسعُودٍ قالَ : مَن اَرادَ اَن یُنجِیَهُ اللهُ الزَّبانَهَ التِّسعَهَ عَشَرَ فَلیَقرَأ بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ فَاِنَّها تِسعَهَ عَشَرَ حَرفاً لِیَجعَل َاللهُ کُلَ حَرفٍ مِنهاجُنَّهً مِن واحِدٍ مِنها. (مجمع البیان ، ج1 ، ص19 )
ابن مسعود گوید :هرکه خواهد از شعله های نوزدهگانه آتش جهنم نجات یابد بگوید بسم الله الرحمن الرحیم چرا که نوزده حرف دارد وهر حرفی مانع یکی از آن شعله ها است.

8- یاد گیری بسم الله مایه آمرزش
پیامبر صلی الله علیه و آله:
اِنَّهُ إذا قالَ الْمُعَلِّمُ لِلصَّبیِّ : قُل بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ، فَقالَ الصَّبیُّ : بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ کَـتَبَ اللّه ُ بَراءَةً لِلصَّبِیِّ و بَراءَةً لأِبـَوَیهِ و بَراءَةً لِلمُعَلِّمِ. (مجمع البیان، ج ۱، ص ۵۰ )
وقتی معلم به کودک بگوید: بگو “بسم اللّه الرحمن الرحیم” و کودک آن را تکرار کند، خداوند برای کودک و پدر و مادرش و معلم، برائت از آتش در نظر خواهد گرفت.
9- دعا با بسم الله مستجاب است
پيامبر صلي الله عليه و آله :
لا يُرَدُّ دُعاءٌ أَوَّلُهُ بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ
دعايى كه با بسم اللّه الرحمن الرحيم شروع شود، رد نمى شود . (الدعوات، ص ۵۲ )

10بسم الله جواز ورود به بهشت
بسم الله نه تنها در امور دنیایی مفید ومؤثر است بل در عالم آخرت و ورود به بهشت هم کار آیی دارد. یعنی در عالم آخرت هنگام ورود به به بهشت باید بسم الله گفت وآنگاه وارد بهشت گردید
وبدون بسم الله راه به بهشت ندارد .
به نقل حضرت سلمان (ع) پیامبر (ص) فرمود:
لایَدخُلُ الجَنَّهَ اَحَدٌ اِلّا بِجَوازِ بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ. (آثار الصادقین ، ج 9 ، ص147 )
کسی داخل بهشت نمی شود مگر با ویزا وجواز بسم الله.
آری بسم الله برای ورود به بهشت هم مؤثر است .