حد وحق همسایگی

  حد وحق همسایگی

• حد همسایگی

امام صادق (علیه السلام)در جواب معاویه ابن عمار که از حد همسایگی پرسید فرمود:

أَرْبَعِينَ دَاراً مِنْ كُلِّ جَانِبٍ .

تا چهل خانه از چهار طرف  حد همسایگی است .      (وسائل ،ج12 ، ص132)

• حد همسایگی از زبان پیامبر

 

پیامبر خدا (صلی الله علیه وآله)فرمود:

اَربَعُونَ داراً  جارٌ.

تا چهل خانه همسایه به شمار می آید .

(میزان الحکمه ، ج2 ، ص402)

 

• حد حریم و همسایگی مسجد در کلام امام علی (ع)

امام على (عليه السلام) فرمود:

حَرِيمُ المَسجِدِ أربَعُونَ ذِراعاً ، وَ الجِوارُ أربَعُـونَ داراً  مِن أربَعَةِ جَوانِبِها .

تاچهل متر حریم مسجد محسوب  می شود وتا چهل خانه از چهار جهت همسایه به شمار می آید.

( خصال ، ج2، ص544 ، ح20 )

 

• حق همسایه

 

امام سجاد (عليه السلام) فرمود:

أَمّا حَقُّ جارِكَ فَحِفظُهُ غائِباً وَ إِكرامُهُ شاهِداً وَ نُصرَتُهُ إِذا كانَ مَظلوماً و َلا تَتَّبِع لَهُ عَورَةً فَإِن عَلِمتَ عَلَيهِ سوءً سَتَرتَهُ عَلَيهِ وَ إِن عَلِمتَ أَنَّهُ يَقبَلُ نَصيحَتَكَ نَصَحتَهُ فيما بَينَكَ و َبَينَهُ وَ لا تُسَلِّمهُ عِندَ شَديدَةٍ وَ تُقيلُ عَثرَتَهُ وَ تَغفِرُ ذَنبَهُ وَ تُعاشِرُهُ مُعاشَرَةً كَريمَةً.

حق همسايه ات اين است كه درغياب او آبرويش را حفظ كنى و در حضورش او را احترام نهى. اگر به او ظلمى شد ياريش رسانى، دنبال عيبهايش نباشى، اگر بدى از او ديدى بپوشانى، اگر بدانى نصيحت تو را مى پذيرد او را در خفا نصيحت كنى، در سختى ها رهايش نكنى، از لغزشش درگذرى، گناهش را ببخشى و با او به خوبى و بزرگوارى معاشرت كنى.

(خصال ، ج2 ، ص 569 )

 

• حقوق همسایه از زبان پیامبر(ص)

پیامبرخدا (صلى الله عليه و آله) –  در جواب سئوال خودش که از مخاطبان پرسیده بود: اَتَدرُونَ ماحَقُّ الجارِ؟ آیا می دانید حق همسایه چیست ؟ آنها گفتند نه –  فرمود:

إنِ اسْتَغاثَكَ أغَثْتَهُ  وَ إنِ اسْتَقْرَضَكَ أقْرَضْتَهُ  وَ إنِ افْتَقَر عُدْتَ علَيهِ  وَ إنْ أصابَتْهُ مُصيبَةٌ عَزَّيْتَهُ  وَ إنْ أصابَهُ خَيرٌ هَنَّأتَهُ  وَ إنْ مَرِضَ عُدْتَهُ  وَ إنْ ماتَ اِتَّبَعتَ جَنازَتَهُ  وَ لا تَسْتَطِلْ عَلَيهِ  بِالبِناءِ فتَحْجُبَ عَنهُ الرِّيحَ إلاّ بإذنِهِ  وَ إذا اشْتَرَيتَ فاكِهَةً فَأهْدِ لَهُ  فَإنْ لَم تَفْعَلْ فَأدْخِلْها سِرّاً  وَ لا تُخْرِجْ بِها وُلْدَكَ تَغيظُ بها وُلْدَهُ  وَ لا تُؤْذِهِ  بِرِيحِ قِدْرِكَ إلاّ أنْ تَغرِفَ لَهُ مِنها .

از حقوق همسایه این است که اگر پناه خواست  به او پناه دهی  واگرقرض خواست به او قرض دهی   واگرفقیر شد به او توجه ومساعدت کنی  واگرمصیبتی دید به او تسلیت گویی واگر خیری به او رسید تبریک وتهنیت گویی.

واگربیمار شد عیادتش بروی واگرفوت نمود در تشییع جنازه اش شرکت کنی ودرساخت ساختمان  بنا را بلندتر از ساختمان او نسازی تا مانع ورود باد به ساختمان او شود مگر با اجازه او .

واگر میوه یی خریدی به او هم اهداء کنی واگر نمیتوانی به او میوه بدهی پس میوه را  پنهانی وارد خانه ات کن تا او نبیند و بچه ات را همراه میوه  بیرون نفرست تا بچه اش به بیند غیظ کند وناراحت شود وبوی غذای دیگت او را نیازارد مگرآنکه از آن غذا چیزی  به او عطا کنی .

(مسكّن الفؤاد ، ص 105 )

 

• همسایه وحق شفعه

 

امام علی (علیه السلام) فرمود:

…  وَ لَيْسَ لِلْجَارِ شُفْعَةٌ وَ لَهُ حَقٌّ وَ حُرْمَةٌ .

همسایه حق شفعه ندارد بل حق همسایگی وحق حرمتگذاری دارد.

( مستدرک الوسائل ،ج ۱۷ ، ص۹۷ )

 

• اقسام همسایه ها

 

پيامبرخدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

اَلْجِيرَانُ ثَلَاثَةٌ فَجَارٌ لَهُ ثَلَاثَةُ حُقُوقٍ حَقُّ اَلْجِوَارِ وَ حَقُّ اَلْقَرَابَةِ وَ حَقُّ اَلْإِسْلاَمِ وَ جَارٌ لَهُ حَقَّانِ حَقُّ اَلْجِوَارِ وَ حَقُّ الْإِسْلَامِ و جَارٌ لَهُ حَقٌّ وَاحِدٍ وَ هُوَ اَلْمُشْرِكُ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ .همسایه ها سه گروهند : گروه اول کسانی هستند که سه حق دارند : حق همسایگی ، حق خویشاوندی وحق اسلام. وگروه دوم کسانی هستند که دو حق دارند : حق همسایگی وحق اسلام وگروه سوم کسانی هستند که فقط یک حق دارند و آنها مشرکین از اهل کتاب هستند.         (جامع الأخبار، ج۱ ، ص۱۳۸ ، ح  ۳۱۲۸۷۴ )

 

• اول همسایه بعد خرید خانه

 

پيامبر خدا (صلى الله عليه و آله) در جواب کسی که از حضرت خواست تا جایی را برای خرید خانه معرفی کند  فرمود :

الْجِوارُ ثُمَّ الدَّارُ، الرَّفیقُ ثُمَّ السَّفَرُ.

اوّل (برسی)همسایگان سپس (خرید)خانه، اوّل (شناسایی)رفیق سپس(تصمیم وحرکت برای ) سفر. (مستدرك ‏الوسائل، ج 8، ص 429)

در همین رابطه امام علی (علیه السلام) فرمود:

سَلْ عنِ الجارِ قبلَ الدّارِ .

پيش از خريدن خانه  همسايه هایش را شناسایی کن.

(شرح غرر الحكم ، ج4، ص137، ح 5598 )

 

• همسایگی با چه کسی؟

 

پیامبرخدا (صلی الله علیه و آله) فرمود:

اِنَّ اللّه تَعالی لَیَدْفَعُ بِالْمسْلِمِ الصّالِحِ عَنْ مِأَةِ اَهْلِ بَیْتٍ مِنْ جیرانِهِ الْبَلاءَ.

به راستی خداوند بلند مرتبه به واسطه مسلمان درستکار، بلا را از اهل صد خانه از همسایگانش دور می کند.                       (نهج الفصاحة، ح 4651)

امام علی (علیه السلام) در همین رابطه فرمود:

جاوِرْ مَنْ تَأمَنُ شَرَّهُ وَ لا یَعْدُوکَ خَیْرُهُ.

با کسی همسایه شو که از وی در امان باشی و خوبی خود را از تو مضایقه نکند.

(غرر الحکم، ج 1، ص 369)