شناسنامه امام سجاد (ع)
امام سجاد (ع) نامش علی ، فرزند امام حسین (ع) مادرش شهربانو یا شاهزنان در ظهر پنجشنبه پنجم شعبان المعظم سال 38 هجری در مدینه به دنیا آمد ومجموعه زندگی اش در همان مدینه بود .
القاب آن حضرت زیادند از جمله زین العابدین ، سید العابدین ، سجاد ، ذوالثفنات ، قدوه الزاهدین ، سید المتقین ،امام المومنین ، زین الصالحین ، منار القانتین ، الزکی ، الامین ، سید المجتهدین ، که معروفترین القاب زین العابدین وسجاد است .(کتاب امام سجاد جمال نیایشگران ، احمد ترابی، ص19)
در یک روایتی از رسول گرامی اسلام نقل شده که فرمود: اِذا کانَ یَومُ القِیامَهِ یُنادی مُنادٍ اَینَ زَینُ العابِدینَ ؟ کَأنّی اَنظُرُ اِلی وَلَدی عَلِیِّ ابنِ الحُسَینِ ابنِ عَلِیِّ ابنِ اَبی طالِبٍ یَخطُو بَینَ الصُّفُوفِ .
زمانی که قیامت برپا شود منادی ندا دهد کجا است زین العابدین ؟ گویا نگاه می کنم که فرزندم علی ابن الحسین (امام سجاد ع) میان صفوف انسانها حرکت می کند ( وبه سمت صدا می رود) (علل الشرایع، ص230)
وکنیه های حضرت امام سجاد (ع) زیاد است که به بعضی از آنها اشاره می شود نظیر ابو الحسن ، ابو محمد ، ابو بکر، ابو الحسین ، ابو عبدالله وابو القاسم که مشهور آن ابوالحسن وابو محمد است (امام سجاد جمال نیایشگران، ص19)
والدین حضرت
پدر گرامی شان حضرت سیدالشهداءامام حسین (ع) است که معروف ومشهور است ونیازی به توضیح ندارد .
اما مادرش شهربانو (یا شاه زنان) دختر یزدگرد پسر شهریار پسرپرویز پسر هرمز پسر انوشیروان پادشاه عجم بود . پدرش آخرین پادشاه ساسانی که بافتوحات اسلامی منقرض شد . (امام سجاد جمال نیایشگران ، ص20)
شهربانو زن بافضیلت و باشخصیت بود که حضرت امیر المومنین (ع) سفارش او را به امام حسین (ع) نموده وفرمود : از همسرت شهربانو محافظت ونگهداری کن وبه او نیکی نما چه اینکه در آینده نزدیک برای تو فرزندی خواهد آورد که بهترین اهل زمین خواهد بود .
(امام سجاد جمال نیایشگران ، ص20)
شیخ حر عاملی (ره) در یک رباعی او را چنین توصیف می کند:
و امه ذات العلی و المجد شاه زنان بنت یزدجرد
وهوابن شهریار ابن کسری ذو سودد لیس یخاف کسری
مادر حضرت سجاد(ع) زنی باشخصیت ، صاحب رفعت وعظمت به نام شاه زنان دختر یزد گرد بود که یزدگرد پسر شهریار که او هم فرزند کسری بود . یزدگرد به نوبه خود از سیادت وهیبت بر خوردار بوده وچنان جاه وجلالی داشت که از افرادی همچون کسری نمی هراسید.
عظمت شهربانو همین بس که در عالم رؤیا به محضر حضرت زهرا (س) مشرف و نزد او به توحید ونبوت اقرار واعتراف نموده وبه دین اسلام تشرف یافته است ودر همان محضر نوید ازدواج با امام حسین (ع) را یافت.
وافتخار وعظمت او همین بس که در عالم رؤیا به محضر رسول گرامی اسلام مشرف گردید وآن حضرت عقد بین ایشان وامام حسین (ع) را خواند.
اگرچه شاه زاده بود واسیر گردید واز اوج به حضیض افتاد اما دوباره رفعت یافت وافتخار واعتلای مجدد پیداکرد ومادر نه امام شد واز طریق وصلت او با امام حسین (ع) ائمه هدی وستارگان درخشان امامت پدید آمدند .
گویا این نهال را خداوند متعال پروراند تا یک میوه به نام امام سجاد(ع) بدهد ومنبعی برای پیدایش امامان بعدی گردد.
ولذا پس از ولادت امام سجاد که اولین وآخرین فرزند این بانو بود در همان ایام نفساء از دنیا رفت . عمر زندگی او کوتاه وعمر همسری او با حضرت اباعبدالله (ع) هم بسیار اندک بود .گویا او حامل امانتی بود تا تحویل دهد وبرود .
این زن بافهم وفضل چقدر باسعادت بود که با گذراندن آن همه فراز ونشیب سر انجام به افتخار مادر امام وهمسر امام نائل گردید. در ایام زناشویی هم معزز ومحترم بود .
اینکه گفته می شود شهربانو (س) در کربلا حضور داشت صحت ندارد بل آن بزرگوار در ایام نفساء از دنیا رفت وشیر دادن حضرت امام سجاد (ع) را کنیزی برعهده گرفت که حضرت بعدا او را مادر صدا می زد وهمین کنیز با غلامی به نام زبید ازدواج نمود.
پس اینکه گفته شد شهربانو با زبید ازدواج کرد صحت ندارد بل همان کنیز بود که با زبید ازدواج نمود واز آنجایی که حضرت او را مادر صدا می زد این توهم واشتباه به وجود آمد .
این بانو اسامی دیگری هم برای او نقل شد که به این شرح است .شهربانویه ، سلافه ،غزاله ، سلامه ، خوله ، برّه ، جهان نویه ، شهرناز، جهان شاه ، حرار ، خلوه، ام سلمه ، فاطمه ومریم.
به هر حال والدین حضرت از عظمت وشکوهی بر خوردارند ونژاد وتبار شان هم بزرگند ولذا است که به حضرت “ابن الخیرتین” گویند چون از سوی پدر به هاشم می رسد (که از نسل قریش بهترین نسل عرب می باشد) واز سوی مادر به فرمانروایان فارس ،کسری (که بهترین نسل در غیر عرب هستند) می رسد.
ابو الاسود دراین باره گوید:
وان غلاما بین کسری وهاشم لأکرم من نیطت علیه التمائم.
پسری از نسل کسری وهاشم پدید آمد که گرامی ترین کسی است که به بازوی او بازوبند بسته شد تا از چشم تنگان در امان باشد.
فرزندان امام سجاد(ع)
تعداد فرزندان 15 ،16 ، 17 و20نفر نقل شده است . که افضل شان امام باقر (ع) وزید شهید است .اسامی فرزندان بدین شرح است : امام باقر (ع)، عبدالله ، حسن ، حسین ،عمر ، حسین اغر ، عبد الرحمان ، سلیمان ، محمد اصغر ، علی ، خدیجه ، فاطمه ، علیه وام کلثوم .(امام سجاد جمال نیایشگران، ص24)
همسر امام سجاد(ع)
همسرش ام عبد الله دختر امام مجتبی است که دختر عموی او به شمار می آید . زن بافضیلت که هم فرزند امام وهم همسر امام وهم مادر امام است وپیوند دهنده نسل دو امام (حسن وحسین ) می باشد .
تنها همسر دائم حضرت است . اگرچه زنهای دیگری برای آن حضرت نقل شد که همه شان کنیز بودند وامام سجاد از آنها هم فرزند داشته است .
