ضرورت مشورت
بدیهی است انسان محتاج باید به غنی و به کسی که خود محتاج نیست مراجعه نماید واحتیاج هم همیشه مادی نیست بل گاهی فکری وفرهنگی است .همانطور که در نیاز مادی انسان باید به غنی مراجعه کند در نیاز فکری وفرهنگی هم باید به کسی که از فکر واندیشه بالاتری برخوردار است مراجعه نماید وبه نظر او عمل نماید واین امر بدیهی وروشن است.
امام امیرُالمُومِنین(ع) فرمود: اِذا اَنکَرتَ مِن عَقلِکَ شَیئاً فَاقتَد بِرَأیِ عاقِلٍ یُزیلُ ما اَنکَرتَهُ . (غررالحکم ،ح4156)
هرگاه باعقل خود نتوانستی چیزی را به فهمی به عقل کسی که بتواند ابهام ترا رفع کند وموضوع را برایت شفاف سازد مراجعه کن وبه نظر او عمل واقتدا نما .
آری این یک اقدام عقلانی وکاری موافق با عقل است .
امام صادق (ع) خطاب به معلی بن خنیس فرمود:
مایَمنَعُ اَحَدُکُم اِذا وَرَدَعَلَیهِ مالا قَبلَ لَهُ بِهِ اَن یَستَشیرَ رَجُلاً عاقِلاً لَهُ دینٌ وَ وَرَعٌ ؟ثُمَّ قالَ اَبُوعَبدِاللهِ(ع):اَما اِنَّهُ اِذافَعَلَ ذلِکَ لَم یَخذُلهُ اللهُ وَ یَرفَعَهُ اللهُ وَ رَماهُ بِخَیرِالاُمُورِ وَاَقَرَّ بِها اِلَی اللهِ (بحار الانوار، ج75، ص102)
چه اشکال وچه مانعی دارد هرگاه احدی ازشما نسبت به کاری که در آن سابقه وسر رشته ندارد از مرد عاقل ، متدین وپرهیزگار مشورت نماید ؟ (وبا این مشورت معلومات خود را تکمیل نماید) .
آنگاه حضرت در ادامه فرمود: هر گاه او چنین کند خدا اورا وانمی گذارد وتمهیدات رشد اورا فراهم می کند واورا به امور نیک وخیر رهنمون می شود ودر مسیر خود قرار می دهد .
عقل با عقل دگر دوتا شود نور افزون گشت و ره پيدا شود
وقتی عقل ها به کمک بیایند و شخص را در کارش راهنمایی کنند قطعا عقل او تکمیل می شود وآینده را بهتر می بیند وسود وزیان کار را بهتر درک می کند وحتی بهتر مقایسه می کند وبهتر نتیجه می گیرد .
گفت پیغمبر بکن ای رایزن مشورت کالمستشار مؤتمن
مشورت درکارها واجب بود بر پیمبر امر شاورهم بخوان
امرهم شورا برای این بود کز تشاور سهو وکژ کمتر شود
کاین خردها چون مصابیح انور است بیست مصباح از یکی روشنتر است
امام امیرالمومنین (ع)همین ضرورت را در عبارت دیگر این چنین فرمود:
اِنَّما حُضَّ عَلَی المُشاوَرَهِ لِاَنَّ رَأیَ المُشیرِ صِرفٌ وَ رَأیَ المُستَشیرِ مَشُوبٌ بِالهَوی (غررالحکم، ح3908)
همانا به موضوع مشورت بدین جهت تاکید وترغیب شد که رأی مشاور ناب وخالص است ورأی ونظر مستشیر آمیخته با هوا وهوس است
مرحوم مولوی همین نیاز وضرورت را با ادبیاتی دیگراین چنین فرمود:
مشورت ادراک و هوشیاری دهد عقل ها مر عقل را یاری دهد
مشورت در کارها واجب بُوَد تا پشیمانی در آخر کم شود
درضرب المثلها معروف است که: “سه کله بهتر از یک کله”
آری همین طور است. یعنی عقل سه نفر، بهتر وبیشتر از عقل یک نفر است وبهتر کار می کند ونتیجه می دهد.
واگر کسی مشورت نکند وبدون مشورت کاری انجام دهد( هرچند کارکوچک) پشیمان می شود.
بیخ بی مشورت که بنشانی بر نیارد به جز پشیمانی
به هر حال مشورت در زندگی امری واجب ولازم است حتی پیامبر که عقل کل است باز مامور به مشورت است . َوشاوِرهُم فِی الاَمرِ. (سوره آل عمران آیه 159 ) در کار، با مردم مشورت کن.
بدیهی است انسان محتاج باید به غنی و به کسی که خود محتاج نیست مراجعه نماید واحتیاج هم همیشه مادی نیست بل گاهی فکری وفرهنگی است .همانطور که در نیاز مادی انسان باید به غنی مراجعه کند در نیاز فکری وفرهنگی هم باید به کسی که از فکر واندیشه بالاتری برخوردار است مراجعه نماید وبه نظر او عمل نماید واین امر بدیهی وروشن است.
امام امیرُالمُومِنین(ع) فرمود: اِذا اَنکَرتَ مِن عَقلِکَ شَیئاً فَاقتَد بِرَأیِ عاقِلٍ یُزیلُ ما اَنکَرتَهُ . (غررالحکم ،ح4156)
هرگاه باعقل خود نتوانستی چیزی را به فهمی به عقل کسی که بتواند ابهام ترا رفع کند وموضوع را برایت شفاف سازد مراجعه کن وبه نظر او عمل واقتدا نما .
آری این یک اقدام عقلانی وکاری موافق با عقل است .
امام صادق (ع) خطاب به معلی بن خنیس فرمود:
مایَمنَعُ اَحَدُکُم اِذا وَرَدَعَلَیهِ مالا قَبلَ لَهُ بِهِ اَن یَستَشیرَ رَجُلاً عاقِلاً لَهُ دینٌ وَ وَرَعٌ ؟ثُمَّ قالَ اَبُوعَبدِاللهِ(ع):اَما اِنَّهُ اِذافَعَلَ ذلِکَ لَم یَخذُلهُ اللهُ وَ یَرفَعَهُ اللهُ وَ رَماهُ بِخَیرِالاُمُورِ وَاَقَرَّ بِها اِلَی اللهِ (بحار الانوار، ج75، ص102)
چه اشکال وچه مانعی دارد هرگاه احدی ازشما نسبت به کاری که در آن سابقه وسر رشته ندارد از مرد عاقل ، متدین وپرهیزگار مشورت نماید ؟ (وبا این مشورت معلومات خود را تکمیل نماید) .
آنگاه حضرت در ادامه فرمود: هر گاه او چنین کند خدا اورا وانمی گذارد وتمهیدات رشد اورا فراهم می کند واورا به امور نیک وخیر رهنمون می شود ودر مسیر خود قرار می دهد .
عقل با عقل دگر دوتا شود نور افزون گشت و ره پيدا شود
وقتی عقل ها به کمک بیایند و شخص را در کارش راهنمایی کنند قطعا عقل او تکمیل می شود وآینده را بهتر می بیند وسود وزیان کار را بهتر درک می کند وحتی بهتر مقایسه می کند وبهتر نتیجه می گیرد .
گفت پیغمبر بکن ای رایزن مشورت کالمستشار مؤتمن
مشورت درکارها واجب بود بر پیمبر امر شاورهم بخوان
امرهم شورا برای این بود کز تشاور سهو وکژ کمتر شود
کاین خردها چون مصابیح انور است بیست مصباح از یکی روشنتر است
امام امیرالمومنین (ع)همین ضرورت را در عبارت دیگر این چنین فرمود:
اِنَّما حُضَّ عَلَی المُشاوَرَهِ لِاَنَّ رَأیَ المُشیرِ صِرفٌ وَ رَأیَ المُستَشیرِ مَشُوبٌ بِالهَوی (غررالحکم، ح3908)
همانا به موضوع مشورت بدین جهت تاکید وترغیب شد که رأی مشاور ناب وخالص است ورأی ونظر مستشیر آمیخته با هوا وهوس است
مرحوم مولوی همین نیاز وضرورت را با ادبیاتی دیگراین چنین فرمود:
مشورت ادراک و هوشیاری دهد عقل ها مر عقل را یاری دهد
مشورت در کارها واجب بُوَد تا پشیمانی در آخر کم شود
درضرب المثلها معروف است که: “سه کله بهتر از یک کله”
آری همین طور است. یعنی عقل سه نفر، بهتر وبیشتر از عقل یک نفر است وبهتر کار می کند ونتیجه می دهد.
واگر کسی مشورت نکند وبدون مشورت کاری انجام دهد( هرچند کارکوچک) پشیمان می شود.
بیخ بی مشورت که بنشانی بر نیارد به جز پشیمانی
به هر حال مشورت در زندگی امری واجب ولازم است حتی پیامبر که عقل کل است باز مامور به مشورت است . َوشاوِرهُم فِی الاَمرِ. (سوره آل عمران آیه 159 ) در کار، با مردم مشورت کن.
