َوضوعات اجتماعی در حدیث امام حسن عسکری(ع)
الف : سخن سداد و سالم
ب : تواضع و فروتنی
ج : رزق وروزی
د : خدمت وکمک به دیگران
ه : حق وحقوق
و : خصالی که نباید از حد بگذرند
ز : چند حکمت
ح : باید ونباید رفتاری
ط : تعریفی از چند واژه
ی : خانوادگی
یا : چند نکته
َ
الف : سخن سداد و سالم
- گویش خوب با مردم
- سنجیده سخن گفتن
- سلام به همه
- سلام به هر عابر از مصادیق تواضع
- دو چیز مصداق تواضع
- موعظه در نهان نه عیان
- از جدال به پرهیز
- جدال احسن خوب است
- شوخی نکن
- اثرستایش ناشایست
- دنبال شایعه پراکنی وریاست طلبی نباش
- دو رو و دوزبان بد بنده یی است
ب : تواضع و فروتنی
- نعمت تواضع
- نتیجه تواضع به مومنین
- سلام به هر عابر از مصادیق تواضع
- دو چیز مصداق تواضع
- صلوات بر پایین نشین مجلس
- مدارای با دشمن
ج : رزق وروزی
- حرص در ارزاق
- دنبال روزی رفتن ترا از انجام واجبات باز ندارد
- آنکه در کسب حریص نیست از روزی جا نمی ماند
- حریص بیش از روزی مقدرش نمی برد
د : خدمت وکمک به دیگران
- سود رسانی به مردم از دو خصلت برتر
- نتیجه پرهیزگاری و بخشش
- خوشبختی محصول خوبی
- اهل معروف در دنیا اهل معروف در آخرتند
- کمک به مومن مخلص
- مومن برکت برای مومن
ه : حق وحقوق
- حق معیار عزت
- معرفت حق مومن ملاک عظمت در نزد خدا
- اهل شیطنت پذیرای حق نیستند
- ارزش وعظمت آنکس که عارف وعامل به حقوق باشد
و- کارهای ناپسند وخلاف ادب
- شادی کنار غمگین از ادب نیست
- خنده بدون تعجب
- خنده بدون تعجب ناشی از جهالت
- شهوت وذلت
- خواب زیاد باعث رویای پریشان
ز: خصالی که نباید از حد بگذرند
- احتیاط
- صرفه جویی
- شجاعت
- سخاوت
ح : چند حکمت
- حلم حکمت است
- ضعیف ترین دشمن
- تربیت نادان ومعتاد شبیه اعجاز
- معرفت و شکر
- آرامش دل با حلم
- خشم کلید هر بدی
- گرسنگی موجب گواراتر شدن غذا
- تایید الهی در پی صبر
- با هر بلا نعمتی است
- بدی باعث پشیمانی
- کینه توز وآسایش
- رنج در دوستی باجاهل
- زیبایی ظاهر وباطن
- نتیجه پرهیزگاری و بخشش
- عکس العمل کریم ولئیم مقابل احسان
- کناره گیری از مردم نتیجه هوشمندی
- نتیجه بی تقوایی در حضور مردم
- تعریفی از ادب
- بهترین برادر
- اسراف نوعی شیطنت
- آثار حب و بغض
- همسایه بد کمر شکن
ح : باید ونباید رفتاری
- تكریم حاوی مشقت نباشد
- با کسی باش که به خیرش امیدواری
- پرهیز از آدم بی ثبات
- اقتصاد نه اسراف
- از هوشمند به پرهیز
- نشاط دل فرصت یاد گیری
- تقوا وامانت
- چند نکته رفتار اجتماعی
ط : تعریفی از چند واژه
- باورع ترین
- زاهدترین
- سخت کوش ترین
ی : خانوادگی
- چه اسمی برای فرزند انتخاب شود؟
- فرزند دستیار ی خوب
- نتیجه گستاخی بچه نسبت به پدر
- چگونگی رفتارامام علی (ع)با مهمان خود(پدر وپسر)
یا : چند نکته
- هشدار به علماء
- گریه پیامبر از خوشحالی در دیدار جعفرابن ابیطالب (ع)
- تکریم واستقبال پیامبر(ص) از جعفر ابن ابیطالب (ع)
- لباس خوب برای حفظ ظاهر
الف : سخن سداد و سالم
- گویش خوب با مردم
امام حسن عسکری : (ع) فرمود :
قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً، مُؤْمِنِهِمْ وَ مُخالِفِهِمْ، أمَّا الْمُؤْمِنُونَ فَیَبْسُطُ لَهُمْ وَجْهَهُ، وَ أمَّا الْمُخالِفُونَ فَیُکَلِّمُهُمْ بِالْمُداراهِ لاِجْتِذابِهِمْ إلَی الاْیِمانِ.
با مردم با گویش خوب سخن بگویید خواه مومن باشند ویا مخالف . امّا با مومنین با روی گشاده
سخن گفته شود واما با مخالفان سخن در قالب مدارا گفته شود تا مگراز این طریق به ایمان گرایش پیدا کنند. (مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۲۶۱، ح ۱۴۰۶۱)
- سنجیده سخن گفتن
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
قَلْبُ الأحْمَقِ فی فَمِهِ وَ فَمُ الْحَکیمِ فی قَلْبِهِ.
قلب أحمق در دهان وزبان اوست اما دهان و سخن عاقل در قلب او . (تحف العقول، ص ۴۸۹)
(یعنی در سخن گفتن باید مثل حکیم سنجیده سخن گفت نه مثل احمق نسنجیده)
- سلام به همه
امام عسکری (ع) :
مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلی کُلِّ مَن تَمُرُّ عَلَیهِ.
از مصادیق تواضع ، سلام کردن به همه آنهایی است که به آنها می گذری . (تحف العقول ،ج2،ص396)
- سلام به هر عابر از مصادیق تواضع
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلی کُلِّ مَنْ تَمُّرُ بِهِ.
از نشانه ها ومصادیق تواضع و فروتنی آن است که به هر شخصی که برخورد نمودی سلام کنی. (بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۴۶۶، ح ۱۲)
- دو چیز مصداق تواضع
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلی کُلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ، وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ الْمَجْلِسِ.
یکی از نشانه های تواضع و فروتنی آن است که به هرکس برخورد نمائی سلام کنی و در هنگام ورود به مجلس هر کجا، جا بود بنشینی ـ نه آن که به زور و زحمت برای دیگران جائی را برای خود باز کنی . (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۷۲، ح ۹)
- موعظه در نهان نه عیان
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مَنْ وَعَظَ أخاهُ سِرّاً فَقَدْ زانَهُ، وَمَنْ وَعَظَهُ عَلانِیَهً فَقَدْ شانَهُ. هرکس دوست و برادر خود را محرمانه موعظه کند، او را زینت بخشیده; و چنانچه علنی باشد سبب ننگ و تضعیف او گشته است.
تحف العقول، ص ۴۸۹
- از جدال به پرهیز
امام عسکری(ع) :
لا تُمارِ فَیَذهَب بَهائُکَ.
با کسی جدل ویک ودو نداشته باش ؛ که اگر چنین کنی بهاء وارزشت از میان می رود. (تحف العقول، ج2 ، ص395)
- جدال احسن خوب است
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
ذُكرَ عند الصّادقِ عليه السلام الجِدالُ في الدِّينِ، وأنّ رسولَ اللّه صلى الله عليه و آله والأئمّةَ المعصومينَ عليهم السلام قد نَهَوا عنه ، فقالَ الصّادقُ عليه السلام : لَم يَنْهَ عنهُ مطلَقا ، لكنَّهُ نهى عنِ الجِدالِ بغيرِ الّتي هِي أحسَنُ .
در حضور امام صادق عليه السلام درباره جدال كردن در دين و اين كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله و امامان معصوم عليهم السلام از اين كار نهى كرده اند ، سخن به ميان آمد ، حضرت صادق عليه السلام فرمود : از جدال كردن به طور مطلق نهى نشده ، بلكه از مجادله كردن با روشى جز روش نيكوتر نهى شده است .(بحار الانوار، ج ۲ ، ص ۱۲۵ ، ح ۲)
- شوخی نکن
امام عسکری (ع) :
لا تُمازِح فَیُجتَرَء عَلَیکَ .
شوخی نکن چراکه شوخی موجب گستاخی علیه تو می شود.
(تحف العقول ،ج2،ص395 )
- اثرستایش ناشایست
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مَن مَدَحَ غَيرَالمُستَحِقِّ فَقَد قامَ مَقامَ المُتَّهَمِ .
هر كـس فـردي را كه استحقاق سـتايش ندارد بستايد ، خود را در مقام اتهام وبدگماني قرار داده است(چون گمان می رود او با فرد ناشایست زد وبند کرد واحیانا در خلافکاری او سهیم باشد) (منتخب ميزان الحكمة، ص ۵۰۸)
- دنبال شایعه پراکنی وریاست طلبی نباش
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
إیّاکَ وَ الإذاعَهَ وَ طَلَبَ الرِّئاسَهِ، فَإنَّهُما یَدْعُوانِ إلَی الْهَلَکَهِ.
مواظب باش از این که بخواهی شایعه و سخن پراکنی نمائی و یا این که بخواهی دنبال مقام و ریاست باشی و تشنه آن گردی، چون هر دوی آن ها انسان را هلاک خواهد نمود. (بحارالأنوار، ج ۵۰، ص ۲۹۶)
- دو رو و دوزبان بد بنده یی است
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
بِئْسَ الْعَبْدُ عَبْدٌ یَکُونُ ذا وَجْهَیْنِ وَ ذا لِسانَیْنِ، یُطْری أخاهُ شاهِداً وَ یَأکُلُهُ غائِباً، إنْ أُعْطِیَ حَسَدَهُ، وَ إنْ ابْتُلِی خَذَلَهُ.
بد آدمی است آن که دارای دو چهره و دو زبان است ، کسی که برادر ایمانی اش را در حضور خیلی می ستاید وتعریف وتمجید می کند واما در غیاب و پشت سر گوشت او را می خورد( غیبت و بدگوئی می نماید )کسی که اگر دارایی برادر ایمانی اش را به بیند حسادت می ورزد واگر او را گرفتار به بیند وی را به حال خود وا می گذارد ویاری نمی کند. (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۷۳، ح ۱۴)
ب : تواضع و فروتنی
- نعمت تواضع
امام عسکری (ع) :
اَلتَّواضُعُ ِنعمَهٌ لایُحسَدُ عَلَیها.
تواضع نعمتی است که به آن حسادت نمی شود. (تحف عقول ،ج2، ص403 )
- نتیجه تواضع به مومنین
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مَنْ تَواضَعَ فِی الدُّنْیا لاِخْوانِهِ فَهُوَ عِنْدَ اللهِ مِنْ الصِدّیقینَ، وَمِنْ شیعَهِ علی بْنِ أبی طالِب (علیه السلام ) حَقّاً.
هرکس در دنیا در مقابل دوستان و هم نوعان خود متواضع و فروتنی نماید، در پیشگاه خداوند در زُمره صِدّیقین و از شیعیان امام علی (علیه السلام ) خواهد بود. ( بحارالأنوار، ج ۴۱، ص ۵۵، ح ۵)
- سلام به هر عابر از مصادیق تواضع
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلی کُلِّ مَنْ تَمُّرُ بِهِ.
از نشانه ها ومصادیق تواضع و فروتنی آن است که به هر شخصی که برخورد نمودی سلام کنی. (بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۴۶۶، ح ۱۲)
- دو چیز مصداق تواضع
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مِنَ التَّواضُعِ السَّلامُ عَلی کُلِّ مَنْ تَمُرُّ بِهِ، وَ الْجُلُوسُ دُونَ شَرَفِ الْمَجْلِسِ.
یکی از نشانه های تواضع و فروتنی آن است که به هرکس برخورد نمائی سلام کنی و در هنگام ورود به مجلس هر کجا، جا بود بنشینی ـ نه آن که به زور و زحمت برای دیگران جائی را برای خود باز کنی . (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۷۲، ح ۹)
- صلوات بر پایین نشین مجلس
امام حسن عسکری : (ع) فرمود :
مَنْ رَضِىَ بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ الَْمجْلِسِ لَمْ يَزَلِ اللّهُ وَ مَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتّى يَقُومَ.
هر كه به پايين نشستن در مجلس خشنود باشد، پيوسته خدا و فرشته ها بر او رحمت فرستند تا برخيزد.
(بحار الأنوار،ج ۷۸، ص۳۷۱ ، ح۲)
- مدارای با دشمن
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
إنَّ مُداراهَ أَعْداءِاللهِ مِنْ أفْضَلِ صَدَقَهِ الْمَرْءِ عَلی نَفْسِهِ و إخْوانِهِ.
مدارا با دشمنان خدا برتر است از صدقه‌ای که انسان برای خود ویابرای برادران خود بپردازد.
( مستدرک الوسائل، ج ۱۲، ص ۲۶۱)
ج : رزق وروزی
- حرص در ارزاق
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
وَ الاْرْزاقُ الْمَکْتُوبَهِ لا تُنالُ بِالشَّرَهِ، وَ لا تُدْفَعُ بِالاْمْساکِ عَنْها.
و رزق و روزی مکتوب هیچ وقت با حرص به دست نمی آید وبا امساک هم جلوگیری نمی گردد.
(أعلام الدّین، ص ۳۱۳)
- دنبال روزی رفتن ترا از انجام واجبات باز ندارد
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
لا یَشْغَلُکَ رِزْقٌ مَضْمُونٌ عَنْ عَمَل مَفْرُوض. مواظب باش تا طلب روزی تضمین شده
تو را از فرائض و اعمالِ واجب باز ندارد (تحف العقول، ص ۴۸۹)
- آنکه در کسب حریص نیست از روزی جا نمی ماند
امام عسکری (ع) :
مایُسبَقُ بَطیءٌ بِحَظِّهِ.
انسان کنُدرو (مقابل حریص) از روزی مقررش عقب نمی ماند. (بهره اش از روزی به وقت می رسد.) (تحف العقول ،ج2،ص401 )
- حریص بیش از روزی مقدرش نمی برد
امام عسکری (ع) :
لا یُدرِکُ حَریصٌ ما لا یُقَدَّرُ لَهُ.
انسان حریص به آنچه که برایش مقدر نیست نمی رسد.(هرچند حرص بزند) (تحف العقول ،ج2،ص401 )
د : خدمت وکمک به دیگران
- سود رسانی به مردم از دو خصلت برتر
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
خَصْلَتانِ لَیْسَ فَوْقَهُما شَیءٌ: الإیمانُ بِاللهِ وَ نَفْعُ الإخْوانِ.
دو خصلت و حالتی که چیزی برتر و والاتر از آنها نیست عبارتند از: ایمان و اعتقاد به خداوند و نفع رساندن به برادران دینی. ( تحف العقول، ص ۴۸۹)
- نتیجه پرهیزگاری و بخشش
امام عسکری (ع) فرمود:
مَن کانَ الوَرَعُ سَجِیَّتُهُ وَ الاِفضالُ حِلیَتُهُ اِنتَصَرَ مِن اَعدائِهِ بِحُسنِ الثَّناءِ عَلَیهِ وَ تَحَصَّنَ بِالذِّکرِ الجَمیلِ مِن وَصُولِ نَقصٍ اِلَیهِ .
کسی که پرهیزگاری خصلتش و نیکی کردن زیور و زینتش باشد با ستایشی که از او می شود بر دشمنانش پیروز می گردد و با نام نیک خودش خود را از برچسب عیبی مصون می دارد.
( بحارالانوار، ج75، ص 377)
- خوشبختی محصول خوبی
امام حسن عسکری (ع):
مَن یَزرَع خَیرًا یَحصُد غِبطَهً.
هرکس نیکی وخوبی کشت کند سعادت وخوشبختی درو خواهد کرد. (تحف العقول ج2 ص401)
- اهل معروف در دنیا اهل معروف در آخرتند
امام عسکری(ع) فرمود:
إنَّ أهلَ المَعروفِ فِي الدُّنيا أهلُ المَعروفِ فِي الآخِرَةِ .
همانا اهل نيكوكارى در دنيا، اهل نيكى در آخرتند. ( بحارالانوار ، ج50 ، ص258) وارد سایت شد.
- کمک به مومن مخلص
امام عسكرى (ع) فرمود:
لَو جَعَلْتُ الدُّنيا كُلَّها لُقْمَةً واحِدَةً وَ لَقَّمْتُها مَن يَعبُدُ اللّه َ خالِصاً لَرَأيتُ أنّي مُقَصِّرٌ في حَقِّهِ.
اگر همه دنيا را يك لقمه كنم و آن را در دهان كسى گذارم كه از روى اخلاص خدا را عبادت مى كند باز به نظرم در حقّ او كوتاهى كرده ام. (میزان الحکمه،ج 3 ، ص373 و بحار الأنوار ، ج 70، ص245، ح19)
- مومن برکت برای مومن
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
اَلمُؤْمِنُ بَرَکَهٌ عَلَی الْمُؤْمِنِ وَ حُجَّهٌ عَلَی الْکافِرِ. وجود شخص مؤمن برای دیگر مؤمنین برکت است و نسبت به کفّار و مخالفین حجّت و دلیل است. (تحف العقول، ص ۴۸۹)
ه : حق وحقوق
- حق معیار عزت
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
ما تَرَکَ الْحَقَّ عَزیزٌ إلاّ ذَلَّ، وَلا أخَذَ بِهِ ذَلیلٌ إلاّ عَزَّ.
حقّ و حقیقت را هیچ صاحب مقام و عزیزی ترک و رها نکرد مگر آن که ذلیل و خوار گردید، همچنین هیچ شخص خواری حقّ را به اجراء در نیاورد مگر آن که عزیز و سربلند شده است.
(تحف العقول، ص ۴۸۹)
- معرفت حق مومن ملاک عظمت در نزد خدا
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
أعْرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخْوانِهِ، وَأشَدُّهُمْ قَضاءً لَها، أعْظَمُهُمْ عِنْدَاللهِ شَأناً.
هرکس حقوق هم نوعان خود را بیشتر بشناسد و رعایت کند و مشکلات و نیازمندی های آن ها را بیش از دیگران برطرف نماید در پیشگاه خداوند دارای عظمت و موقعیّت خاصّی خواهد بود.
( احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۵۱۷، ح ۳۴۰)
- اهل شیطنت پذیرای حق نیستند
امام عسکری (ع) فرمود:
وَ طَبَقَةٌ اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطانُ شَأْنُهُمُ الرَّدُّ عَلَى أَهْلِ الْحَقِّ وَ دَفْعُ الْحَقِّ بِالْبَاطِلِ حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ
گروهى که شيطان آنها را فريب داده و بر آنها چیره شده كار آنها رد كردن اهل حق است و از رشگ و حسدى كه دارند با باطل خود جلوي حق را مىگيرند. ( بحار الانوار ، ج50 ، ص 296) وارد سایت شد
- ارزش وعظمت آنکس که عارف وعامل به حقوق باشد
امام عسکری (ع) فرمود:
أعرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخوانِهِ وَ أشَدُّ هُم قَضاءًا لَها أعظَمُهُم عِندَ اللهِ شَأناً .
هرکس حقوق هم نوعان خود را بیشتر بشناسد و رعایت کند و مشکلات و نیازمندی های آن ها را بیش از دیگران برطرف نماید در پیشگاه خداوند دارای عظمت و موقعیّت خاصّی خواهد بود.
(احتجاج طبرسی ، ج2 ، ص561)
و- کارهای ناپسند وخلاف ادب
- شادی کنار غمگین از ادب نیست
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
لَیْسَ مِنَ الاْدَبِ إظْهارُ الْفَرَحِ عِنْدَ الْمَحْزُونِ
از ادب ـ و اخلاق انسانی و اسلامی ـ نیست که در حضور شخص مصیبت دیده و غمگین، اظهار شادی و سرور شود. (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۷۴، ح ۲۸)
- خنده بدون تعجب
امام عسکری (ع) :
مِنَ الجَهلِ الذِّهکُ مِن غَیرِ عَجَبٍ .
خنده یی که ناشی از تعجب نباشد(مصنوعی) از نادانی است. (این خنده ناشی از جهل است) (تحف العقول ،ج2،ص398 )
- خنده بدون تعجب ناشی از جهالت
امام عسكرى (ع) فرمود:
مِنَ الجَهلِ الضَّحكُ مِن غَيرِ عَجَبٍ .
خنده اى كه از روى تعجّب نباشد ، نشان نابخردى است .
میزان الحکمه،ج 2 ، ص356 و بحار الأنوار ، ج 76، ص59، ح10) وارد سایت شد
- شهوت وذلت
امام عسکری (ع) :
ما اَقبَحَ بِالمُومِنِ اَن تَکُونَ لَهُ رَغبَهٌ تُذِلُّهُ.
چه زشت است برای مومن که یک هوس او را به خواری وذلت بکشد. (تحف العقول ،ج2،ص403 )
- خواب زیاد باعث رویای پریشان
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مَن أكثَرَ المَنامَ رَأَي الأحلامَ.
هركه زياد بخوابد ، خواب هاي پريشان بيند. (منتخب ميزان الحكمة، ص ۵۷۴ )
ز: خصالی که نباید از حد بگذرند
- احتیاط
امام عسکری (ع ):
وَ لِلحَزمِ مِقداراً فَاِن زادَ عَلَیهِ فَهُوَ جُبنٌ
و برای احتیاط وعاقبت اندیشی حد واندازه یی است . پس اگر احتیاط از آن حد خود بگذرد ترس است . (بحار الانوار، ج78 ، ص377 ، حدیث 3 )
- صرفه جویی
امام عسکری (ع):
وَ لِلاِقتِصادِ مِقداراً فَاِن زادَ عَلَیهِ فَهُوَ بُخلٌ
و برای صرفه جویی اندازه یی است پس اگر صرفه جویی از اندازه خود بگذرد بخل است .
(بحار الانوار، ج78 ، ص377 ، حدیث 3 )
- شجاعت
امام عسکرس (ع) :
وَ لِلشَّجاعَهِ مِقداراً فَاِن زادَ عَلَیهِ فَهُوَ تَهَوُّرٌ .
برای شجاعت هم اندازه یی است پس اگر از حد واندازه اش تجاوز شود تهور (وافراط کاری منجر به سقوط) است. (بحار الانوار، ج78 ، ص377 ، حدیث 3 )
- سخاوت
امام عسکری (ع):
اِنَّ لِلسَّخاءِ مِقداراً فَاِن زادَ عَلَیهِ فَهُوَ سَرَفٌ .
برای سخاوت وبخشندگی اندازه یی است پس اگر بخشندگی از آن اندازه بگذرد اسراف است
(بحار الانوار، ج78 ، ص377 ، حدیث 3 )
ح : چند حکمت
- حلم حکمت است
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
الجَهلُ خَصمٌ وَالحِلمُ حُكمٌ.
جهل و نادانی دشمن انسان است و بردبارى حكمت .( الدرّة الباهرة ، ص ۴۴ )
- ضعیف ترین دشمن
امام عسکری (ع) :
اَضعَفُ الاَعداءِ کَیداً مَن اَظهَرَ عَداوَتَهُ.
ضعیف ترین دشمنان درطراحی کید ونقشه کسی است که دشمنی خود را علنی کند.
(بحار الانوار، ج78 ، ص377 ، حدیث 3 )
- تربیت نادان ومعتاد شبیه اعجاز
امام عسکری (ع) :
رِیاضَهُ الجاهِلِ وَ رَدُّ المُعتادِ عَن عادَتِهِ کَا المُعجِزِ.
تربیت نادان وترک دادن معتاد از اعتیادش، شبیه معجزه است. (تحف العقول ،ج2،ص403 )
- معرفت و شکر
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
لا یَعْرِفُ النِّعْمَهَ إلاَّ الشّاکِرُ، وَلا یَشْکُرُ النِّعْمَهَ إلاَّ الْعارِفُ.
کسی قدر نعمتی را نمی داند مگر آن که شکرگزار باشد و کسی نمی تواند شکر نعمتی را انجام دهد مگر آن که اهل معرفت باشد . بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۷
- آرامش دل با حلم
امام عسکری (ع) فرمود:
وَ لَم یَعرِف راحَهَ القَلبِ مَن لَم یُجَرِّعهُ الحِلمُ غُصَصَ الغَیظِ.
کسی که نتواند جرعه های خشم را باجام حلم بنوشد دلِ آرام وقلبِ آسوده نخواهد داشت . (بحار الانوار، ج76، ص 378)
- خشم کلید هر بدی
امام حسن عسکری (ع) :
اَلغَضَبُ مِفتاحُ کُلِّ شَرٍّ .
خشم کلید هر بدی است . (تحف العقول ج2 ص401 )
- گرسنگی موجب گواراتر شدن غذا
امام عسکری (ع) فرمود:
اَلسَّهَرُ اَ لَذُّ لِلمَنامِ وَ الجُوعُ اَزیَدُ فی طیبِ الطَّعامِ .
شب زنده داری خواب را شیرین تر و گرسنگی غذا را گواراتر می کند ( بحارالانوار، ج75، ص 377)
- تایید الهی در پی صبر
امام عسکری (ع):
مَن صَبَرَ اُعطِیَ التَّأییدَ مِنَ اللهِ.
هرکس صبر پیشه کند واستقامت ورزد از تأیید الهی برخوردار خواهد شد.(تحف العقول ، ج2 ،ص396)
- با هر بلا نعمتی است
امام عسکری(ع) :
مامِن بَلِیَّهٍ اِلّا وَلِلّهِ فیها نِعمَهٌ تُحیطُ بِها.
هیچ بلایی نیست جز اینکه ازسوی خدای متعال نعمتی بر آن سایه انداخته است. (تحف العقول ج2 ص 403 )
- بدی باعث پشیمانی
امام عسکری (ع) :
مَن یَزرَع شَرًّا یَحصُد نَدامَهً.
هرکس بذر بدی به پاشد پشیمانی درو می کند.(تحف العقول ، ج2 ،ص401 )
- کینه توز وآسایش
امام عسکری (ع) :
اَقَلُ النّاسِ راحَهً الحَقُودُ .
کم آسایشترین آدم ها کسی است که کینه توز وپر کینه باشد. (تحف العقول ،ج2،ص401 )
- رنج در دوستی باجاهل
امام عسکری (ع) :
صَدیقُ الجاهِلِ تَعِبٌ .
دوست انسان نادان خسته و رنجور است . (تحف العقول ،ج2،ص402 )
- زیبایی ظاهر وباطن
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
حُسْنُ الصُّورَهِ جَمالٌ ظاهِرٌ، وَ حُسْنُ الْعَقْلِ جَمالٌ باطِنٌ.
نیکوئی شکل و قیافه، یک نوع زیبائی و جمال در ظاهر انسان پدیدار است و نیکو بودن عقل و درایت، یک نوع زیبائی و جمال درونی انسان می باشد (بحارالأنوار، ج ۱، ص ۹۵، ح ۲۷ و أعلام الدين ، ص ۳۱۳)
- نتیجه پرهیزگاری و بخشش
امام عسکری (ع) فرمود:
مَن کانَ الوَرَعُ سَجِیَّتُهُ وَ الاِفضالُ حِلیَتُهُ اِنتَصَرَ مِن اَعدائِهِ بِحُسنِ الثَّناءِ عَلَیهِ وَ تَحَصَّنَ بِالذِّکرِ الجَمیلِ مِن وَصُولِ نَقصٍ اِلَیهِ .
کسی که پرهیزگاری خصلتش و نیکی کردن زیور و زینتش باشد با ستایشی که از او می شود بر دشمنانش پیروز می گردد و با نام نیک خودش خود را از برچسب عیبی مصون می دارد.
( بحارالانوار، ج75، ص 377)
- عکس العمل کریم ولئیم مقابل احسان
امام عسکری (ع) فرمود:
نائِلُ الکَریمِ یُحبِبکَ اِلَیهِ وَ یُقَرِّ بُکَ مِنهُ وَ نائِلُ اللَّئیمِ یُباعِدُکَ مِنهُ وَ یُبغِضُکَ اِلَیهِ .
نیکی وبخشش به انسان کریم وبزرگوار تو را نزد وی محبوب و مقرب می گرداند واما نیکی وبخشش به انسان لئیم وپست تو را نزد وی خوار و او را نسبت به تو کینه توز می سازد. ( بحارالانوار، ج75، ص 377)
- کناره گیری از مردم نتیجه هوشمندی
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
الوَحشَهُ مِنَ النّاسِ عَلي قَدرِ الفِطنَةِ بهِم
كناره گیری از مردم ، به اندازه شناخت وهوشمندی نسبت به آنهاست. (بحارالانوار، ج۷۰ ،ص ۱۱۱ ، ح ۱۴)
فطنه یعنی درک وهوشمندی . انسانها دو گروهند برخی باعث خیرند وبرخی باعث شر .در این وسط انسان هوشمند وقتی با هوشمند ی فهمید چه کسی به نفع او ست بی گمان به او نزدیک می شود وچه کسی مایه تباهی او و موجب خرابی دنیا وآخرت اوست که از او دور می گردد . پس دو ر شدن از انسانها تابع درک و فطانت وهوشمندی اوست. فرد هوشیار از انسان مضر ومفسد می گریزد.
- نتیجه بی تقوایی در حضور مردم
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مَنْ لَمْ یَتَّقِ وُجُوهَ النّاسِ لَمْ یَتَّقِ اللهَ.
کسی که در مقابل مردم بی باک باشد و رعایت مسائل اخلاقی و حقوق مردم نکند، تقوای الهی را نیز رعایت نخواهد کرد. (بحارالأنوار، ج ۶۸، ص ۳۳۶)
- تعریفی از ادب
امام عسکری (ع) :
کَفاکَ اَدَباً تَجَنُّبُکَ ما تَکرَهُ مِن غَیرِکَ .
در ادب همین بس ، آنچه را که از دیگران نمی پسندی خود هم از آن اجتناب کنی .
(بحار الانوار، ج78 ، ص377 ، حدیث 3 )
- بهترین برادر
امام عسکری (ع) :
خَیرُ اِخوانِکَ مَن نَسِیَ ذَنبَکَ اِلَیهِ .
بهترینِ برادرانت کسی است که خلافی را که نسبت به او مرتکب شدی فراموشش کند .
(بحار الانوار، ج78 ، ص377 ، حدیث 3 )
- اسراف نوعی شیطنت
امام عسکری (ع) فرمود:
عَلَیکَ بِالاِقتِصادِ وَ اِیّاکَ وَ الاِسرافَ فَاِنَّهُ مِن فِعلِ الشَّیطَنَهِ.
در زندگی میانه رو باش واز اسراف برحذر باش ؛ چرا که اسراف نوعی شیطنت هست. (بحارالانوار، ج50 ، ص292)
- آثار حب و بغض
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
حُبُّ الأبرارِ لِلأ برارِ ثَوابٌ لِلأ برارِ وَ حُبُّ الْفُجّارِ لِلأ برارِ فَضيلَةٌ لِلأبرارِ وَ بُغْضُ الْفُجّارِ لِلأ برارِ زَيْنٌ لِلأ برارِوَ بُغْضُ الأ برارِ لِلْفُجّارِ خِزْيٌ عَلَي الْفُجّارِ.
دوستي نيكان به نيكان، ثوابست براي نيكان. و دوستي بدان به نيكان، فضيلت است براي نيكان. و دشمني بدان با نيكان، زينت است براي نيكان. و دشمني نيكان با بدان، رسوايي است براي بدان.
(مستدرک الوسائل ، ج۱۲ ، ص۲۲۰)
خوبان اگر ترا دوست بدارند برای شما ثواب منظور می شود چراکه خود ت را چنان ساختی که محبوب خوبان شدی نه مبغوض خوبان پس همینکه بستر حب مومنان را فراهم کردی مستحق پاداشی.
واگر بدان ترا دوست بدارند برای توفضیلت است ؛ چرا که خودت را چنان ساختی که حتی بدان ترا تحسین می کنند ودوست می دارند وبا این کارخود نوعی تربیت اسلام را بل قدرت تربیتی اسلام را به نمایش گذاشتی وهمین برای شما یک فضل بل فضیلت به شمار می آید.
- همسایه بد کمر شکن
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
مِنَ الْفَواقِرِ الَّتى تَقْصِمُ الظَّهْرَ جارٌ إِنْ رَأى حَسَنَةً أَطْفَأَها وَ إِنْ رَأى سَيِّئَةً أَفْشاها.
از بلاهاى كمرشكن همسايه اى است كه اگر كردار خوبى را بيند نهانش سازد و اگر كردار بدى را بيند آشكارش نمايد. ( بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۷۲، ح ۱۱)
ح : باید ونباید رفتاری
- تكریم حاوی مشقت نباشد
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
لا تُكْرِمِ الرَّجُلَ بِما يَشُقُّ عَلَيْهِ.
هيچ كس را طوري اكرام مكن كه بر او سخت گذرد. (تحف العقول ، ج 2، ص 403)
چهل حدیث از امام حسن عسکری (علیه السلام) وچهل نکته از مرام زندگی
- با کسی باش که به خیرش امیدواری
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
اَللِّحاقُ بِمَنْ تَرْجُو خَیْرٌ مِنَ المُقامِ مَعَ مَنْ لا تَأْمَنُ شَرَّهُ.
پیوستن به کسی که برایت مایه امیدواری است بهتر از اقامت نزدکسی است که از شرّ او ایمن نیستی.
(مستدرک الوسائل، ج ۸، ص ۳۵۱، ح ۵)
- پرهیز از آدم بی ثبات
امام عسکری (ع):
فَدَع مَن ذَهَبَ یَمیناً وَشِمالاً.
آنکه را گاه به راست وگاه به چب می رود(و صراط ثابت ندارد ) رهاکن. (تحف العقول ،ج2،ص397)
- اقتصاد نه اسراف
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
عَلَيْكَ بِالإقْتِصادِ وَ إيّاكَ وَ الإسْرافَ.
در زندگی میانه رو باش واز اسراف اجتناب کن (احقاق الحق، ج 12 ، ص 467)
- از هوشمند به پرهیز
امام عسکری (ع) فرمود:
اِحذَر کُلَّ ذَکِیٍّ ساکِنَ الطَّرفِ .
به پرهیز از هر انسان هوشیار آرام و افتاده . ( بحارالانوار، ج75، ص 377)
چراکه عقل او صاف وزلال است وآلوده به هیجان نیست در نتیجه درست تصمیم می گیرد ودرست عمل می کند ودرگیری با چنین انسانی نتیجه یی جز شکست ندارد ؛ پس شایسته است از مبارزه با او پرهیز شود.
- نشاط دل فرصت یاد گیری
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
إذا نَشِطَتِ القُلُوبُ فَأودِعْها (فَأودِعُوها) وَإذا نَفرَت فَوَدِّعُوها .
هر گاه دلها با نشاطند به آنها امانت بسپاريد وهر گاه مبتلا به تنفر وبی حالی اند چیزی به آنها نسپارید بل آن را به حال خود واگذارید .
(یعنی اگرخواستید در دلها علوم وفنون ذخیره کنید زمانی باشد که دل از نشاط برخوردار است چون آمادگی برای جذب مطالب ومسائل فراهم است .
اما اگر دل مبتلای به تنفر وبی حالی است از ذخیره مطالب پرهیز کنید ودل را به حال خود واگذارید تا مجددا با نشاط شود چرا که در حال تنفر وبی حالی آمادگی برای جذب وذخیره نیست) ( منتخب ميزان الحكمة، ص ۴۷۴)
- تقوا وامانت
امام عسکری (ع) فرمود:
ذَكَرْتَ شُخُوصَكَ إِلَى فَارِسٍ فَاشْخَصْ خَارَ اللَّهُ لَكَ وَ تَدْخُلُ مِصْرَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ آمِناً وَ أَقْرِئْ مَنْ تَثِقُ بِهِ مِنْ مَوَالِيَّ السَّلَامَ وَ مُرْهُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ الْعَظِيمِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ أَعْلِمْهُمْ أَنَّ الْمُذِيعَ عَلَيْنَا حَرْبٌ لَنَا
در نامه خود نوشتهاى كه تصميم دارى به فارس ( ايران ) بروى برو خدا برايت خير پيش آورد انشا اللَّه بسلامت وارد مصر خواهى شد.
به دوستان ما كه اطمينان به آنها دارى سلام مرا برسان به ايشان بگو تقوى و پرهيزگارى پيشه گيرند و در امانت خيانت نورزند و بگو هر كس موجب افشاء امر امامت شود مثل اينست كه با ما به جنگ پرداخته است. ( بحار الانوار ، ج50 ، ص 297) وارد سایت شد
- چند نکته رفتار اجتماعی
امام عسکری (ع) فرمود:
اِدفَعِ المَسألَةَ ما وَجَدتَ التَّحَمُّلَ يُمكِنُكَ فَإنّ لِكُلِّ يَومٍ رِزقاً جَديداً وَ اعلَمْ أنَّ الإلحاحَ فِي المَطالِبِ يَسلُبُ البَهاءَ وَ يُورِثُ التَّعَبَ وَ العَناءَ . فَاصبِرْ حَتّى يَفتَحَ اللّه ُ لَكَ باباً يَسهُلُ الدُّخولُ فيهِ. فَما أقرَبَ الصَّنِيعَ مِنَ المَلهُوفِ وَ الأمنَ مِنَ الهارِبِ المَخُوفِ ! فَرُبَّما كانَتِ الغِيَرُ نَوعاً مِن أدَبِ اللّه ِ وَ الحُظوظُ مَراتِبُ فَلا تَعجَلْ عَلى ثَمَرَةٍ لَم تُدرِكْ وَ إنّما تَنالُها في أوانِها وَ اعلَمْ أنَّ المُدَبِّرَ لَكَ أعلَمُ بِالوَقتِ الَّذي يَصلُحُ حالُكَ فيهِ فَثِقْ بِخِيَرَتِهِ في جَميعِ اُمُورِكَ يَصلُحْ حالُكَ .
تا جايى كه مى توانى تحمّل كنى دست نياز دراز مكن ؛ زيرا هر روز، روزىِ تازه اى دارد .
بدان كه پافشارى در درخواست هيبت آدمى را مى بَرد و رنج و سختى به بار مى آورد ؛ پس صبر كن تا خداوند دَرى به رويت بگشايد كه براحتى از آن وارد شوى ؛ كه چه نزديك است احسان به آدم اندوهناك و امنيت به آدم فرارى وحشتزده .
چه بسا كه دگرگونى و گرفتاريها ، نوعى تنبيه خداوند باشد.
و بهره ها مرحله دارند ؛ پس براى چيدن ميوه هاى نارس شتاب مكن كه به موقع آنها را خواهى چيد بدان آن كه تو را تدبير مى كند بهتر مى داند كه چه وقت بيشتر مناسب حال توست .
پس در همه كارهايت به انتخاب او اعتماد كن، تا حال و روزت سامان گيرد .
(میزان الحکمه،ج 5 ، ص167و بحار الأنوار ، ج 78 ، ص378 ، ح4 ) وارد سایت شد
- سفارش ویژه به شیعیان
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
أُوصیکُمْ بِتَقْوَى اللّهِ وَ الْوَرَعِ فى دینِکُمْ وَالاْجْتَهادِ لِلّهِ وَ صِدْقِ الْحَدیثِ وَ أَداءِ الأَمانَةِ إِلى مَنِ ائْتَمَنَکُمْ مِنْ بَرٍّ أَوْ فاجِر وَ طُولِ السُّجُودِ وَ حُسْنِ الْجَوارِ. فَبِهذا جاءَ مُحَمَّدٌ(صلى الله علیه وآله وسلم) صَلُّوا فى عَشائِرِهِمْ وَ اشْهَدُوا جَنائِزَهُمْ وَ عُودُوا مَرْضاهُمْ وَ أَدُّوا حُقُوقَهُمْ، فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنْکُمْ إِذا وَرَعَ فى دینِهِ وَ صَدَقَ فى حَدیثِهِ وَ أَدَّى الاْمانَةَ وَ حَسَّنَ خُلْقَهُ مَعَ النّاسِ قیلَ: هذا شیعِىٌ فَیَسُرُّنى ذلِکَ. إِتَّقُوا اللّهَ وَ کُونُوا زَیْنًا وَ لا تَکُونُوا شَیْنًا، جُرُّوا إِلَیْنا کُلَّ مَوَدَّة وَ ادْفَعُوا عَنّا کُلَّ قَبیح، فَإِنَّهُ ما قیلَ فینا مِنْ حَسَن فَنَحْنُ أَهْلُهُ وَ ما قیلَ فینا مِنْ سُوء فَما نَحْنُ کَذلِکَ. لَناحَقٌّ فى کِتابِ اللّهِ وَ قَرابَةٌ مِنْ رَسُولِ اللّهِ وَ تَطْهیرٌ مِنَ اللّهِ لا یَدَّعیهِ أَحَدٌ غَیْرُنا إِلاّ کَذّابٌ. أَکْثِرُوا ذِکْرَ اللّهِ وَ ذِکْرَ الْمَوْتِ وَ تِلاوَةَ الْقُرانِ وَ الصَّلاةَ عَلَى النَّبِىِّ(صلى الله علیه وآله وسلم)فَإِنَّ الصَّلاةَ عَلى رَسُولِ اللّهِ عَشْرُ حَسَنات، إِحْفَظُوا ما وَصَّیْتُکُمْ بِهِ وَ أَسْتَوْدِعُکُمُ اللّهَ وَ أَقْرَأُ عَلَیْکُمْ السَّلامَ.
شما را به تقواى الهى و پارسایى در دینتان و تلاش براى خدا و راستگویى و امانتدارى درباره کسى که شما را امین دانسته ـ نیکوکار باشد یا بدکار ـ و طول سجود و حُسنِ همسایگى سفارش مى کنم. محمّد(صلى الله علیه وآله وسلم)براى همین آمده است. در میان جماعت هاى آنان نماز بخوانید و بر سر جنازه آنها حاضر شوید و مریضانشان را عیادت کنید. و حقوقشان را ادا نمایید، زیرا هر یک از شما چون در دینش پارسا و در سخنش راستگو و امانتدار و خوش اخلاق با مردم باشد، گفته مى شود: این یک شیعه است، و این کارهاست که مرا خوشحال مى سازد. تقواى الهى داشته باشید، مایه زینت باشید نه زشتى، تمام دوستى خود را به سوى ما بکشانید و همه زشتى را از ما بگردانید، زیرا هر خوبى که درباره ما گفته شود ما اهل آنیم و هر بدى درباره ما گفته شود ما از آن به دوریم. در کتاب خدا براى ما حقّى و قرابتى از پیامبر خداست و خداوند ما را پاک شمرده، احدى جز ما مدّعى این مقام نیست، مگر آن که دروغ مى گوید. زیاد به یاد خدا باشید و زیاد یاد مرگ کنید و زیاد قرآن را تلاوت نمایید و زیاد بر پیغمبر(صلى الله علیه وآله وسلم) صلوات بفرستید. زیرا صلوات بر پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) ده حسنه دارد. آنچه را به شما گفتم حفظ ( و عمل) کنید و شما را به خدا مى سپارم، و سلام بر شما. (بحارالأنوار، ج 75، ص 372)
ط : تعریفی از چند واژه
- باورع ترین
امام عسکری(ع) :
اَورَعُ النّاسِ مَن وَقَفَ عِندَ الشُّبهَهِ.
گناه گریزترین مردم کسی است که از شبهه گناه هم خود داری کند. (تحف العقول ،ج2،ص401 )
- زاهدترین
امام عسکری (ع) :
اَزهَدُالنّاسِ مَن تَرَکَ الحَرامِ.
زاهدترن مردم کسی است که از حرام اجتناب کند. (تحف العقول ،ج2،ص401 )
- سخت کوش ترین
امام عسکری(ع) :
اَشَدُالنّاسِ اِجتِهادًا مَن تَرَکَ الذُّنُوبِ .
سخت کوشترین آدمها کسی است که گناه را ترک کند . (تحف العقول ،ج2،ص401 )
ی : خانوادگی
- چه اسمی برای فرزند انتخاب شود؟
امام عسکری (ع)
کسی که خانمش حامله ودر آستانه زایمان بود طی مکاتبه یی از ابومحمد امام عسکری (ع)تقاضای دعا برای خانمش نمود تا راحت زایمان کند وفرزندپسر روزی اش شود وهمچنین درخواست نمود که اگر پسر بود چه اسمی برایش انتخاب کند.
در جواب چنین آمد:
فَكَتَبَ يَدعُو اللّهَ بِالصَّلاحِ وَ يَقولُ : رَزَقَكَ اللّهُ ذَكَرا سَوِيّا، و نِعمَ الاِسمُ مُحَمَّدٌ و عَبدُ الرَّحمنِ. فَوَلَدَت اثنَين … فَسَمَّى واحِداً مُحَمَّداً وَ الآخَرَ … عَبدَ الرَّحمنِ. حديث
حضرت در جواب نوشتند ازخدا می خواهد آنچه صلاح هست نصیب گردد و خداوند پسر درست قامت وسالم روزی ات کند و اسم خوب محمد وعبد الرحمان است.
از قضا خداوند به او دو پسر داد اسم یکی را محمد ودیگری را عبدالرحمان گذاشت.
( بحار الانوار ، ج50 ، ص 298) وارد سایت شد
- فرزند دستیار ی خوب
امام عسکری (ع) فرمود:
فَنِعمَ العَضُدُ الوَلَدُ.
پس دستیار خوبی است فرزند.
حضرت در پی این جمله به این شعر تمسک نمود که:
مَن کانَ ذا عَضُدٍ یُدرِک ظُلامَتَهُ اِنَّ الذَّلیلَ الَّذی لَیسَت لَهُ عَضُدٌ .
هرکس دستیار دارد به دادخواهی خود دست می یابد وخوار وذلیل آن کسی است که دستیار ندارد .( بحارالانوار ، ج50 ، ص275)
- نتیجه گستاخی بچه نسبت به پدر
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
جُرْأهُ الْوَلَدِ عَلی والِدِهِ فی صِغَرِهِ تَدْعُو إلَی الْعُقُوقِ فی کِبَرِهِ. گستاخی و جرئ شدن فرزند هنگام کودکی در مقابل پدر، سبب می شود که در بزرگی مورد نفرین و غضب پدر قرار گیرد. (تحف العقول، ص ۴۸۹)
- چگونگی رفتارامام علی (ع)با مهمان خود(پدر وپسر)
امام عسکری (ع) فرمود:
أعرَفُ النّاسِ بِحُقُوقِ إخوانِهِ وَ أشَدُّ هُم قَضاءًا لَها أعظَمُهُم عِندَ اللهِ شَأناً . وَ مَن تَواضَعَ فِی الدُّ نیا لِاِخوانِهِ فَهُوَ عِندَ اللهِ مِنَ الصِّدیقینَ وَ مِن شیعَةِ عَلِىِّ بنِ أبی طالِبٍ ( عَلَیهِ السَّلامُ) حَقّاً.
وَ لَقَد وَرَدَ عَلى أمیرِ المُؤمِنینَ (عَلَیهِ السَّلامُ ) أخَوانِ لَهُ مُؤمِنانِ : أبٌ وَ اِبنٌ .
فَقامَ إلَیهِما وَ أکرَمَهُما وَ أجلَسَهُما فی صَدرِ مَجلِسِهِ وَ جَلَسَ بَینَ أیدیهِما ثُمَّ أمَرَ بِطَعامٍ فَاُحضِرَ فَأکَلا مِنهُ . ثُمَّ جاءَ قَنبَرُ بِطَستٍ وَ إبریقٍ [مِن] خَشَبٍ وَ مِندیلٍ لِیَیبِسَ وَ جاءَ لِیَصُبَّ عَلى یَدِ الرَّجُلِ ماء‌ًا
فَوَثَبَ أمیرُ المُؤمِنینَ (عَلَیهِ السَّلامُ ) فَأخَذَ الاِبریقُ لِیَصُبَّ عَلى یَدِ الرَّجُلِ فَتَمَرَّغَ الرَّجُلُ فِی التُّرابِ وَ قالَ : یا أمیرَ المُؤمِنینَ َاللهُ یَرانی وَأنتَ تَصُبُّ الماءَ عَلى یَدی؟
قالَ (ع): اُقعُد وَ اغسِل یَدَیکَ فَاِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَراکَ وَ أخاکَ الَّذی لا یَتَمَیَّزُ مِنکَ وَ لا یَتَفَضَّلُ عَلَیکَ ؛ یَخدِمُکَ وَ یُریدُ بِذلِکَ فی خِدمَتِهِ فِی الجَنَّةِ مِثلَ عَشرَةِ أضعافِ عَدَدِ أهلِ الدُّنیا وَ عَلى حَسَبِ ذالِکَ فی مَمالِکِهِ فیها. فَقَعَدَ الرَّجُلُ.
فَقالَ لَهُ عَلِیٌّ (عَلَیهِ السَّلامُ ) : أقسَمتُ عَلَیکَ بِعَظیمِ حَقِّی الَّذی عَرَفتَهُ وَ بَجَّلتَهُ وَ تَواضُعِکَ لِلّهِ حَتّى جازاکَ عَنهُ بِأن نَدَبَنی لِما شَرَفَکَ بِهِ مِن خِدمَتی لَکَ لِما غَسَلتُ مُطمَئِنّاً کَما کُنتَ تَغسِلُ لَو کانَ الصابُّ عَلَیکَ قَنبَراً. فَفَعَلَ الرَّجُلُ [ذلِکَ}
فَلَمّا فَرَغَ ناوَلَ الإبریقَ مُحَمَّدَ بنَ الحَنَفِیَّةِ وَ قالَ: یا بُنَیَّ لَو کانَ هذَا الإبنُ حَضَرَنی دُونَ أبیهِ لَصَبَبتُ [الماءَ] عَلى یَدِهِ وَ لکِنَّ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَأبی أن یُسَوِّىَ بَینَ ابنٍ وَ أبیهِ إذا جَمَعَهُما مَکانٌ لکِن قَد صَبَّ الأبُ عَلَى الأبِ فَلیَصُبَّ الإبنُ عَلَی الإبنِ. فَصَبَّ مُحَمَّدُ بنُ الحَنَفِیَّةِ عَلَى الإبنِ.
قالَ الحَسَنُ بنُ عَلِىٍّ عَلَیهِمَا السَّلامُ : فَمَن إتَّبَعَ عَلِیّاً (عَلَیهِ السَّلامُ) عَلى ذلِکَ فَهُوَ الشّیعِیّ ُحَقّاً.
هرکس حقوق هم نوعان خود را بیشتر بشناسد و رعایت کند و مشکلات و نیازمندی های آن ها را بیش از دیگران برطرف نماید در پیشگاه خداوند دارای عظمت و موقعیّت خاصّی خواهد بود.
هرکس در دنیا در مقابل دوستان و هم نوعان خود متواضع و فروتنی نماید، در پیشگاه خداوند در زُمره صِدّیقین و از شیعیان امام علی (علیه السلام ) خواهد بود
دوتن از برادران دینی امیر المومنین (ع) که پدر وپسر بودند بر حضرت وارد شدند. حضرت بلند شد وآن دو را احترام نمود وبر صدر مجلس نشاند وخود مقابل شان نشست . آنگاه دستور داد غذا آوردند وآن دو غذا خوردند سپس قنبر لگن وآفتابه یی از جنس چوب همراه با حوله آورد تا دستشان را بشوید وخشک کند . همین که خواست به دست مرد آب بریزد حضرت سریع از جا جست تاخودش این کار را بکند و با آفتابه به دست مرد آب بریزد . مردکه فهمید به خاک افتاد وعرض کرد یا امیر المومنین ! خدا در حالی که شما روی دست من آب می ریزی مرا به بیند !؟
حضرت فرمود بنشین ودستت را به شور . خداوند عزیز وجلیل شما وبرادرت را (که هیچ تمایزی با تو نداشته وهیچ برتری بر تو ندارد جز اینکه می خواهد به تو خدمت کند وتصمیم دارد با این خدمت ده برابر تعداد اهل دنیا و به همان میزان از ممالک ومناطق در دنیا پاداش بگیرد) می بیند .
که آن مرد پذیرفت ونشست.
آنگاه حضرت او را قسم داد وفرمود قسم به آن حق بزرگم که آن را شناختی وگرامی داشتی وقسم به آن تواضعت در برابر خدا (که خدا برای آن تواضعت پاداش قرار داده وآن پاداش این است که مرا مامور نمود تا ترا با این خدمت تکریم نمایم.)هنگام شستن دست آرام باش ودغدغه نداشته باش آنگونه آرام وقراری که اگر قنبر به دستت آب می ریخت داشتی .
وآن مرد پذیرفت وچنین کرد.
حضرت پس از آنکه ازریختن آب به دست آن مرد (پدر) فارغ شد به فرزندش محمد حنفیه فرمود: اگر این فرزند بدون پدرش نزد من می آمد خودم روی دستش آب می ریختم اما خداوند متعال احترام مساوی پدر وفرزند آنگاه که باهمند را نمی پسندد واز این کار اباء وامتناع دارد .
بنا بر این همانگونه که پدر بر دست پدر آب ریخت باید فرزند بر دست فرزند آب بریزد که محمد حنفیه اطاعت کرد وبر دست فرزند آب ریخت .
در پایان امام عسکری (ع) فرمود: هرکس امام علی (ع) را در اینگونه رفتار تبعیت کند او حقیقتا شیعه است .(احتجاج طبرسی ، ج2 ، ص561)
یا : چند نکته
- هشدار به علماء
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
وهُم أضَرُّ عَلي ضُعَفاءِ شيعَتِنا مِن جَيشِ يَزيدَ عَلي الحُسَينِ بنِ عَلِىٍّ عليهما السلام وأصحابهِ ، فإنَّهُم يَسلُبونَهُمُ الأرواحَ والأموالَ ، وهؤلاءِ عُلَماءُ السُّوءِ … يُدخِلونَ الشَّكَّ والشُّبهَةَ عَلي ضُعَفاءِ شيعَتِنا فيُضِلّونَهُم .
زيان علمای بد براي شيعيان ناتوان (و آسيب پذير) ما بيشتر از زيان سپاه يزيد براي حسين بن علي عليهماالسلام وياران اوست ؛ زيرا یزیدیان جان ومال ايشان را گرفتند واين علماي بدكردار … با ایجاد شک وشبهه در دل شيعيان ناتوان ما گمراه شان مي كنند .(ودر واقع دین شان را از آنان می گیرند)
- گریه پیامبر از خوشحالی در دیدار جعفر (ع)
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله لَمّا جاءَ جَعفَرُ بنُ أبي طالِبٍ مِنَ الحَبَشَةِ قامَ إلَيهِ وَ استَقبَلَهُ اثنَتَي عَشرَةَ خطيةً (خُطوَةً) و عانَقَهُ و قَبَّلَ ما بَينَ عَينَيهِ ـ إلى أن قالَ : ـ وَ بَكى فَرَحاً بِرُؤيَتِهِ .
هنگامى كه جعفر بن ابى طالب از حبشه آمد، رسول خدا صلى الله عليه و آله برخاست و دوازده قدم به استقبال او رفت و با وى معانقه كرد و پيشانيش را بوسيد··· و از ديدن او اشك شادى ريخت. (وسائل الشيعة ، ج 8 ، ص559 ، ح1)
- تکریم واستقبال پیامبر(ص) از جعفر(ع)
امام حسن عسکری (ع) فرمود :
إنَّ رَسولَ اللّه ِ صلى الله عليه و آله لَمّا جاءَ جَعفَرُ بنُ أبي طالِبٍ مِنَ الحَبَشَةِ قامَ إلَيهِ وَ استَقبَلَهُ اثنَتَي عَشرَةَ خطيةً (خُطوَةً) و عانَقَهُ و قَبَّلَ ما بَينَ عَينَيهِ ـ إلى أن قالَ : ـ وَ بَكى فَرَحاً بِرُؤيَتِهِ .
هنگامى كه جعفر بن ابى طالب از حبشه آمد، رسول خدا صلى الله عليه و آله برخاست و دوازده قدم به استقبال او رفت و با وى معانقه كرد و پيشانيش را بوسيد··· و از ديدن او اشك شادى ريخت. (وسائل الشيعة ، ج 8 ، ص559 ، ح1) وارد سایت شد
- لباس خوب برای حفظ ظاهر
از امام عسکری (ع)
کامل ابن ابراهیم مدنی گوید جهت سئوالی خدمت ابومحمد امام عسکری (ع) رسیدم .
همین که بر حضرت وارد شدم دیدم پار چه سفید نرم بر تنش هست .
با خودم گفتم ولی خدا وحجت خدا مارا از پوشیدن چنین لباسی نهی می کند وامر می کند تا با برادران دینی مواسات داشته باشیم وآن وقت خودش از این دست لباس می پوشد.
تا چنین فکری به ذهنم آمد حضرت تبسمی نموده وخطاب به من فرمودند:
یا کامِلُ وَ حَسَرَ ذِراعَیهِ فَإذا مَسَحَ اَسوَدَ خَشِنَ عَلى جِلدِهِ. فَقالَ هذا لِلّهِ وَ هذا لَکُم.
در حالی که حضرت آستین خود را بالا زده بود و لباس سیاه خشن و زبر ناگهان روی تنش پیدا شده بود فرمود:
ای کامل این (لباس خشن) برای خدا است واین (لباس نرم) برای شما است.
کامل گوید خجالت کشیدم. ( بحار الانوار ، ج50 ، ص 253)
