ولادت پیامبر(ص) وآثار آن
مقدمه
مقدمه
شرائط جامعه در زمان تولد او
قطعا در زمان ولادت حضرت شرک وبت پرستی حاکم بود وبتها نه تنها در خانه ها از حرمتی برخوردار بودند بلکه در صفا ومروه وحتی در کعبه هم آویخته بوده ومورد پرستش بودند .
جهل وخرافه هم به نحوی برجامعه حاکم بود .اهل علم اندک وعقل مداری جایگاهی نداشت ، جنگ وخونریزی ، نزاع وستیز ، دشمنی وخصومت هم زیاد بود ، نظافت وبهداشت طهارت ونجاست هم هیچ مورد توجه نبود . ، فرزند کشی امری عادی بود ، تعاملات اجتماعی ورفتار مدنی مطرح نبود وخلاصه جامعه وضعیت بدی داشت نه تنها روبه رشد نبود بل سراشیبی سقوط را طی می کرد
بشارت ولادت از گذشتگان
قبل از ولادت بشارتهایی به ولادت او داده شد . از جمله کسانی که به ولادت حضرت بشارت داد تُبَّع یکی از سلاطین یمن ، حضرت موسی ، ابراهیم، حضرت داود ، عویدیا ، حیقوق ، حزقیل ، دانیال بودند.
پدر پیامبر
پدر آن بزرگوار عبد الله آخرین پسر عبد المطلب (ابن هاشم ابن عبد مناف … ابن اسماعیل ابن ابراهیم) وبسیار مورد علاقه اش هم بود که فردی فوق العاده جوان وزیبا بود و به همین خاطر به او قمر البطحاءمی گفتند و البته به او ذبیح هم می گفتند وپیامبر (ص) می فرمود : انا ابن الذبیحین. من پسر دو قربانی هستم (عبد الله واسماعیل)
فوق العاده جوان بود وعظمت او همین بس که با عمر کوتاه خداوند متعال این فرزند بی بدیل را به او عطا کرد .
پس از بزرگ شدن او عبد المطلب بر اساس نذری که کرده بود تصمیم گرفت اورا قربانی کند وتا قربانگاه هم برد ولکن برخی از جمله خواهر عبد الله عاتکه مانع شد وپیشنهاد قربانی شتر جای او داد وپس از بر رسی وقرعه بنا شد صد شتر بجای او قربانی گردد.
عبدالله در جوانی در برگشت از سفر شام در مدینه فوت نمود ودر همانجا مدفون گردید . زمانی عبدالله فوت نمود که پیامبرهنوز به دنیا نیامده ودر شکم مادر بود.
مادر پیامبر(ص)
مادرش آمِنه دختر وَهب (ابن عبد مناف ابن زُهره ابن کلاب) هم بسیار با معرفت است وهم زنی بسیار عفیف ، صبور وخویشتن دار وخیلی جوان و با فضیلت وهم مورد عنایت خداوند متعال وهم دردانه خانه وهب وهم معروف به عفت وپاکدامنی . او به هوشمندی وحسن بیان در میان زنان قریش معروف بود . نام مادر آمنه ” بَرّه ” است .
سیزده ساله بود که باعبد الله ازدواج نمود ودر بیست ساله گی(چهل وشش سال قبل از هجرت مطابق 576 میلادی) از دنیا رفت او زنی موحده بود که به شرک آلوده نگردید.
در شب ولادت چهار تن از زنهای اسمانی به کمک او آ مدند وگفتند به کمک تو آمدیم ، شربتی به اودادند که خودش گوید تا آن روز نیاشامیده بودم و او را به بزرگترین مرد گیتی بشارت دادند .
با نوشیدن آن شربت یک نور و روشنایی در دل احساس کرد . لباس حریر برایش آوردند .(چهاده معصوم ،تالیف عمادزاده ، ص52)
او هم در جوانی در حالی که پیامبر شش سال داشت از دنیا رفت ودر برگشت از مدینه منطقه یی به نام ابواء به خاک سپرده شد . شخصیت او همین بس که پیامبر در دامن او پدید آمد .
تاریخ ولادت پیامبر(ص)
البته نور رسول خدا دوهزار سال قبل از پیدایش حضرت آدم آفریده شد و خداوند متعال پس از خلقت آدم نور او را در صلب آدم قرار داد واز آنجا به نوح وابراهیم وعبد المطلب منتقل گردید . پس از آنکه این نور به عبد المطلب منتقل گردید به دونیم تقسیم شد نیمی به عبدالله و نیمی دیگر به ابوطالب انتقال گردید که به یکی نبوت داده شد وبه دیگری امامت.
واین بود که پیامبر (ص) فرمود: اَناَ وَ عَلِیٌّ مِن نُورٍ واحِدٍ . واسم شان از اسم حق مشتق شد (جلاء العیون ، ولادت)
اما وجود جسمانی حضرت روز جمعه هنگام طلوع فجر 17 ربیع الاول سال عام الفیل(55 روز پس از هلاکت اصحاب فیل) موافق با 570 میلادی به دنیا آمد(چنانکه حمل او در شب جمعه18 جمادی الثانیه اتفاق افتاد) (بحار الانوار ، ج 15 ، ص250)هر چند اهل سنت 12 ربیع الاول را روز ولادت او می دانند . مرحوم کلینی در کافی هم همین نظر را دارند .
وروی همین جهت حد فاصل بین 12 تا 17 را جمهوری اسلامی ایران “هفته وحدت” نامید تا شیعه وسنی با هم این ولادت را جشن بگیرند وبهتر آن را گرامی بدارند .
عام الفیل که نشان از لطف خدا به کعبه ومردم مکه است و خداوند قادر متعال دشمن مکه وکعبه را در آن سال نابود نمود و خود ظرف زمانی مقدسی است برای ولادت و به همین جهت آن سال معروف شد ودر تاریخ ماندگار گردید وتاریخ ولادت هم به همین عنوان یعنی عام الفیل منسوب شد .
محل ولادت پیامبر(ص)
محل ولادت پیامبر در مکه در خانه خودش بوده است.
خانه پیامبر درشعب ابیطالب همانجایی که اکنون کتابخانه است ، نزدیک مسجد الحرام ، پشت مسعی می باشد .
حضرت این خانه را به عقیل بخشید وفرزندان عقیل هم به محمد ابن یوسف برادر حجاج ابن یوسف فروختند ومحمد ابن یوسف آن را جزء خانه خود قرار داد تا زمان هارون که مادرش خیزُران مجددا آن را خرید ومسجد قرار داد ودر سال 659 ملک مظفر والی یمن آن را باز سازی نمود تا اینکه دربازسازی مسجدالحرام ومسعی وشعب ابیطالب در زمان آل سعود آن را خراب کردند وبه دستور شهردار وقت جای آن کتابخانه ساختند وکنون به عنوان کتابخانه باقی است .
مامای حضرت
آمنه خودش می گوید : زمانی به محمد حامله بودم هیچ احساس سنگینی که اصولا زنهای حامله می نمایند نکردم ودر وقت زایمان هم خیلی بر من آسان گذشت . وشبی هم در عالم رؤیا دیدم کسی به من گفت که به “خیر الانام” حامله یی.
چهار تن از فرشتگان وزنهای اسمانی به مامایی او آمدند. زمانی که از هجوم غم فقدان شوهر جوانش با اجازه مادرش به اتاقی رفته بود تا گریه کندتا قدری تسکین یابد همینکه شمعی روشن کرد وقدری گریست درد زایمان فرا رسید ولذا برخواست تا خارج شود واز مادر ش کمک بگیرد که دید درب باز نمی شود وناراحتی او دوچندان شد وبه کنار شمع بر گشت . ناگهان دید چهار خانم محترمی آمدند واو را نوید دادند وبه ارامش دعوت نموده اند . گفتند آمدیم تا ترا کمک کنیم . یکی در سمت راست ودیگری در سمت چپ وسومی در جلو وچهارمی در عقب بدین سان او را در زایمان فرزند عزیزش یاری نمودند .
نام ونامگذاری
نام حضرت احمد ومحمد است هردو اسم در قرآن آمده است . در سوره آل عمران آیه 138 وسوره محمد آیه 2 وسوره فتح آیه 29 وسوره احزاب آیه 40 اسم محمد آمد ودر سوره صف آیه 6 اسم احمد.
گفته شد: ” الذی سمی فی السماء باحمد وفی الارضین بابی القاسم محمد” . یعنی در آسمان نام او احمد ودر زمین نامش محمد است
و گفته شد روز هفتم ولادت عبدالمطلب برای عرض تشکر از خداوند متعال گوسفندی کشت وجمعی را مهمان نمود ودر میان عموم مدعوین قریش نام اورا محمد اعلام نمود .
در جواب سئوال که این نام در عرب کم سابقه وغیر معروف است چرا انتخاب کردی ؟ فرمود: خواستم این فرزند در آسمان وزمین ستوده باشد .
حسان گوید :
فشق من اسمه لیجله فذوالعرش محمود وهذا محمد .
خداوند متعال برای تجلیل از او نامش را از نام خود مشتق نمود پس صاحب عرش محمود و او محمد است.
پیش از این در تاریخ 16 نفر به این نام نامیده شده بودند . در شعری آمد که :
“ان الذین سموا باسم محمد من قبل خیر الناس ضعف ثمان : آنانکه پیش از پیامبر (که بهترین مردم است) به این نام یعنی محمد نامیده شدند دوبرابر هشت اند (یعنی شانزده نفر) (فروغ ابدیت ، ج1 ، ص126 )
در تورات از او تعبیر به “احید” شد چرا که بر اساس توحید مبعوث شد ودر انجیل به عنوان “احمد” چون در اسمانها محمود وستوده شد.
گفته شد که مادرش پس از زایمان او ندایی شنید که نام او “احمد” است ولذا او را احمد خواند. ودر زبور “ماحی” اسم برده شد چون به واسطه او بت وبت پرستی از زمین محو وفانی می شود در قرآن به عنوان “محمد” آمده چون در قیامت همه امتها او را می ستایند بخاطر اینکه فقط اوست که شفاعت می کند وهر گونه شفاعتی به اذن او خواهد بود .
در قیامت از حضرت تعبیر به “حاشر” شد چون امت او وصل به محشر است . : مُوقِف”هم گفته شد چون مردمرا به جهت حساب نزد خدا نگه می دارد “عاقب” هم گفته شد بخاطر اینکه عقب پیامبران آمد ودر عرش نام مبارکش “محمد رسول الله” است .
دایه های پیامبر(ص)
حضرت از مادرش سه روز شیر خورد وپس از آن از شیر دیگران هم استفاده کرد .
سه نفر افتخار دایه گی او را داشتند : نُوَیبه کنیز ابولهب به مدت چهار ماه دیگری خانمی به نام هوازن و سومی حلیمه سعدیه.
رسم عرب این بود که فرزند خود را به دایه های روستا ها می سپردند تا از هوای روستاها برخوردار شود ، استخوانبندی مناسب وساختار جسمانی شان محکمتر شود وهمچنین به زبان عربی اصیل هم آشنا شوند واز بیماری واگیر در شهر هم در امان باشند.
مردم مکه واز جمله خاندان ابو طالب هم همین کار را می کردند اما نوزاد عبدالله پستان هیچ دایه یی را نگرفت جز حلیمه سعدیه که ان هم پستان راستش تا آن روز فاقد شیر بود واین اقدام برای خانواده حلیمه بسیار مبارک بود وبه مدت پنج سال هم تحت تربیت او بود .
یادآوری می شود:
سال عام الفیل سال خشکی وقحطی بود وانسانها از هر طریقی می خواستند امرار معاش کنند
حلیمه سعدیه از قبیله بنی سعد زنی تک پستان واز خانواده فوق العاده فقیر بود.
زمانی که برای گرفتن کودک شیر خوار وارد مکه شدند وضع شان بسیار بد بود شترشان فوق العاده لاغر وکم شیر وخود حلیمه بر اثر گرسنگی همان یک پستانش هم شیر مناسب نداشت به نحوی که فرزند شیر خوارش (که همراه بود) از گریه ناشی از گرسنگی خوابش نمی برد.
عبدالمطلب وقتی که به بازار آمد وفرمود چه کسی شیر خوار تحویل نگرفت حلیمه جلو رفت وگفت من نگرفتم فرمود نام شما چیست ؟ عرض کرد حلیمه سعدیه فرمود :
بَخٍّ بَخٍّ خِصلَتانِ جَیِّدَتانِ سَعدٌ وَ حِلمٌ عِزُّ الدَّهرِ وَالاَبَدِ. به به دو خصلت خیلی خوب : خوشبختی وخویشتن داری ، عزت روزگار وعزت ابدی.
وقتی که خواستند امتحان کنند که آیا طفل پستان را قبول می کند یا نه به حلیمه دادند واو پستان چپ را خواست به دهان او بگذارد چون راست از ابتدا خشک وبی شیر بود ولی طفل قبول نمی کرد وتمایل به راست نشان می داد وچندین نوبت همین کار تکرار شد سرانجام حلیمه از سر مهر گفت فرزندم اینکه شیر ندارد به مک ! وپستان راست را به دهانش نهاد ناگهان سینه راست پر از شیر شد وطفل خورد وسیر شد وپستان چپ هم از شیر پر شد که بچه خود حلیمه هم از آن خورد .
چند ادب نسبت به نام محمد(ص)
کنیه حضرت
کنیه های حضرت عبارتند از : ابوالقاسم، ابو ابراهیم، ابو الطیب ، ابو المساکین ، ابو الارامل،
القاب پیامبر (ص)
القاب حضرت زیادند که به تعدادی از آن اشاره می شود:
رسول ، امین، حبیب الله ، رحمه للعالمین ، خاتم النبیین ، سید المرسلین ، شاهد ، نذیر ، مبشر ، رئوف ، سراج ، منیر ، خیر البریه،
چه آدابی در ولادت او صورت گرفت؟
ظاهرا آدابی که اسلام در ولادت مطرح می کند مثل : عقیقه ، صدقه به وزن موی سر، اذان در گوش راست ، اقامه در گوش چپ انجام نگردید ولکن گفته شد به میمنت قدوم او جمعی را به ضیافت دعوت وبه آنها آبگوشت دادند.
حوادث زمان ولادت
ولادت حضرت دارای آثاری بود که همه آن آثار برای بشریت رحمت بود وهر اثر براساس حکمت و هر کدام به نوبه خود کرامت وامری فوق العاده بود.ازجمله:
تحلیل حوادث زمان ولادت
نوید رحمت
اگرچه ولادت حضرت برای چندگروه خاص آسیب وصدمه بود وهست اما برای عموم مردم وگستره زمین رحمت ، برکت وعزت بود . ولذا در نقل آمد که آمنه گفت هنگامی که فرزندم متولد شد یک دست به زمین ویک دست به آسمان نوری از او ساطع وصاعد شد که همه جا را فرا گرفت ومن حتی شام را در این نور دیدم ودر همین لحظه کسی به من ندا داد که تو بهترین فرد را زائیدی وشنیدم که گفته شد : جاء الحق وذهق الباطل . ( بحار الانوار ، ج 15 ، ص273)
بدیهی است که این نور نماد لطف ، رحمت وکرامت حق برای عموم بشر وگستره زمین است وحتی جریان آب در “وادی سماوه” که تا آن روز آب ندیده بود نماد دیگری از همین معنا است . یعنی وجود مبارک این نوزاد حتی به محیط ناقابل قابلیت می بخشد ومنطقه فاقد رحمت را مشمول رحمت می نماید.
نوید آسیب چهار گروه
حضرت اگرچه ولادت او سراسر رحمت بود اما برای چهار دسته زیان وآسیب داشت : شیاطین ، مشرکین ، مفسدین وحاکمان ستمگر.
شیاطین
گروه شیاطین که تا زمان حضرت مسیح در همه طبقات آسمان راه داشتند واستراق سمع می نمودند و با ولادت حضرت مسیح (ع) سه باب آسمان به روی شان بسته شده بود با ولادت پیامبر گرامی اسلام (ص) باب چهار آسمان دیگر هم بسته شد .
وبه تعبیری با ولادت حضرت ورود شیاطین به آسمانها ونفوذ شان در عملیات آسمانی مسدود گردید وشیاطین از آن پس از ورود به آسمان ها محروم شدند واین زیان بزرگی برای شیاطین بود.
حتی در شب میلاد حضرت ، شیاطین از ورود به حرم هم ممنوع شده بودند وبا تیر شهاب فرشتگان هدف قرار می گرفتند. ودر شب ولادت نظام شیاطین هم به هم ریخت و به دغدغه وپریشانی افتادند.
مشرکین
با ولادت حضرت شرک ونظام شرک وگروه مشرکین آسیب دیدند .چراکه در آن شب آتشکده فارس که محل پرستش افراد بود خاموش شد و یا دریاچه ساوه که سالها محل پرستش مردم بود خشکید ، بتها در خانه ها وبتکده ها وحتی بتهای آویخته به کعبه فرو ریختند . وخلاصه هرچه مظهر بت وبتکده بود وهر آنچه را که پرستش می شد آسیب دید .
یعنی وجود مبارکش بت و بت پرستی را بر نمی تابد وقطعا بساطش را بر خواهد چید.
امام علی (ع)فرمود: لَمّا وُلِدَ رَسُولُ اللهِ (ص) اُلقِیَت اَصنامٌ فِی الکَعبَهِ عَلی وُجوهِها فَلَمّا اُمسِیَ سُمِعَ صَیحَهٌ مِنَ السَّماءِ: “جاءَالحَقُّ وَ زَهَقَ الباطِلُ اِنَّ الباطِلَ کانَ زَهُوقاً ” (بحار الانوار ، ج15 ،ص274)
مفسدین
افرادی که در زمین با هر بهانه وبا هردست آویزی فساد می کردند مثل ساحران وکاهنان وامثال آنان آسیب دیدند و در روز ولادت حضرت علم کاهنان محو شد وسحر ساحران باطل گردید وخلاصه آنهایی که در خدمت ظالمان بودند وهمه آنهایی که با حیله وتزویر وطرفند به فساد می پرداختند ومردم را به تباهی می کشیدند به نحوی آسیب دیدند .
حاکمان ستمگر
حاکمان ستمگر هم از جمله کسانی بودند که آسیب دیدند مثلا ایوان کاخ کسری شکست ، انوشیروان ومؤبدان خواب پریشان دیدند ، تختهای سلاطین واژگون شد وتمام سلاطین در آن روز لال شدند وساختار فکری شان دگرگون شد ، قدرت تصمیم گیری وسخنگویی خود را از دست دادند .
خلاصه با ولادت حضرت شیاطین ، مشرکین ، مفسدین وحاکمان ستمگرآسیب دیدند . این آسیب ها در واقع نمادی بود از آسیبهای جدی که پس از بعثت حضرت پدید خواهد آمد . یعنی این نوزاد بزرگ می شود وبی شک سیستم شرک وتار وپود نظام شرک را در هم خواهد نوردید ومظاهر بت وبت پرستی را از میان برخواهد داشت ونظام توحیدی را حاکم خواهد نمود.
چنانکه بساط شیاطین ومفسدین وحاکمان ظالم را برخواهد چید و بی شک کسی که از شریعت او دقیقا پیروی کند شیاطین را بر او راهی نیست وهیچ ظالمی ومفسدی از دست آنها در امان نخواهد بود .
واکنون در تاریخ دیده می شود که اولیاء اسلام در راه توحید ومبارزه با ظلم وفساد وشرک همه وجود وامکانات خود را بذل می نموده وجان خود را در این راه نثار وایثار نمودند .
در مجموع با این ولادت مسیر تاریخ عوض شد واز شرک به توحید واز سقوط به رشد واز جهل وخرافات به علم ومدنیت تغییر یافت.
حاصل آنکه ولادت حضرت دارای آثار متعدد بوده که هم در مادر وهم در طبیعت وهم در بشریت وهم در تاریخ اثر گذاشت .
این آثار شگفت ضمن هشدار برای آسیب جدی این گروهها تذکر مهمی بود برای پذیرش بعثت او . یعنی هرکس آن شگفتیهای ولادت را دید ویا شنید وباور کرد پذیرش بعثت برایش آسان بود وباید می فهمید که آن ولادت شگفت این بعثت شگفت را در پی خواهد داشت. این شگفتیها را “ارهاص” گویند . یعنی معجزاتی که قبل یا هنگام ولادت پیامبری رخ می دهد . ارهاص در لغت آماده ساختن ومحکم کردن است ودر اصطلاح وقوع کار خاق العاده هنگام ولادت یک پیامبر راگویند.
پس منع شیاطین به آسمانها ، فرو ریختن بتها ، فرو ریختن تخت وتاج شاهان وربوده شدن علم کاهنان وامثال آن نوعی “ارهاص” برای بعثت بود.
اینها اشاره نمادین است به اینکه این مرد و آئینش ظلم را بر نمی تابد ، اغوای شیطان را بر نمی تابد ، فساد را وشرک وبت پرستی را تحمل نمی کند.
نماد اینکه بساط ذلت بشر در برابر حاکمان جبار وبتهای بی شعور بر چیده می شود وبشر به عزت می رسد.
وبه عبارتی نماد این است که بشر باید آزاد شود از قید حاکمان جبار وقید خرافات بت پرستی وقید کرنش در برابر انسانهای زورگو. در واقع این آزادی واین عزت شروع شد تا به آزادی مطلق برسند واین دیگردست خود انسانها است تا چطور آزادی خود را از قید خرافات وستم وحاکمان مسلط اعمال نماید .
آری مبارکترین مولود تاریخ بشریت متولد شد و به برکت وجود مقدس این این مولود بساط بت وبت پرستی ، شرک وظلم وفساد وخرافا برچیده شد. این ولادت در حقیقت توحید وعدل را به جامعه بشری هدیه نموده است .
حاصل اینکه با ولادت پیامبر (ص)آثار زیر به دست آمد:
چند نکته:
گفته شد که خود حضرت پس از ولادت دست چپ به زمین ودست راست به اسمان کلمه توحید را بر زبان جاری نمود وفرمود :اَللهُ اَکبَرُ اَلحَمدُ لِلّهِ کَثیراً ، سُبحانَ اللهِ بُکرَهً وَ اَصیلاً وآیه جاءَ الحَقُّ وَ زَهَقَ الباطِلُ اِنَّ الباطِلَ کانَ زَهُوقاً. را تلاوت نمود. (بحار الانوار ، ج15 ، ص287)
گقته شد پس از ولادت نوری از او ساطع شد وهمه جا را فرا گرفت که قطعا نور رحمت ورأفت بود .
برجستگی های حضرت خدیجه(س) از خانواده بزرگ دینی و فرهنگی از چهار زن برگزیده تاریخ…
دعای افتتاح چیست وچه پیامی دارد؟ دعای افتتاح سه بخش دارد: بخش اول به چگونگی…
همسفره شدن با عیال محبوبترین چیز نزد خدا پیامبر (ص) فرمود: إنَّ اللّهَ يُحِبُّ المُؤمِنَ…
انفاق برای خانواده انفاق برای خانواده به قصد خدا باشد پیامبر (ص) فرمود: اِذا…
هزینه عیال برترین هزینه پیامبر خدا (ص) فرمودند: أفضَلُ دینارٍ یُنفِقُهُ الرَّجُلُ، دینارٌ یُنفِقُهُ عَلى…
نخستین چیز در ترازوی اعمال ، انفاق به خانواده پیامبر (ص) فرمود: أوَّلُ ما یوضَعُ…