پذیرش عذر
گفته شد که مومن کاری نمی کند که مجبور به عذرخواهی شود چون عذر خواهی مایه آسیب عزت اوست . وگفته شد که اگر به هر دلیلی مومن دچار خطا شد ونسبت به کسی مرتکب بدی گردید باید عذر خواهی کند تا مدیون او باقی نماند وحق الناس بر عهده نداشته باشد تا در دنیا وآخرت گرفتار مشکلات نگردد.
پس همچنانکه باید متوسل به عذر خواهی شود باید عذر پذیر هم باشد یعنی اگر کسی به او بدی کرد وپشیمان شد و آمد از او عذرخواهی کرد قبول کند وعذر او را به پذیرد .
امام على عليه السلام فرمود:
اِحمِلْ نَفسَكَ مِن أخيكَ عِندَ صَرمِهِ عَلَى الصِّلَةِ ، و عِندَ صُدودِهِ عَلَى اللُّطفِ و المُقارَبَةِ ··· و عِندَ جُرمِهِ عَلَى العُذرِ ؛ حتّى كَأنَّكَ لَهُ عَبدٌ ، و كأنَّهُ ذو نِعمَةٍ عَلَيكَ .
اگر برادرت از تو گسست، تو خود را به او پيوند ده، و اگر از تو دورى كرد با او مهربان باش و به او نزديك شو ··· و اگر گناهى كرد، “عذرش را بپذير” ؛ چندان كه گويى تو غلام او هستى و او مولاى توست. (نهج البلاغه ، نامه ۳۱ )
نفس اماره انسان که همواره نقش منفی دارد شاید به انسان اجازه چنین قبولی را ندهد و کبر وغرور هم اورا از پذیرش برحذر دارد اما مومن تحت امر نفس اماره قرار نمی گیرد ونفس خود را وادار به عذر خواهی می کند.
لذا است که حضرت از کلمه “اِحمِل” استفاده می کند یعنی بانفس خود مبارزه کن واو را به این پذیدش وادار وبه عبارتی پذیرش را بر او تحمیل نما .
آری عذر پذیری لازم است چنانکه عذرخواهی هم لازم است .
