اندیشه بنان

چشم در کمین ودام هوس

اصولا این دل است که حواس را به کار می گیرد وبه راه درست هدایت می کند به نحوی که همه حس ها با هدایت دل به ماموریت درست خود می پردازند اما همین دل اگرآلوده به هوس شدحواس را ازمدار حق واز دایره درست ماموریتها خارج نموده به انحراف می کشاند واز مدار طاعت وبندگی به ورطه معصیت  و  گناه می کشاند.

مثلا هرگاه  دل هوس نمود انسان به نامحرم نگاه می کند ویا هرگاه  دل هوس نمود انسان لقمه حرام می خورد و یا اگر دل هوس نمود به حریم دیگری تعدی می کند و اگر دل هوس نمود به موسیقی و سخن حرام گوش می دهد و اگر دل هوس نمود زبان به غیبت و دروغ و استهزاء می گشاید و خلاصه اگر دل هوس نمود همه  اعضاء  و جوارح انسان را به انواع گناه  دچار می سازد

قالَ عیسَی ابنُ مَریَمَ (ع) لِلحَوارِبّینَ:

اِیّاکُم وَ النَّظَرَ اِلَی المَحذُوراتِ فَاِنَّها بَذرُ الشَّهَواتِ وَ نَباتُ الفِسقِ (بحارالانوار، ج101 ،  ص42 وآثار الصادقین ،ج23، ص291و میزان الحکمه ج 12 ص 233)

از نگاه به ممنوعات و امور نامشروع برحذر شوید چرا که نگاه به امور نامشروع  تخم شهوات وبستر مناسب برای رویش فسق  است.

نگاه نامشروع است  که شهوات را بر می انگیزاند و عشق کاذب پدید می آورد.

امام امیر المومنین(ع) فرمود:

رُبَّ صَبابَهٍ غَرَسَت مِنَ اللَّحظَهِ.   (غررالحکم، ج4، ص67 و آثارالصادقین ، ج 36 ، ص287)

بسا آتش عشقی که با یک نگاه هوس آلود پدید آید .

خلاصه آنکه نگاه و دل ارتباط نزدیک و نزدیک دارند و دل تحت تأثیر نگاه قرار می گیرد ونگاه می تواند دل را تباه کند و می تواند دل را نجات بخشد.

زدست دیده و دل هر دو فریاد                   هرآنچه دیده  بیند دل کند یاد

بسازم خنجری نیشش زفولاد                       زنم بر دیده تا دل گردد آزاد

یعنی این دیده   وچشم است که بستر ساز تباهی دل است پس اگر دیده از میان برداشته شود دل هم از تباهی نجات می یابد.

 

از این رو همواره به انسان هشدار داده می شود که مواظب دیده باشد تا چیز مخرب و فاسد تحویل دل ندهد چون اگر دیده  چیز مخرب و فتنه انگیز تحویل دل دهد  دل فاسد و تباه می شود و فساد دل مساوی با فساد خود انسان است .

دل مرکز صلاح و فساد انسان است ، با سلامت دل انسان سالم می شود و با فساد دل انسان فاسد می شود و حتی آخرت انسان همه در گرو دل است که ” یَومَ لا یَنفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونٌ اِلّامَن اَتَی اللهَ بِقَلبٍ سَلیمٍ .

نتیجه

پس معلوم می شود که چشم به شدت  تحت تعقیب هوس وشیطان است وآنها آنی غفلت نمی کنند وتا چشم را کاملا اسیر خود نکنند رهایش نخواهند کرد. در این وسط عقل وقلب هم مورد تهدید ودر معرض خطرند. واگر چشم حفاظت نشود ، کنترل وصیانت نگردد در کمین هوس وشیطان قرار می گیرند واز کنترل عقل وایمان  خارج می شوند.

بر اثر تاثیر پذیری دل از چشم کار به جایی می رسد که دل رفته رفته آن هویت اصلی و آن سلامت ذاتی خود را از دست می دهد و با کمال تاسف آلوده و بیمار می شود به گونه ای که هوس ، غفلت ، فسق و عشق کاذب بر آن حاکم می گردد و آن وقت دیگر دل، دل سالم نیست و قلب هم دیگر، قلب سلیم نیست بلکه علیل و فاسد است.

و با توجه به اینکه قلب ، حاکم بر اعضای بدن است، می تواند همه اعضاء بدن را  ” از جمله خود چشم را” در مسیر سوء و راه نادرست به کار گیرد  و دائم از چشم در مسیر شهوت ، فسق و هوس بهره گیرد .

و متاسفانه این چشم دیگر آن چشم قبلی نیست بلکه یک مامور بی ملاحظه و یک حیوان بی مهار می شود و خود به انواع خلاف از جمله : خیانت ، چشم چرانی ، نگاه مکرر و پیاپی به ناموس مردم ، به گونه ای که هیچ ناموسی از تیر نگاه او در امان نیست و خلاصه چشم یله و رهائی می شود که هیچ چیز جلو دار آن نیست . سرانجام انسان را به حسرت و ندامت و فتنه و فساد و نابودی منتهی می سازد

امام صادق (ع ) فرمود:  کَم مِن نَظرَهٍ اَورَثَت حَسرَهً طَویلَهً .  (ثواب الاعمال ج2 ص264)

چه بسیار نگاهی که افسوس طولانی بجا گذاشت