(تحف العقول،ج2 ، ص308 )
(تحف العقول،ج2 ، ص309 )
(تحف العقول، ج2 ،ص310)
امام رضا (ع) فرمود:
إِنَّ اللّهَ يُبْغِضُ الْقيلَ وَ الْقالَ وَ إضاعَةَ الْمالِ وَ كَثْرَةَ السُّؤالِ.
به درستى كه خداوند، داد و فرياد و تلف كردن مال و درخواست زیاد را دشمن می دارد.
(تحف العقول، ج2 ،ص310)
امام رضا (ع) فرمود:
لا يَتِمُّ عَقْلُ امْرِء مُسْلِم حَتّى تَكُونَ فيهِ عَشْرُ خِصال: أَلْخَيْرُ مِنْهُ مَأمُولٌ. وَ الشَّرُّ مِنْهُ مَأْمُونٌ. يَسْتَكْثِرُ قَليلَ الْخَيْرِ مِنْ غَيْرِهِ، وَ يَسْتَقِلُّ كَثيرَ الْخَيْرِ مِنْ نَفْسِهِ. لا يَسْأَمُ مِنْ طَلَبِ الْحَوائِجِ إِلَيْهِ، وَ لا يَمَلُّ مِنْ طَلَبِ الْعِلْمِ طُولَ دَهْرِهِ. أَلْفَقْرُ فِى اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْغِنى. وَ الذُّلُّ فىِ اللّهِ أَحَبُّ إِلَيْهِ مِنَ الْعِزِّ فى عَدُوِّهِ. وَ الْخُمُولُ أَشْهى إِلَيْهِ مِنَ الشُّهْرَةِ. ثُمَّ قالَ(عليه السلام): أَلْعاشِرَةُ وَ مَا الْعاشِرَةُ؟ قيلَ لَهُ: ما هِىَ؟ قالَ(عليه السلام): لا يَرى أَحَدًا إِلاّ قالَ: هُوَ خَيْرٌ مِنّى وَ أَتْقى.
عقل شخص مسلمان تمام نيست، مگر اين كه ده خصلت را دارا باشد:1ـ از او اميد خير باشد. 2ـ از بدى او در امان باشند. 3ـ خير اندك ديگرى را بسيار شمارد. 4ـ خير بسيار خود را اندك شمارد. 5ـ هر چه حاجت از او خواهند دلتنگ نشود. 6ـ در عمر خود از دانش طلبى خسته نشود. 7ـ فقر در راه خدايش از توانگرى محبوبتر باشد. 8ـ خوارى در راه خدايش از عزّت با دشمنش محبوبتر باشد. 9ـ گمنامى را از پرنامى خواهانتر باشد. 10ـ سپس فرمود: دهمى چيست و چيست دهمى؟ به او گفته شد: چيست؟ فرمود: احدى را ننگرد جز اين كه بگويد او از من بهتر و پرهيزكارتر است.
(تحف العقول، ج2 ،ص310)
امام رضا (ع) فرمود:
صِلْ رَحِمَكَ وَ لَوْ بِشَرْبَةٍ مِنْ ماء، وَ أَفْضَلُ ما تُوصَلُ بِهِ الرََّحِمُ كَفُّ الأَذى عَنْهُ.
پيوند خويشاوندى را برقرار كنيد گرچه با جرعه آبى باشد، و بهترين پيوند خويشاوندى، خوددارى از آزار خويشاوندان است. (تحف العقول، ج2 ،ص314)
امام رضا (ع) فرمود:
إِنَّ شَرَّ النّاسِ مَنْ مَنَعَ رِفْدَهُ وَ أَكَلَ وَحْدَهُ وَ جَلَدَ عَبْدَهُ.
به راستى كه بدترين مردم كسى است كه يارىاش را [از مردم] باز دارد و تنها بخورد و زيردستش را بزند. (تحف العقول، ج2 ،ص318)
امام رضا (ع) فرمود:
لَيْسَ لِبَخيلٍ راحَةٌ، وَ لا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ، وَ لا لِمُـلـُوكٍ وَفاءٌ وَ لا لِكَذُوبٍ مُرُوَّةٌ.
بخيل را آسايشى نيست و حسود را خوشى و لذّتى نيست و زمامدار را وفايى نيست و دروغگو را مروّت و مردانگى نيست. (تحف العقول، ج2 ،ص321)
از امام رضا(عليه السلام) درباره بهترين بندگان سؤال شد فرمود:
أَلَّذينَ إِذا أَحْسَنُوا إِسْتَبْشَرُوا، وَ إِذا أَساؤُوا إِسْتَغْفَرُوا وَ إِذا أُعْطُوا شَكَرُوا، وَ إِذا أُبْتِلُوا صَبَرُوا، وَ إِذا غَضِبُوا عَفَوا.
آنان كه هر گاه نيكى كنند خوشحال شوند، و هرگاه بدى كنند آمرزش خواهند، و هر گاه عطا شوند شكر گزارند و هر گاه بلا بينند صبر كنند، و هر گاه خشم كنند درگذرند. (تحف العقول، ج2 ،ص313)
امام رضا (ع) فرمود:
مَنْ لَقِىَ فَقيرًا مُسْلِمًا فَسَلَّمَ عَلَيْهِ خِلافَ سَلامِهِ عَلَى الاَْغْنِياءِ لَقَى اللّهُ عَزَّوَجَلَّ يَوْمَ الْقِيمَةِ وَ هُوَ عَلَيْهِ غَضْبانُ.
كسى كه فقير مسلمانى را ملاقات نمايد و بر خلاف سلام كردنش بر اغنيا بر او سلام كند، در روز قيامت در حالى خدا را ملاقات نمايد كه بر او خشمگين باشد. (الأمالي للصدوق ، ص 527، ح714)
از حضرت امام رضا(عليه السلام) درباره خوشى دنيا سؤال شد. فرمود: سِعَةُ الْمَنْزِلِ وَ كَثْرَةُ الُْمحِبّينَ.
{زندگی خوب یعنی} وسعت منزل و کثرت دوستان. (بحار الانوار، ج 71، ص 177)
امام رضا (ع) فرمود:
مَنْ فَرَّجَ عَنْ مُؤْمِن فَرَّجَ اللّهُ عَنْ قَلْبِهِ يَوْمَ القِيمَةِ.
هر كس اندوه و مشكلى را از مؤمنى برطرف نمايد، خداوند در روز قيامت اندوه را از قلبش برطرف سازد. ( الکافي ، ج2 ، ص۲۰۰ )
امام رضا (ع) فرمود:
لَيْسَ شَىْءٌ مِنَ الاَْعْمالِ عِنْدَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ بَعْدَ الْفَرائِضِ أَفْضَلَ مِنْ إِدْخالِ السُّرُورِ عَلَى الْمُؤْمِنِ.
بعد از انجام واجبات، كارى بهتر از ايجاد خوشحالى براى مؤمن، نزد خداوند بزرگ نيست.
(بحار الانوار ، ج ۷۸، ص ۳۴۷ )
امام رضا (ع) فرمود:
ثَلاثَةٌ مُوَكَّلٌ بِها ثَلاثَةٌ : تَحامُلُ الأيَّامِ عَلى ذَوِي الآدابِ الكامِلَةِ ، و استيلاءُ الحِرمانِ عَلَى المُتَقَدِّمِ في صَنعَتِهِ ، و مُعاداةُ العَوامِّ عَلى أهلِ المَعرِفَةِ .
امام رضا عليه السلام : سه چيز است كه بر سه چيز گماشته شده است: رنج و مشقّتِ روزگار بر دارندگان آداب [و فرهنگ] كامل، غلبه محروميت بر پيشكسوت در حرفه خود، و دشمنىِ عوام با اهل معرفت. (الأمالي للطوسي، ص 483، ح1057)
امام رضا (ع) فرمود:
عَونُکَ لِلضَّعیفِ مِن اَفضَلِ الصَّدَقَهِ.
کمک تو به ناتوان از برترین نوع صدقه است . (تحف العقول، ج2 ،ص316)
امام رضا (ع) فرمود:
عَلَيْكُمْ بِالْقَصْدِ فِى الْغِنى وَ الْفَقْرِ، وَ الْبِرِّ مِنَ الْقَليلِ وَ الْكَثيرِ فَإِنَّ اللّهَ تَبارَكَ وَ تَعالى يَعْظُمُ شِقَّةَ الـتَّمْرَةِ حَتّى يَأْتِىَ يَوْمَ الْقِيمَةِ كَجَبَلِ أُحُد.
بر شما باد به ميانه روى در فقر و ثروت، و نيكى كردن چه كم و چه زياد، زيرا خداوند متعال در روز قيامت يك نصفه خرما را چنان بزرگ نمايد كه مانند كوه اُحد باشد.( بحارالانوار، ج ۷۸، ص ۳۴۶)
امام رضا (ع) فرمود:
تَزاوَرُوا تَحابُّوا وَ تَصافَحُوا وَ لا تَحاشَمُو.
به ديدن يكديگر رويد تا يكديگر را دوست داشته باشيد و دست يكديگر را بفشاريد و به هم خشم نگيريد. (بحارالانوار،ج۷۸،ص ۳۴۷)
امام رضا (ع) فرمود:
لا يَعْدُمُ المَرْءُ دائِرَةَ السَّوْءِ مَعَ نَكْثِ الصَّفَقَةِ، وَ لا يَعْدُمُ تَعْجيلُ الْعُقُوبَةِ مَعَ إِدِّراءِ الْبَغْىِ.
آدمى نمی تواند از گردابهاى گرفتارى با پيمان شكنى رهايى يابد، و از چنگال عقوبت رهايى ندارد كسى كه با حيله به ستمگرى مى پردازد. (بحار الأنوار ، ج 67، ص186، ح4)
امام رضا (ع) فرمود:
إِصْحَبِ السُّلْطانَ بِالْحَذَرِ، وَ الصَّديقَ بِالتَّواضُعِ، وَ الْعَدُوَّ بِالتَّحَرُّزِ وَ الْعامَّةَ بِالْبُشْرِ.
با سلطان و زمامدار با ترس و احتياط همراهى كن، و با دوست با تواضع و با دشمن با احتياط، و با مردم با روى خوش. (بحار الانوار، ج 75، ص 355)
امام رضا (ع) فرمود:
أَلْعَقْلُ حِباءٌ مِنَ اللّهِ، وَ الاَْدَبُ كُلْفَةٌ فَمَنْ تَكَلَّفَ الأَدَبَ قَدَرَ عَلَيْهِ، وَ مَنْ تَكَلَّفَ الْعَقْلَ لَمْ يَزْدِدْ بِذلِكَ إِلاّ جَهْلا.
عقل موهبت خدا است و ادب با رنج سختى بدست آيد پس كسى كه در كسب ادب زحمت كشد آن را بدست آرد و كسى كه در كسب عقل رنج برد بر نادانى خويش افزايد. (الکافي ، جلد۱ ، ص۲۳ )
امام رضا (ع) فرمود:
خَمْسٌ مَنْ لَمْ تَكُنْ فيهِ فَلا تَرْجُوهُ لِشَىْء مِنَ الدُّنْيا وَ الاْخِرَةِ:مَنْ لَمْ تَعْرِفَ الْوَثاقَةَ فى أُرُومَتِهِ، وَ الكَرَمَ فى طِباعِهِ، وَ الرَّصانَةَ فى خَلْقِهِ، وَ النُّبْلَ فى نَفْسِهِ، وَ الَْمخافَةَ لِرَبِّهِ.
پنج چيز است كه در هر كس نباشد اميد چيزى از دنيا و آخرت به او نداشته باش:1ـ كسى كه در نهادش اعتماد نبينى،2ـ و كسى كه در سرشتش كَرم نيابى،3ـ و كسى كه در ساختار او استوارى نبينى،4ـ و كسى كه در جانش نجابت نيابى،5ـ و كسى كه از خدايش ترسناك نباشد.( تحف العقول،ج2 ، ص315 )
امام رضا (ع) فرمود:
مَا التَقَتْ فِئَتانِ قَطُّ إِلاّ نُصِرَ أَعْظَمُهُما عَفْواً.
هرگز دو گروه با هم روبه رو نمىشوند، مگر اين كه نصرت و پيروزى با گروهى است كه عفو و بخشش بيشترى داشته باشد. (الكافي ، ج 2، ص108، ح8)
امام رضا (ع) فرمود:
اِعْلَمْ اَنَّهُ لاوَرَعَ اَنْفَعُ مِنْ تَجَنُّبِ مَحَارِمِ اللهِ وَ الْکَفِّ عَنْ اَذَی الْمُؤْمِنِ.
هیچ خویشتنداری سودمندتر از دوری از حرام و پرهیز از آزار مؤمنان نیست.
(فقه الرضا علیه السلام ، ص۳۵۶ )
امام رضا (ع) فرمود:
لَیْسَ لِبَخِیلٍ رَاحَةٌ وَ لا لِحَسُودٍ لَذَّةٌ
خسیس را آسایشی و حسود را لذتی نیست. (تحف العقول، ص۴۵۰ )
امام رضا (ع) فرمود:
اِیَّاکُمْ وَ الْحِرْصَ وَ الْحَسَدَ فَاِنَّهُما اَهْلَکَا الْاُمَمَ السَّالِفَةَ
از حرص و حسد بپرهیزید زیرا این دو امتهای گذشته را نابود کرده است.
(بحار الانوار، ج۷۵ ، ص ۳۴۶ )
امام رضا (ع) فرمود:
اَلْمُؤْمِنُ اِذَا غَضِبَ لَمْ یُخْرِجْهُ غَضَبُهُ مِنْ حَقٍّ.
مؤمن هر گاه خشمگین شود، خشمش او را از مسیر حق منحرف نمی سازد.
(بحار الانوار، ج۷۵، ص۳۵۲ )
امام رضا (ع) فرمود:
اِحْفَظْ لِسَانَکَ تَعِزُّ.
زبان خود را نگهدار عزیز می شوی. (اصول کافی،ج ۲، ص ۱۱۳ )
امام رضا (ع) فرمود:
اَلْمَسْألَةُ مِفْتَاحُ الْبُؤْسِ.
دست نیاز به سوی دیگران بردن کلید فقر و تنگدستی است. (بحار ، ج93 ، ص 157)
امام رضا (ع) فرمود:
اِیَّاکُمْ وَ سُوءَ الْخُلْقِ فَاِنَّ سَیِّئَ الْخُلْقِ فِی النَّارِ لامَحَالَةَ.
از بد اخلاقی بپرهیزید زیرا بد اخلاق بدون تردید در آتش است.
(عیون اخبار الرضا علیه السلام ، ج ۱، ص ۳۴ )
امام رضا (ع) فرمود:
اِیَّاکُمْ وَ مُشَاجَرَةَ النَّاسِ فَاِنَّهَا تُظْهِرُ الْغِرَّةَ وَ تُدْفِنُ الْعِزَّةَ.
از مشاجره با مردم بپرهیزید زیرا مشاجره عیوب نهفته را آشکار می سازد و عزت را از بین می برد.
(مسند الامام الرضا -علیه السلام- ، ج ۱، ص ۲۷۴ )
امام رضا (ع) فرمود:
مَنْ لَمْ یَصِلْ رَحِمَهُ لَمْ یَتَّقِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ.
هر که صله رحم نکند تقوای الهی را رعایت نکرده است. ( بحار الانوار، ج74، ص 77 )
امام رضا (ع) فرمود:
الامام الرضا(ع) : إنَّ مِن حَقِّ المُومِنِ عَلَى المُومِنِ: المَوَدَّةَ لَهُ فی صَدرِهِ، وَالمُواساةَ لَهُ فی مالِهِ، وَالنُّصرَةَ لَهُ عَلى مَن ظَلَمَهُ، وإن کانَ فَیءٌ لِلمُسلِمینَ وکانَ غائِباً أخَذَ لَهُ بِنَصیبِهِ، وإذا ماتَ فَالزِّیارَةُ إلى قَبرِهِ، ولا یظلِمَهُ، ولا یغُشَّهُ، ولا یخونَهُ، ولا یخذُلَهُ، ولا یغتابَهُ، ولا یکذِّبَهُ…
از جمله حقوق مومن بر مومن، این است که در دل، او را دوست بدارد، با مالش به او کمک برساند، او را در برابر کسى که به وى ستم کند، یارى دهد، اگر مسلمانان غنیمت و خراجى داشتند و او غایب بود، سهم او را برایش بگیرد، هر گاه درگذشت، تا قبرش او را تشییع کند، به او ستم نکند، با او دغلى نکند، به او خیانت نکند، او را وا نگذارد، از او غیبت نکند، دروغگویش نشمارد… ( گزیده حکمت نامه رضوی، صفحه ۸۸ )
امام رضا (ع) فرمود:
مَن تَبَسَّمَ فی وَجهِ أخیهِ المُومِنِ کتَبَ اللّهُ لَهُ حَسَنَةً؛ ومَن کتَبَ اللّهُ لَهُ حَسَنَةً لم یعَذِّبهُ.
امام رضا (ع) : هر کس به روى برادر مؤمنش لبخند بزند، خداوند، برایش یک ثواب مى نویسد و کسى که خدا برایش ثوابى بنویسد، عذابش نمى کند . ( الکافي ، جلد۲ ، ص۲۰۵)
امام رضا (ع) فرمود:
لَیسَ مِنّا مَن لمَ یأمَن جارُهُ بَوائِقَهُ.
از ما نیست کسى که همسایه اش، از بدى هاى او در امان نباشد.(عیون أخبار الرضا(ع) ، ج ۲ ، ص ۲۴ ح ۳)
امام رضا (ع) فرمود:
فِطرُک أخاکَ الصّائِمَ أفضَلُ مِن صِیامِک.
افطارى دادن تو به برادر روزه دارت، فضیلتش بیشتر از روزه داشتن توست.
(مصباح المتهجّد، ص ۶۲۶ ، ح ۷۰۴)
امام رضا (ع) فرمود:
مَن فَرَّجَ عَن مُوِمنٍ فَرَّجَ اللّهُ عَن قَلبِهِ یومَ القیامَةِ.
امام رضا (ع) :هر که غم مومنى را بزداید، خداوند در روز قیامت، غم را از دل او مى زداید.
(الکافی، ج۲ ، ص۲۰۰ ، ح۴)
امام رضا (ع) فرمود:
مَن لَم یَشکُرِ المُنعِمَ مِنَ المَخلُوقینَ، لَم یَشکُرِ اللهَ عزَّ و جلّ؛
هر کس سپاسگزار بندگان نیکوکار نباشد، خدای متعال را هم سپاس نگفته است .
(عیون اخبار الرضا ع ، ج 2، ص 27 )
امام رضا (ع)فرمود:
اَلمُسلِمُ الَّذی یَسلَمُ المُسلِمونَ مِن لِسانِهِ و یَدِهُ وَ لَیسَ مِنّا مَن لَم یَأمَن جارُهُ بَوائِقَهُ ؛
حضرت عبد العظیم علیه السلام از امام رضا چنین روایت مى کند:
مسلمان کسى است که مردم از دست و زبان او آسوده باشند و از ما نیست آن که همسایه اش از شرّ او در امان نباشد. (عیون أخبار الرّضا علیه السلام، ج ۱، ص ۲۴)
امام رضا (ع) فرمود:
لَتَأمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ، وَلَتَنْهُنَّ عَنِ الْمُنْكَرِ، اَوْلَیَسْتَعْمِلَنَّ عَلَیْكُمْ شِرارُكُمْ، فَیَدْعُو خِیارُكُمْ فَلا یُسْتَجابُ لَهُمْ.
باید هر یك از شماها امر به معروف و نهى از منكر نماید، وگرنه اشرار و بدان بر شما تسلّط می یابند و دعا و نفرین خوبان شما هم در این صورت مستجاب نخواهد شد.
(الکافي ، جلد۵ ، ص۵۶ )
برجستگی های حضرت خدیجه(س) از خانواده بزرگ دینی و فرهنگی از چهار زن برگزیده تاریخ…
دعای افتتاح چیست وچه پیامی دارد؟ دعای افتتاح سه بخش دارد: بخش اول به چگونگی…
همسفره شدن با عیال محبوبترین چیز نزد خدا پیامبر (ص) فرمود: إنَّ اللّهَ يُحِبُّ المُؤمِنَ…
انفاق برای خانواده انفاق برای خانواده به قصد خدا باشد پیامبر (ص) فرمود: اِذا…
هزینه عیال برترین هزینه پیامبر خدا (ص) فرمودند: أفضَلُ دینارٍ یُنفِقُهُ الرَّجُلُ، دینارٌ یُنفِقُهُ عَلى…
نخستین چیز در ترازوی اعمال ، انفاق به خانواده پیامبر (ص) فرمود: أوَّلُ ما یوضَعُ…