چهل حدیث از امام موسی ابن جعفر(ع)
- عارف به خدا ، خدا را متهم نمی کند
امام كاظم (عليه السلام) :
يَنبَغِي لِمَن عَقَلَ عنِ اللّه ِ أن لا يَستَبطِئَهُ في رِزقِهِ و لا يَتَّهِمَهُ في قَضائهِ
كسى كه به عقل ومعرفت خدا را درک نمود نشايد ( که با دير رسيدن روزى)او را در روزى رسانى كُند شمارد و به قضاى او بد بين شود . (بحار الأنوار،ج 78، ص319،ح 3)
- علم مردم چهار نوع است
امام کاظم (عليه السلام) :
وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ کُلَّهُ فى أرْبَعٍ: أَوَّلُها أنْ تَعْرِفَ رَبَّکَ، وَالثّانِیَهُ أنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِکَ، وَالثّالِثَهُ أنْ تَعْرِفَ ما أرادَ مِنْکَ، وَالرّابِعَهُ أنْ تَعْرِفَ ما یُخْرِجُکَ عَنْ دینِکَ.
علم مردم را در چهار کلمه یافتم:
اول این که پروردگار و آفریدگار خود را بشناسى.
دوّم این که بفهمى که پروردگارت نسبت به تو چه کرده است.
سوّم اینکه بدانی از تو چی می خواهد.
چهارم اینکه به دانی چه چیزی ترا از دینت خارج می کند .
(جامع الاحادیث ، ح 104038 و اصول کافی ، ج1 ، ص50 ) مسندالامام الکاظم(ع) (ج1، ص 248)
- نقش بلاء در زندگی
امام كاظم (عليه السلام) :
ما مِنْ بَلاءٍ یَنْزِلُ عَلى عَبْدٍ مُؤْمِنٍ فَیُلْهِمَهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ إِلاّ کانَ کَشْفُ ذلِکَ الْبَلاءِ وَشیکاً، وَ ما مِنْ بَلاء یَنْزِلُ عَلى عَبْدٍ مُؤْمِن فَیُمْسِکُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ کانَ ذلِکَ الْبَلاءُ طَویلاً، فَإذا نَزَلَ الْبَلاءُ فَعَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ وَ التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.
هیچ بلائى بر مؤمن وارد نمی شود که با الهام خداوند او دست به دعا بردارد جزآن که آن بلا سریع رفع گردد؛ و هیچ بلایی بربنده مومنش فرود نیایدکه خدا او را ازدعا باز دارد جز آنکه آن بلا طولانی شود. از این رو هرگاه بلایی نازل شد پس حتما به دعا به پردازید وبه درگاه خداوند عزیز وجلیل تضرع نمایید. (جامع الاحادیث، ح ۱۰۶۹۸۶ و اصول کافي , جلد۲ , صفحه۴۷۱ )
- سه چیز به چشم روشنی می بخشد
امام كاظم (عليه السلام) :
ثَلاثَةٌ يَجلينَ البَصَرَ : النَّظَرُ إلَى الخُضرَةِ و النَّظرُ إلَى الماءِ الجاري و النَّظَرُ إلَى الوَجهِ الحَسَنِ ؛
سه چيز ديده را روشنى مى بخشد : نگاه به سبزه ، نگاه به آب جارى و نگاه به صورت زيبا .
( خصال ، ص 92 )
- حمام در حال ناشتا ممنوع
امام كاظم (عليه السلام) :
لاتَدخُلوا الحَمّامَ عَلَى الرِّيقِ وَلاتَدخُلُوهُ حَتّى تَطعَمُوا شَيئاً .
ناشتا وارد حمّام نشويد . وارد حمّام نشويد مگر آن كه چيزى خورده باشيد.
( كتاب من لايحضره الفقيه ، ج 1 ، ص 116 )
- تاثیر حمام
امام كاظم (عليه السلام) :
الحَمّامُ ـ يَومٌ و يَومٌ لا ـ يُكثِرُ اللَّحمَ و إدمانُهُ في كُلِّ يَومٍ يُذيبُ شَحمَ الكُليَتَينِ .
يك روز در ميان حمّام رفتن ، بر گوشت بدن مى افزايد ، و هر روز به حمّام رفتن چربى كليه ها را آب مى كند . ( الكافى ، ج 6 ، ص 496 )
- فرجام مشورت
امام كاظم (عليه السلام) :
مَنِ اسْتَشارَ لَم يَعدَم عِندَ الصَّوابِ مادِحاً و عِندَ الخَطَإِ عاذِراً .
كسى كه مشورت كند ، اگر كارش را درست انجام دهد ، از مدح وثنای مردم محروم نیست ( ومردم او را بستايند) و اگر به خطا رود ، معذورش دارند . ( ميزان الحكمه ، ح 9847)
- کار برای روزی حلال
امام كاظم (عليه السلام) :
إنّي لأَعمَلُ في بَعضِ ضِياعي حَتّى أعرَقَ ـ وَ إنَّ لي مَن يَكفيني ـ لِيَعلَمَ اللّه ُ أنّي أطلُبُ الرِّزقَ الحَلالَ
من در برخى از زمين هاى كشاورزى ام كار مى كنم تا آن كه عرق از بدنم سرازير مى شود ، (در حالى كه هستند كسانى كه به جاى من كار كنند و مرا از كار كردن بى نياز كنند ، ولى من كار مى كنم) تا خداوند ببيند كه در جست و جوى روزى حلالم . ( الكافى ، ج 5 ، ص 77)
- زیان دارو و سود پرهیز
امام كاظم (عليه السلام) :
لَیْسَ مِنْ دَواءٍ إلاّ وَ هُوَ یُهَیِّجُ داءً، وَ لَیْسَ شَیْءٌ فِی الْبَدَنِ أنْفَعَ مِنْ إمْسَاکِ الْیَدِ إلاّ عَمّا یَحْتاجُ إلَیْهِ.
هيچ دارويى نيست ، مگر آنكه خود بيمارى تازه اى را دامن مى زند و براى بدن چيزى سودمندتر از پرهيز و خوردن غذا در حدّ نياز بدن نيست . (الكافي ،ج8 ، ص 273، ح409)
- فقیه جامعه شناس
امام كاظم (عليه السلام) :
رَحِمَ اللهُ عَبْداً تَفَقَّهَ، عَرَفَ النّاسَ وَلایَعْرِفُونَهُ.
فرمود: خداوند متعال رحمت کند بنده اى را که در مسائل دینى تفقه و تحقیق نماید (عالم فقیه باشد) و مخاطب ومردم را به شناسد ، گرچه مردم او را نشناسند و قدر و منزلت او را ندانند.
( نزهه الناظر و تنبيه الخاطر،ص 122 )
- چه کسانی مورد رحمت حق اند؟
امام كاظم (عليه السلام) :
إنَّ أهْلَ الاْرْضِ مَرْحُومُونَ ما یَخافُونَ وَ أدُّوا الاْمانَهَ وَ عَمِلُوا بِالْحَقِّ.
فرمود: اهل زمین مورد رحمت خداوند متعال هستند، مادامى كه اهل خوف الهی باشند وامانت را ادا کنند وبه حق عمل نمایند. (وسائل الشیعة, جلد۱۹ , صفحه۷۰ )
- ضرورت واعظی از درون
امام كاظم (عليه السلام) :
مَنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ واعِظٌ تَمَکَّنَ مِنْهُ عَدُوُّهُ ـ یعنی الشّیطان.
هر کس واعظی از خود نداشته باشد ( واز واعظ درونی برخوردار نباشد) دشمنش ( یعنى شیطان)بر او مسلط می شود. (الأمالي للصدوق : ص ۵۲۶ ح ۷۱۱ )
- فضیلت عقل
امام كاظم (عليه السلام) :
ما قُسِّمَ بَیْنَ الْعِبادِ أفْضَلُ مِنَ الْعَقْلِ، نَوْمُ الْعاقِلِ أفْضَلُ مِنْ سَهَرِالْجاهِلِ.
چیزى بهتر وبرتر از عقل بین بندگان توزیع نگردید وچیز بهتری نصیب شان نشد (تا جائى که) خواب عاقل وخردمند افضل از شب زنده دارى جاهل بى خرد است. (تحف العقول ،ج2 ،ص225)
- پرهیز از شوخی
امام كاظم (عليه السلام) :
اِیّاکَ وَ الْمِزاحَ، فَاِنَّهُ یَذْهَبُ بِنُورِ ایمانِکَ، وَ یَسْتَخِفُّ مُرُوَّتَکَ.
بر حذر باش از شوخى و مزاح ـ بى جا ـ چون که نور ایمان را از بین مى برد و جوانمردى و آبرو را سبک و بى اهمیّت مى گرداند. (بحار الانوار ، ج66 ، ص395)
- تاثیر گوشت وماهی
امام كاظم (عليه السلام) :
اَللَّحْمُ یُنْبِتُ اللَّحْمَ، وَالسَّمَکُ یُذیبُ الْجَسَدَ.
فرمود: خوردن گوشت، موجب روئیدن گوشت در بدن و فربهى آن مى گردد؛ ولى خوردن ماهى، گوشت بدن را آب و جسم را لاغر مى گرداند. (وسائل الشیعة, جلد۲۵ , صفحه۷۸ )
- صداقت وتزکیه عمل
امام كاظم (عليه السلام) :
مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَکى عَمَلُهُ
هرکس زبان راستگو داشته باشد عملش پاک وتمیز خواهد بود
(بحار الانوار ، ج75 ،ص175 )
- نیت نیکو و افزایش روزی
امام كاظم (عليه السلام) :
وَ مَنْ حَسُنَتْ نِیَّتُهُ زیدَ فى رِزْقِهِ،
هرکس قصد خیر ونیت نیک داشته باشد روزی او زیاد شود
(بحار الانوار ، ج75 ،ص175 )
- کار نیک و افزایش عمر
امام كاظم (عليه السلام) :
وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِإخْوانِهِ وَ أهْلِهِ مُدَّ فى عُمْرِهِ.
هرکس نسبت به برادرانش واهل خانه اش کار نیک انجام دهدعمرش طولانی شود.
(بحار الانوار ، ج75 ،ص175 )
- اشک زمین وفرشتگان در مرگ مومن
امام كاظم (عليه السلام) :
اِذا ماتَ الْمُؤْمِنُ بَکَتْ عَلَیْهِ الْمَلائِکَهُ وَ بِقاعُ الاَْرضِ.
زمانى که مؤمن می میرد، ملائکه و بقاع (ممتازترین قسمتهای زمین) براى او گریه کنند.
(کافی، ج3 ،ص254)
- مومن همواره در معرض خیر
امام كاظم (عليه السلام) :
الْمُؤْمِنُ بِعَرْضِ کُلِّ خَیْرٍ؛ لَوْ قُطِّعَ أنْمِلَهً أنْمِلَهً کانَ خَیْراً لَهُ، وَ لَوْ وَلّى شَرْقَها وَ غَرْبَها کانَ خَیْراً لَهُ.
فرمود: مؤمن (همیشه، در همه حالات) در معرض خیر و سعادت خواهد بود، چنانچه (در سختى قرار گیرد و) بندهاى بدنش قطعه قطعه گردد برایش خیر و خوشبختى است؛ و اگر هم تمام شرق و غرب دنیا در اختیارش قرار گیرد، نیز برایش خیر و سعادت است.
التمحیص ،ص109 ،ح55
- آثار سخاوت وخوش خلقی
امام كاظم (عليه السلام) :
السَّخِيُّ الْحَسَنُ الْخُلُقِ فِي كنَفِ اللَّهِ لَا يتَخَلَّى اللَّهُ عَنْهُ حَتَّى يُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِياً إِلَّا سَخِياً وَ مَا زَالَ أَبِي يوصِينِي بِالسَّخَاءِ وَ حُسْنِ الْخُلُقِ حَتَّى مَضَى.
فرمود: سخاوتمند نیک‌رفتار در حفاظت و حمایت خداست ؛ او را وانگذارد تا به بهشت وارد کند و خداوند پیامبرى را مبعوث نکرد جز آنکه سخاوت‌پیشه بود و همواره پدرم مرا به سخاوت و نیک‌رفتارى سفارش مىفرمود تا اینکه درگذشت. (تحف القول ، ج2 ، ص254)
- کمک به ناتوان از برترین مصادیق صدقه
امام کاظم (ع):
عَوْنُك لِلضَّعِيفِ مِنْ أَفْضَلِ الصَّدَقَةِ.
فرمود: یارى‌رسانى تو به ناتوان از برترین صدقههاست. (تحف القول ، ج2 ، ص254)
- توصیف اهل یقین
امام کاظم (ع):
(وَ قَالَ رَجُلٌ سَأَلْتُهُ عَنِ الْیقِینِ فَقَالَ علیه‌السلام) یتَوَكلُ عَلَى اللَّهِ وَ یُسَلِّمُ لِلَّهِ وَ یَرْضَى بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ یُفَوِّضُ إِلَى اللَّهِ.
مردى گفت: از امام کاظم علیه‌السلام در مورد یقین پرسیدم، فرمود: (اهل یقین کسی است که) بر خدا توکل کند و فرمانبردار خدا باشد و به قضا و خواسته الهى راضى باشد و (امور خود را) به خدا واگذارکند. (تحف القول ، ج2 ، ص246)
- علم خدا بی نهایت اما رضایتش با نهایت
امام کاظم (ع):
(قَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ یَحْیى كَتَبْتُ إِلَیهِ فِی دُعَاءٍ : ” الْحَمْدُ لِلَّهِ مُنْتَهَى عِلْمِهِ” فَكتَبَ علیه‌السلام) لَا تَقُولَنَّ مُنْتَهَى عِلْمِهِ فَإِنَّهُ لَیسَ لِعِلْمِهِ مُنْتَهًى وَ لَكنْ قُلْ مُنْتَهَى رِضَاهُ.
عبداللَّه‌بن‌یحیى گفت: در دعایى به امام کاظم علیه‌السلام نوشتم: «سپاس خداى را به نهایت علم او». امام علیه‌السلام [در جواب] نوشت: نباید بگویى: «به نهایت علم او»؛ چراکه براى علم خداوند نهایتى نیست، ولى بگو: به نهایت خشنودى او. (تحف القول ، ج2 ، ص246)
- تبیین معنای جواد
امام کاظم (ع):
(سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ الْجَوَادِ فَقَالَ علیه‌السلام) إِنَّ لِكلَامِك وَجْهَینِ فَإِنْ كُنتَ تَسْأَلُ عَنِ الْمَخْلُوقِينَ فَإِنَّ الْجَوَادَ الَّذِي يُؤَدِّي مَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيهِ وَ الْبَخِيلَ مَنْ بَخِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ وَ إِنْ کُنتَ تَعْنِي الْخَالِقَ فَهُوَ الْجَوَادُ إِنْ أَعْطَى وَ هُوَ الْجَوَادُ إِنْ مَنَعَ لِأَنَّهُ إِنْ أَعْطَاكَ أَعْطَاكَ مَا لَيسَ لَكَ وَ إِنْ مَنَعَكَ مَنَعَكَ مَا لَيسَ لَكَ.
مردى از امام کاظم علیه‌السلام درباره [معنى] جواد پرسید. امام علیه‌السلام فرمود: سخن تو دو صورت دارد. اگر درباره آفریدگان مىپرسى، به‌درستى که جواد و بخشنده کسى است که آنچه خداوند بر او واجب نموده را ادا کند و بخیل کسى است که از ادای آنچه خداوند بر او واجب نموده مضایقه کند.
ولی اگر مقصود تو آفریدگار است، او اگر عطا کند جواد و بخشنده است و اگر مضایقه کند [نیز] جواد و بخشنده است؛ زیرا او اگر به تو عطا کند، آنچه را که مال تو نیست عطا نموده و اگر مضایقه کند، آنچه را که مال تو نیست مضایقه نموده است. (تحف القول ، ج2 ، ص246)
- تقوا وسخن حق در تمام حالات
امام کاظم (ع):
(قَالَ علیه‌السلام لِبَعْضِ شِيعَتِهِ:) أَي فُلَانُ اِتَّقِ اللَّهَ وَ قُلِ الْحَقَّ وَ إِنْ كانَ فِيهِ هَلَاكُكَ فَإِنَّ فِيهِ نَجَاتَكَ أَي فُلَانُ اِتَّقِ اللَّهَ وَ دَعِ الْبَاطِلَ وَ إِنْ كانَ فِيهِ نَجَاتُكَ فَإِنَّ فِيهِ هَلَاكَكَ.
به یکى از شیعیان خویش فرمود: اى فلانى! از خدا پروا دار و حق را بگو هر چند هلاکت تو در آن باشد که بىگمان نجات تو در آن است. اى فلان! از خدا، پروا دار و باطل را ترک کن هر چند نجات تو در آن باشد که بىگمان هلاکت تو در آن است. (تحف القول ، ج2 ، ص247)
- پیامد عدم هزینه در مسیرطاعت خدا
امام کاظم (ع):
إِياك أَنْ تَمْنَعَ فِي طَاعَةِ اللَّهِ فَتُنْفِق مِثْلَيهِ فِي مَعْصِيةِ اللَّهِ.
به پرهیز از اینکه در راه طاعت خدا از صرف دارایى خویش مضایقه کنى، چرا که اگر مضایقه کنی دو برابرش را در نافرمانى خدا خرج خواهی کرد. (تحف القول ، ج2 ، ص247)
- ایمان و بلا قرین یکدیگر
امام کاظم (ع):
الْمُؤْمِنُ مِثْلُ كَفَّتَيِ الْمِيزَانِ كُلَّمَا زِيدَ فِي إِيمَانِهِ زِيدَ فِي بَلَائِهِ.
فرمود: مؤمن همانند دو کفه ترازوست؛ هر چه ایمانش فزونى یابد، بلایش نیز بیشتر شود.
- زهد دنیا وخوف آخرت
امام کاظم (ع):
(قَالَ عليه‌السلام عِنْدَ قَبْرٍ حَضَرَهُ:)
إِنَّ شَيئاً هَذَا آخِرُهُ لَحَقِيقٌ أَنْ يُزْهَدَ فِي أَوَّلِهِ وَ إِنَّ شَيئاً هَذَا أَوَّلُهُ لَحَقِيقٌ أَنْ يُخَافَ آخِرُهُ.
بر سر قبرى حضور یافت و فرمود: به‌راستى، چیزى که پایانش این باشد سزاست که از ابتدایش مورد بىعلاقگى قرار گیرد و چیزى که ابتدایش این است سزاست که از پایانش بیمناک شد.
(تحف القول ، ج2 ، ص248)
- سنگینی هزینه دنیا وآخرت
امام کاظم (ع):
اشْتَدَّتْ مَئُونَةُ الدُّنْيا وَ الدِّينِ فَأَمَّا مَئُونَةُ الدُّنْيا فَإِنَّك لَا تَمُدُّ يَدَك إِلَى شَيءٍ مِنْهَا إِلَّا وَجَدْتَ فَاجِراً قَدْ سَبَقَكَ إِلَيهِ وَ أَمَّا مَئُونَةُ الْآخِرَةِ فَإِنَّك لَا تَجِدُ أَعْوَاناً يُعِينُونَكَ عَلَيهِ.
هزینه زندگی دنیا و دین [آخرت]، دشوار شده است. امّا دشواری هزینه دنیا به این است که تو دست به هرچه دراز کنی به فرد تبهکاری برمی خوری که قبل از تو روی آن دست گذاشته واما رنج ودشواری هزینه آخرت این است که هیچ یاوری نیابی تا نسبت به آن به تو کمک کند.
(تحف القول ، ج2 ، ص248)
- این سه مایه هلاکتند
امام کاظم (ع):
مَن تَکَلمَّ فِی اللهِ هَلَکَ وَ مَن طَلَبَ الرِّئاسَهَ هَلَکَ وَ مَن دَخَلَُه عُجبٌ هَلَکَ.
هرکس پیرامون ذات خدا به گفتگو پردازد هلاک می شود وهرکس در جستجوی ریاست باشد هم هلاک می گردد وهرکس عجب وخود شگفتی در وی وارد شود نیز تباه می شود. (تحف القول ، ج2 ، ص248)
- چهار چیز از وسواس است
امام کاظم (ع):
أَرْبَعَةٌ مِنَ الْوَسْوَاسِ أَكلُ الطِّينِ وَ فَتُّ الطِّينِ وَ تَقْلِيمُ الْأَظْفَارِ بِالْأَسْنَانِ وَ أَكلُ اللِّحْيةِ.
چهارچیز وسواس به شمار می آید: خوردن گل، ریزریز کردن گل، چیدن ناخنها با دندان و جویدن ریش . (تحف القول ، ج2 ، ص248)
- همسایه خوب یعنی
امام کاظم (ع):
لَيسَ حُسْنُ الْجِوَارِ كفَّ الْأَذَى وَ لَكنَّ حُسْنَ الْجِوَارِ الصَّبْرُ عَلَى الْأَذَى.
همسایه گی خوب تنها به این نیست که همسایه را نیازاری بل همسایگی خوب به آن است که بر آزار او تحمل واستقامت داشته باشی. (تحف القول ، ج2 ، ص249)
- احترام بین خود وبرادرت را حفظ کن
امام کاظم (ع):
لَا تُذْهِبِ الْحِشْمَةَ بَينَكَ وَ بَينَ أَخِيكَ وَ أَبْقِ مِنْهَا فَإِنَّ ذَهَابَهَا ذَهَابُ الْحَياءِ.
احترام بین خویش و برادرت را از میان مبر و اندکى از آن را باقى گذار؛ چرا که از میان رفتن احترام در واقع از میان رفتن حیاست. (تحف القول ، ج2 ، ص249)
- پرهیز از بی حوصله گی وتنبلی
امام کاظم (ع):
إِيّاكَ وَ الضَّجرَ وَ الْكَسَلَ فَإِنَّهُمَا يمْنَعَانِ حَظَّكَ مِنَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ.
از بى حوصلگی و تنبلی بپرهیز؛ زیرا آن دو، تو را از نصیب دنیا و آخرت، بازمی دارند.
(تحف القول ، ج2 ، ص249)
- در شرائط غلبه جور برحق خوش گمان نباش
امام کاظم (ع):
إِذَا كانَ الْجَوْرُ أَغْلَبَ مِنَ الْحَقِّ لَمْ يَحِلَّ لِأَحَدٍ أَنْ يَظُنَّ بِأَحَدٍ خَيراً حَتَّى يَعْرِفَ ذَلِك مِنْهُ.
آن هنگام که ستم بر حق چیره آمد و بیشتر شد، براى هیچ کس جایز نباشد که به کسى نیک گمان باشد تا آن زمان که به نیکى او آگاهى یابد. (تحف القول ، ج2 ، ص249)
- وقت شما چهار ساعت باشد
امام کاظم (ع):
اِجْتَهِدُوا فِي أَنْ يَكُونَ زَمَانُكُمْ أَرْبَعَ سَاعَاتٍ سَاعَةً لِمُنَاجَاةِ اللَّهِ وَ سَاعَةً لِأَمْرِ الْمَعَاشِ وَ سَاعَةً لِمُعَاشَرَةِ الْإِخْوَانِ وَ الثِّقَاتِ الَّذِينَ يُعَرِّفُونَكُمْ عُيوبَكُمْ وَ يَخْلِصُونَ لَكمْ فِي الْبَاطِنِ وَ سَاعَةً تَخْلُونَ فِيهَا لِلَذَّاتِكُمْ فِي غَيرِ مُحَرَّمٍ وَ بِهَذِهِ السَّاعَةِ تَقْدِرُونَ عَلَى الثَّلَاثِ سَاعَاتٍ.
تلاش کنید که وقت شما چهار ساعت باشد: ساعتى براى مناجات با خدا، ساعتى براى کار و زندگى، ساعتى براى معاشرت با برادران و اشخاص مورد اعتماد که شما را از عیبهایتان آگاه نمایند و از دل با شما خالص و یک رو باشند و ساعتى که در آن براى لذتهاى غیر حرام خویش خلوت کنید و با این ساعت، براى سه ساعت دیگر نیرو مىیابید. (تحف القول ، ج2 ، ص250)
- آثار فقه
امام کاظم (ع):
تَفَقَّهُوا فِي دِينِ اللَّهِ فَإِنَّ الْفِقْهَ مِفْتَاحُ الْبَصِيرَةِ وَ تَمَامُ الْعِبَادَةِ وَ السَّبَبُ إِلَى الْمَنَازِلِ الرَّفِيعَةِ وَ الرُّتَبِ الْجَلِيلَةِ فِي الدِّينِ وَ الدُّنْيا وَ فَضْلُ الْفَقِيهِ عَلَى الْعَابِدِ كفَضْلِ الشَّمْسِ عَلَى الْكوَاكِبِ وَ مَنْ لَمْ يتَفَقَّهْ فِي دِينِهِ لَمْ يرْضَ اللَّهُ لَهُ عَمَلًا.
دین خدا را عمیق به فهمید که تعمق وتفقه در دین کلید بینش و کمال عبادت است و راه رسیدن به جایگاههاى بلند و مراتب با عظمت در دین و دنیاست و برترى فقیه بر عابد همانند برترى خورشید بر ستارگان است و هر کس دینش را نشناسد، خدا از هیچ کار او خرسند نباشد.
(تحف القول ، ج2 ، ص251)
- هرگناهی بلایی را در پی دارد
امام کاظم (ع):
كُلَّمَا أَحْدَثَ النَّاسُ مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ يَكُونُوا يَعْمَلُونَ أَحْدَثَ اللَّهُ لَهُمْ مِنَ الْبَلَاءِ مَا لَمْ يكونُوا يَعُدُّونَ.
هر گاه که مردم گناهان تازهاى پدید آورند که پیش از این، آن را انجام نمىدادند، خداوند گرفتارىهاى تازهاى بر ایشان پدید آورد که آن را حساب نمىکردند.
(تحف القول ، ج2 ، ص251)
- آغاز کننده فحش ظلمش بیشتر است
امام کاظم (ع):
(رَأَى عليه‌السلام رَجُلَينِ يتَسَابَّانِ فَقَالَ:) الْبَادِئُ أَظْلَمُ وَ وِزْرُهُ وَ وِزْرُ صَاحِبِهِ عَلَيهِ مَا لَمْ يعْتَدِ الْمَظْلُومُ.
امام کاظم علیه‌السلام دو مردی را که به همدیگر دشنام مىدادند دید و فرمود: شروعکننده، ستمگرتر است و بار گناه خویش و بار گناه طرف مقابل را تا آن زمان که مظلوم تجاوز نکند، بر دوش مىکشد. (تحف القول ، ج2 ، ص253).
