چهل  حدیث موضوعی غیرت با ترجمه وشرح کوتاه

چهل  حدیث موضوعی غیرت با ترجمه وشرح کوتاه

 

• غیرت جزء ایمان است

پيامبر (ص) فرمود:

إنّ الغَيرَةَ مِن الإيمانِ .

غيرت جزء ايمان است. ( من لا يحضره الفقيه، ج ۳، ص۴۴۴، ح۴۵۴۱)

(منظوراز ایمان ایمان عملی است نه اعتقادی . یعنی فرد مومن از شئونش این است که غیرت داشته باشدچنانکه باید سخاوت یا عزت ویا حیاء  وامثال آن داشته باشد وکسی که غیرت ندارد ایمان او ناقص است  )

 

• بی غیرتی جزء نفاق است

پيامبر (ص) فرمود:

إنَّ الغَيرَةَ مِنَ الإيمانِ ، وَ إنّ المَذاءَ مِنَ النِّفاقِ.

غيرت، از ايمان است و بى غيرتى از نفاق. (مذاء یعنی بی غیرتی) (كنز العمّال : 7065)

مقصود از نفاق در اینجا نفاق عملی است  یعنی عملی که با باوردینی وقلبی اش سازگاری ندارد . و به عبارتی کسی که مبتلا به  بی غیرتی است ایمان او خالص نیست. وقتی غیرت جزء ایمان بود بی گمان بی غیرتی نمی تواند ناشی از ایمان باشد بل ناشی از نفاق خواهد بود. انسان بی غیرت کاری انجام  می دهد که با باور قلبی اش که ایمان باشد همخوانی ندارد . مومن بی غیرت کاری انجام می دهد که شخص منافق آن را انجام می دهد . پس مومن بی غیرت عملا دچار نفاق است.

(المَذاء ـ بفتح الميم ـ كسماء : جمع الرجال و النساء و تركهم يلاعب بعضهم بعضا، أو هو الدياثة . -القاموس المحيط: 4/389- )

 

• ابراهیم خلیل غیور بود

 

پيامبر (ص) فرمود:

كانَ إبراهيمُ أبي غَيَوراً وَ أناَ أغيَرُ مِنهُ ، و أرغَمَ اللّه ُ أنفَ مَن لا يَغارُ مِنَ المؤمنينَ .

پدرم ابراهيم با غيرت بود و من با غيرت تر از اويم. خدا ، بينى مؤمنى را كه غيرت ندارد، به خاك می مالد.                                                                              ( بحار الأنوار، ج ۱۰۳، ص۲۴۸، ح۳۳)

(در حقیقت غیرت از اخلاق انبیاء است  وهمه پیامبران که مزین به صفات کمال هستند ” غیرت” هم از صفات کمال شان به شمار می آید نهایت یکی بیشتر ویکی  کمتر.

پیامبر (ص) با این تعبیر می خواهد به فرماید ما سلسله پیامبران از جمله حضرت ابراهیم که محبوب ادیان است از این صفت به صورت کامل بر خور داریم وپیروان ما هم باید برخوردار باشند.

بنا بر این مومنین که از پیامبران الگو می گیرند باید مزین به صفت غیرت باشند ونباید بی غیرتی در حریم زندگی شان ورود پیدا کند.)

 

 

• غیور محبوب خدا

 

پيامبر (ص) فرمود:

إنَّ اللّه َ تَعالى يُحِبُّ مِن عِبادِهِ الغَيورَ .

خداوند متعال بندگان غيور خويش را دوست مى دارد.     (كنز العمّال ، ح۷۰۷۰ )

(خداوند متعال انسان غیور را دوست دارد چون انسان غیور کار گذار خدا در زمین است وهمچنین کسی است که از خانواده خود صیانت می کند وبا این صیانت گام مؤثری برای صیانت جامعه بر می دارد ودر حقیقت نوعی نهی از منکر می کند پس انسان غیورشایسته آن است که مورد محبت خداوند متعال قرار گیرد )

• پيامبر خدا غیور است .

پيامبر (ص) فرمود:

إنّي لَغَيُورٌ ، و اللّه ُ عَزَّ و جلَّ أغيَرُ مِنّي ، و إنَّ اللّه َ تعالى يُحِبُّ مِن عِبادِهِ الغَيورَ .

من غيورم و خداى عزّ و جلّ از من غيورتر است و خداوند متعال بندگان غيور خود را دوست مى دارد.   (كنز العمّال ،  ح ۷۰۷۶ )

( پیامبر  (ص) غیور است چون غیرت از صفات کمال است وبی شک پیامبری که واجد صفات کمالیه است از این صفت کامل هم برخوردار خواهد بود. وهمچنین غیرت از صفات الهیه است وپیامبر که وجودش ، خصالش وزندگی اش الهی است باید از این صفت الهی برخوردار باشد والبته جنس غیرتش از جنس غیرت الهی است نهایت خداوند متعال از این حیث از او غیورتر است )

• خدا از همه غیورتر

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :

لا أحَدَ أغيَرُ مِن اللّه ِ ؛ فَلِذلِكَ حَرَّمَ الفَواحِشَ ما ظَهَرَ مِنها وَ ما بَطَنَ.

هيچ كس غيرتمندتر از خدا نيست؛ از همين روست كه زشت كاريها را، چه آشكار و چه نهان، حرام كرده است.   ( الدرّ المنثور ، ج ۳ ،ص۴۴۷)

 

 

• آنکه از ناموس خود دفاع نکند مبغوض خدا

پيامبر (ص) فرمود:

إنَّ اللّه َ تَعالى لَيُبغِضُ الرَّجُلَ يُدخَلُ عَلَيهِ في بَيتِهِ فَلا يُقاتِلُ .

قطعا خداوند متعال  مبغوض دارد مردى را كه به زور وارد خانه اش شوند و او (در دفاع از اهل خانه خود) با آنان مبارزه نکند. ( كنز العمّال ، ح ۷۰۷۴ )

(چرا که او  به غیرت خود عمل نکرد وبه وظیفه صیانت از خانواده هم توجه نکرد وخودش را بی خاصیت نشان داد وبه نوعی ذلت وخواری خود را به نمایش گذاشت وحتی عزت وغیرت (این نعمت بزرگ الهی) را از دست داد . )

 

• غیرت مومن ناشی از غیرت خدا

امام على (ع) فرمود :

غَيرَةُ المُؤمِنِ باللّه ِ سبحانَهُ .

غيرت مؤمن، از خداوند سبحان است.   (غرر الحكم ، ح ۶۳۹۵ )

(یعنی مومن غیرت خود را  در همان راستایی به کار می گیرد که خدا خواسته وخدا دستور داده ودر بهره گیری از غیرت نه افراط می کند ونه تفریط ، نه آنگونه که به بی غیرتی تبدیل شود ونه آنگونه که باعث زحمت ورنج خانواده شود . غیرت مومن مثل غیرت خدا زلال وخالص  وغیرت مومن مثل غیرت خدا عاری از افراط وتفریط وخلاصه غیرت مومن از جنس غیره الله است  هم بجا وهم به وقت ، هم مفید وهم مؤثر)

• غیرت به میزان تعصب

 

امام على (ع) فرمود :

على قَدْرِ الحَمِيَّةِ تكونُ الغَيرَةُ .

غيرت به اندازه تعصّب وحمیت است .   (غرر الحكم ، ح ۶۱۷۵ )

(حمیت یعنی تعصب ، یعنی روحیه یی که انسان را از کار زشت باز می دارد و کار زشت را ننگ وعار می شمارد وشخص با داشتن چنین روحیه یی از بدی ها از جمله بی غیرتی ها تنفر دارد .پس هر چه حمیت قوی باشد غیرت هم قوی است واگر ضعیف شد غیرت هم ضعیف خواهد شد. در حقیقت غیرت بر مدار حمیت می چرخد واندازه غیرت همان اندازه حمیت است.)

 

• غیرت هرفرد به میزان ننگ او از خواری

امام على (ع) فرمود :

 

غَيرَةُ الرجُلِ على قَدرِ أنَفَتِهِ .

غيرتِ مرد به اندازه ننگ داشتن و تعصّب اوست.     (غرر الحكم ، ح ۶۳۸۵ )

(اَنَفَه یعنی عار داشتن و ننگ دانستن چیزی، حالت اشمئزازپیداکردن از چیزی . در حقیقت غیرت بر آمده از چنین روحی است. انسان غیور به شدت تنفر دارد از تعدی غیر وتعدی غیر را برای خودننگ می شمارد . ودر واقع غیرت ناشی از چنین روحی است وهرچه این روح قوی باشد غیرت قوی است واندازه غیرت ، اندازه این روحیه است   )

 

• عفت هرکس به میزان غیرت اوست

امام على (ع) فرمود :

قَدرُ الرجُلِ على قَدرِ هِمَّتِهِ ··· و شَجاعَتُهُ على قَدرِ أنَفَتِهِ ، و عِفَّتُهُ على قَدرِ غَيرَتِهِ .

ارزش مرد به اندازه همّت اوست··· و دليرى او، به اندازه ننگ داشتن اوست [از تن دادن به پستيها و زبونيها] و پاكدامنى او به اندازه غيرت او.    (  نهج البلاغة ، حكمت ۴۷)

(یعنی اگر خواستی بدانی که چه قدر عفت داری  به بین چه قدر غیرت داری ؟ چون غیرت آینه عفت وغیرت جام تمام نمای عفت است. شالوده عفت را غیرت تعیین می کند واندازه عفت را غیرت به نمایش می گذارد . پس  هرچه غیرت بیشتر عفت بیشتر  وهرچه غیرت کمتر عفت کمتر  واگر غیرت از کسی رخت بر بندد عفت هم رخت بر می بندد. )

 

 

 

 

• انسان غیور تعدی به ناموس کسی ندارد

امام على (ع) فرمود :

ما زَنى غَيورٌ قطُّ .

هيچ انسان غيورى هرگز زنا نكرد(ونمی کند)   ( نهج البلاغة ، حكمت ۳۰۵ )

(چون غیرت اومانع می شود وچون ناموس جامعه را ناموس خود می  داند ومی داند که اگر به ناموس کسی تعدی کرد به ناموس او هم تعدی می شود  وبه تعبیر آن شاعر :  ” گرکه چشم تو بیفتد پی ناموس کسان     پی ناموس تو افتد نظر بوالهوسان “.  اگرچشم تو نسبت به ناموس کسی پاک بود چشم دیگران  نسبت به ناموس تو پاک  خواهد بود و به اصطلاح معروف : ” کَما تَدینُ  تُدانُ ”  هرطور رفتار کنی  با تو همان رفتار می شود.  آری هیچ غیوری زنا نکرده وبه ناموس کسی تعدی ننمود چرا که غیرت هرگز به او اجازه نخواهد داد وبه شدت اورا منع می کند ومی داند این بلا واین خیانت  یکطرفه نخوا هد بود . اگر او به ناموس کسی خیانت کرد به ناموس او خیانت خواهد شد )

 

• تحریم فواحش ناشی از غیرت خدا

 

پيامبر (ص) فرمود:

ألا وَ إنَّ اللّه َ حَرَّمَ الحَرامَ ، وَ حَدَّ الحُدُودَ ، وَ ما أحَدٌ أغيَرَ مِنَ اللّه ِ ، وَ مِن غَيرَتِهِ حَرَّمَ الفَواحِشَ .

بدانيد كه خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود را مشخص كرده است و كسى غيورتر از خدا نيست و از غيرت اوست كه زشت كاريها را حرام فرموده است.     (بحار الأنوار ، ج ۷۶، ص۳۳۲،ح۱ )

(غیرت مایه سلامت جامعه است  وغیرت مانع تعدی افراد به ناموس دیگران است وهر انسان با غیرتی نخواهد گذاشت که کسی به ناموس او تعدی کند  وغیرت او  اورا به  دفاع محکم از ناموس خود وا می دارد  وهمین آدم اگر یک روزی والی وحاکم یک آیادی ویا شهر واستان ویا حتی کشور شود هر گز نخواهد گذاشت به ناموس کسی تعدی شود چراکه غیرت اوچنین حکم می کند . وخداوند متعال که دارای غیرت به صورت کامل  است واساسا مبدأ و منشأ غیرت است برای سلامت وصیانت جامعه انسانی  فحشاء را حرام نمود چون فحشاء خلاف غیرت است . پس غیرت صفت الهی است که از خدا منشأ گرفته ودر تمام مردان عالم تعبیه شده  تا بدین وسیله جامعه سالم ومصون ماند وحتی تحریم فحشاء از سوی خداوند هم  ناشی از غیرت او است )

 

• غیرت خدا یعنی

پيامبر (ص) فرمود:

 

إنَّ اللّه َ تَعالى يَغارُ وَ إنَّ المُؤمِنَ يَغارُ ، وَ غَيرَةُ اللّه ِ أن يَأتِيَ المُؤمنُ ما حَرَّمَ اللّه ُ عَلَيهِ .

راستى كه خداوند غيرت دارد و راستى كه مؤمن غيرت دارد و غيرت خدا اين است كه مؤمن آنچه را خداوند بر او حرام كرده است، انجام دهد.   (كنز العمّال ، ح۷۰۷۲)

(یعنی خداوند غیرت دارد و بر نمی تابد اینکه مومنی بخواهد مرتکب حرام به ویژه فحشاء شود . خداوند مصلحت بنده اش را می خواهد وکار خلاف مصلحت او را نمی پسندد  وبه همین خاطر فحشاء را بر او حرام کرد تا مرتکب نشودتا از این طریق به خودش آسیب نرساند  ونیز خداوند غیرت دارد  وشکست حریم ممنوعات را برنمی تابد وبه عبارتی خداوند متعال وقتی چیزی را ممنوع کرد می خواهد حرمت آن ممنوع محفوظ بماند وآن حرمت شکسته نشود وبه اصطلاح قانونی را که گذراند نقض نگردد. حاصل آنکه غیرت خدا اجازه نمی دهد مومن مرتکب حرام شود واجازه نمی دهد قانون او نقض گردد.  )

• حکمت غیرت

پيامبر (ص) فرمود:

إنَّ اللّه َ تعالى يَغارُ للمسلمِ ، فَلْيَغَرْ .

همانا خداوند متعال نسبت به مسلمان غيرت دارد. پس مسلمان بايد غيرت داشته باشد.(كنز العمّال ، ح۷۰۷۱ )

(حکمت اینکه مسلمان باید غیرت داشته باشد این است که جنس غیرت او از جنس غیرت خدا است وهر کجا که خداوند غیرت نشان می دهد مسلمان هم باید غیرت نشان دهد چون هم غیرتند و نمی شود که خداوند متعال در موردی غیرت نشان دهد و مسلمان بی غیرتی کند ؛

تازه خداوند متعال غیرت را در درون مسلمان تعبیه  ودر فطرت او نهادینه کرد پس او باید بر اساس فطرت خود غیرت نشان دهد وبی غیرتی نکند .

مضاف بر آن غیرت امر الهی است پس مسلمان باید به امر خدا تن دهد  ودر موارد لازمه غیرت نشان دهد  وامر خدا را نقض نکند  ودستور خدا را تبعیت نماید.

حاصل آنکه خداوند متعال برای مسلمان غیرت می خواهد واز او انتظار غیرت دارد  پس او باید غیرت نشان دهد وبی غیرتی نکند)

 

• بی غیرت قلبش واژگون اسـت

 

امام على (ع) فرمود :

إنَّ اللّه َ يَغارُ لِلمُؤمِنِ ، فَلْيَغَرْ.   مَن لا يَغارُ  فَإنّهُ مَنكُوسُ القَلبِ .

همانا خداوند نسبت به مؤمن غيرت دارد؛ پس مومن از خود غيرت نشان دهد. هرکس غیرت نداردقلبش واژگون است.  (  المحاسن ، ج ۱، ص۲۰۴، ح۳۵۵)

(غیرت امر فطری است  وهرچه که فطری باشد در راستای قلب انسان است وقلب انسان هم بر اساس فطرت عمل می کند ؛ پس آنکس که بر خلاف فطرت بی غیرتی کند در حقیقت قلب خود را وارونه کرده است وآن کس که بی غیرتی نزد او شیرین تر از غیرت است از مدار قلب خارج شده ودر واقع قلب خود را از مدارخود خارج نمود وقلبی که باید شایسته را شایسته نشان دهد حالا ناشایسته را شایسته نشان می دهد وبی غیرتی را  شایسته وغیرت را ناشایسته نشان می دهد واین معنای قلب واژگون و وارونه است . )

 

• دیوث کیست؟

پيامبر خدا (ص) در پاسخ به اين پرسش كه ديّوث كيست؟ ـ فرمود :

الذي تَزنِي اِمرَأ تُهُ وَ هُو يَعلَمُ بها .

دیوث کسی است كه زنش زنا دهد و او خبر داشته باشد.   (وسائل الشيعة، ج ۱۴، ص۱۰۹،ح۹ )

(نفرمود دیوث کسی است که از ناموسش دفاع نمی کند  وبا تعدی بیگانه به ناموس( به ویژه زن) او به مقابله بر نمی خیزد بلکه فرمود دیوث کسی است بداند زنش زنا دهد  وعکس العملی نشان ندهد .وبه عبارتی علم به زنای زن را  برا ی عنوان دیوث کافی می داند چه رسد به اینکه بداند  ودفاع نکند  . و به تعبیری دیوث همان بی غیرت است که تعدی اجنبی به ناموس را ندید می گیرد واز کنار آن بی خیال می گذرد )

 

• بی غیرت بوی بهشت نمی شنود

 

پيامبر (ص) فرمود:

إنَّ الجَنَّةَ لَتُوجَدُ ريحُها مِن مَسيرَةِ خَمسَمائةِ عامٍ ، وَ لا يَجِدُها عاقٌّ وَ لا دَيُّوثٌ . قيلَ : يا رَسُولَ اللّه ِ ، وَ مَا الدَّيُّوثُ ؟ قالَ : اَلَّذي تَزنِي اِمرَأ تُهُ وَ هُو يَعلَمُ بها.

بوى بهشت از فاصله پانصد سال راه به مشام مى رسد، اما فرزند نا خلف و شخص ديّوث آن را استشمام نمى كنند. عرض شد : اى پيامبر خدا! ديّوث كيست؟فرمود : مردى كه زنش زنا دهد و او از آن مطلع باشد.    (كتاب من لا يحضره الفقيه ، ج ۳، ص۴۴۴، ح۴۵۴۲ )

(یعنی بی غیرت ودیوث نه تنها وارد بهشت نمی شود بل بوی بهشت هم نمی شنود. یعنی همین یک خصلت زشت کافی است که او را از بهشت محروم کند . بی غیرت ممکن است دهها خصلت خوب هم داشته باشد اما همه آن خصائل خوب تحت الشعاع این خصلتند ونمی توانند تاثیر خود را بگذارند. حال معلوم می شود که بی غیرتی نه تنها خود زشت وآثار زشت دارد بل سایر خصائل نیک را از کار می اندازد و آنها را بی خاصیت کند )

• روح ایمان از بی غیرت می رود

امام صادق عليه السلام :

إذا اُغِيرَ الرجُلُ في أهلِهِ أو بَعضِ مَناكِحِهِ مِن مَملوكِهِ فلم يَغَرْ و لم يُغَيِّرْ ، بَعَثَ اللّه ُ إلَيهِ طائرا يقالُ لَهُ : القَفَندَرُ حتّى يَسقُطَ على عارِضَةِ بابِهِ  ثُمّ يُمهِلَهُ أربَعينَ يوماً  ثُمّ يَهتِفَ بهِ : إنّ اللّه َ غَيورٌ يُحِبُّ كُلَّ غَيورٍ … ثُمّ يَطيرُ عَنهُ فَيَنزِعَ اللّه ُ بعدَ ذلكَ مِنهُ رُوحَ الإيمانِ  و تُسَمِّيَهُ المَلائكةُ : الدَّيُّوثَ .

هرگاه با زنِ يك مرد يا يكى از كنيزان او عملى ننگ آور صورت گيرد و او به غيرت نيايد و وضع را تغيير ندهد، خداوند پرنده اى به نام قَفَنْدَر به سوى آن مرد بفرستد كه بر روى چارچوب در خانه او مى نشيند و آن گاه چهل روز مهلتش مى دهد. سپس بانگ سر مى دهد : همانا خدا غيرتمند است و هر غيرتمندى را دوست مى دارد … آن گاه پرواز مى كند و مى رود و از آن به بعد خداوند روح ايمان را از آن مرد بر مى كَنَد و فرشتگان نام ” ديّوث ”  بر او مى نهند.    (وسائل الشيعة ، ج ۱۴، ص، ح۴ )

(بدیهی است همچنانکه اعمال صالحه موجب تقویت ایمان است  ومی تواند ایمان را به سرحد کمال برساند در مقابل اعمال فاسده وگناهان ایمان را ضعیف نموده تا جایی که ایمان را بالکل از زندگی انسان دور می کند واز جمله اعمال فاسده وگناهان همین بی غیرتی است که نه تنها ایمان را تضعیف می کند بل ایمان را از دل انسان خارج می کند. )

 

• غیرت محبوب وغیرت مکروه

پیامبر( ص) فرمود:

 

مِن الغَيرَةِ ما يُحِبُّ اللّه ُ ، و مِنها ما يَكرَهُ اللّه ُ ، فأمّا ما يُحِبُّ فالغَيرَةُ فِي الرِّيبةِ، و أمّا ما يَكرَهُ فالغَيرَةُ في غيرِ الرِّيبةِ .

( برخی غيرت  محبوب خدا است وبرخی دیگر مکروه خدا است.اما غيرتى كه محبوب خدا است جایی است که مظنه ارتکاب فحشاء وترس وقوع حرام باشد و اما  غيرتى كه مکروه  خدا است جایی است که ارتکاب فحشایی در کار نباشد وترس وقوع حرامی مطرح نیست .  (كنز العمّال ،  ح ۷۰۶۷ )

(برخی آدمها واقعا بی غیرتند واساسا اگر ناموس شان در معرض نگاه خائن و یانیت خائن ویا حتی دست خائن قرار  گیرند  بی تفاوتند وبرای شان مهم نیست  وهر اتفاقی بیفتد عکس العمل نشان نمی دهند.  که وضعیت اینها معلوم است . انسانهای بی غیرتند و مورد ملامت انسانهای باشرف وبا غیرتند وبه  تدریج ایمان شان را از دست می دهند ودر آخرت هم بوی بهشت نمی شنوند .

در مقابل گروهی هستند که به نام غیرت  سختگیری می کنند وناموس خود را در رنج وعذاب نگه می دارند  یعنی واقعا ناموس شان در معرض خطر نیست  وریبه گناه وفحشاء اصلا مطرح نیست اما اینها فقط وسواسند  وبه خاطر وسوسه وشک وریب بی جهت محدودیت سنگین برای خانواده ایجاد می کنند  اجازه خروج از منزل نمی دهند ، رفتن به مسجد را منع می کنند ، رفتن به بازار ویا حتی منزل خویشان وحتی منزل والدین را محروم می کنند وبه ظاهر غیرت واما به واقع وسوسه  وگمان بیجا عرصه زندگی را تنگ می کنند وخانواده را به ستوه می آورند وگاه خانواده را از دین و دیانت منزجر می کنند  واین بسیار کار بدی است .

یعنی همچنانکه بی غیرتی بسیار بد است غیرت بیجا  وبی جهت هم بسیار بد است  وهمچنانکه غیرت بجا محبوب خدا است غیرت بیجا مکروه خدا است وخداوند متعال آن را نمی پسندد.)

 

• غیرت نا بجا ممنوع

 

امام على (ع) در سفارش به امام  مجتبی(ع) فرمود :

إيّاكَ وَ التَّغايُرَ في غَيرِ مَوضِعِ الغَيرَةِ، فَإنَّ ذلِكَ يَدعُو الصَّحيحَةَ مِنهُنَّ إلَى السَّقَمِ ، وَ لكِن أحكِمْ أمرَهُنَّ فإن رَأيتَ عَيباً  فَعَجِّلِ النَّكيرَ عَلَى الكَبيرِ وَ الصَّغيرِ .

از غيرت نابجا (نسبت به زنان )  به پرهيز كه آن، زن سالم را به بيمارى مى كشاند و پاكدامن را به بدگمانى (انديشه گنهكارى)، بلكه درباره آنان محكم كارى كن. آن گاه اگر عيبى ديدى در مجازات كوچك و بزرگ درنگ مكن.   ( بحار الأنوار ، ج۷۷،ص۲۱۴، ح۱ )

(چنانکه تفریط در هرکاری بد است افراط هم بد است . غیرت خوب است اما بی غیرتی که تفریط است وهمچنین افراط که نوعی وسوسه است هم بد است.

حال اگرکسی بجای غیرت  وسوسه به خرج دهد و وسواسی را با غیرت اشتباه بگیرد وچنان محارم خود را در تنگنا قراردهد  که آنان را به ستوه آورد ممکن است به فساد رو آورند ویا دچار بیماری روانی شوند  وبا این افراطکاری آنها را   مبتلا نمایند .

پس به جای وسوسه وافراطکاری نظارت را تشدید نماید وهر گاه احدی دچار لغزش وخطاشد وی را مجازات نماید یعنی مجازا ت برخطا بهتر از محدودیتهای بیجا است.  )

 

• غیرت زن ممنوع

امام على( ع) فرمود:

غَيرَةُ الرّجُلِ إيمانٌ ، غَيرَةُ المرأةِ عُدوانٌ .

غيرتِ مرد [از ]ايمان است و غيرت ورزى زن ستم و تجاوز.    ( غرر الحكم ، ح ۶۳۸۳ و ۶۳۸۴)

(غیرت مرد چون کار شایسته ومطابق با فطرت است جزء ایمان به شمار می آید  ودر واقع حرکت در مدار ایمان است اما غیرت زن نوعی تعدی به شمار می آید . چراکه خداوند انتخاب همسر دوم را حق مرد قرار داده  وممانعت از این حق تعدی وتجاوز به حق او است.)

 

• غیرت زن کفر است

امام على (ع) فرمود:

غَيرَةُ المَرأةِ كُفرٌ  وَ غَيرَةُ الرَّجُلِ إيمانٌ .

غيرت زن كفر است و غيرت مرد ، ايمان.     ( نهج البلاغة ،حكمت ۱۲۴)

(مقصود از ایمان وکفر در اینجا  اعتقادی نیست بل کفر وایمان عملی است  . یعنی غیرت مرد در حقیقت در مدار ایمان بودن  و عمل بر مدار ایمان است اما غیرت زن کفران حقیقت ونادیده گرفتن دستور الهی است )

 

 

 

 

• غیرت زن ناشی از حسادت است

امام باقر (ع)فرمود:

غَيرَةُ النِّساءِ الحَسَدُ ، وَ الحَسَدُ هُوَ أصلُ الكُفرِ ، إنَّ النِّساءَ إذا غِرْنَ غَضِبنَ ، وَ إذا غَضِبنَ كَفَرنَ إلاّ المُسلِماتِ مِنهُنَّ .

غيرت زنان [از]حسادت است و حسادت ريشه كفر است. و زنان هرگاه غيرت و رشك ورزند خشم گيرند و چون خشم گيرند به كفر گرايند، مگر زنان مسلمان.        ( كافي ،ج ۵، ص۵۰۵، ح۴)

(اگرزن از خود غیرت نشان دهد ومرد را از گرفتن زن دوم منع نماید  این غیرت او  نه از جنس غیرت مردان  است که در جای خود اثبات شد که غیرت مردان از مقوله ایمان است بل غیرت او  از جنس حسادت  وناشی از حسادت است واین حسادت است که مانع می شود تا نگذارد مرد به ازدواج  دوم  برسد واو خیال می کند که غیرت دارد ؛ نه  غیرت نیست بل حسادت است .

در حقیقت حسادت او  وی را خشمگین وخشم موجب کفر وباعث کفران حقیقت است .البته زن مسلمان از چنین غیرتی مبری است چون زن مسلمان در کادر ایمان واسلام حرکت می کند وهرگز به سمت کفر سقوط نمی کند )

 

• در حلال غیرت نیست

امام صادق (ع) فرمود:

لا غَيرَةَ فِي الحَلالِ.

در حلال، غيرت و تعصّب نيست.     (كافي ، ج ۵، ص۵۳۷،ح۱ )

(در جای خود گفته شد که خداوند به مردان غیرت داد تا از ناموس خود دفاع کنند  ونگاه خائن وتماس خائن را از آنان دور نمایند  ودر جای خود گفته شد که این غیرت از فطریات مردان بوده  ودر مدار ایمان تلقی می شود . اما این نباید موجب شود تا استفاده حلال از ناموس او منع گردد . مثلا اگر کسی داماد گرفت وعقد خوانده شد نباید او را از نگاه وتماس منع نماید چرا که این نگاه ویا تماس حلال است ودر اینجا غیرت  وممانعت معنا ندارد .)

 

• گله از بی شرمی وبی غیرتی

 

امام علی در اعتراض به مردم عراق فرمود:

 

يَا أَهْلَ الْعِرَاقِ نُبِّئْتُ أَنَّ نِسَاءَكُمْ يُدَافِعْنَ الرِّجَالَ فِي الطَّرِيقِ أَ مَا تَسْتَحْيُون‏

اي مردم عراق؛ خبر يافتم كه زنان شما در راه پهلو به پهلوي مردان مي‌زنند آيا شرم نمي‌كنيد؟

أَ مَا تَسْتَحْيُونَ وَ لَا تَغَارُونَ نِسَاءَكُمْ يَخْرُجْنَ إِلَى الْأَسْوَاقِ وَ يُزَاحِمْنَ الْعُلُوج‏

آيا شما (مردان) حيا نمى‏ كنيد و غيرت نمى ‏ورزيد، زنانتان به بازارها رفته و مزاحم بيماردلان مي گردند.   (کافی- ط-الاسلامیه- ج5 ، ص 537)

(تصور نشود که غیرت مال جایی است که چشم خائنی  و یا تماس بیگانه یی بخواهد به ناموس انسان تعدی کند وانسان با آنان به مقابله بر خیزد واز ناموس خود دفاع نماید بل حتی اگر ناموس خود انسان اگر بخواهد بستر تماس بیگانه را فراهم کند وحتی برای مرد اجنبی ونامحرم ایجاد مزاحمت کند باید آنان را مانع شود .

در واقع غیرت هم مانع تعدی دیگران به ناموس است  وهم مانع ناموس از فراهم نمودن بسترتعدی دیگران. غیرت ماموریتش مانع شدن از تماس اجنبی با ناموس است خواه این تماس از سوی بیگانه شروع شود ویا از ناموس خود انسان آغاز گردد.  )

• ضرورت غیرت نسبت به ناموس

امام صادق (ع) فرمود:

إنَّ المَرءَ يَحتاجُ فى مَنزِلِهِ وَ عِيالِهِ إِلى ثَلاثِ خِلالٍ يَتَكَلَّفُها وَ إن لَم يَكُن فى طَبعِهِ ذلِكَ: مُعاشَرَةٌ جَميلَةٌ وَ سَعَةٌ بِتَقديرٍ وَ غَيرَةٌ بِتَحَصُّنٍ.

مرد در خانه و نسبت به خانواده اش نيازمند رعايت سه صفت است هر چند در طبيعت او نباشد: خوشرفتارى، گشاده دستى به اندازه و غيرت برای صیانت.   (تحف العقول ، ص322)

(مرد همچنانکه مسئول تلطیف فضای زندگی با خوش اخلاقی است وهمچنین مسئول رفاه وآسایش عیال با تامین معاش است  مسئول صیانت وپاکدامنی عیال هم هست  که باید با استفاده از غیرت این نعمت بزرگ الهی آنان را از فساد وفحشاءحفظ نماید.

در این حدیث صیانت خانواده در ردیف معاش خانواده ونیز در ردیف آرامش روحی وروانی شان قرار گرفت  وچه بسا از این دو  مهمتر هم باشد)

 

• غیرت میوه شجاعت است

امام على (ع) فرمود:

ثَمَرَةُ الشَّجاعَةِ الغَيرَةُ.

غيرت ميوه شجاعت است.     تصنیف غررالحکم و دررالکلم ،ص 259 ، ح 5527)

 

(اگر شجاعت را به سان یک درخت بدانیم قطعا از میوه های آن غیرت است . انسان شجاع غیور است   هم غیرت دینی دارد  وهم غیرت ملی دارد  وهم غیرت ناموسی . نمی شود کسی شجاع باشد اماغیرت نداشته باشد شجاع بی غیرت مثل درخت بی ثمر است )

 

• غیرت خروس

امام رضا (ع) فرمود:

فِي اَلدِّيكِ اَلْأَبْيَضِ خَمْسُ خِصَالٍ مِنْ خِصَالِ اَلْأَنْبِيَاءِ ع مَعْرِفَتُهُ بِأَوْقَاتِ اَلصَّلاَةِ وَ اَلْغَيْرَةُ وَ اَلسَّخَاءُ وَ اَلشَّجَاعَةُ وَ كَثْرَةُ اَلطَّرُوقَةِ.

امام رضا(ع)فرمود: در خروس سفيد پنج خصلت از خصلتهاي پيغمبران است شناختنش وقت نماز را و غيرت و سخاوت و شجاعت و آميزش جنسي فراوان. (خصال، ج 2، ص 298)

(خداوند متعال چنانکه به انسان غیرت داد به خروس هم غیرت عطا کرد . پس همچنانکه خروس از غیرت خود حد اکثر استفاده را می کند انسان هم باید از این نعمت خدادادی حد اکثر استفاده را داشته باشد. واگر  چنین نکند از حیوانی مثل خروس پست تر است)

 

• غیرت برای مرد نه برای زن

امام صادق (ع) فرمود:

لَیسَ الغَیرَةُ اِلّا لِلرِّجالِ فَأمَّا النِّساءُ فَاِنَّما ذلِکَ مِنهُنَّ حَسَدٌ  وَ الغَیرَةُ لِلرِّجالِ وَ لِذلِکَ حُرِّمَ عَلَى النِّساءِ إلّا زَوجُها وَ اُحِلَّ لِلرَّجُلِ اَربَعاً فَإنَّ اللهَ أکرَمُ مِن اَن یَبتَلِیَهُنَّ بِالغَیرَةِ وَ یُحِلُّ لِلرَّجُلِ مَعَها ثَلاثاً .

غیرت جز برای مردان نیست اما زنان غیرت شان نوعی حسادت است  وشأن نزول غیرت مردانند  وبه همین خاطر   همه جز همسر شان بر آنان حرام است در  حالی که چهار زن بر مرد مباحند چراکه شأن خداوند متعال والاتر از این است که به زنها غیرت دهد آنگاه سه زن دیگر کنار آنها بر مرد ها جایز شمارد .(  وسائل الشیعة ،  جلد۲۰  ،  ص۱۵۲)

• بی غیرت خیر ندارد

 

امام علی (ع) فرمود :

مَن لَم یَغَر فَلا خَیرَ فیهِ.  آنکه غیرت ندارد خیر وبهره ندارد.   (کنز العمال ، ج3 ، ص780)

(زیرا آنکه برای خانواده اش مفید نیست چطور برای دیگران می تواند مفید باشد!؟ کسی که می بیند خانواده اش در فساد است وبیگانه واجنبی به اهلش تعدی می کند  وعرضه دفاع ندارد بی گمان برای کس دیگر بهره وخیری نخواهد داشت )

 

• غیرت دو قسم است

 

امام علی (ع) فرمود :

اَلغَیرَهُ غَیرَتانِ  حَسَنَهٌ جَمیلَهٌ یُصلِحُ بِهَا الرَّجُلُ اَهلَهُ وَ غَیرَهٌ تُدخِلُهُ النّارَ.

غیرت دو نوع است یکی غیرتی که نیکو وزیبا است چرا که مرد با این غیرت اهل وعیال خود را اصلاح می کند  ودوم غیرتی که موجب ورود به آتش می گردد. (کنز العمال ، ج3 ، ص780)

(غیرت زیبا ونیکو همان غیرتی است که باعث اصلاح خانواده وموجب صیانت آن از فساد وفحشاء شود اما غیرتی که باعث جهنم می شود مثل غیرت بانوان که در واقع غیرت نیست بل نوعی حسادت است ومثل غیرت مردان در غیر مورد ریبه ویا سختگیریهایی که به نام غیرت بر خانواده تحمیل می شود که نه تنها باعث صلاح وسداد شان نیست بل موجب فساد  وابتلاء به فحشاء شان می شود.  )

 

• غیرت ممدوح وغیرت مکروه

 

پیامبر (ص) فرمود:

مِن الغَيرَةِ ما يُحِبُّ اللّه ُ  وَ مِنها ما يَكرَهُ اللّه ُ ؛ فَأمّا ما يُحِبُّ  فَالغَيرَةُ فِي الرِّيبةِ و أمّا ما يَكرَهُ فالغَيرَةُ في غَيرِ الرِّيبَةِ .

برخی غیرت محبوب خدا است وبرخی دیگرمکروه خدا  اما غيرت محبوب خدا غیرت در مورد ریبه وشک است  واما غيرتى كه مکروه خدا است  غيرت در غیر مورد ریبه وشک است . (كنز العمّال ، ح 7067)

(حکمت غیرت  اصلاح خانواده و سرانجام اصلاح جامعه است . پس از غیرت زمانی باید استفاده شود که انسان احساس خطر کند واحتمال دهد که خانواده اش می رود که دچار فساد وفحشاء شود(که این صورت را  “ریبه”  گویند) اما در صورتی که می داند که خانواده اش در معرض خطر نیست  وهیچ فساد وفحشایی او را تهدید نمی کند استفاده از غیرت  وبه اصطلاح غیرتی شدن کار نابجا  وکاری است که مکروه خدا است زیرا غیرت بی مورد نه تنها موجب صیانت نمی شود بل باعث فساد وفحشاء می گردد )

 

• بینی بی غیرت به خاک مالیده می شود

 

امام صادق (ع) فرمود:

جَدَعَ اللهُ اَنفَ مَن لا یَغارُ مِنَ المُؤمِنینَ وَ المُسلِمینَ . خداوند متعال بینی آن تعداد از مومنین ومسلمین که غیرت ندارند را به خاک می مالد . (بحار الانوار ، ج 100 ، ص248 ومحجه البیضاء، ج3 ، ص103)

(چرا که خداوند انسان بی غیرت را تنبیه می کند  وبه خاک مالاندن بینی او از تنبیهات خداوند است واین یک نوع کنایه است . یعنی خداوند او را خوار وذلیل می کند وانسان بی غیرت چوب بی غیرتی خود را خواهد خورد وسرانجام عزت وآبروی خود را از دست خواهد داد)

 

• حضرت موسی غیور بود

 

ابن عباس گوید:

اِنَّ مُوسی (ع)کانَ غَیُوراً لا یَصحَبُ الرَّفَقَهَ لِئَلّا تُری اِمرَئَتُهُ.

حضرت موسی (ع) غیور بود و به همین خاطر هیچ وقت با خانواده در جمع دوستان ظاهر نمی شد تا نکند خانمش دیده شود . (سفینه البحار ، ج2 ، ص338)

(چون شروع هر فساد وفحشاء با همین نگاه است . انسانهای بیمار دل فساد شان با نگاه شروع می شود پس اگر بستر نگاه محدود شود در حقیقت بستر فساد محدود شد وشیطان هم از طریق نگاه وارد می شود  وانسان را به فساد می کشد.)

 

 

 

• عفت نشانه غیرت

امام علی (ع)فرمود :

دَلیلُ غَیرَهِ الرَّجُلِ عِفَّتُهُ .

نشان غیرت مرد عفت او است. (ناسخ التواریخ ، ج6 ، ص186)

(یعنی اگر خواستید بدانید کسی غیرت دارد یانه به بینید آیا عفت دارد یا نه ؟ پس آنکه عفیف است غیور است وآنکه عفیف نیست  غیور هم نخواهد بود. انسان غیور هرگز به ناموس دیگران نگاه بد نخواهد داشت )

• دیوث وارد بهشت نمی شود

پیامبر (ص) فرمود:

خداوند خطاب به بهشت فرمود:

وَعِزَّتی وَجَلالی  وَ ارتِفاعِ مَکانی لا یَدخُلُکَ مُدمِنُ خَمرٍ وَلا مُصِرٌّ عَلی رِبا  وَلا قَتّاتٌ  وَهُوَالنَّمّامُ  وَلا دَیُّوثٌ  وَهُوَالَّذی لا یَغارُ  وَ یُجتَمَعُ فی بَیتِهِ عَلَی الفُجُورِ.

به عزت وجلالم ومقام رفیعم قسم که دائم الخمر  وآنکه همواره ربا می گیرد  وهمچنین قتات که همان نمام باشد ونیز انسان دیوث برتو وارد نمی شود ودیوث کسی است که غیرت ندارد وخانه او کانون فساد وفحشاء است (بحار الانوار ، ج79 ، ص116)

(اولا بی غیرتی در ردیف شرابخواری  ورباخواری که هر کدام از گناهان کبیره اند قرار گرفت  وثانیا خداوند بر عدم ورود بی غیرت به بهشت قسم خورد ثالثا  به یکی از کارهای زشت بی غیر ت تصریح نمود و آن اینکه  خانه او محل تجمع فاجران وبدکاران است  وبه نوعی اشاعه فحشاء می کند)

 

• نماز دیوث قبول نیست

امام باقر (ع) فرمود :

ثلاثةٌ لا يَقبَلُ اللّه ُ لَهُم صلاةً : مِنهُمُ الدَيُّوثُ الذي يُفجَرُ بِامرَأتِهِ .

خداوند نماز سه نفر را نمى پذيرد ؛ يكى از آنها ديّوث است كه با زنش زنا مى شود . ( بحار الأنوار ، ج 79، ص115، ح9)

(گناه بی غیرت در ردیف شرابخوار به شمار آمده پس  همچنانکه شرابخوار نمازش قبول نیست بی غیرت هم نمازش قبول نیست )

• دیوث ملعون است

لَعَنَ النَّبِیُّ (ص) الْمُتَغافِلُ عَنْ زَوْجَتِهِ وَ هُوَ الدَّیِّوثُ، وَ قالَ: أُقْتُلُوا الدَّیُّوثَ.

پیامبر(ص) شوهری را که نسبت به همسرش خود را به غفلت می زند و نسبت به عفّت او بی‎تفاوت است لعنت کرد و چنین کسی دیّوث است و فرمود: دیّوث را بکشید. ( بحارالأنوار، ج ٧٩، ص ١١٦)

(شخص دیوث وبی غیرت غافل نیست بل متغافل است  یعنی می داند اما خود را به غفلت ونادانی می زند ، می بیند اما خود را به ندیدن می زند. او ملعون است چون نه تنها خانواده خود را صیانت نمی کند بل  با بی تفاوتی فحشا را رواج می دهد  و او کسی است که باعث می شود فساد وفحشاء در جامعه رواج پیدا کند. )

• بربط موجب بی غیرتی

امام صادق (ع) فرمود :

إنّ شَيطانا يقالُ لَهُ : القَفَندَرُ ، إذا ضُرِبَ في مَنزِلِ الرَّجُلِ أربَعينَ صَباحا بالبَربَطِ و دَخَلَ علَيهِ الرِّجالُ، وَضَعَ ذلكَ الشيطانُ كُلَّ عُضوٍ مِنهُ على مِثلِهِ مِن صاحِبِ البيتِ ، ثُمّ نَفَخَ فيهِ نَفخَةً فلا يَغارُ بعدَ هذا؛ حتّى تُؤتى نِساؤهُ فلا يَغارُ .

شيطانى است به نام قَفَندَر، كه هرگاه در منزل مردى چهل بامداد بربط نواخته شود و مردها بر آن وارد شوند، آن شيطان هر يك از اعضاى بدن خود را بر روى اعضاى همانندش در بدن صاحب خانه بگذارد و سپس در او بدمد، كه از آن پس ديگر غيرتى برايش نماند، به طورى كه پيش زنانش بيايند و او غيرت به خرج ندهد.(وسائل الشيعة ، ج ۱۴، ص۱۰۸، ح۵ )

(بربط سازی است مشهور. این کلمه مرکب است  از” بر” به معنای سینه و “بط” به معنای مرغابی .چه این ساز به سینه مرغابی  وگردن آن می ماند.   نواختن آن در شرع اسلام حرام است  )