چهل حدیث پیرامون گریه
چهل حدیث پیرامون گریه
گریه ، ناشی از رحمت
پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
اَلبُکاءُ مِنَ الرَّحمَهِ وَ الصُّراخُ مِنَ الشَّیطانِ.
گریه از رحمت و فریاد از شیطان است.
(بحارالانوار، ج 79، ص 90، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.)
پاداش گریه از خشیت به میزان کوه احد
پیامبر(ص) فرمود:
وَ مَن ذَرَفَتْ عَيناهُ مِن خَشيةِ اللّه ِ كانَ لَهُ بِكُلِّ قَطرَةٍ مِن دُمُوعِهِ مِثلُ جَبَلِ اُحُدٍ يَكُونُ في ميزانِهِ مِن الأجْرِ.
هر كس چشمانش از ترس خدا اشك ريزد براى هر قطره اشك او به اندازه كوه احد در ترازوى اعمالش پاداش مى نهند. (بحار الأنوار ،ج 93، ص334، ح25)
گریه بر حضرت زینب (س)
رسول خدا (ص) فرمود :
مَن بَکَی عَلَی مُصابِ هَذِهِ البِنْتِ (زَیْنَبَ بِنْتِ عَلِيٍّ ع)کانَ کَمَنْ بَکَی عَلَی أخَوَیْهَا الحَسَنِ وَالحُسَیْنِ (علیهما السَّلام)
هر کس بر مصیبت های این دختر (زینب دختر علی ع) بگرید، همانند کسی است که بر برادرانش حسن و حسین (عليهما السلام) گریسته باشد. (وفيات الأئمه ، ص 431)
هنگام اشگ ، فرصت دعا
امام على (ع) فرمود :
بُكاءُ العُيونِ وَ خَشْيَةُ القُلُوبِ مِن رَحْمَةِ اللّه ِ تَعالى ذِكرُهُ ، فَإذا وَجَدتُمُوها فَاغتَنِمُوا الدُّعاءَ .
گريه چشمها و ترس دلها نشانه رحمت خداى بلند نام است. هرگاه اين دو را در خود يافتيد دعا كردن را غنيمت شمريد. (مكارم الأخلاق، ج 2 ، ص 96 ، ح 10)
اشک از ترس خدا کلید رحمت
امام على عليه السلام فرمود :
البُكاءُ مِن خَشيَةِ اللّه مِفتاحُ الرَّحمةِ.
گريستن از ترس خدا كليد رحمت است. (غرر الحكم ، ح 2051 )
گریه برگذشته خود نشانه بزرگی
امام علی (ع) فرمود :
مِن كَرَمِ المَرءِ بُكاؤهُ عَلى ما مَضى مِن زَمانِهِ.
گريه آدمى بر زمان از دست رفته اش، نشانه بزرگى اوست.( بحار الأنوار ،ج 74،ص264،ح)
گریه از خشیت باعث نجات از آتش
امام حسین (ع) فرمود :
الْبُکَاءُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ نَجَاهٌ مِنَ النَّارِ.
گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است. (جامع الاحادیث ، ص64)
چشم گریان از خشیت خدا گریان نخواهد شد
امام باقر عليه السلام فرمودند :
كُلُّ عَينٍ باكيةٌ يومَ القيامةِ غيرَ ثلاثٍ : عينٌ سَهِرَتْ في سبيلِ اللّه ِ، و عينٌ فاضَتْ مِن خَشيَةِ اللّه ِ ، و عَينٌ غَضّتْ عن مَحارِمِ اللّه ِ.
روز رستاخيز همه چشمها گريانند مگر سه چشم: چشمى كه در راه خدا شب را نخفته باشد، و چشمى كه از ترس خدا گريان شده باشد، و چشمى كه از محرّمات خدا فروهشته باشد.( بحار الأنوار، ج7 ،ص195، ح62 )
گریه بر حسین
امام صادق (علیه السلام) فرمودند :
کلُّ الْجَزَعِ وَ الْبُکاءِ مَکرُوهٌ سِوَی الْجَزَعُ وَ الْبُکاءُ عَلَی الحُسَینِ (علیه السّلام).
هر نالیدن و گریه ای مکروه است، مگر ناله و گریه بر حسین علیه السلام.(بحار الأنوار ، ج۴۴ ، ص۲۸۰)
گریه موجب نورانیت قلب
امام صادق عليه السلام فرمودند :
طَلَبْتُ نُورَ الْقَلْبِ فَوَجَدْتُهُ فِي التَّفَكُّرِ وَ الْبُكَاءِ وَ طَلَبْتُ الْجَوَازَ عَلَى الصِّرَاطِ فَوَجَدْتُهُ فِي الصَّدَقَةِ وَ طَلَبْتُ نُورَ الْوَجْهِ فَوَجَدْتُهُ فِي صَلَاةِ اللَّيْل؛
روشنايى دل را جوييدم و آن را در انديشيدن و گريستن يافتم و گذر از صراط را جوييدم و آن را در صدقه دادن يافتم و نورانيّت چهره را جوييدم و آن را در نماز شب يافتم . (مستدرك الوسائل ، ج 12 ،ص173 ، ح13810)
حسین (ع)کشته اشگ
امام حسین عليه السلام می فرمایند :
اَنا قَتيلُ الْعَبْرَةِ, لا يَذْكُرُنى مؤ مِنٌ اِلاّ بَكى؛
من كُشته اشكم. هيچ مؤ منى مرا ياد نمى كند مگر آنكه (به خاطر مصيبت هايم) گريه مى كند. (بحارالانوار، ج 44، ص 279)
دعا برای اشگ
امام صادق علیه السلام به یکى از گریه کنان امام حسین علیه السلام (مسمع)فرمودند
: … رَحِمَ اللّهُ دَمْعَتَكَ، اَما اِنَّكَ مِنَ الَّذينَ يُعَدُّوَنَ مِنْ اَهْلِ الْجَزَعِ لَنا وَالَّذينَ يَفْرَحُونَ لِفَرَحِنا و يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنا، اَما اِنّكَ سَتَرى عِنْدَ مَوْتِكَ حُضُورَ آبائى لَكَ….
خداى، اشك تو را مورد رحمت قرار دهد. آگاه باش، تو از آنانى كه از دلسوختگان ما به شمار مى آيند، و از آنانى كه با شادى ما شاد مى شوند و با اندوه ما غمگين مى گردند هستی.
آگاه باش! تو هنگام مرگ، شاهد حضور پدرانم بر بالين خويش خواهى بود.
(وسائل الشيعه، ج 10، ص 397)
اشگ برای امام حسین (ع) مایه غفران
امام رضا (ع) به ابن شبیب فرمودند:
یا ابن شبیب اِنْ بَکَیْتَ عَلَی الحُسَینِ علیه السّلام حَتّی تَصیرَ دُمُوعُکَ عَلی خَدَّیْکَ غَفَرَ اللّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ اَذْنَبْتَهُ صَغیرا کانَ اَوْ کَبیراً قَلیلا کانَ اَوْ کثیراً؛
ای پسر شبیب اگر بر حسین (ع) گریه کنی تا اینکه اشک هایت بر گونه هایت جاری شود، خداوند گناهانی که مرتکب شدی، چه بزرگ و چه کوچک، چه کم و چه زیاد را می بخشد.
(بحارالأنوار، ج 44،ص 285)
هم احسان وهم گریه
امام علی نقی (ع) می فرمایند :
اَلْمُؤْمِنُ یُحْسِنُ وَ یَبْکی کَما أَنَّ الْمُنافِقُ یُسیىءُ وَ یَضْحَکُ؛
مؤمن خوبى مى کند و مى گرید، ولى منافق بدى مى کند و مى خندد. (مكارم الأخلاق، ص389)
گریه سفارش ویژه پیامبر به علی
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
اُوصِيكَ يا عليُّ في نَفسِكَ بخِصالٍ فاحْفَظْها ، اللّهُمَّ أعِنْهُ ··· و الرّابعةُ البُكاءُ للّه ِ ، يُبنى لكَ بكلِّ دَمعَةٍ بَيتٌ في الجنّةِ .
اى على! سفارش تو را به خودت مى كنم كه خصلتهايى داشته باشى و آنها را حفظ كنى! بار خدايا! على را [در حفظ اين خصال ]يارى كن : ··· چهارم: گريستن براى خدا. در برابر هر قطره اشكى كه مى ريزى خانه اى در بهشت براى تو ساخته مى شود.( بحار الأنوار،ج 69،ص391، ح68)
نگاه خدا بر گریه کننده
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
طُوبى لِصُورةٍ نَظَرَ اللّه ُ إلَيها تَبكي على ذَنبٍ مِن خَشيَةِ اللّه ِ عزّ و جلّ ، لَم يَطّلِعْ على ذلكَ الذَّنْبِ غَيْرُهُ
خوشا چهره اى كه خداوند به آن مى نگرد در حالى كه از ترس خدا بر گناهى كه كرده و جز او كسى از آن گناه آگاه نيست، مى گريد . (بحار الأنوار ،ج 93،ص331،ح15)
قصر بهشتی پاداش گریه کننده
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
ألاَ و مَن ذَرَفَتْ عَيناهُ مِن خَشيةِ اللّه ِ، كانَ لَهُ بكلِّ قَطرةٍ قَطَرَتْ مِن دُموعِهِ قَصرٌ في الجنّةِ ، مُكَلَّلٌ بالدُّرِّ و الجَوهرِ ، فيهِ ما لا عَينٌ رأتْ ، و لا اُذُنٌ سَمِعَتْ ، و لا خَطَرَ على قلبِ بَشَرٍ .
بدانيد كه هر كس چشمانش از ترس خدا اشك ريزد ، در برابر هر قطره اشك او، كاخى آذين بسته به مرواريد و گوهر در بهشت به او مى دهند. در آن كاخ چيزهايى است كه هيچ چشمى نديده، هيچ گوشى نشنيده و بر دل هيچ بشرى خطور نكرده است. (امالي صدوق ، ص 517 ،ح 707)
گریه کننده در سایه عرش خدا
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
سَبعةٌ في ظِلِّ عَرشِ اللّه ِ عزّ و جلّ يومَ لا ظِلَّ إلاّ ظلُّهُ ··· و رجُلٌ ذَكرَ اللّه َ عزّ و جلّ خاليا ففاضَتْ عَيناهُ مِن خَشيةِ اللّه ِ .
در آن روز كه سايه اى جز سايه عرش خداوند عزّ و جلّ نيست هفت تن در سايه عرش اويند: ··· و مردى كه در خلوت، ياد خداوند عزّ و جلّ كند و از ترس خدا اشك از ديدگانش سرازير شود.(بحار الأنوار،ج 84،ص2،ح71 )
اشکریز ایمن از هول قیامت
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مَن خَرَجَ مِن عَينَيهِ مِثلُ الذُّبابِ مِن الدَّمْعِ مِن خَشيَةِ اللّه ِ آمَنَهُ اللّه ُ بهِ يَومَ الفَزَعِ الأكبَرِ .
هر كس از ترس خدا به اندازه مگسى اشك از چشمش خارج شود خداوند او را در آن روزِ ترس بزرگ ايمن مى گرداند. (بحار الأنوار ،ج 93،ص336،ح30)
گریه باعث نورانیت قلب
امام على عليه السلام :
البُكاءُ مِن خَشيةِ اللّه ِ يُنيرُ القلبَ ، و يَعْصِمُ مِن مُعاوَدَةِ الذَّنبِ .
گريستن از ترس خدا دل را نورانى مى كند و از خو گرفتن به گناه مصون مى دارد. (غرر الحكم ،ح 2016)
گریه بر گذشته نوعی کرامت
امام على عليه السلام :
مِن كَرَمِ المَرءِ بُكاؤهُ على ما مَضى مِن زَمانِهِ .
گريستنِ آدمى بر زمان از دست رفته اش ، نشانه بزرگى اوست. (بحار الأنوار ،ج 74،ص264،ح3)
ارزش اشک حد ندارد
امام صادق عليه السلام :
ما مِن شيءٍ إلاّ و لَهُ كَيْلٌ أو وَزنٌ إلاّ الدُّموعَ ، فإنّ القَطرةَ مِنها تُطْفِئُ بِحارا مِن نارٍ ، و إذا اغْرَوْرَقَتِ العَينُ بمائها لَم يَرْهَقْ وَجهَهُ قَتَرٌ و لا ذِلَّةٌ ، فإذا فاضَتْ حَرَّمَهُ اللّه ُ على النّارِ ، و لَو أنّ باكيا بكى في اُمَّةٍ لَرُحِموا
هر چيزى پيمانه اى يا وزنى دارد مگر اشكها؛ زيرا قطره اى اشك، درياهايى از آتش را فرو مى نشاند. هرگاه چشم غرق در اشك خود شود، گَرد هيچ فقر و ذلّتى بر چهره آن نمى نشيند. و هرگاه اشكها سرازير شود خداوند آن چهره را بر آتش حرام مى گرداند. و اگر گرينده اى در ميان امّتى بگريد همه آن امّت مشمول رحمت مى شوند. (بحار الأنوار(ط.بیروت) ج ۹۰ ، ص ۳۳۱، ح ۱۴ وثواب الاعمال ص ۱۶۷، ح۱۳)
تباکی ارزشمند
امام صادق عليه السلام :
إنْ لَم يُجِبْكَ البُكاءُ فَتَباكَ ، فإنْ خَرجَ مِنكَ مِثلُ رأسِ الذُّبابِ فَبَخٍ بَخٍ .
اگر گريه ات نمى آيد خود را به گريه بزن كه اگر از چشمانت به اندازه سر مگسى اشك بيرون آمد زهى به سعادتت.(عدّة الداعي ،ص 161)
گريه به حالِ خود
در وحى هاى خداوند متعال به موسى عليه السلام آمده است ـ :
ابكِ على نَفسِكَ ما دُمتَ في الدُّنيا ، و تَخَوَّفِ العَطَبَ و المَهالِكَ ، و لا تَغُرَّنَّكَ زِينةُ الحياةِ الدُّنيا و زَهْرَتُها.
تا در دنيا هستى به حال خود گريه كن و از هلاكت و مهلكه ها بترس و مبادا زرق و برق زندگى دنيا تو را فريب دهد. (عدّة الداعى ، ص156)
چنین گریه کن
ـ فيما اُوحـيَ إلى عيسى عليه السلام ـ : ابْـكِ على نَفسِكَ بُكاءَ مَن قَد وَدَّعَ الأهلَ ، و قَلا الدُّنيا ، و تَرَكَها لأهلِها، و صارَتْ رَغبتُهُ فيما عِندَ إلهِهِ .
در وحى هاى خداوند متعال به عيسى عليه السلام آمده است ـ : به حال خود گريه كن، همچون گريه كسى كه با خانواده[اش ]بدرود گفته و با نفرت، از دنيا دورى جسته و آن را براى دنيا پرستان رها كرده و به آنچه نزد پروردگارش مى باشد دل بسته است. (عدّة الداعى ، ص156)
چشم جامد نشان بدبختی
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
مِن عَلاماتِ الشَّقاءِ جُمودُ العَينِ .
از نشانه هاى شقاوت، خشكيدگى چشم است . (کافی(ط.الاسلامیه)، ج ۲ ، ص ۲۹۰ ، ح ۶
خشک چشمی بهاطر قساوت
امام على عليه السلام :
ما جَفَّتِ الدُّموعُ إلاّ لقَسوةِ القلوبِ، و ما قَسَتِ القلوبُ إلاّ لِكَثْرةِ الذُّنوبِ .
چشمها نخشكيد مگر بر اثر سخت دلى و دلها سخت نشد مگر به سبب گناه زياد.
(وسایل الشیعه ج ۱۶ ، ص ۴۵ ، ح ۲۰۹۳۸ ؛ بحار الأنوار(ط.بیروت) ج ۷۰، ص ۳۵۴، ح ۶۰ ؛ علل الشرایع ج ۱ ، ص ۸۱)
گریه باعث تقرب به حق
امام باقر (علیه السلام):
فِیمَا نَاجَى بِهِ اللَّهُ مُوسَى(علیه السلام) عَلَى الطُّورِ أَنْ یَا مُوسَى أَبْلِغْ قَوْمَکَ أَنَّهُ مَا یَتَقَرَّبُ إِلَیَّ الْمُتَقَرِّبُونَ بِمِثْلِ الْبُکَاءِ مِنْ خَشْیَتِی . از نجواهاى خداوند متعال با موسى (علیه السلام) در کوه طور این بود : اى موسى ! به قوم خود برسان که تقرّب جویان ، با چیزى مانند گریستن از ترس من ، به من نزدیک نشدند (ثواب الأعمال ،ص 205، ح)
تقرب با گریه موجب حضور در رفیق اعلی
امام باقر (علیه السلام):
فِیمَا نَاجَى بِهِ اللَّهُ مُوسَى(علیه السلام) عَلَى الطُّورِ أَنْ یَا مُوسَى …أَمَّا الْمُتَقَرِّبُونَ إِلَیَّ بِالْبُکَاءِ مِنْ خَشْیَتِی فَهُمْ فِی الرَّفِیقِ الْأَعْلَى لَا یُشَارِکُهُمْ فِیهِ أَحَدٌ؛
از نجواهاى خداوند متعال با موسى (علیه السلام) در کوه طور این بود : … اى موسى ! امّا آنان که با گریستن از ترس من جویاى تقرّب به من هستند ، در اعلى علیّیناند و هیچ کس در این (مرتبه) با آنان شریک نیست . (ثواب الأعمال ص ۱۷۲،ح۱۰)
دعا در وقت گریه مغتنم است
امام على (علیه السلام): بُکَاءُ الْعُیُونِ وَ خَشْیَهُ الْقُلُوبِ مِنْ رَحْمَهِ اللَّهِ تَعَالَى ذِکْرُهُ فَإِذَا وَجَدْتُمُوهَا فَاغْتَنِمُوا الدُّعَاء؛ گریه چشمها و ترس دلها نشانه رحمت خداى بلندنام است . هرگاه این دو را در خود یافتید دعا کردن را غنیمت شمرید . (بحارالانوار(ط.بیروت)، ج ۹۰ ، ص ۳۳۶،ح۱۱)
قطره اشک محبوبترین قطره
امام سجّاد (علیه السلام):
مَا مِنْ قَطْرَهٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ قَطْرَتَیْنِ قَطْرَهِ دَمٍ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ قَطْرَهِ دَمْعَهٍ فِی سَوَادِ اللَّیْلِ لَا یُرِیدُ بِهَا عَبْدٌ إِلَّا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ؛ هیچ قطرهاى نزد خدا محبوبتر از این دو قطره نیست : قطره خونى که در راه خدا ریخته شود و قطره اشکى که براى خدا در دل شب فرو افتد . (بحار الأنوار(ط.بیروت) ج ۶۶ ، ص ۳۷۸، ح۳۱؛ خصال ص ۵۰ ، ح ۶۰)
بکاء جزء عبودیت
امام على (علیه السلام):
الْعُبُودِیَّهُ خَمْسَهُ أَشْیَاءَ خَلَاءُ الْبَطْنِ وَ قِرَاءَهُ الْقُرْآنِ وَ قِیَامُ اللَّیْلِ وَ التَّضَرُّعُ عِنْدَ الصُّبْحِ وَ الْبُکَاءُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ؛ بندگى در پنج چیز اســت : اندرون از طعام تهى داشتن ، قرآن خواندن ، شب را به عبادت گذراندن و هنگام صبح زارى کردن (به درگاه خداوند) و گریستن از ترس خدا . (مستدرک الوسائل ج ۱۱، ص ۲۴۴، ح ۱۲۸۷۵ ؛ جامع الاخبار(شعیری) ص ۱۷۸،ح۱۵)
اشکریزمورد توجه خدا
پيامبر صلى الله عليه و آله:
طُوبَى لِصُورَةٍ نَظَرَ اللَّهُ إِلَيْهَا تَبْكِي عَلَى ذَنْبٍ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ يَطَّلِعْ إِلَى ذَلِكَ الذَّنْبِ غَيْرُهُ.
خوشا چهره اى كه خداوند به آن مىنگرد در حالى كه از ترس خدا بر گناهى كه كرده مىگريد و جز او كسى از آن گناه آگاه نيست .بحار الأنوار(ط-بیروت) ج 90 ، ص 331 ،ح 15- ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص 167)
عاشورا، روز گریه
قال الرضا علیه السلام:
من کان یوم عاشورا یوم مصیبته و حزنه و بکائه جعل الله عز و جل یوم القیامة یوم فرحه و سروره.
امام رضا علیه السلام فرمود: هر کس که عاشورا، روز مصیبت و اندوه و گریه اش باشد، خداوند روز قیامت را برای او روز شادی و سرور قرار می دهد.(بحار الانوار، ج 44، ص 284)
روز عاشورا روز گریه امام کاظم(ع)
قال الرضا علیه السلام:
کان ابی اذا دخل شهر المحرم لا یری ضاحکا و کانت الکابة تغلب علیه حتی یمضی منه عشرة ایام، فاذا کان الیوم العاشر کان ذلک الیوم یوم مصیبته و حزنه و بکائه…
امام رضا علیه السلام فرمود: هر گاه ماه محرم فرا می رسید، پدرم (موسی بن جعفر علیه السلام) دیگر خندان دیده نمی شد و غم و افسردگی بر او غلبه می یافت تا آن که ده روز از محرم می گذشت، روز دهم محرم که می شد، آن روز، روز مصیبت و اندوه و گریه پدرم بود .(امالی صدوق، ص 111)
دیده گریان برحسین (ع) خندان در قیامت
پیامبر (ص)فرمود:
یا فاطِمَةُ! کُلُّ عَینٍ باکِیَهٌ یَومَ القِیامَةِ اِلّا عَینٌ بَکَت عَلی مُصابِ الحُسَینِ فَاِنَّها ضاحِکَةٌ مُستَبشِرَةٌ بِنَعیمِ الجَنَّةِ.
فاطمه جان! روز قیامت هر چشمی گریان است، مگر چشمی که در مصیبت و عزای حسین(ع) گریسته باشد، که آن چشم در قیامت خندان است و به نعمتهای بهشتی مژده داده می شود.(بحار الانوار، ج 44، ص 293)
بهشت پاداش شعر گریه آور
امام صادق (ع) خطاب به جعفر بن عفان فرمود:
ما مِن اََحَدٍ قالَ فِی الحُسَینِ شِعراً فَبَکی وَ اَبکی بِه اِلّا اَوجَبَ اللهُ لَهُ الجَنَّةَ وَ غَفَرَ لَهُ.
هیچ کس نیست که درباره حسین علیه السلام شعری بسراید و بگرید و با آن بگریاند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب می کند و او را می آمرزد.(رجال شیخ طوسی، ص 289)
من کشته اشک
امام حسین (ع) فرمود:
اَنَا قَتیلُ العَبَرَةِ لا یَذکُرُنی مُؤمُنٌ اِلّا بَکی.
من کشته اشکم.هیچ مؤمنی مرا یاد نمی کند مگر آنکه (بخاطر مصیبتهایم) گریه می کند.(بحار الانوار، ج 44، ص 279)
پاداش قطره اشک
امام حسین (ع) فرمود:
مَن دَمَعَت عَیناهُ فینا قَطرَةً بَوَّأهُ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ الجَنَّةَ.
چشمان هر کس که در مصیبتهای ما قطره ای اشک بریزد، خداوند او را در بهشت جای می دهد. (احقاق الحق، ج 5، ص 523)
اشک امام سجاد به یاد فرزندان فاطمه علیها السلام
امام سجاد (ع) فرمود:
اِنّی لَم اَذکُر مِصرَعَ بَنی فاطِمَةَ اِلّا خَنَقَتنی لِذلِکَ عَبَرَةٌ.
من هرگز شهادت فرزندان فاطمه علیها السلام را به یاد نیاوردم، مگر آنکه بخاطر آن، چشمانم اشکبار گشت. (بحار الانوار، ج 46، ص 109)
گریه در خانه ها برحسین(ع)
امام باقر (ع) نسبت به کسانی که در روز عاشورا نمی توانند به زیارت امامحسین (ع) بروند، اینگونه دستورعزاداری داد و فرمود:
ثُمَّ لِیَندُبِ الحُسَینَ وَ یَبکیهِ وَ یَأمُرُ مَن فی دارِهِ بِالبُکاءِ عَلَیهِ وَ یُقیمُ فی دارِهِ مُصیبَتِهِ بِاِظهارِ الجَزَعِ عَلَیهِ وَ یَتَلاقُونَ بِالبُکاءِ بَعضُهُم بَعضاً فِی البُیُوتِ وَ لِیَعُزَّ بَعضُهُم بَعضاً بِمُصابِ الحُسَینِ عَلَیهِ السَّلامُ.
بر حسین علیه السلام ندبه و عزاداری و گریه کند و به اهل خانه خود دستور دهد که بر او بگریند و در خانه اش با اظهار گریه و ناله بر حسین علیه السلام، مراسم عزاداری بر پا کند و یکدیگر را با گریه و تعزیت و تسلیت گویی در سوگ حسین علیه السلام در خانه هایشان ملاقات کنند.(کامل الزیارات، ص 175)
40- اشک علی علیه السلام در سوگ شهدای کربلا
قال الباقر علیه السلام:
مر علی بکربلا فی اثنین من اصحابه قال: فلما مر بها ترقرقت عیناه للبکاء ثم قال: هذا مناخ رکابهم و هذا ملقی رحالهم و هیهنا تهراق دماؤهم، طوبی لک من تربة علیک تهراق دماء الأحبة.
امام باقر علیه السلام فرمود: امیر المؤمنین علیه السلام با دو تن از یارانش از «کربلا» گذرکردند، حضرت، هنگام عبور از آنجا، چشمهایش اشک آلود شد، سپس فرمود: اینجا مرکبهایشان بر زمین می خوابد، اینجا محل بارافکندنشان است و اینجا خونهایشان ریخته می شود، خوشا به حال تو ای خاکی که خون دوستان بر روی تو ریخته می شود! بحار الانوار، ج 44، ص 258
42- اشک، حجاب دوزخ
قال الباقر علیه السلام:
ما من رجل ذکرنا او ذکرنا عنده یخرج من عینیه ماء و لو مثل جناح البعوضة الا بنی الله له بیتا فی الجنة و جعل ذلک الدمع حجابا بینه و بین النار.
امام باقر علیه السلام پس از شنیدن سروده های «کمیت» درباره اهل بیت، گریست و سپس فرمود : هیچ کس نیست که ما را یاد کند، یا نزد او از ما یاد شود و از چشمانش هر چند به اندازه بال پشه ای اشک آید، مگر آنکه خداوند برایش در بهشت، خانه ای بنا کند و آن اشک را حجاب میان او و آتش دوزخ قرار دهد.الغدیر، ج 2، ص .202
43- بیست سال گریه امام سجاد(ع)
قال الصادق علیه السلام:
بکی علی بن الحسین علیه السلام عشرین سنة و ما وضع بین یدیه طعام الا بکی.
امام صادق علیه السلام فرمود: امام زین العابدین علیه السلام بیست ساله (به یاد عاشورا) گریست و هرگز طعامی پیش روی او نمی گذاشتند مگر اینکه گریه می کرد.بحار الانوار، ج 46، ص .108
44- گریه بله اما.. نه
قال الصادق علیه السلام:
لما مات ابراهیم بن رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم حملت عین رسول الله بالدموع ثم قال النبی صلی الله علیه و آله و سلم: تدمع العین و یحزن القلب و لا نقول ما یسخط الرب و انا بک یا ابراهیم لمحزونون.
امام صادق علیه السلام فرمود: چون ابراهیم پسر رسول خدا از دنیا رفت، چشم پیامبر پر از اشک شد.سپس پیامبر فرمود: چشم، اشکبار می شود و دل غمگین می گردد، ولی چیزی نمی گوییم که خدا را به خشم آورد، و ما در سوگ تو ای ابراهیم اندوهناکیم.بحار الانوار، ج 22، ص .157
45- اثرگریه بر اهلبیت
قال الصادق علیه السلام:
من ذکرنا عنده ففاضت عیناه حرم الله وجهه علی النار.
امام صادق علیه السلام فرمود: نزد هر کس که از ما (و مظلومیت ما) یاد شود و چشمانش پر از اشک گردد، خداوند چهره اش را بر آتش دوزخ حرام می کند.بحار الانوار، ج 44، ص .285
46- تاثیراشک هنگام احتضار
قال الصادق علیه السلام:
..رحم الله دمعتک، اما انک من الذین یعدون من اهل الجزع لنا و الذین یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا، اما انک ستری عند موتک حضور آبائی لک…
امام صادق علیه السلام به «مسمع» که از سوگواران و گریه کنندگان بر عزای حسینی بود، فرمود: خدای، اشک تو را مورد رحمت قرار دهد.آگاه باش، تو از آنانی که از دلسوختگان ما به شمار می آیند، و از آنانی که با شادی ما شاد می شوند و با اندوه ما غمگین می گردند .آگاه باش! تو هنگام مرگ، شاهد حضور پدرانم بر بالین خویش خواهی بود.وسائل الشیعه، ج 10، ص .397
دعا برای چشم گریان
قال الصادق علیه السلام:
اللهم…و ارحم تلک الأعین التی جرت دموعها رحمة لنا و ارحم تلک القلوب التی جزعت و احترقت لنا و ارحم الصرخة التی کانت لنا.
امام صادق علیه السلام بر سجاده خود نشسته و بر زائران و سوگواران اهل بیت، چنین دعا می کرد و می فرمود: خدایا…آن دیدگان را که اشکهایش در راه ترحم وعاطفه بر ما جاری شده و دلهایی را که بخاطر ما نالان گشته و سوخته و آن فریادها و ناله هایی را که در راه ما بوده است، مورد رحمت قرار بده.بحار الانوار، ج 98، ص .8
گریه بر مظلومیت شیعه
قال الصادق علیه السلام:
من دمعت عینه فینا دمعة لدم سفک لنا او حق لنا نقصناه او عرض انتهک لنا او لأحد من شیعتنا بوأه الله تعالی بها فی الجنة حقبا.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس که چشمش در راه ما گریان شود، بخاطر خونی که از ما ریخته شده است، یا حقی که از ما گرفته اند، یا آبرویی که از ما یا یکی از شیعیان ما برده وهتک حرمت کرده اند، خدای متعال به همین سبب، او را در بهشت جاودان، برای ابد جای می دهد.امالی شیخ مفید، ص .175
ثواب بی حساب اشک
قال الصادق علیه السلام:
لکل شیی ء ثواب الا الدمعة فینا.
امام صادق علیه السلام فرمود: هر چیزی پاداش و مزدی دارد، مگر اشکی که برای ما ریخته شود (که چیزی با آن برابری نمی کند و مزد بی اندازه دارد). جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص .548
اثر گریه بر اهلبیت(ع)
قال الصادق علیه السلام:
ما من عین بکت لنا الا نعمت بالنظر الی الکوثر و سقیت منه.
امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ چشمی نیست که برای ما بگرید، مگر اینکه برخوردار از نعمت نگاه به «کوثر» می شود و از آن سیرابش می کنند.جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص .554
بهشت، پاداش اشک
قال علی بن الحسین السجاد علیه السلام:
ایما مؤمن دمعت عیناه لقتل الحسین و من معه حتی یسیل علی خدیه بوأه الله فی الجنة غرفا .
امام سجاد علیه السلام فرمود: هر مؤمنی که چشمانش برای کشته شدن حسین بن علی علیه السلام و همراهانش اشکبار شود و اشک بر صورتش جاری گردد، خداوند او را در غرفه های بهشتی جای می دهد.ینابیع الموده، ص .429
گریه آسمان برحسین(ع)
عن الصادق علیه السلام:
یا زرارة! ان السماء بکت علی الحسین اربعین صباحا.
امام صادق علیه السلام فرمود: ای زراره! آسمان چهل روز، در سوگ حسین بن علی علیه السلام گریه کرد.جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص .552
گریه پیامبر(ص) برجعفر طیار وزید
قال الصادق علیه السلام:
ان النبی لما جائته وفاة جعفر بن ابی طالب و زید بن حارثة کان اذا دخل بیته کثر بکائه علیهما جدا و یقول: کانا یحدثانی و یؤانسانی فذهبا جمیعا.
امام صادق علیه السلام فرمود: وقتی خبر شهادت جعفر بن ابی طالب و زید بن حارثه به پیامبر خدا رسید، از آن پس هر گاه وارد خانه می شد، بر آن دو شهید بشدت می گریست و می فرمود : آن دو شهید، با من هم سخن و همدم و انیس بودند، و هر دو رفتند! …من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 177
گریه فرشتگان برحسین(ع)
قال الصادق علیه السلام:
اربعة الاف ملک عند قبر الحسین علیه السلام شعث غبر یبکونه الی یوم القیامة.
امام صادق علیه السلام فرمود: چهار هزار فرشته نزد قبر سید الشهدا علیه السلام ژولیده و غبار آلود، تا روز قیامت بر آن حضرت می گریند.کامل الزیارات، ص .119
بر حسین (ع)گریه کن
قال الرضا علیه السلام:
یا ابن شبیب! ان کنت باکیا لشی ء فابک للحسین بن علی بن ابی طالب علیه السلام فانه ذبح کما یذبح الکبش.
امام رضا علیه السلام به «ریان بن شبیب» فرمود: ای پسر شبیب! اگر بر چیزی گریه می کنی، بر حسین بن علی بن ابی طالب علیه السلام گریه کن، چرا که او را مانند گوسفند سر بریدند .بحار الانوار، ج 44، ص 286
برمثل حسین(ع) باید گریست
قال الرضا علیه السلام:
فعلی مثل الحسین فلیبک الباکون فان البکاء علیه یحط الذنوب العظام.
امام رضا علیه السلام فرمود: گریه کنندگان باید بر کسی همچون حسین علیه السلام گریه کنند، چرا که گریستن برای او، گناهان بزرگ را فرو می ریزد.بحار الانوار، ج 44، ص .284
اشک مایه غفران گناه
قال الرضا علیه السلام:
یابن شبیب! ان بکیت علی الحسین علیه السلام حتی تصیر دموعک علی خدیک غفر الله لک کل ذنب اذنبته صغیرا کان او کبیرا قلیلا کان او کثیرا.
امام رضا علیه السلام فرمود: ای پسر شبیب! اگر بر، حسین علیه السلام آن قدر گریه کنی که اشکهایت بر چهره ات جاری شود، خداوند همه گناهانت را که مرتکب شده ای می آمرزد، کوچک باشد یا بزرگ، کم باشد یا زیاد.امالی صدوق، ص .112
امام رضا علیه السلام به ریان بن شبیب فرمود: اگر تو را خوشحال می کند که در درجات والای بهشت با ما باشی، پس در اندوه ما غمگین باش و در شادی ما خوشحال باش.جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص 549
خداوند در کتاب خود کسانی را که از ترس او گریه می کنند ستایش کرده و می فرماید:
وَیَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ یَبْکُونَ وَیَزِیدُهُمْ خُشُوعًا .
و با صورت گریان فرو می افتند و این [قرآن] بر خضوعشان می افزاید. (سوره اسراء ،۱۰۹)
امام حسین (علیه السلام): الْبُکَاءُ مِنْ خَشْیَهِ اللَّهِ نَجَاهٌ مِنَ النَّارِ؛ گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است. (جامع الاخبار(شعیری) ص ۹۷)۲. امام صادق (علیه السلام): طَلَبْتُ نُورَ الْقَلْبِ فَوَجَدْتُهُ فِی التَّفَکُّرِ وَ الْبُکَاءِ وَ طَلَبْتُ الْجَوَازَ عَلَى الصِّرَاطِ فَوَجَدْتُهُ فِی الصَّدَقَهِ وَ طَلَبْتُ نُورَ الْوَجْهِ فَوَجَدْتُهُ فِی صَلَاهِ اللَّیْل؛ روشنایى دل را جوییدم و آن را در اندیشیدن و گریستن یافتم و گذر از صراط را جوییدم و آن را در صدقه دادن یافتم و نورانیّت چهره را جوییدم و آن را در نماز شب یافتم . (مستدرک الوسائل ج ۱۲، ص ۱۷۳، ص ۱۳۸۱۰)۳.