القاب حضرت صدیقه کبری (س)

القاب حضرت صدیقه کبری (س)

 

بخشی از القاب حضرت فاطمه زهرا (س) در قالب شعری از”علامه سید میرجهانی” به شرح زیر ارائه می شود:

 

ألقاب بنت المصطفی کثیرة             نظمت منها نبذة یسیرة

نفسی فداها و فدا أبیها                    و بعلها الولیّ مع بنیها

سیدة إنسیة حوراء                                   نوریّة حانیة عذراء

کریمة رحیمة شهیدة                            عفیفة قانعة رشیدة

شریفة حبیبة محترمة                          صابرة سلیمة مکرّمة

صفیّة عالمة علیمة                     معصومة مغضوبة مظلومة

میمونة منصورة محتشمة                   جمیلة جلیلة معظّمة

حاملة البلوی بغیر شکوی                حلیفة العبادة و التقوی‏

حبیبة اللّه و بنت الصفوة                   رکن الهدی و آیة النبوة

شفیعة العصاة أم الخیرة                  تفّاحة الجنة و المطهّرة

سیدة النساء بنت المصطفی       صفوة ربها و موطن الهدی‏

قرّة عین المصطفی و بضعته               مهجة قلبه کذا بقیته‏

حکیمة فهیمة عقیلة                           محزونة مکروبة علیلة

عابدة زاهدة قوّامة                                 باکیة صابرة صوّامة

عطوفة رءوفة حنّانة                            البرّة الشفیقة الأنّانة

والدة السبطین دوحة النبی      نور سماویّ و زوجة الوصی‏

بدر تمام غرّة غرّا                                    روح أبیه درّة بیضاء

واسطة قلادة الوجود                     درّة بحر الشرف و الجود

ولیّة اللّه و سرّ اللّه                        أمینة الوحی و عین اللّه‏

مکینة فی عالم السماء                  جمال الإباء شرف الابناء

درّة بحر العلم و الکمال                      جوهرة العزة و الجلال‏

قطب رحی المفاخر السنیّة                مجموعة الماثر العلیّة

مشکاة نور اللّه و الزجاجة             کعبة الآمال لأهل الحاجة

لیلة قدر لیلة مبارکة                      ابنة من صلّت به الملائکة

قرار قلب أمّها المعظّمة                 عالیة المحلّ سرّ العظمة

مکسورة الضلع رضیض الصدر      مغصوبة الحق خفیّ القبر

 

منبع: الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18

 

القابی که با حرف «الف» آغاز می شوند

 

• آیة النّبوّة

نشان نبوت

 

زهرای اطهر (سلام الله علیها)  نشانه نبوت است ؛ چرا که اولاً از خانه‌ای بود که نبوت در آن خانه نازل شد و آن خانه موضع الرسالة و مختلف الملائکه بود و ثانیاً پدر بزرگوارش نبی و پیامبر بود و ثالثاً مشی و مرام زندگی اش دقیقا در آن راستا یی بود که نبوت و رسالت از او انتظار داشت .

یعنی از وقتی که حضرت  به دنیا آمد و تا وقتی که می رفت تا از دنیا برود با نبوت و نبی در ارتباط کامل بود به گونه‌ای که نگاه به او و ملاحظه رفتار و مرام او انسان را به یاد پیامبر می انداخت چرا که او مثل پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) حرف می زد و مثل پیامبر راه می رفت و مثل پیامبر زندگی می کرد و لذا نگاه به او و یاد او نشان و آیتی از نبوت بود و به حقیقت او”آیة النّبوّة” بود.

وارد سایت شد

• اِبنَةُ المُختار   ِ[

دختر پیامبر برگزیده

 

فضائل حضرت زهرا (سلام الله علیها)  برخی ذاتی بود و برخی انتسابی ؛ مثلاً القابی از قبیل عالمه، زاهده، سیده، کریمه، حانیه، نوریه و امثال آن مربوط به خود او و ذات او است اما برخی از القاب دیگر مانند اِبنَةُ المُختارِ،  اِبنَةُ نَبِیِّ الرَّحمَةِ و اِبنَةُ من صَلَّت به الملائکه و اِبنَةُ نَبیِّکَ القاب انتسابی اند یعنی به خاطر انتساب به پیامبر این القاب به او داده شد به این معنی که چون او دختر پیامبر بود به او لقب اِبنَةُ المُختارِ یعنی دختر پیامبر برگزیده و یا اِبنَةُ من صَلَّت به الملائکه یعنی دختر آن پیامبری که فرشتگان پشت سر او نماز خواندند داده شد و همچنین دیگر القاب یاد شده که به همین خاطر به آن بزرگوار منسوب شدند. وارد سایت شد

 

 

• اِبْنَةٌ مَنْ صَلَّتْ بِهِ الْـمَلائِکَةُ

دختر آن کسی که ملائکه پشت سر او نماز خواندند.

به لقب  “اِبنَةُ المُختارِ”  مراجعه شود.

 

 

• اِبنَةُ نَبِیِّ الرَّحمَة   ِ

دختر پیامبر رحمت

به لقب  “اِبنَةُ المُختارِ”  مراجعه شود.

 

 

• اِبنَةُ نَبیِّکَ

دختر پیامبرت

به لقب  :اِبنَةُ المُختارِ”  مراجعه شود.

 

 

• امینَةُ الوحی

امین وحی الهی

به زهرای اطهر سلام الله علیها “امینَةُ الوحی” یعنی “امین وحی”  الهی لقب داده شد. واین ممکن است به دوجهت باشد:

یکی  “نزول مصحف”  یعنی نزول مصحف از سوی خداوند متعال توسط جبرئیل (ع)که معروف به “مصحف فاطمه”  است  نشان امین وحی بودن اوست . زیرا  نزول مصحف ونزول جبرئیل نشان آن است که او امین وحی بود . چرا که اگر امین نمی بود چنین امانتی بزرگ به او واگذار نمی شد.

دیگرآنکه ایشان در خانه وحی به دنیا آمد ودر خانه وحی تربیت یافت . پس هر سخنی از وحی که ایشان برای مردم معاصر خود بیان می‌کرد و یا به آیندگان تحویل داد دقیقا همان سخنان وحی و در راستای وحی بوده وهست .

در واقع او همراه وحی و در خانه وحی بزرگ شد و به دستور وحی عمل نمود و هر آنچه را که می فرمود در چارچوب وحی بوده و هر گز از آن تخطی ننموده است.  و در حقیقت او “امینَةُ الوحی” بود.  وارد سایت شد

 

 

77-   اَنّانة

زن دردمند

 

بخش مهمی از زندگی حضرت زهرای اطهر(س) همراه با غم و اندوه و درد و رنج بود . فقدان مادر و پدر، ظلمی که به او و ظلمی که به شوهر او (که وصی پیامبر بود) شده بود و آزار و اذیتی که در مسیر خیانت به خلافت و ولایت از سوی برخی به او شده بود و همچنین غم هایی که ازجهت انحراف جامعه پس از رسول خدا دچارش شده بود و خلاصه ده ها مصیبت و درد و غم و غصه و رنج از امور مختلف که  به آن بزرگوار اصابت کرد موجب شد تا به او «انّانة» یعنی زن دردمند و غصه دار، گفته شود.

به ویژه که خود می فرمود: صُبَّت عَلَیَّ مَصائِبُ  لَو اَنَّها صُبَّت عَلَی الاَیّامِ صِرنَ لیَالِیا» ؛ مصائبی که بر من فرود آمد اگر بر روزها وارد می شد آن را تبدیل به شب می کرد.

حاصل آنکه به خاطر درد و رنج و اندوه فراوان زندگی حضرت به آن بزرگوار «انّانة» گفته شد.

وارد سایت شد

 

• انسیة

زنی‌ كه‌ خصلتهای خوب‌ انساني‌ در او متجلی‌ است‌

 

از القاب حضرت زهرای اطهر “انسیه” است  یعنی از جنس انسان بوده  و از گوهر کامل انسانیت برخوردار بود.

این لقب در مقابل لقب “حوراء”  است  زیرا همانطور که معروف است نطفه اش از سیب بهشتی است و خمیرمایه اولیه آن حضرت از حورالعین بود زیرا  حورالعین در قالب سیب در سفر معراج به پدر بزرگوارش حضرت محمد مصطفی(ص) مهمانی شد و آن سیب که گوهرش از حورالعین بود مایه پیدایش حضرت زهرا گردید.

از این رو باید گفته می شد که او حوراء است و از جنس فرشتگان نه از جنس انسان . اما پیامبر (ص) به او لقب  «انسیة» داد تا نشان دهد که آن حضرت اگرچه از گوهر حورالعین است اما در عین حال از گوهر انسان هم برخوردار است و لذا به او “انسیة”  گفته شد چنانکه در لقب دیگری به او”حوراء انسیة”  هم گفته شد.  وارد سایت شد

 

منابع:

[1] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[2] کتاب زیارت فاطمی، محمد باقر انصاری، ص85.

[3] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[4] کتاب زیارت فاطمی، محمد باقر انصاری، ص85.

[5] همان.

[6] کتاب الجنة العالمه و کتاب عوالم العلوم محدث اصفهانی.

[7]   کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[8] همان.

القابی که با حرف «ب» آغاز می شوند

• بَضعَةُ النَّبِیَّ(ص)   [1]

پاره تن پیامبر(ص)

 

این لقب برآمده از حدیث معروف”فاطمه بضعة منی” است که از پیامبر (ص) به صورت های مختلف نقل شده است.

پیامبر(ص) در شرایط و موارد متعدد فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را بضعة و پاره تن خود شمرد و با عبارت های گوناگون او را «بضعة خود» دانست.

و به همین شرح است لقب های” بَضعَةُ لَحمِهِ”  : قطعه ای از گوشت بدن پیامبر(ص)» و لقب   “البَضعَةُ النَّبَوِیَّةُ”   و  «بضعة الرسول» و «بضعة المصطفی» و «فِلذَةُ کَبِدِ المُختارِ”یعنی هر کدام از این القاب   ناشی از همین حدیث اند.

البته پیرامون این سئوال که چرا پیامبر (ص) حضرت فاطمه (س) را «بضعة» و پاره تن خود خواند و همچنین اسناد معتبر این حدیث  از منابع شیعه و سنی تحقیقات فاخری صورت پذیرفت که در جای خود به آن پرداخته شد و ضرورتی بر ذکر آن در اینجا نیست.  وارد سایت شد

 

 

• –     بَضعَةُ لَحمِهِ    [2]

قطعه ای از گوشت بدن پیامبر(ص)

به لقب  ” بَضعَةُ النَّبِیَّ(ص)”  مراجعه شود.

 

• البَضعَةُ النَّبَوِیَّةُ [3]

قطعه یی از نبوت و پیامبری

به لقب  ” بَضعَةُ النَّبِیَّ(ص) ”   مراجعه شود.

 

 

 

• بِنتُ اَفضَلِ اَنبیاءِ اللّهِ وَ رُسُلِه ِ[4]

دختر برترین پیامبران خدا و رسولانش.

به لقب  ” ابنه المختار”  مراجعه شود.

 

 

 

 

 

• بِنتُ اَمینِ اللّهِ [5]

دختر امین خدا

 

با توضیحی که در لقب «ابنة المختار» داده شد این لقب و القابی همچون «بِنتُ اَفضَلِ اَنبیاءِ اللّهِ وَ رُسُلِهِ»، «بِنتُ حَبیبِ اللّهِ»، «بِنتُ خَلیلِ اللّهِ»، «بِنتُ خَیرِ الاَنبِیاءِ»، « بِنتُ خَیرِ البَرِیَّةِ»، «بِنتُ خَیرِ خَلقِ اللّهِ»، «بنت الصفوة»، «بنت المصطفی»، «بِنتُ سَیِّدِ النَّبِیّینَ»، « بِنتُ صَفِیَّ اللّهِ» و «بِنتُ مُحَمَّدٍ الاَکرَمِ» توضیح می یابند ونیاز به شرح مجدد نیست.

 

یعنی اینها نشانه فضل انتسابی کنار فضل ذاتی فاطمه زهرا (سلام الله علیها) هستند وحضرت به خاطر انتساب به پیامبر اکرم، مفتخر به این القاب شده است. بدیهی است دختر پیامبر بودن و وابستگی نسبی به پیامبر داشتن به نوبه خود از فضائل و از افتخارات است به ویژه که اگراین انتساب مقبول باشد و فرزند با توجه به شرایط فردی و اجتماعی پدر آنگونه عمل کند و آنگونه رفتار نماید که پدر به چنین فرزندی افتخار کند و او را پاره تن خود دانسته و وجود او را عزیز شمارد .

حاصل آنکه به خاطر فضل انتساب فاطمه زهرا (سلام الله علیها) به پیامبر گرامی اسلام(ص) القاب یاد شده به آن بزرگوار نسبت داده شد. وارد سایت شد

 

 

• بِنتُ حَبیبِ اللّهِ [6]

دختر حبیب خدا

به لقب “بِنتُ اَمینِ اللّهِ” مراجعه شود

 

• بِنتُ خَلیلِ اللّهِ [7]

دختر دوست خدا.

به لقب “بِنتُ اَمینِ اللّهِ” مراجعه شود.

 

• بِنتُ خَیرِ الاَنبِیاءِ [8]

دختر بهترین پیامبران

به لقب “بِنتُ اَمینِ اللّهِ”  مراجعه شود.

 

 

• بِنتُ خَیرِ البَرِیَّة ِ[9]

دختر بهترین مخلوقات

به لقب “بِنتُ اَمینِ اللّهِ” مراجعه شود.

 

 

• بِنتُ خَیرِ خَلقِ اللّهِ [10]

دختر بهترین خلق خدا.

به لقب ” بِنتُ اَمینِ اللّهِ ”   مراجعه شود.

 

 

• بِنتُ سَیِّدِ النَّبِیّینَ [11]

دختر آقای پیامبران

به لقب”بِنتُ اَمینِ اللّهِ” مراجعه شود.

 

 

• بِنتُ صَفِیَّ اللّهِ [12]

دختر برگزیدۀ خدا

به لقب ” بِنتُ اَمینِ اللّهِ” مراجعه شود.

 

• بِنتُ مُحَمَّدٍ الاَکرَمِ (ص) [13]

دختر محمد با کرامت(ص)

به لقب   “بِنتُ اَمینِ اللّهِ”   مراجعه شود.

 

 

• باکیة[14]

زن گریه کننده

 

از القاب حضرت فاطمه سلام الله علیها «باکیة» است و این لقب به خاطر گریه زیاد در فقدان پدر بزرگوارش بود. یعنی چون پس از وفات پیامبر (ص) فاطمه(س) نمی‌توانست طاقت بیاورد و همواره نالان و گریان بود لقب «باکیة» را به خود گرفت و از قضا جزء پنج گریه کنندگان بزرگ تاریخ قرار گرفت و جزء “بکائون خمسه”  به شمار آمد و حدیث زیر هم به همین معنا اشاره دارد:

عن أبی عبدالله علیه السلام قال: البکائون خَمْسَةٌ آدَمُ وَ یَعْقُوبُ وَ یُوسُفُ وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله) وَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (علیه السلام).

… اَمّا فاطمةُ (علیهَا السلام) فَبَکَت عَلی رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) حَتّی تَأذّی بِها اهلُ المدینة فَقالوا لَها: قَد آذَیتِنا بِکَثرَةِ بُکائِکَ، فَکانَت تَخرُجُ اِلَی المَقابر- مَقابرِ الشهداء – فَتَبکی حَتّی تَقضِیَ حاجَتَها ثُمَّ تَنصَرِفُ.

امام صادق علیه السلام فرمود:

گریه کنندگان – معروف تاریخ – پنج نفرند: آدم و یعقوب و یوسف (علیهم السلام) و فاطمه زهرا (علیها السلام) و امام سجاد (علیه السلام).

آنگاه حضرت صادق علیه السلام در بیان علت گریه آنان می فرماید:

… فاطمه (علیها السلام) نیز آنقدر بر فراق پدر گریست که مردم مدینه به زحمت افتاده و گفتند:

با گریه بسیارت ما را آزردی، او نیز ناچار به سوی مزار شهدای احد می رفت و آنقدر گریه می کرد تا آرام می گرفت و بر می گشت.[14]

حاصل آنکه به خاطر گریه زیاد حضرت بر پدر گرامی شان لقب «باکیة» گرفتند.وارد سایت شد

 

 

23  بتول[14]

زن پاک و دور از هرگونه آلودگی.

بتول که به معنای پاک و دور از هرگونه آلودگی است لقب دیگری برای فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است. و حضرت مریم بنت عمران هم بدین اسم و وصف موسومه بوده است .

و بتول به معنی بریده شدن و جدا شدن هم هست و آن زنی که بریده و جدا شده از آلودگیها باشد به او بتول گویند .

در کتاب معانی الاخبار و کتاب علل الشرایع و کتاب مصباح الانوار و کتاب بحارالانوار از حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام روایت است که از حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم سئوال کردند که ما مکرر شنیده ایم : فرمودید مریم (س)بتول است و فاطمه(س) بتول، این بتول به چه معنی است؟

فرمود: هر زنی که حیض نبیند بتول است و حیض در دخترهای پیغمبران کراهت دارد. [15]

و مرحوم مجلسی فرمود: اِنَّها مُنقَطِعَهٌ عَن نِساءِ زَمانِها بِعَدَمِ رُؤیَهِ الدَّمِ. [16] وارد سایت شد

 

 

• بدر تمام [17]

ماه شب چهارده

 

یکی از القاب فاطمه زهرا (سلام الله علیها) «بدر تمام» که به معنای ماه شب چهارده است می‌باشد. زهرای اطهر(س) به خاطر برخورداری از ایمان فوق العاده از درخشش و نورانیت بالایی برخوردار بود و شاید به همین جهت باشد که به او «زهرا» هم گفته می شود.

و از سویی هم  از جمال و زیبایی ظاهری بسیار زیادی برخوردار بود . یعنی اینکه حضرت هم به خاطر جلوه های زیبای معنوی و جلوه های زیبای ظاهری به او «بدر تمام» گفته شد.وارد سایت شد

 

• بَرّة [18]

زن نیکوکار.

نیکوکاری حضرت زهرا (سلام الله علیها)   فراتر از آن است که به قلم آید و به کتابت درآید چرا که آن بزرگوار از هر فرصت و امکانی بهره می جست تا بتواند به بندگان خدا احسان و نیکی کند.

از انفاق رزق ( آن هم در شرایط عُسرت و سختی) تا انفاق لباس عروسی خود، پرده خانه و گردنبند یادگاری مادر و تا بهره گیری از خدمات مادی و فرهنگی و علمی و تا حمل بار و آذوقه برای مستمندان همه و همه نشان از احسان و بِرّ و نیکو کاری آن بزرگوار دارد . لقب بَرّةغیر از بارّه است.

بارّه یعنی نیکوکار   اما   ” بَرّة” یعنی خیلی نیکوکار و فوق العاده نیکوکار.وارد سایت شد

 

 

25 –    بضعة الرسول

پاره تن پیامبر.

به لقب بَضعَةُ النَّبِیَّ(ص) مراجعه شود.

 

 

27-     بضعة المصطفی

پاره تن پیامبرمصطفی (صلی الله علیه و آله)

به لقب بَضعَةُ النَّبِیَّ(ص) مراجعه شود.

 

 

 

 

29-      بقیة المصطفی

بازمانده حضرت رسول مصطفی.

به لقب بقیّة النبوة مراجعه شود.

 

 

30-      بنت الصفوة

دخترحضرت پیامبر برگزیده.

به لقب بِنتُ اَمینِ اللّهِ مراجعه شود.

 

 

31 –     بنت المصطفی

دختر حضرت مصطفی.

به لقب بِنتُ اَمینِ اللّهِ مراجعه شود

 

منابع:

[1] کتاب زیارت فاطمی، محمد باقر انصاری، ص85.

[2] همان.

[3] همان.

[4] همان.

[5] همان.

[6] همان.

[7] کتاب زیارت فاطمی، محمد باقر انصاری، ص86.

[8] همان.

[9] همان.

[10] همان.

[11] همان.

[12] همان.

[13] همان.

[14] الخصال: 272، ح 15.

[15] معانی الاخبار، ص 64.

[16] بحارالانوار، 43/15.

[17] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[18] همان.

 

القابی که با حرف «پ» آغاز می شوند

 

القابی که با حرف «ت» آغاز می شوند

32تقیة[1]

زن پاک و پرهیزگار

 

تقیة از تقوا ناشی شده است و به کسی گویند که اهل اجتناب از گناه باشد و در زندگی نهایت                       دقت را دارد تا مرتکب خلاف و معصیت نگردد.

تقیه از القاب حضرت زهرا سلام الله علیها است که آن حضرت  توانسته در سایه تقوا به مقام عصمت برسد و زندگی پاک و عاری از گناه و معصیت داشته باشد . وارد سایت شد.

 

 

33-     تُفّاحة الجنة    [2]

سیب بهشتی

 

حضرت فاطمه سلام الله علیها پیش از آنکه به دنیا بیایند سرشت حورالعینی داشت و خداوند متعال آن را در قالب سیبی به پیامبر عطا فرموده و پیامبر آن را میل نموده و از صلب پیامبر نطفه حضرت فاطمه پدید آمد و به همین خاطر از القاب حضرت «تفاحة الجنة» است چون اصالت او از سیب بهشتی و تفاحة الجنة است.

اکنون به روایتی در این زمینه ملاحظه فرمایید:

عَنْ سَدِيرٍ الصَّيْرَفِيِّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ:

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ‏ خُلِقَ نُورُ فَاطِمَةَ قَبْلَ أَنْ تُخْلَقَ الْأَرْضُ وَ السَّمَاءُ.

فَقَالَ بَعْضُ النَّاسِ يَا نَبِيَّ اللَّهِ فَلَيْسَتْ هِيَ إِنْسِيَّةً؟ فَقَالَ: فَاطِمَةُ حَوْرَاءُ إِنْسِيَّةٌ.

قَالَ: يَا نَبِيَّ اللَّهِ وَ كَيْفَ هِيَ حَوْرَاءُ إِنْسِيَّةٌ؟

قَالَ: خَلَقَهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ نُورِهِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ آدَمَ إِذْ كَانَتِ الْأَرْوَاحُ، فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آدَمَ عُرِضَتْ عَلَى آدَمَ.

قِيلَ: يَا نَبِيَّ اللَّهِ وَ أَيْنَ كَانَتْ فَاطِمَةُ؟ قَالَ: كَانَتْ فِي حُقَّةٍ تَحْتَ سَاقِ الْعَرْشِ.

قَالُوا يَا نَبِيَّ اللَّهِ فَمَا كَانَ طَعَامُهَا؟

قَالَ التَّسْبِيحُ وَ التقْدِیسُ وَ التَّهْلِيلُ وَ التَّحْمِيدُ.

فَلَمَّا خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ آدَمَ وَ أَخْرَجَنِي مِنْ صُلْبِهِ أَحَبَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ يُخْرِجَهَا مِنْ صُلْبِي جَعَلَهَا تُفَّاحَةً فِي الْجَنَّةِ وَ أَتَانِي بِهَا جَبْرَئِيلُ فَقَالَ لِي: السَّلَامُ عَلَيْكَ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ يَا مُحَمَّدُ.

قُلْتُ: وَ عَلَيْكَ السَّلَامُ وَ رَحْمَةُ اللَّهُ حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ. فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ إِنَّ رَبَّكَ يُقْرِئُكَ السَّلَامَ.

قُلْتُ: مِنْهُ السَّلَامُ وَ إِلَيْهِ يَعُودُ السَّلَامُ.

قَالَ: يَا مُحَمَّدُ إِنَّ هَذِهِ تُفَّاحَةٌ أَهْدَاهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْكَ مِنَ الْجَنَّةِ فَأَخَذْتُهَا وَ ضَمَمْتُهَا إِلَى صَدْرِي قَالَ يَا مُحَمَّدُ يَقُولُ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ كُلْهَا فَفَلَقْتُهَا فَرَأَيْتُ نُوراً سَاطِعاً فَفَزِعْتُ مِنْهُ.

فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ مَا لَكَ لَا تَأْكُلُ، كُلْهَا وَ لَا تَخَفْ فَإِنَّ ذَلِكَ النُّورَ الْمَنْصُورَةُ فِي السَّمَاءِ وَ هِيَ فِي الْأَرْضِ فَاطِمَةُ.

قُلْتُ: حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ وَ لِمَ سُمِّيَتْ فِي السَّمَاءِ الْمَنْصُورَةَ وَ فِي الْأَرْضِ فَاطِمَةَ؟

قَالَ: سُمِّيَتْ فِي الْأَرْضِ فَاطِمَةَ لِأَنَّهَا فَطَمَتْ شِيعَتَهَا مِنَ النَّارِ وَ فُطِمَ أَعْدَاؤُهَا عَنْ حُبِّهَا وَ هِيَ فِي السَّمَاءِ الْمَنْصُورَةُ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ:

﴿يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشاءُ﴾ يَعْنِي نَصْرَ فَاطِمَةَ لِمُحِبِّيهَا.[3]

سدير صيرفى گويد:

امام صادق(علیه السلام) از پدرش از اجدادش روايت نمود: كه پيغمبر فرمود:

نور فاطمه(علیهاالسلام) پيش از آفرينش زمين و آسمانها آفريده شد.

بعضی از مردم گفتند: اى پيامبر خدا بنا بر اين فاطمه از جنس بشر نيست؟

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در پاسخ او فرمود: فاطمه حوریه‌ای از جنس بشر است.

گفتند: اى پيغمبر خدا! چگونه مى‏شود كه زهرا حوريّه و انسيّه باشد؟

فرمود: پيش از اين كه پروردگار متعال، حضرت آدم را خلق نماید، در آن هنگام كه ارواح وجود داشتند، فاطمه(علیهاالسلام) را از نور خود خلق كرد، و وقتی آدم را آفريد نور فاطمه(علیهاالسلام) را بر آدم(علیه السلام) عرضه نمود.

گفته شد: اى پيامبر خدا! حضرت فاطمه(علیهاالسلام) در آن هنگام كجا بود؟

فرمود: نور او در ميان یک ظرف در زير ساق عرش جاى داشت. گفتند: اى رسول خدا! غذاى وى چه بود؟

فرمود:

تسبیح و تقدیس خدا و لا اله الّا اللَّه گفتن، و حمد خدا را بجای آوردن.

وقتى كه پروردگار متعال، آدم را آفريد، مرا از صلب او بيرون نمود، و دوست داشت فاطمه(علیهاالسلام) را از صلب من بيرون آرد، پس او را به صورت یک سيب در بهشت در آورد، و جبرئيل آن سيب را نزد من آورد و به من گفت:

اى محمّد درود و رحمت و بركات خدا بر تو باد! گفتم:

اى دوست من جبرئيل! بر تو باد درود و رحمت خدا و بركات او!

آنگاه جبرئيل گفت: اى محمّد! خدا تو را سلام مى‏رساند، گفتم:

سلام از جانب خداست و به سوى او باز خواهد گشت، گفت:

اى محمّد، اين سيبى است كه خداى عزّ و جلّ از بهشت براى تو هديه فرستاده است، من آن را گرفتم و به سينۀ خود نهادم.

جبرئيل گفت: اى محمّد! خداوند جلّ جلاله مى ‏فرمايد:

اين سيب را میل نما! چون آن سيب را شكافتم. نورى از آن تابيد كه من ترسان شدم.

گفت: اى پيامبر خدا چرا آن را ميل نمى‏كنى؟

آن را بخور و مهراس! زيرا آن نور بانوئى است كه در آسمان «منصوره» و در زمين «فاطمه» نام دارد.

گفتم: اى حبیب من جبرئيل، چرا در آسمان «منصوره» و در زمين «فاطمه» است؟

جبرئیل گفت:

بدين سبب در زمين «فاطمه» ناميده شده كه شيعيان وی از آتش جهنم باز نگه داشته شده‌اند و دشمنانش از دوستی و محبّت وى محروم می‌مانند و در آسمان «منصوره» نامیده شده است كه این همان کلام خدای تعالی است که فرموده:

﴿يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ * بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشاءُ﴾؛( روم: ۴

[در روز (قيامت) مؤمنان به نصرت الهی شادمان می‌گردند] منظور از اين يارى همان نصرتى است كه

خداوندمتعال به حضرت فاطمه(علیهاالسلام) به خاطر دوستانش خواهد كرد.    وارد سایت شد

منابع:

[1] سید ابن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة، محقق و مصحح: قیومی اصفهانی،

جواد، ج 3، ص 164- 165، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1376ش.

[2] الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[3] معانی الأخبار، شيخ صدوق، ص۳۹۶؛ تفسير فرات كوفی، فرات بن إبراهيم كوفیی، ج۴۳، ص۴.

القابی که با حرف «چ» آغاز می شوند

القابی که با حرف «ح» آغاز می شوند

38  –      الْحَوْرَاءُ الْإِنْسِيَّةُ

بشر حور سرشت.

این لقب که به معنای « انسان حورسرشت» هست از القابی است که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برای فاطمه( سلام الله علیها) برگزید و آن را به این لقب ملقب نمود و فرمود:

وَ أَمَّا ابْنَتِي فَاطِمَةُ فَإِنَّهَا سَيِّدَةُ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ مِنَ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ وَ هِيَ بَضْعَةٌ مِنِّي وَ هِيَ نُورُ عَيْنِي وَ ثَمَرَةُ فُؤَادِي وَ هِيَ رُوحِيَ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيَّ وَ هِيَ الْحَوْرَاءُ الْإِنْسِيَّةُ[1]

اما دخترم فاطمه(س) بانوى زنان جهانيان از اولين و آخرين است و پاره وجود من و نور ديده من و ميوۀ دل من است و روح من است كه بین دو پهلوی من می‌باشد و  او “حوراء انسيه” است.

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) پیش از آنکه به دنیا بیایند سرشت حورالعینی داشت و خداوند متعال آن را در قالب سیبی به پیامبر عطا فرموده و پیامبر آن را میل نموده و از صلب پیامبر نطفه حضرت فاطمه پدید آمد.

برای توضیح بیشتر به حدیث مذکور در ذیل لقب “تفاحه الجنه” مراجعه شود.وارد سایت شده

 

 

39-      حاملة البلوی بغیر شکوی      [3]

بانوی بلاکش بی شِکوَه و شکایت.

حاملة البلوی بغیر شکوی یعنی بانوی بلاکش بی شِکوه. این از القاب حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا (سلام الله علیها) است. اگرچه این لقب معروف نیست اما بیانگر یک حقیقت و واقعیت است که حضرت در زندگی با آن مواجه بود. وآن اینکه  بلا و اندوه و غم جزء لاینفک زندگی آن بزرگوار بود. اندوه و بلایی که او کشید کمتر انسانی در تاریخ کشید.

مصیبت هایی که او دید  کمتر در زندگی دیگران دیده شد.

خود آن  بزرگوار می فرماید: «صُبَّت عَلَیَّ مَصائِبُ  لَو اَنَّها صُبَّت عَلَی الاَیّامِ صِرنَ لَیالِیا»؛ مصائبی که بر من فرود آمد اگر بر روزها وارد می شد آن را تبدیل به شب می کرد. یعنی مصائب چنان سنگین بود که نه تنها حالات را منقلب می کرد حتی هویت را هم تغییر می داد اما زهرای اطهر آنها را تحمل کرد و نه تنها تحمّل کرد بلکه حتی گله و شکایت هم نکرد.

آخر برخی مصائب را تحمل می کنند اما در کنار آن شکایت هم دارند گله‌مندی هم دارند به اینجا و آنجا می روند  بازگو می کنند  و شریک غم برای خود می‌سازند اما فاطمه زهرا سلام الله علیها همه غم ها و اندوه و بلا ها را تحمل کرد و جام مصائب را جرعه جرعه نوشید اما به کسی نگفت شکایت نداشت. این است «حاملة البَلوی بغیر شَکوی.  وارد سایت شد

 

40 –    حانیه    [4]

زن پرعاطفه، مهرورز، شوهردوست.

حانیة به بانویی گفته می شود که به فرزندش فوق العاده مهربان و به شوهرش هم خیلی علاقمند و عاشق است و حضرت زهرای اطهر (س) از هر دو خصلت برخوردار بود یعنی هم به فرزندان خیلی عطوفت و شفقت داشت و هم نسبت به شوهر فوق‌العاده علاقه‌مند بود. او کانون  مهر و محبت بود هم به فرزندان و هم به شوهر و شاید به همین خاطر باشد که به او “حانیة” گفته شد.وارد سایت شد

41-   حبیبه اللّه   [5]

محبوب خداوند.

از القاب حضرت فاطمه (سلام الله علیها) “حبیبة اللّه” است یعنی محبوب خدا .کسی که او را خداوند دوست می داشت و به همین خاطر با غضب او غضب می‌کرد و با شادی او شاد می‌شد. و خداوند از آن جهت او را دوست می داشت که جامع صفات کمال و مطیع محض الهی در تمام شئون زندگی بود. او در تمام امور زندگی جز به خدا فکر نمی کرد وتماما در مسیر حق تعالی بود.

پس چنین انسانی شایسته آن است که خداوند او را دوست بدارد.آری او نه تنها حبیبة خدا بود بلکه حبیبة پیامبر خدا و حبیبة مومنین هم بود و او اساسا چهره محبوب و دوست داشتنی بود و شاید به همین خاطر بود که گاه لقب حبیبة بدون قید” اللّه” بر او اطلاق می‌شد. یعنی اگر گفته شد که فاطمه حبیبة است؛ یعنی محبوب خدا و رسول و مومنین است. وارد سایت شد

 

 

42-  حبیبه    [6]

دوست و رفیق، دوست داشتنی

به لقب «حبیبة اللّه» مراجعه شود.

 

 

43-    حُرّة

زن آزاده، زنی که اسیر شهوات نیست

حُرّة که به معنای زن آزاده است از القاب حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) است. باید دانست که به زن کنیز«أمه» و به زن آزاد «حُرّة» گویند اما به حضرت زهرا (سلام الله علیها) از این جهت حُرّة نگویند بلکه حُرّة بودن او از آن جهت است که از قید شهوات ، هوس‌ها و مظاهر فریبنده دنیا آزاد بود و هرگز اسیر دنیا و اسیر هوس ها و شهوت ها نگردید.

خیلی از آدمها اگر چه “عبد” و “امه” و برده وکنیز کسی نیستند ودرشمار افراد آزاد به شمار می آیند اما در واقع به خاطر تبعیت کورکورانه وجاهلانه وهوس مدارانه از دیگران باز هم برده وکنیزند مثلا تابع هوس هستند ، تابع شهوت هستند ، تابع مال ومنال ومقام دنیایی اند ، تابع آدمهای زورمندومایه دار

هستند ، اسیردنیا ومظاهر دنیاهستند.  پس اینگونه افراد اگرچه به ظاهر آزادند اما در واقع عبد وامه اند.

 

حضرت زهرا(س)  حُرّة بود یعنی بنده کسی نبود بلکه فقط بنده خدا بود به تعبیر امام امیرالمومنین علیه السلام می فرمود:

لَا تَكُنْ عَبْدَ غَيْرِكَ وَقَدْ جَعَلَكَ اللَّهُ حُرّاً[7]؛

بنده کسی نباش چرا که خداوند تو را حُرّ و آزاد آفرید.

آری زهرای اطهر (سلام الله علیها)  هم حُرّة بود چون بنده غیر خدا نبود و هیچ چیزی و هیچ کسی و هیچ مقامی وهیچ هوس وشهوتی   هیچ جلال وجلوه یی نمی توانست او را به بندگی بکشد. فکر می‌کنم این لقب را خود حضرت زهرا (سلام الله علیها) به خودش داده است آنجا که خطاب به امیرالمومنین گفت:

اَلبَيتُ بَيتُكَ، وَالحُرَّةُ زَوجَتُكَ[8]؛

خانه خانه توست و حرة (یعنی فاطمه)همسر توست.وارد سایت شد

 

 

44-   حَصان

عفت مند وخویشتن دار

حَصان که به معنای پاکدامن است از القاب حضرت زهرای اطهر (سلام الله علیها) است.

حصان علاوه بر پاکدامنی به معنای پاک مرامی و پاک منشی هم هست یعنی کسی که خود را از هجوم شهوات حفظ نموده و هرگز اسیر شهوت نگردید.

کسی که در زندگی خود موفق بوده و هرگز از دائره حیا و عفت بیرون نرفته است.

پاک زیست و پاک ماند و هرگز به آلودگی‌های شهوانی تن نداد.

این لقب یا از حدیث پیامبر(ص) راجع به حضرت زهرا (سلام الله علیها) اخذ شده و یا از اشعار حسان بن ثابت در وصف حضرت زهرا (س) که عیناً ملاحظه خواهید فرمود:

• پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:

اِنَّ فاطِمَهَ اَحصَنَت فَرجَها فَحَرَّمَ اللهُ ذُرِّّیَتَها عَلَی النّارِ. . [9]

به خاطر پاکدامنی فاطمه (سلام الله علیها)  خداوندمتعال نوادگان او را از عذاب جهنم حرام نمود .

ملاحظه می شود که حضرت در توصیف صدیقه کبری (س) از واژه “احصان وحصان” استفاده نمود.

• حَسّان بن ثابت :

و ان مریم احصنت فرجها       فجائت بعیسی کبدر الدجی

فقد احصنت فاطم بعدها     فجائت بسبطی نبی الهدی [10]

حضرت مریم به خاطر پاکدامنی اش، حضرت عیسی(ع) (که مثل ماه بدر می‌درخشید) نصیبش شد و حضرت فاطمه (سلام الله علیها) هم  به خاطر پاکدامنی اش  دو سبط پیامبر خدا (ص) (یعنی حسن و حسین علیهما السلام) نصیب او  گردید.

آری حسان هم از کلمه “احصان” برای حضرت زهرا(س) استفاده نمود. وارد سایت شد

 

 

45-    حکیمه      [11]

زن باحکمت و دارای فهم و ادراک حکیمانه

حکیم وحکیمه به کسی گفته می‌شود که از حکمت  برخوردار باشدوامور زندگی وکاری را براساس مصلحت وعقل وتدبیرانجام دهد.

و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را از آن جهت حکیمه خواندند که از حکمت برخوردار بود. چرا که آن بزرگوار علاوه بر علم فراوان از حکمت الهی هم بهره مند بود ؛ یعنی تمام کارهای حضرت بر اساس حکمت، مصلحت ، تدبیر، ضوابط و منطق بود و هرگز آلوده به هوس و شهوت و میل انسانی نبود. او حکیمانه می‌اندیشید و حکیمانه تصمیم می گرفت و حکیمانه عمل می نمود.وارد سایت شد

 

 

46-      حلیفة العبادة و التقوی      [12]

هم آوای پرستش و پرهیزگاری.

حلیف یعنی دائم با چیزی بودن.  حلیف المسجد به کسی گویند که دائم با مسجد است و حلیف القرآن به کسی گویند که دائم با قرآن است و حلیفة العبادة و التقوی به کسی گویند که دائم با عبادت و دائم با تقوا باشد حضرت زهرا (سلام الله علیها) از آن جهت حلیفة العبادة و التقوی لقب گرفت که دائم اهل عبادت و تقوا بود.

به نظر می‌رسد که موضوع بسیار روشن است و نیاز به توضیح ندارد چرا که حضرت هم عبادتش فوق العاده بود و هم تقوایش  و هرگز آن بزرگوار از این دو مقوله مهم در زندگی غفلت نداشت.

وارد سایت شد

 

47-     حنّانة         [13]

زن غمخوار و با محبت

حنّانه  به کسی گویند که به داغ فرد محبوب و بسیار عزیزش مبتلا شود و اشک بریزد و در فراق کسی که فوق العاده دوستش دارد و به آن شفقت و مهر می ورزد ناله زند و گریه کند.

این لقب حضرت زهرا (سلام الله علیها) شاید از آن بابت باشد که در فراق پیامبر (ص) که فوق العاده برایش عزیز و محبوب بود ناله می زد و اشک می‌ریخت.وارد سایت شد

 

 

48-    حوراء      [14]

فرشته، زنی که خصلتهای خوب فرشتگان را در خود جمع نموده باشد

حورا که به معنای فرشته و حورالعین است  لقب دیگری برای حضرت زهرا (سلام الله علیها) است چراکه هم ساختار فرشته یی داشت ومشی ومرام فرشته  که این لقب از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به او داده شد و در حدیث های زیر به صراحت به آن پرداخته شده است.

پیامبر(ص) می فرمود:

فاطِمَهُ بَضعٌَهٌ مِنّی وَ هِیَ نُورُ عَینی وَ ثَمَرَهُ فُؤادی وَ رُوحِی الَّتی بَینَ جَنبَیَّ  وَ هَیَ الحَوراءُ الاِنسِیَّهُ [15]

و همچنین فرمودند: اِنَّ فاطِمَهَ خُلِقَت حَورِیَّهً فی صُورَهٍ اِنسِیَّهٍ. [16]

و به همین خاطر به آن بزرگوار «حوریة» هم گفته شد یعنی القاب حوراء و حوریة از یک حکمت برخوردارند . برای توضیح بیشتر به لقب “انسیة” مراجعه شود. وارد سایت شد

 

 

49  –      حوریة

زن بهشتی و فرشته خصال

به لقب «حوراء» مراجعه شود.

 

 

50 –    الحمیدة        [17]

زن پسندیده

حمیده یعنی پسندیده و ستوده شده و حضرت صدیقه کبری(س)  را از آن جهت حمیده گویند که مورد تمجید و ستایش خداوند متعال قرار گرفته و همچنین مورد توصیف و تمجید و سفارش پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)  و ائمه (علیهم السلام)  قرار گرفته است. او به خاطر صفات نیک و رفتار پسندیده و اطاعت و بندگی خالصانه مورد پسند خداوند متعال و پیامبرش و اوصیاء گرامی اش قرار گرفته است و شاید به همین خاطر لقب “الحمیدة”  به او داده شد.وارد سایت شد

 

 

51 –     حَلیفَةُ الوَرَعِ وَ الزُّهدِ        [18]

همراه وهمنشین دائم ورع وزهد

یعنی کسی که دائم اهل ورع و اهل زهد بود. برای توضیح بیشتر به لقب “حلیفة العبادة و التقوی” مراجعه شود.

 

 

 

52 –      حُجَّةُ اللّهِ عَلی خَلقِهِ       [19]

حجت خدا بر خلقش

حجّت‌ اللّه به کسی گویند که سخن او و سیره  او دلیل روشن برای بندگان خدا باشد. و مردم سخن او را سخن خدا بدانند و سیره او را مورد پسند خدا بدانند. بنابراین فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که سخن و سیره اش الهی بود و مورد تایید خداوند متعال قرار گرفته  قطعا برای بندگان خدا حجت و دلیل است و مردم باید به او اقتداء کنند و سیره و سخن او را برای خود حجت خدایی بدانند. وارد سایت شد

53 –     حَبیبَةُ حَبیبِکَ      [20]

محبوب حبیب تو

یعنی اینکه فاطمه (سلام الله علیها) محبوب حبیب خدا است.

و مقصود از حبیب خدا  پیامبر خدا (ص) است.

یعنی اینکه صدیقه طاهره علاوه بر آنکه محبوب خدا است محبوب پیامبر خدا هم هست.

برای توضیح بیشتر به لقب حبیبة اللّه مراجعه شود.

 

 

54 –     حَبیبَةُ المُصطَفی(ص)      [21]

محبوب مصطفی(ص)

یعنی محبوب حضرت محمد مصطفی (ص) پیامبر عظیم الشأن اسلام . برای توضیح بیشتر به       لقب حبیبة اللّه مراجعه شود.

 

 

55 –       حَلیلَةُ صاحِبِ اللَّواء       [22]

همسر کسیکه در روز قیامت صاحب پرچم است

به امام امیرالمومنین(ع) در قیامت “صاحِبُ اللَّواء” گویند.

چون «لواء الحمد» که از پیامبر است در قیامت تحویل ایشان می شود.

پس حضرت علی علیه السلام “صاحِبِ اللَّواء” است و همسر او فاطمه سلام الله علیها را “حَلیلَةُ صاحِبِ اللَّواء” خوانند یعنی همسر صاحب لواء. وارد سایت شد

 

 

56 –      حَلیلَةُ المُرتَضی        [23]

همسر علی مرتضی(ع)

حلیله یعنی همسر ومقصود از مرتضی همان امام امیر المومنین(ع) است . پس حلیله المرتضی یعنی همسر امام علی (ع)

 

منابع:

[1] معانی الأخبار، شيخ صدوق، ص۳۹۶؛ تفسير فرات كوفی، فرات بن إبراهيم كوفیی، ج۴۳، ص۴.

[2] أمالی، شيخ صدوق، ص۱۷۴ – ۱۷۵؛ بشارة المصطفى، طبری، ص۳۰۵ – ۳۰۶؛ فضائل، ابن شاذان، ص۸ – ۹؛ روض الجنان، شيخ أبوالفتوح رازی، ج۴، ص۳۱۷ – ۳۱۸؛ محتضر، حسن بن سليمان حلی، ص۱۹۶ – ۱۹۷؛ غاية المرام، علامه بحرانی، ج۱، ص۱۷۰ – ۱۷۱.

[3] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[4] همان.

[5] همان.

[6] همان.

[7] نهج البلاغة: الكتاب ٣١، تحف العقول: ٧٧، عيون الحكم والموعظ: ٥٢٦ / ٩٥٧٩؛ ينابيع المودة:
٢ / ٢٥٣ / ٧١٠ وج ٣ / ٤٤١ / ١٠.

[8] بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج ٢٨، ص ٣٠٣.

[9] مناقب، ابن شهرآشوب 3/373.

[10] بحارالانوار، 43/50.

[11] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[12] همان.

[13] همان.

[14] همان.

[15] بحارالانوار، 43/172.

[16] بحارالانوار، 43/1.

[17] کتاب زیارت فاطمی، ص82.

[18] همان، ص83.

[19] همان، ص85.

[20] همان، ص86.

[21] همان.

[22] همان، ص87.

[23] همان.

القابی که با حرف «خ» آغاز می شوند

57 –      خَفِیَّهُ القَبرَ       [1]

کسی که قبرش پنهان است

این هم از القاب دیگر حضرت زهرا (سلام الله علیها) است و نیاز به توضیح ندارد چون می‌دانیم و می‌دانند که

قبر آن بزرگوار پنهان است و هنوز بر کسی آشکار نگردید. وارد سایت شد

 

 

58 –     خَصیمَةُ الفَجَرَةِ       [2]

خصم فاجران

بر اساس دو اصل تولی و تبری هر مومنی باید دوستدار خوبی و خوبان و دشمن بدی و بدان باشد به ویژه آنهایی که دائم به بدی و فسق و فجور عادت نموده و همواره اهل فسق و فجور اند که قطعاً باید به مخالفت و دشمنی با آن برخواست.

و حضرت زهرا (سلام الله علیها) به خاطر همین خصلت به او “خَصیمَةُ الفَجَرَةِ”گفتند.

یعنی کسی که دشمن بدی وبدان است وهرگز آنها را بر نمی تابد ؛ خواه این فجور وفاجران مربوط به حوزه سیاست وحکومت باشند وخواه مربوط به حوزه اجتماع.

انسانهای فاجر وبدمرام در هر حوزه یی اگر باارشاد وراهنمایی وتذکرقابل اصلاح نباشند باید با آنها مبارزه شود واز طریق نهی از منکر عملی ازجمله کراهت وخصومت  با آنها رفتار گردد.وارد سایت شد

منابع:

[1]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[2]کتاب زیارت فاطمی، ص83.

القابی که با حرف «د» آغاز می شوند

 59 –      دُرّة بحرالشرف والجود       [1]

گوهر دریای شرف و سخاوت

دُرّة به گوهر گرانقدر و گرانمایه و کمیاب که به آسانی به دست نمی‌آید گفته می‌شود و این کلمه اگرچه به گوهر گرانمایه مادی اطلاق می‌شود اما گاه به گوهرهای معنوی هم (به استعاره) اطلاق می شود یعنی کسی که از علم فوق العاده و کمیاب و حکمت کمیاب و سخاوت و شرف فوق العاده و کمال و صفات کریمه دردانه ای برخوردار باشد “دُرَّه“ گویند.

حضرت زهرا سلام الله علیها که ازصفات کمال و برجستگی های انسانی و ایمانی از جمله علم، کمال،

سخاوت، شرف و … برخوردار بود لقب های زیر به او اطلاق گردید.

از جمله:   “دُرّة بحرالشرف والجود”   گوهر دریای شرف و سخاوت ،  “دُرّة بیضاء” گوهر تابناک ، “درّة بحرالعلم و الکمال”  گوهر دریای علم و کمال ، “الدُّرُّةُ الاَحمَدِیَّةُ”   ” دُرّ احمدی”وارد سایت

 

 

60 –    درّة بیضاء     [2]

گوهر تابناک

به لقب «درّة بحرالشرف والجود» مراجعه شود.

 

 

61 –     دُرّة بحرالعلم و الکمال    [3] 

گوهردریای دانش و کمال

به لقب «درّة بحرالشرف والجود» مراجعه شود.

 

 

62 –     دوحة النبی      [4] 

شاخسار پیامبر

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) به خاطر آنکه دختر پیامبر و از شجره طیبه نبوت بود به او «دوحة النبی” یعنی( شاخسار پیامبر) گفته شد.

 

 

63 –       الدُّرُّةُ الاَحمَدِیَّةُ         [5]

درّ احمدی.

به لقب درّة بحرالشرف والجود مراجعه شود.

منابع:

[1] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ، ج‏18.

[2] همان.

[3] همان.

[4] همان.

[5] همان.

[6] کتاب زیارت فاطمی، ص86.

القابی که با حرف «ذ» آغاز می شوند

 

القابی که با حرف «ر» آغاز می شوند

 64 –     رئوفة     [1] 

زن دلسوز و مهربان.

رئوفة که به معنای زن دلسوز و مهربان است از القاب صدیقه کبری است.

بدیهی است وقتی که آن حضرت از صفات کمال برخوردار باشند از این صفت هم برخوردارند.

آن بزرگوار با همین صفت کمال بود که به ایتام رسیدگی می‌کرد و با همین خصلت بود لباس عروس خود را به فقیر می داد و در سایه برخورداری از همین لقب بود که رزق و ضروریات زندگی خود را به مستمندان می‌داد و خلاصه با همین صفت و خصلت بود که به مستمندان و مساکین و بیچارگان مهر می ورزید. آری او ” رئوفه ” بود.وارد سایت شد

 

 

 

 

• راضیة مرضیه [2]

زنی که به مقدرات خداوند راضی است

از القاب معروف حضرت زهرا (سلام الله علیها) راضیة  مرضیه است. مرضیه به کسی می‌گویند که مورد رضایت و خوشنودی باشد و حضرت زهرا (سلام الله علیها) چون مورد رضایت خدا و رسول است به او مرضیه گفته شد و این لقب را می‌توان از حدیث معروف:

اِنََّ اَللَّهَ يَغْضِبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ يَرْضَى لِرِضَاهَا

استفاده نمود.

چون اعمال و رفتار حضرت (سلام الله علیها) مورد خشنودی و رضایت خداوند بود و همچنین رفتار او مورد رضایت پیامبر هم بود.

پس این که به آن بزرگوار مرضیه گفته شود به جا و مناسب است اما اینکه به آن بانوی عزیز راضیه گفته شد چون راضی به رضای الهی و راضی به رضای پیامبر بود و به همه مقدرات الهی هم کاملا خوشنود و راضی بود و به همین خاطر به آن عزیز “رضیه “ هم گفته شد. وارد سایت شد

 

 

66 –        راکعة       [3] 

زن اهل رکوع و تواضع در برابر خداوند.

راکعة به زنی  گفته می شود که اهل رکوع باشد با توجه به این که حضرت صدیقه کبری اهل عبادت و اهل رکوع و سجود بود و در برابر خداوند متعال از خضوع ویژه برخوردار بود، به او” راکعة“ گفته شد ؛

چون راکعة بیشتر به خاطر خضوع و تواضع شخص در برابر خدا و به خاطرآن روح فروتنی و اخلاص در مقابل پروردگار گفته می‌شود که زهرای اطهر( سلام الله علیها) از این روحیه برخوردار بود.

وارد سایت شد

 

 

             67 –       رحیمة      [4]

زن با محبت و مهربان.

رحیمة یعنی زن مهربان که حضرت زهرای اطهر( سلام الله علیها) به‌خاطر روح مهربان و نیز رحم فوق العاده که در او بود به او رحیمة گفته شد برای توضیح بیشتر به لقب رئوفة مراجعه شود.  وارد سایت شد

 

 

 68–          رشیدة        [5]

زن فهمیده و صاحب خرد.

رشیدة به بانوئی گفته می شود که خوب و بد و سود و زیان را کاملا تشخیص ‌دهد.

به فاطمه زهرا (سلام الله علیها) از آن جهت «رشیدة» گویند که هر آنچه را که به سود و زیان و هر آنچه را که به مصلحت و مفسده است می‌داند.

یعنی درست تصمیم می‌گیرد و درست و بجا اقدام می کند و در امور دنیایی و آخرتی خود دچار اشتباه نمی شود و با برخورداری از رشد و فهم فاخر از غیّ و گمراهی بدور است.

هر چه هست رشد است و هرگز غیّ در زندگی او راه ندارد. وارد سایت شد

 

 

     69–       رضیض الصدر      [6]

سینه شکسته و لِه شده

این لقب که به معنای سینه شکسته و کوبیده شده است حاکی از واقعه ای است که برای آن بزرگوار اتفاق افتاده و دشمن در جریان آتش سوزی درب خانه اش با کوبیدن درب سوخته به سینه آن بزرگوار او را  رضیض الصدر نموده است.وارد سایت شد

 

 

 

 70 –      الرضیة     [7] 

راضی وخوشنود

به لقب “راضیة  المرضیه” مراجعه شود.

 

 

• رکن الهدی      [8]

پایه هدایت.

رکن الهدی که به معنای پایه هدایت است بدان جهت به صدیقه کبری (سلام الله علیها) گفته شد که او در زمان حیات مبارکش از پایه‌ های هدایت جامعه بود و زن و مرد از هدایت او بهره مند بودند.

ضمن اینکه آن بزرگوار هدایت یافته کامل از سوی خداوند متعال هم بود و در حقیقت هم هادیه بود و هم مهدیه.

و با توجه به عصمتش و طهارت سیره و سخنش قطعا از ارکان هدایت به شمار می آمد.وهمچنان هم رکن الهدی هست .سیره وسخن آن بزرگوار که امروز در اختیار بشر است مایه هدایت و وسیله نور هدایت به دلها است. وارد سایت شد

 

 

 72 –    روح أبیه      [9]

روان پدر بزرگوارش حضرت رسول

به لقب “روح الرسول”   مراجعه شود.

 

 

 73 –     روح الرسول 

جان پیامبر

این هم لقب فاخر دیگری برای زهرای اطهر (سلام الله علیها) است.

روح الرسول» یعنی جان پیامبر که نهایت مهر و محبت پیامبر به او را نشان می دهد.

این لقب را خود پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به او داده و فرمود:

هِيَ رُوحِيَ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيَّ وَ هِيَ الْحَوْرَاءُ الْإِنْسِيَّةُ.[10]؛ «او جان من است که بین دو طرفم قرار دارد».

و لقب “روح أبیه”  هم به همین خاطر است. وارد سایت شد

 

 

 74 –      ریحانة 

گل خوشبوی، لطیف و مهربان، تعبیر لطیفی از موجود زن.

ریحانه که به معنای گل است از القاب حضرت صدیقه کبری است و در واقع گریحانة النبی ” است؛

یعنی گل پیامبر و حقیقتاً او گل پیامبر است چرا که پیامبر مکرر او را می بوسید و می فرمود من از سینه او بوی بهشت استشمام می کنم.

و این لقب را خود پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به او داده است آنگاه که آن عزیز به دنیا آمد و برخی از اصحاب گویا از دختر بودن فرزند ناخرسند شدند حضرت در اعتراض به آنها فرمود:

ما لَکُمْ رَیْحانَهٌ أَشَمُّها و رِزْقُها علَى الله عَزَّ وَ جَلّ‏»؛[11]

چه می گوئید!؟  او گلی است که او را می بویم و رزق و روزی او بر عهده خداوند عَزَّ وَ جَلّ است.

و در سخنی از حضرت امیرالمومنین هم این لقب آمد آنجا که فرمودند:

أَنا بابُ مَدینَهِ الْعِلْمِ و خازِنُ عِلْمِ رَسولِ الله و وارِثُهُ و أَنا زَوْجُ الْبَتُولِ سَیِّدَهِ نِساءِ الْعالَمین فَاطِمَهَ التَّقِیَّهِ النَّقِیَّهِ الزَّکِیَّهِ الْمَبَرَّهِ الْمَهْدِیَّهِ حَبِیبَهِ حَبِیبِ الله و خَیْرِ بَناتِهِ و سُلالَتِهِ و رَیْحانَهِ رَسُولِ الله»؛ [12]

که از حضرت زهرا سلام الله علیها تعبیر به ریحانة الرسول نمود.وارد سایت شد

 

 

75 –      روُحُهُ الَّتی بَینَ جَنْبَیه      ِ[13]

روح مستقر بین دو پهلوی پیامبر(ص)

به لقب روح الرسول مراجعه شود.

 

منابع:

[1] احمد رحماني همداني، فاطمه الزهراء، بهجة قلب المصطفي، چاپ دوم، تهران، نشر مرضيه 1372، ص 209 ـ210.

[2] سید ابن طاووس، علی بن موسی، الإقبال بالأعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة، محقق و مصحح: قیومی اصفهانی، جواد، ج 3، ص  164- 165، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1376ش.

[3] کتاب «جرعه اى از كوثر؛ پژوهشى پیرامون اسامى و القاب فاطمه زهرا علیهاالسلام»، علیرضاسبحانى نسب.

[4] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[5]  همان.

[6] همان.

[7] کتاب زیارت فاطمی، ص82.

[8] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[9] همان.

[10] عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال , جلد11، صفحه 277.

[11] صدوق، محمد بن على،‏ من لا یحضره الفقیه، ج ‏۳، ص ۴۸۱، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق.

[12] صدوق، محمد بن على،‏ معانی الاخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.

[13] کتاب زیارت فاطمی، ص86.

 رضا عابد  2019-06-19

6,125 خواندن این مطلب 1 ساعت زمان میبرد

 

القابی که با حرف «ز» آغاز می شوند

 76 –       زهراء

درخشنده و تابان.

جابر جُعفی نقل می‌کند که به حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام گفتم:

برای چه فاطمه (س)، زهرا نامیده شد؟ فرمود: برای اینکه خداوند آن بانو را از نور با عظمت خود آفرید.

وقتی که درخشید ، آسمان‌ها و زمین به نور او روشن شدند، چشم‏‌های ملائکه خیره شد و ملائکه خدا را سجده نمودند و گفتند:

پروردگارما! سید ما این چه نوری است؟! خداوند بدان‌ ها وحی فرمود:

این نوری از نورهای من است که آن را در آسمان خود جای دادم. این نور را از عظمت خویشتن آفریدم.

من این نور را از صلب یکی از پیامبرانم خارج می‌نمایم که او را بر تمام انبیا برتری داده‏‌ام.

از این نور امامانی به‌وجود می‌آورم که امر مرا به‌پا دارند و به حق هدایت کنند، و آنها را خلفای خود بر زمین قرار خواهم داد، هنگامی که وحی من قطع شود.[1]

به همین جهت به آن بزرگوار “الغَرّاء» و «غرة الغراء» و «مشکاه نورالله” گفته شد یعنی صورت نورانی و زیبا ، طلعت درخشنده و سپیده روشن وچراغ نور خدا.

متن حدیث به شرح زیر است :

عَن جَابِرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ:

قُلْتُ لِمَ سُمِّيَتْ فَاطِمَةُ الزَّهْرَاءُ زَهْرَاءَ فَقَالَ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَهَا مِنْ نُورِ عَظَمَتِهِ فَلَمَّا أَشْرَقَتْ أَضَاءَتِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِنُورِهَا وَ غَشِيَتْ أَبْصَارَ الْمَلَائِكَةِ وَ خَرَّتِ الْمَلَائِكَةُ لِلَّهِ سَاجِدِينَ وَ قَالُوا إِلَهَنَا وَ سَيِّدَنَا مَا هَذَا النُّورُ فَأَوْحَى اللَّهُ إِلَيْهِمْ هَذَا نُورٌ مِنْ نُورِي وَ أَسْكَنْتُهُ فِي سَمَائِي خَلَقْتُهُ مِنْ عَظَمَتِي أُخْرِجُهُ مِنْ صُلْبِ نَبِيٍّ مِنْ أَنْبِيَائِي أُفَضِّلُهُ عَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَ أُخْرِجُ مِنْ ذَلِكَ النُّورِ أَئِمَّةً يَقُومُونَ بِأَمْرِي يَهْدُونَ إِلَى حَقِّي وَ أَجْعَلُهُمْ خُلَفَائِي فِي أَرْضِي بَعْدَ انْقِضَاءِ وَحْيِي.        منبع: بحارالانوار، ج۴٣، ص١٢. وارد سایت شد

 

 77 –      زکیه

زن پاک و باتقوا، در حال رشد و ترقی.

 

زکیه یعنی پاک، پاک از ناخالصی، زکیه یعنی انسان رشد یافته، حضرت زهرا (سلام الله علیها) که ملقب به این لقب است یعنی کسی که توانست در سایه تقوا و پاکی و پارسایی ، خود را به حد تزکیه برساند و انسان پاک و خالص و مزکّی و رشد یافته شود تا جایی که وجود مبارک کامل و روح عزیزش پیراسته از هر ناخالصی گردد.

در سخنانی از امیرالمومنین (علیه السلام) از حضرت فاطمه(س)  تعبیر به زکیه گردید.

حضرت امیرالمومنین (ع) فرمودند:

أَنا بابُ مَدینَهِ الْعِلْمِ و خازِنُ عِلْمِ رَسولِ الله و وارِثُهُ و أَنا زَوْجُ الْبَتُولِ سَیِّدَهِ نِساءِ الْعالَمین فَاطِمَهَ التَّقِیَّه النَّقِیَّهِ الزَّکِیَّهِ الْمَبَرَّهِ الْمَهْدِیَّهِ حَبِیبَهِ حَبِیبِ الله و خَیْرِ بَناتِهِ و سُلالَتِهِ و رَیْحانَهِ رَسُولِ الله

.[2]  وارد سایت شد

 

 

 78–     زُجاجة      [3]

شیشه و چراغدان نورانی به نور الهی.

زجاجة به معنای شیشه و نیز به معنای چراغ دانی که نور و روشنایی را افزون می کند می باشد.

حضرت زهرا (س) چون از نور الهی برخوردار بود «زجاجة» بود و چون همین نورالهی مضاعف هم می شد باز هم «زجاجة» بود.

و با نگاه به سیمای نورانی این بانو نور الهی مشاهده می شد و هرچه نگاه بیشتر نور الهی بیشتر مشهود و محسوس بود.

 

 

 

 79 –      زُهرة 

درخشانی، نورانی

زهره که به معنای درخشندگی و نور و فروغ است از القاب صدیقه کبری برای توضیح بیشتر به لقب” زهراء“ مراجعه گردد.

 

 

 80 –      زوجة الوصی     [4]

همسر جانشین پیامبر.

زوجة الوصی یعنی همسر وصی، یعنی همسر امیر المومنین علیه السلام.

همسر علی (علیه السلام) بودن خود افتخار دیگری برای حضرت زهرا است چنانکه زوجه النبی از القاب حضرت خدیجه (سلام الله علیها) جزء افتخارات اوست.

 

 

 81 –      زاهده    [5] 

زن پارسا.

زاهدة که به معنای بانوی اهل زهد است  از جمله القاب صدیقه طاهره است.

زاهده به کسی گویند که به دنیا بی میلی و بی رغبتی نشان می‌دهد و زرق و برق دنیا چشم او را نمی گیرد و او را اسیر خود نمی کند.

حضرت زهرا (س) به واقع زاهده بود و شکوه و زیبایی و دلربایی دنیا نتوانست در او اثر بگذارد و از این رو از دنیا کمترین برخورداری را داشت و در مقابل بیشترین بهره و استفاده برای عالم آخرت را داشت.

 

 

82 –       زَینُ نِساءِ العالَمینَ      [6]

زینت زنان عالم.

هر جامعه ای برای خود الگو و افتخاری دارد مانند جوامع علمی، هنری، نظامی، صنعتی، حقوقی، و…  که هر صنفی برای خود فرد برجسته و شاخصی از مجموعه خود دارند که او را به عنوان افتخار مطرح نموده و آن را زینت و زیور جامعه خود می‌دانند.

جامعه زنان هم با داشتن شخصیت برجسته یی همچون حضرت زهرا (سلام الله علیها) می توانند افتخار کنند و آن را الگو و زینت جامعه خود مطرح نمایند و حق این است که حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا (سلام الله علیها) با خصایل نیک و مرام معنوی و ملکوتی خود و با زندگی بالنده و افتخار آمیز خود زینت ارزنده ای برای جامعه زنان باشد.

منابع:

[1] بحارالانوار، ج۴٣، ص١٢.

[2] صدوق، محمد بن على،‏ معانی الاخبار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.

[3] احمد رحماني همداني، فاطمه الزهراء، بهجة قلب المصطفي، چاپ دوم، تهران، نشر مرضيه 1372، ص 209 ـ 210.

[4] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[5] احمد رحماني همداني، فاطمه الزهراء، بهجة قلب المصطفي، چاپ دوم، تهران، نشر مرضيه 1372، ص 209 ـ 210.

[6] کتاب زیارت فاطمی، ص83.

 

القابی که با حرف «ژ» آغاز می شوند

 

القابی که با حرف «س» آغاز می شوند

 83  –       ساجده

زنی که در پیشگاه خداوند سر بر سجده بساید.

ساجده یعنی بانوی اهل سجده.  از القاب صدیقه کبری ساجده است همچنان که از القاب او راکعه بود.

با توجه به کثرت نماز و کثرت رکوع و سجود آن حضرت به او راکعه و ساجده گفته شد. مضاف بر آنکه سجده اختصاص به نماز ندارد بلکه سجده های شکر برای نعمت های گوناگون خود شماری از سجده هاست که زهرای اطهر (س) با توجه به آن سجده ها هم می‌توان او را «ساجده» گفت.

 

 

 84–        سِرُّ العظمه      [1]

راز بزرگی و بزرگواری.

هر چند درک این لقب دشوار است اما می‌توان اینگونه گفت عظمت‌های افراد گاه به مال است و گاه به مقام است و گاه به عشیره و قوم است و گاه به امثال آن، اما عظمت حضرت(س) به این امور نیست بلکه عظمت او  به ذات خودش است یعنی گوهر وجودی اش، کمالات نفسانی، صفات جمال و جلالش ، جوهره عظمت او را تشکیل داده است در واقع خود او و ذات او “راز عظمت” او و «سر العظمة» اوست.

 

 

 85 –     سرّ اللّه      [2]  

راز نهان خدایی.

سر الله» لقب دیگری برای حضرت زهرا (سلام الله علیها) است.

یعنی راز الهی که دیگران توان تحمل آن را ندارند و خداوند متعال راز خود را به آنها نمی سپارد اما به حضرت صدیقه کبری می سپارد .  بسیاری از اسرار الهی در محضر او نگهداری شد که دیگران از آن محروم بودند.

ضمن این که وجود مبارک حضرت زهرا(س) به نوبه خود ، خودش سرّاللّه و از اسرار الهی است که کسی را به کشف آن راهی نیست یعنی خود حضرت رازی از رازهای الهی و سری از اسرار الهی است و شاید به همین جهت به او «سرّ اللّه» گفته شد.

 

 

 86 –      سعیده     [3]

زن خوشبخت.

سعیده یعنی زن خوشبخت و زهرای اطهر خوشبخت دنیا و خوشبخت آخرت است.

چرا که در دنیا پدری همچون پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و همسری همچون حضرت علی (علیه السلام) و فرزندانی همچون امام حسن و حسین (علیهما السلام) داشت، خانه‌اش محل نزول فرشتگان، گیرنده کتاب مصحف از سوی خداوند متعال و ده ها موضوع مهم و اساسی و بزرگ که در زندگی دنیا از آن برخوردار بوده و در عالم آخرت از مکانت و عظمت و شکوه ویژه  برخوردار است بنابراین  آن بزرگوار “سعیده”  به معنای واقعی کلمه است و می توان  در حق اوگفت: عاشَ سَعيداً وَ ماتَ سَعيداً.

 

 

 87 –      سلیمه      [4]

زن سالم، اهل سازش، بی عیب و نقص.

سلیمه به بانویی گفته می شود که از سلامت برخوردار باشد و به حضرت زهرای اطهر(س) از آن جهت «سلیمة» گفته شد که قلب سلیم، زبانی سلیم، چشم و گوشی سلیم و رفتار و کرداری سلیم و خلاصه زندگی فاقد نقص و اعوجاج و انحراف و زندگی صد در صد سالم داشت.

 

 

 

 

 

 

 88 –      سیدة النساء      [5]

سرور زنان.

سیدة النساء یعنی سرور زنان و حضرت زهرا سلام الله علیها با توجه به روایات متعدد( از سوی پیامبر(ص) مبنی بر اینکه فاطمه سیدة النساء است) سرور بانوان است و زنی به مثابه او نیست و حتی حضرت مریم که در قرآن از او تعبیر به سیده نساء العالمین شد، مربوط به سروری زنان عصر خودش است نه کل عصرها وزمانها.

اما حضرت زهرا (س) سرور زنان اولین و آخرین و سرور زنان دنیا و آخرت است و بانوئی به بزرگی او نیست و به همین جهت به او “السَّیِّدَةُ الکُبری»، «سَیِّدة النِّسوان»و «السیّده» «المُفَضَّلَةُ عَلی کافَّةِ الناسِ” گفته شد.

 

 

89 –        سیده النسوان

سرور زنان

به لقب “سیدة النساء”  مراجعه شود.

 

 

90 –       السَّیِّدَةُ الکُبری     [6]

بانوی بزرگ.

به لقب «سیدة النساء» مراجعه شود.

 

 

91 –          السیّده          [7]

بانو وسرور

به لقب «سیدة النساء» مراجعه شود.

 

 

92 –            سَلیلَةُ المُصطَفی(ص)          [8]

نسل مصطفی(ص)

سَلیلَةُ المُصطَفی(ص)یعنی نسل پیامبر که این به نوبه خود افتخاری دیگر  برای حضرت زهرا(س) است.

یعنی به غیر از صفات و کرامات ذاتی حضرت و فارغ از صفات انتسابی دیگر آن بزرگوار   بل  صرف فرزند پیامبر بودن و از تبار و نسل او بودن خود دارای افتخار و عظمت است.

 

منابع:

[1]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ، ج‏18.

[2]همان.

[3]کتاب “نام ها و لقب های فاطمه زهرا (سلام الله علیها)”نویسنده:سبحانی علیرضا سال چاپ :1388چاپخانه:قلم.

[4]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ، ج‏18.

[5]همان.

[6]کتاب زیارت فاطمی، ص83.

[7]همان، ص87.

[8]همان، ص86.

 

القابی که با حرف «ش» آغاز می شوند

 93 –       شرف الابناء       [1]

شرافت و بزرگواری و افتخار برای فرزندان.

“شرف الابناء” یعنی شرافت و افتخار برای فرزندان. یعنی فرزندان و نوادگان حضرت زهرا (سلام الله علیها) تا پایان این عالم افتخار می کنند که از نسل حضرت زهرا هستند و مادری همچون زهرا(س) دارند. وجود مبارک حضرت در واقع شرافت ، عظمت و افتخاری است برای همه فرزندان و نوادگان آن بزرگوار.

 

 

 94 –     شریفه      [2]  

زن شرافتمند.

فاطمه زهرا(س)  بانوی شرافتمند بود یعنی از مقام و منزلت والایی نزد خدا و نزد رسول خدا و فرشتگان و مومنین برخوردار بود.

 

 

 

 95 –      شفیعة العُصاة       [3]

شفاعت کننده گناهکاران.

یعنی اینکه حضرت صدیقه کبری (س) شفاعت کننده از گناه کاران است .در روایات متعددی از شفاعت آن بزرگوار یادشده و شفاعت او قطعی است که فقط به یک روایت بسنده می شود.

“المُشَفَّعَةُ فی شیعَةِ اَولادِهَا الطِّیِّبینَ” یعنی حق شفاعت واذن شفاعت به او داده شد تا از شیعیان فرزندان پاکش شفاعت کند . ونه تنها از شیعیان که از محبین اهلبیت(ع) هم شفاعت می نماید.

 

 

 96 –     شفیقة      [4]

زن دلسوز و مهربان.

به لقب “رئوفه“ مراجعه شود.

 

 

 97 –       الشَّهیدَة       [5]

زنی که در راه خدا جان را فدا نمود.

این لقب از القابی است که نیاز به توضیح ندارد چون آن بزرگوار بر اثر حمله و هجومی که به خانه اش شد و آسیب هایی که از ناحیه ضربت در و ضربه سیلی به او وارد گردید پس تحمل مدتها درد و رنج  به شهادت رسید.

 

 

98 –      الشَّجَرَةُ الزَّیتوُنَةُ        ُ [6]

درخت زیتون.

این لقب برگرفته از آیه35 سوره نور”یُوقَدُ مِن شَجَرَةٍ مُّبَارَکَةٍ زَیْتُونِةٍ” است .به این معنا که ذات نورانی دارد و از نور و فروغش دیگران استفاده می‌ برند.

 

 

 

 

99 –      شَقیقَهُ مَریَمَ البَتوُلِ       [7]

خواهر مریم پاک.

یعنی این که حضرت فاطمه زهرا(س) همتا وهم ردیف مریم است؛

زیرا اولاً او و مریم جزء زنان برگزیده تاریخ اند ثانیاً در بسیاری از روایات به حضرت مریم تشبیه شده است.

یعنی در بسیاری از صفات و کمالات در ردیف هم قرار دارند لذا شقیقه و همتای هم به شمار ‌آمدند هرچند در همین جایگاه باز حضرت فاطمه(س) بر حضرت مریم (س) برتری دارند.

 

 

100 –          الشَّفیعَهُ فی یَومِ الِلّقاءِ     [8]

شفاعت کننده در روز ملاقات با خدا.

به لقب “شفیعة العصاة” مراجعه شود.

 

منابع:

[1] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ، ج‏18.

[2] همان.

[3] همان.

[4] همان.

[5] کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[6] همان، ص83.

[7] همان، ص83.

[8] همان، ص88.

 

القابی که با حرف «ص» آغاز می شوند

101 –       الصابِرَه      [1]

بانوی صبر کننده.

گویند صبر بر سه قسم است.

صبر بر طاعت، صبر بر معصیت و صبر بر مصیبت و حضرت صدیقه کبری(س) از هر سه  صبر برخوردار بوده و در حد عالی هم بهره مند بوده اند و کمترین ناصبری از او در زندگی دیده نشد.

در زیارت نامه آن بزرگوار می خوانیم که شما بر همه آزمونهای الهی صبور بیرون آمدی.

 

 

102 –     صادقه      [2]  

زن راستگو و درست کردار.

این لقب در وصف حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نیاز به توضیح ندارد.

حتی خودش به حضرت امیرالمومنین (علیه السلام) می گوید:

“ما و جدتنی کاذبة”    در طول مدت زندگی هرگز دروغی از من دریافت نکردی.

آری نه تنها صادق و راستگو بود بلکه“صدوقه”  یعنی بسیار راستگو، یعنی حتی دروغ مصلحتی و یا دروغ به شوخی و یا حتی یک بار هم دروغ نگفت  و از این بالاتر “صدیقه“ هم بود، یعنی نه تنها در زبان صادق بود بلکه در عمل هم صادق بود.

رفتار و گفتار او، حالات او، منویات او، عزم و اراده او مشحون از صداقت بود، صدق و صداقت در سراسر زندگی اش نهادینه شده بود و به مرتبه و درجه و مقامی از صداقت رسیده بود که لقب “صدیقة” هم یافت.

 

 

103 –     صدوقه     [3]

زن راستگو با کرداری صحیح.

به لقب “صادقة” مراجعه شود.

 

 

104 –     صِدّیقه     [4]

زنی که در راستگویی شهره شود و در عمل نیز درست کردار باشد.

به لقب “صادقة” مراجعه شود.

 

 

105 –        صفوة ربِّها      [5]   

برگزیده پروردگارش.

این لقب  بدان جهت به حضرت صدیقه (س) گفته  شد که او برگزیده خدا بوده است.

چون او جزء چهار زن برگزیده تاریخ بوده و در شمار مریم، آسیه و خدیجه (سلام الله علیهن) ذکر شده است و حتی نه تنها برگزیده در دنیا بود بل قبل از خلقت دنیا او برترین همه زنها بود چنانکه در حدیث آمده:

فِيمَا أَوْصَى بِهِ النَّبِيُّ صلی‌ الله‌علیه‌ وآله إِلَى عَلِيٍّ علیه‌السلام:

«يَا عَلِيُّ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَشْرَفَ عَلَى الدُّنْيَا فَاخْتَارَنِي مِنْهَا عَلَى رِجَالِ الْعَالَمِينَ ثُمَّ اطَّلَعَ الثَّانِيَةَ فَاخْتَارَكَ عَلَى رِجَالِ الْعَالَمِينَ بَعْدِي ثُمَّ اطَّلَعَ الثَّالِثَةَ فَاخْتَارَ الْأَئِمَّةَ مِنْ وُلْدِكَ عَلَى رِجَالِ الْعَالَمِينَ بَعْدَكَ ثُمَّ اطَّلَعَ الرَّابِعَةَ فَاخْتَارَ فَاطِمَةَ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ. [6]

در توصیه‏‌های پیامبر اکرم (صلی‌ الله‌علیه‌ وآله) به علی (علیه‌ السلام) آمده است:

ای علی! به‌ درستی که خداوند در دنیا نظاره‏‌ای نمود و از میان مردان، مرا بر جهانیان برتری و فضیلت بخشید، و پس از آن نظاره دیگری کرد و تو را پس از من، بر جهانیان برتری بخشید، سپس برای بار سوم نظاره نمود فرزندان تو، ائمه اطهار (ع)را پس از تو، بر مردان جهانیان برتری عطا فرمود، سپس در مرتبه چهارم توجه دیگری نمود و فاطمه(س) را برگزیده و بر زنان عالمیان برتری و فضیلت بخشید.

وبه همین خاطر لقب “صفیه” هم به آن بزرگوار اطلاق شد.

 

 

 106 –     صفیة      [7] 

زن برگزیده.

به لقب “صفوة ربِّها” مراجعه شود.

 

 

107 –     صَوّامة     [8]

زن بسیار روزه گیر.

حضرت زهرا (سلام الله علیها) بسیاری از ایام سال را روزه داشت از این رو به او«صَوّامه»  گفته شد.

 

 

 

 

108 –      صاحِبَةُ وَلِیِّکَ      [9]

همسر ولیّ تو.

این لقب به خاطر همسری با امیرالمومنین علی بن ابیطالب (علیه السلام) به این بزرگوار داده شد. مثل بقیه القاب هم معنا با این لقب.

 

منابع:

[1] کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[2]کتاب «جرعه اى از كوثر؛ پژوهشى پیرامون اسامى و القاب فاطمه زهرا علیهاالسلام»، علیرضاسبحانى نسب.

[3]همان.

[4]همان.

[5]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[6]بحارالانوار، ج۴٣، ص٢۶.

[7]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[8]همان.

[9]کتاب زیارت فاطمی، ص87.

القابی که با حرف «ض» آغاز می شوند

 

القابی که با حرف «ط» آغاز می شوند

 109 –     طاهرة       [1]   

زن پاکدامن و پاک از هر رذیله.

پاکدامنی حضرت زهرا(س) شهره آفاق است. چرا که او در عفاف و حجاب سرآمد روزگار بوده و نمونه‌هایی از عفاف و حجاب در زندگی او فراوان مشاهده می‌شود.  وهمین طور هم پاک سرشت وپاک روش بود، زبان او از رذیله پاک وچشم وگوش او پاک وشکم ودامن او پاک و قلب او مطهر وپاک بود.

والقابی همچون:

“المُبَرَّأَةُ مِنَ الاَدْناسِ»  ، «مطهرة» ، «العفیفة» ، « المَحروُسَةُ مِنَ الوَسواسِ» ، «المُطَهَّرَةُ مِنَ الاَرجاسِ» ، «المُهَذَّبَةُ مِنَ الخَناءِ» و «نقیة”  هم در همین راستا است.

 

110 –     طیبة     [2] 

زن پاک و پاکیزه.

حضرت صدیقه بانوی پاک و پاکیزه بوده و در مراتب طیّب و پاکیزگی اعم از پاکیزگی ظاهری مثل رعایت بهداشت ونیز پاکیزگی باطنی سرآمد بود.

زبان او پاک، چشم او پاک، گوش او پاک، قلب او پاک، کمترین آلودگی و رذیلت وصفات مذمومه و خصائل رذیله و روحیات منحطه از او مشاهده نگردید.

 

 

111 –      الطُهرة     [3]

پاک وپاکیزه

حضرت زهرا پاک است، چون از صفات رذیله و خصال مذمومه پاک است .

حضرت زهرا پاک است، چون عمل آلوده به گناه مرتکب نشده است.

پس زهرای اطهر (سلام الله علیها) به خاطر پاک سرشتی، پاک منشی، پاک رفتاری و پاک گفتاری، پاک است.

چون عمل سوء، فعل قبیح، اخلاق ناپسند و نیت بد از او صادر نگردید.

و به همین خاطر به او “طاهرة” ، ” الطُهرة”  و “اطهر”  هم گویند

.

منابع:

[1]کتاب «جرعه اى از كوثر؛ پژوهشى پیرامون اسامى و القاب فاطمه زهرا علیهاالسلام»، علیرضاسبحانى نسب.

[2]همان.

[3]کتاب زیارت فاطمی، ص82.

 

القابی که با حرف «ظ» آغاز می شوند

 

القابی که با حرف «ع» آغاز می شوند

 112 –     عابدة       [1]

زن پرستنده وپرستشگر

عبادت حضرت زهرای مرضیه (س) معروف است.

از محراب عبادتش همواره نور به آسمان عمود می شد و از کثرت عبادت پاهایش ورم می کرد.

پس چنین انسانی زیبنده آن است که به او “عابدة“ گویند.

و نقل شد که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فاطمه (سلام الله علیها) را به خاطر همین زهد و عبادتش دوست می داشت وعلت دوستی را چنین بیان می کرد: “لاَِنَّها كانَتْ زاهِدَةً عابِدَةً”  .[2]

 

 

113 –     عارفه        [3]

زن با شناخت و با درک کامل

فاطمه (سلام الله علیها) اهل معرفت بود چرا که معرفتش به خدا، قیامت، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و به حقایق جهان هستی زیاد بود.

ضمن اینکه از درک و فهم بالایی هم برخوردار بود.

مضاف بر آن عارف به احکام، شرایع، حلال و حرام هم بود که به همین خاطر به ” فهیمه “،” اَلْعَارِفَةِ بِالشَّرَائِعِ وَ اَلْأَحْكَامِ، وَ اَلْحَلاَلِ وَ اَلْحَرَامِ،”  هم گفته شد

 

 

 114 –      عالمه      [4]

زن دانشمند

اینکه حضرت صدیقه کبری عالمه بود تردیدی نیست، چون او عالم به ما کان و مایکون و ما هو کائن بود.

 

 

 115 –     عالیة المحل      [5]

زن بلند جایگاه

جایگاه حضرت زهرا(س) پیش خداوند و نزد پیامبر(ص) و فرشتگان و انسان های مومن بالا و عالی بود.

او در نزد خداوند از مکانت و عظمت والایی برخوردار بود و به همین خاطر به او “عالیة المحل» و «العالیة” هم گفته شد.

 

 116 –     العالیة      [6]

زن بلند همت و دور اندیش

به لقب “عالیة المحل”  مراجعه شود.

 

 

 117 –       عدیلة      [7]

نظیر و مانند

یعنی هم تراز مریم .  به لقب “شقیقه مریم”  مراجعه شود.

 

 118 –       العَذراء      [8]

زن پاکدامنی که پرده عفت را کنار نزند

این صفت از صفات حورالعین است، یعنی آنان همواره با کره اند و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) که سرشت حورالعینی دارد از این صفت برخوردار است.

 

 

 119 –     عزیزة        [9]

زن ارجمند و گرانقدر

یعنی کسی که از عزت بلند برخوردار است.

و حضرت صدیقه طاهره(س)  ازآن جهت که از عزت الهی و خانوادگی برخوردار بود «عزیزة» لقب گرفت.

 

 

 120 –     عطوفة     [10]

زن با عاطفه و محبت

به لقب “رئوفه” مراجعه شود.

 

 121 –     العفیفة    [11]

زن پاکدامن

به لقب “طاهرة” مراجعه شود.

 122 –    عقیلة       [12]

زن خردمند

عقیله هم ‌به زن خردمند گفته می‌شود و هم به زنی که در خانواده و جامعه خود از عظمت و مکانات ویژه برخوردار باشد .

که زهرای مرضیه (سلام الله علیها) از هر دو جهت “عقیلة”  بودند.

 

 

123  –     العلیلة        [13]

زن بیمار و مریض.

حضرت صدیقه کبری (س) بدان خاطر به این لقب ملقب شد که بیماری اش پس از وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) طولانی بود.

 

 

 124 –    العلیمة      [14]

زن دانشمند و آگاه

به لقب “عالمة” مراجعه شود.

 

 

 125 –      عین الله      [15]

دیده خدایی

زهرای مرضیه (سلام الله علیها) تمام کارهایش الهی و خدایی بود و جز  به خدا فکر نمی کرد، و جز برای خدا عمل نمی‌کرد.

او جلوه الهی بود، که هر بیننده ای خدا را در جای‌جای زندگی او می دید.

تمام اعمال و رفتارش خدایی بود و غیر خدا در زندگی او راه نداشت، یعنی سخنن او سخنن الهی، نگاه او نگاه الهی، خشم او خشم الهی، رضای او رضای الهی بود و چنین انسانی زبانش لسان الله، دست او یدالله و چشم او عین الله خواهد است.

 

 

126  –        اَلْعَارِفَةِ بِالشَّرَائِعِ وَ اَلْأَحْكَامِ، وَ اَلْحَلاَلِ وَ اَلْحَرَامِ       [16]

عارف به قوانین و احکام شرع و آشنا به حلال و حرام

به لقب “عارفة” مراجعه شود.

 

منابع:

[1]     کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[2]     مستدرک عوالم ج 1: 450.

[3]     کتاب زیارت فاطمی، ص82.

[4]     کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[5]     همان.

[6]     کتاب زیارت فاطمی، ص82.

[7]     کتاب «جرعه اى از كوثر؛ پژوهشى پیرامون اسامى و القاب فاطمه زهرا علیهاالسلام»، علیرضاسبحانى نسب.

[8]     زیارت فاطمی، ص82.

[9]     کتاب «جرعه اى از كوثر؛ پژوهشى پیرامون اسامى و القاب فاطمه زهرا علیهاالسلام»، علیرضاسبحانى نسب.

[10]    کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[11]    زیارت فاطمی، ص82.

[12]    کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[13]    کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[14]    همان، ص83.

[15]    کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[16]    کتاب زیارت فاطمی، ص84.

 

القابی که با حرف «غ» آغاز می شوند

 127 –     غُرّة غَرّاء      [1]

سپیده نورانی

به القاب “زهراء» و «جمیلة”  مراجعه شود.

 

 

128 –      الغَرّاء       [2]

درخشان ونورانی وزیبا

به لقب «زهراء» مراجعه شود.

 

 

منابع:

[1]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[2]کتاب زیارت فاطمی، ص83.

القابی که با حرف «ف» آغاز می شوند

 

 129 –       فاضلة      [1]

زن صاحب فضیلت.

با توجه به ده ها فضیلت و مزیت و برتری که حضرت زهرا سلام الله علیها بر سایر زنان داشت به او «فاضلة» گفته شد.

 

 

 130 –       فریدة       [2]

زن یگانه، دُرّ نفیس

یگانه و فریده بودن حضرت زهرا به خاطر آن است که او سیده نساء العالمین و سید نساء اهل الجنة است و هم به خاطر ده ها فضیلتی که آن بزرگوار برخوردار است و دیگران از آن محرومند.

 

 

 131 –       فهیمة       [3]

زن با فهم

به لقب “عارفة“ مراجعه شود.

 

 

 

132 –       فاطمة       [4]

جدا از هر عیب

به حضرت زهرا (سلام الله علیها) از آن جهت فاطمه گفته شد که بریده از هر عیب و بریده از آتش است و همچنین به خاطر آن است که فرزندان او، شیعیان و محبان او بریده از آتش جهنم اند وحتی خلق خدا بریده از فهم ومعرفت شأن آن بزرگوارند.

امام صادق (ع ) در تفسیرآیه قدر فرمود:

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ . اللَّيْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ وَ إِنَّمَا سُمِّيَتْ فَاطِمَةَ لِأَنَّ الْخَلْقَ فُطِمُوا عَنْ مَعْرِفَتِهَا.       منبع: بحارالانوار، ج۴٣، ص۶۵.

«همانا ما آن را در شب قدر نازل کردیم» مقصود ازشب  “فاطمه” است ومقصود از قدر “خدا” است . پس کسی که فاطمه را آن‌طور که باید و شاید بشناسد شب قدر را درک نموده است، فاطمه بدین لحاظ فاطمه‏ نامیده شد که خلق نتوانستند او را کاملاً بشناسند.

 

 

133 –      فاطِمَةُ الاِنْفِطامِ      [5]

فاطمه ای که جدا از هر بدی است

به لقب “فاطمة”مراجعه شود.

 

 

134 –       فِلذَةُ کَبِدِ المُختارِ       [6]

پارۀ جگر پیامبر برگزیده

به لقب “بَضعَةُ النَّبِیَّ(ص)” مراجعه شود.

 

منابع:

[1] کتاب «جرعه اى از كوثر؛ پژوهشى پیرامون اسامى و القاب فاطمه زهرا علیهاالسلام»، علیرضاسبحانى نسب.

[2] همان.

[3] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[4] کتاب زیارت فاطمی، ص83.

[5] همان، ص84.

[6] همان، ص86.

 

القابی که با حرف «ق» آغاز می شوند

 

 135 –     قانعة      [1]

زن قانع و کم توقع

حضرت زهرا (سلام الله علیها) در مسائل مادی و دنیایی به آنچه در اختیارش بود قانع بوده و به همان اکتفا می نمود.

حریصانه به امور دنیا توجه نمی کرد و از کمبود آن زبان به شکوه و گلایه نمی گشود.

خلاصه آنکه از داشته های خود راضی و قانع بود.

 

 

 136 –     قرار قلب امها المعظمة      [2]

آسایش بخش دل مادر بزرگوارش

حضرت زهرا سلام الله علیها مایۀ سکونت و آرامش قلب مادر در همه حالات بود؛  اما این لقب اشاره به ایام حمل مادر و دوران حاملگی حضرت خدیجه یعنی دورانی که حضرت زهرا (سلام الله علیها) در شکم مادر بود دارد ؛ چرا که در آن دوره مشکلات و مصائب و غمهای حضرت خدیجه(س) بسیار بود.

کسی از زن ها در تنهایی حضرت نبود تا او را دلداری دهد و آرام کند این جا بود که حضرت زهرای مرضیه

(سلام الله علیها) در همان شکم مادر با مادر حرف می زد و او را آرام می کرد و مایۀ قرار و آرامش قلب مادر

بود و در حقیقت کس بی کسی او بود.

 

 

 137 –         قرة عین الرسول     [3]

نور چشم رسول خدا

هر فرزندی نور چشمان پدر است و حضرت زهرا (سلام الله علیها) هم نور چشم پدرش است.

مضمون این لقب را خود پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به حضرت زهرا داده آنجا که فرمود:

“یا علی! فاطِمَةُ بَضعَةٌ مِنّی وَ هِیَ نُورُ عَینی وَ ثَمَرَةُ فُؤادی”.[4]

و به همین خاطر لقب “قرة عین المصطفی” هم به آن حضرت داده شد.

علامه مجلسی در بحارالانوار جلد ۴۳ صفحه ۶ هم لقب «قرة عین الرسول» را یادآوری نمود.

 

 

 138 –       قرة عین المصطفی       [5]

نور چشم حضرت رسول (صلی الله علیه و آله)

به لقب “قرة عین الرسول” مراجعه شود.

 

 

 139 –       قرینة المرتضی      [6]

همتای امام علی علیه السلام

قرینة، یعنی همسر و به خاطر آنکه حضرت زهرای اطهر همسر مرتضی علی حضرت امیر المومنین علیه السلام بود به او “قرینة المرتضی”گفتند و همچنین لقب “قَرینَةُ سَیِّدِ الاَصِیاءِ” به همین خاطر است.

 

 

 140 –       قطب رحی المفاخر السنیة      [7]

مدار و میخ آسیاب افتخارات والا

هر چه را که مایه فخر و مباهات است اعم از علم واخلاق در زهرای اطهر (سلام الله علیها) جمع است و حضرت زهرا محور، مرکز و مدار همه مباهات و افتخارات است یعنی هر خصال نیک و هر مزیت و برجستگی و هر آنچه را که بشر می‌تواند با آن افتخار کند، محوریت آن با حضرت زهرا است.

او کانون همۀ خصایل نیک و فضائل برجسته می باشد و خلاصه “قطب رحی المفاخر السنیة” است.

 

 

 141 –       قوّامة       [8]

زن شب زنده دار

حضرت زهرا (سلام الله علیها) از عبادت فوق العاده برخوردار بود، به ویژه عبادت در شب ها که به همین خاطر به او “قوّامة” گفتند؛ یعنی کسی که در شبها به عبادت خدا می پردازد و همواره قائم باللیل است.

این لقب نشان از کثرت نماز و قیام مقابل خدا در طول شب ها دارد.

142 –       قَرینَةُ سَیِّدِ الاَصِیاءِ      [9]

همسر سید جانشینان

به لقب “قرینة المرتضی”  مراجعه شود.

منابع:

[1]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[2]همان.

[3]بحارالانوار جلد ۴۳ صفحه 6.

[4]مقتل الحسین خوارزمی، ج۱، ص ۵۹.

[5]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[6]برگرفته از کتاب دانستنی های فاطمی نوشته آقای علی غزالی اصفهانی.

[7]کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[8]همان.

[9]کتاب زیارت فاطمی، ص87.

 

القابی که با حرف «ک» آغاز می شوند

 

 143 –     کریمة       [1]

بانوئی که اهل کرم ، جود و سخاوت است

کریمه به بانوئی گفته می شود که در ارتباط با مردم رفتار کریمانه دارد؛ یعنی همواره کرامت و بزرگواری از او به دیگران منتقل می شود احترام دیگرا ن را حفظ می‌کند و از سر لطف و کرم به آنان کمک می کند.

عزت و حرمت شان را نگه می‌دارد و با عزت و حرمت مشکل شان را رفع می کند.

خلاصه همیشه از او کرامت و بزرگواری صادر می گردد.

آن بزرگوار نه تنها “کریمة” در زمین بود بلکه در آسمان هم به “کریمه” معروف بود و فرشتگان او را به عنوان کریمه می شناختند و لذا از القاب او “الکَریمَةُ عِندَ المَلا الاَعلی”  است ؛ یعنی بانوئی که در بالا هم معروف به کریمه است.

 

 

 

144 –     کعبة الآمال لاهل الحاجة       [2]

کعبه آرزوهای نیازمندان

این نشان از مراتب ارتباط مردمی حضرت به ویژه ارتباط با مستمندان دارد.

در رسیدگی به حاجات و مشکلات مردم چنان بود که  اهل حاجات او را “کعبة الآمال لاهل الحاجة“ و خانه امید می دانستند و در گرفتاری ها و شدائد به آن بزرگوار مراجعه می نمودند واو مرکز رو آوری مردم بود.

 

 

 145 –      کوثر       [3]

خیر فراوان، نسل فراوان، نهر کوثر

این لقب را خداوند در قالب سوره کوثر به حضرت زهرا عنایت فرمود.

دشمن که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را به خاطر نداشتن پسر «أبتر» می خواندند؛ یعنی کسی که عقبه ندارد، کسی که ادامه و جریان ندارد، خداوند در مقابل به دفاع برخاست و از طریق دختر که همان فاطمه (س) باشد او را ماندگار ساخت و دشمن او را أبتر نمود.

پس فاطمه (سلام الله علیها) خیر کثیر و چشمه همیشه جاری است که با نسل فراوان به ویژه ائمه هُدی (علیهم السلام) باعث ماندگاری پیامبر(ص) و ادامه شریعت او شد.

 

 

 146 –     کوکب       [4]

درخشنده و درخشان

از القاب حضرت صدیقه کبری «کوکب» است یعنی درخشان، تابان، کسی که فروغ او آسمان و زمین را روشن نمود.

به ویژه آنگاه که نور آن بزرگوار خلق شده بود چون عالم هم با نور او روشن گردید.

این لقب در واقع برگرفته از حدیثی از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است که  فرمود:

“اما ابنتی فاطمه… مَتَى قَامَتْ فِي مِحْرَابِهَا بَيْنَ يَدَيْ رَبِّهَا جَلَّ جَلَالُهُ ظَهَرَ نُورُهَا لِمَلَائِكَةِ السَّمَاءِ كَمَا يَظْهَرُ نُورُ الْكَوَاكِبِ لِأَهْلِ الْأَرْضِ…”

و همچنین امام‌ صادق‌ (ع)‌ درباره سخن‌ خداوند “اللهُ نورُ السَّمواتِ وَ الارضِ مَثلُ نورِهِ كَمِشكو’ة‌…”

فرمودند:

فاطمه “کوکب دُرّی بین نساء أهل الدنیا” [5]

فاطمه زهراء (س) ستاره‌ای نورانی در بین زنان اهل دنیاست.

 

 

147 –      الکَریمَةُ عِندَ المَلا الاَعلی      [6]

بانویی که در عالم بالا محترم است

به لقب “کریمة” مراجعه شود.

منابع:

[1] دانستنی‌های فاطمی، مولف علی غزالی‌اصفهانی.

[2] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[3] کتاب ریحانه النبی نوشته آقای غلامرضا زهره منش.

[4] دانستنی‌های فاطمی، مولف علی غزالی‌اصفهانی.

[5] كافي ج 1 ، ص 195.

[6] کتاب زیارت فاطمی، ص88.

 

القابی که با حرف «گ» آغاز می شوند

 

القابی که با حرف «ل» آغاز می شوند

 

148 –      لیلة القدر

شب قدر

از القاب صدیقه طاهره “لیلة القدر” است؛ یعنی شب قدر.

به دو جهت آن بزرگوار را “لیلة القدر” گفتند یکی قابل درک نبودن عظمت حضرت یعنی همانگونه که

عظمت شب قدر قابل درک نیست، عظمت و معرفت حضرت فاطمه سلام الله علیها هم قابل درک نیست

دیگر آنکه اگر کسی بتواند فاطمه را بشناسد گویا لیله القدر را درک نموده است و شاید به همین خاطر به

آن بزرگوار لقب “لیلة مبارکة” هم داده شده که کنایه از شب قدر است.

از حضرت امام صادق(ع) روايت شده كه ايشان فرمودند:

امام صادق (ع ) در تفسیرآیه قدر فرمود:

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ . اللَّيْلَةُ فَاطِمَةُ وَ الْقَدْرُ اللَّهُ فَمَنْ عَرَفَ فَاطِمَةَ حَقَّ مَعْرِفَتِهَا فَقَدْ أَدْرَكَ لَيْلَةَ الْقَدْرِ

منبع: بحارالانوار، ج۴٣، ص۶۵.

«همانا ما آن را در شب قدر نازل کردیم» مقصود ازشب  “فاطمه” است ومقصود از قدر “خدا” است . پس کسی که فاطمه را آن‌طور که باید و شاید بشناسد شب قدر را درک نموده است، فاطمه بدین لحاظ فاطمه‏ نامیده شد که خلق نتوانستند او را کاملاً بشناسند.

 

 

 149 –      لیلة مبارکة      [2]

شب با برکت

به لقب “لیلة القدر” مراجعه شود.

منابع:

[1] بحارالانوار، ج ۴۳، ص ۶۵، روايت ۵۸.

[2] فاطمه زهرا«علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص286.

 

القابی که با حرف «م» آغاز می شوند

 

 150 –       مبارکة      [1]

زنی که در او خیر بسیار باشد

فاطمه زهرا (سلام الله علیها) موجودی مبارک بود.

مبارک به وجودی گفته می‌شود که همواره از آن خیرات صادر شود و نیز خیرات آن مستمر و ماندگار باشد.

حضرت صدیقه کبری با توجه به اینکه کوثر و خیر کثیر است و چشمه همیشه جاری است، و با خدماتی که در زمان خود داشت و با سیره وسخنی که از خود به یادگار گذاشت به ویژه کتاب “مصحف” که از آن بزرگوار به جا مانده است و نیزنسل مبارک و خجسته ای که از فیض وجودش در میان جوامع می درخشند و با فرزندان معصوم که هر کدام به نوبه خود خیر کثیر اند و در عالم وجود از درخشش ویژه ای برخوردارند “مبارکه” نامیده شد.

انصافاً وجودی مبارک بود و زیبنده بود تا به او “مبارکة” گفته شود و به خاطر با برکت و با میمنت بودن او لقب “میمونة” و “مَن بُورِکَت وَ بوُرِکَ نَسلُها” هم به آن بزرگوار داده شد.

 

 

 

151 –        مبشرة      [2]

بشارت دهنده

اگر این لقب به کسر شین باشد یعنی اگر “مبشِّرة” باشد به معنای آن است که آن بزرگوار به دوستان خود ، بشارت نجات از آتش را اعلام نمود.

و اگر “مبشَّرة” به فتح شین باشد به معنای بشارت داده شده است که به آن بزرگوار بشارت داده شده به این که نوادگان او ، شیعیان و محبان او اهل بهشت خواهند بود.

 

 

 152–      مجموعة المآثر العَلیّة       [3]

کانون آثار فاخر

حضرت صدیقه کبری سلام الله علیها جامع صفات نیک، آثار پسندیده، مرام کریمانه، برجستگی‌های اخلاقی و رفتاری فراوان است.

یعنی، هر حسن و نیکی در او هست، هر صفت کمال و هر خصلت فاخر و بالنده که تصور شود در آن بزرگوار جمع است و به همین خاطر به “مجموعة المآثر العلیة”  لقب گرفت.

 

 

 153 –      مجهولة القدر        [4]

قدر ناشناخته

این لقب نیاز به توضیح ندارد چون انصافاً قدر، منزلت، مقام و شأن او در دنیا برای انسانها شناخته شده نیست و مقام و منزلت آن بزرگوار برای همه عموم مردم مجهول است.

 

 

 154 –        محتشمة      [5]

با حشمت و احترام

حضرت صدیقه کبری(س) به خاطر آنکه دارای عظمت، شکوه و جلال بود لقب «محتشمة» به او داده شد.

زیرا  آن بزرگوار نزد خداوند، فرشتگان، پیامبر (ص) و حضرات معصومین(ع) و مؤمنین از حشمت، جلالت و بزرگی برخوردار بود، و به همین خاطر لقب “محَرّمة»،«معظَمة” و نیز لقب “مکرَمة “هم به آن بانوی عظیم الشأن و گرامی داده شد.

 

 

 155 –     محدَّثة       [6]

زنی که مخاطب سخن فرشتگان قرار گرفته باشد

محَدَّثه به فتح دال کسی است که فرشتگان بر او نازل می شوند و به او خبر می دهند و حضرت فاطمه ی زهرا (س) به خاطر نزول جبرئیل پس از وفات پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برای بیان برخی از اخبار آینده  لقب    “محدّثة” گرفت که نتیجه آن حدیث  ، کتاب “مصحف فاطمه” شد که به میراث ائمه (ع) در آمد و اکنون در اختیار امام زمان (عج) قرار دارد.

 

 

156 –     محرمة     [7] 

گرامی و مورد احترام

به لقب”محتشمة” مراجعه شود.

 

 

 157 –      محزونة         [8]

غمگین

حضرت زهرا سلام الله علیها در طول زندگی به ویژه پس از رحلت پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) غم های زیادی دید و حزن و اندوه فراوانی را متحمل شد که به همین خاطر به آن بانوی عزیز «محزونة» گفته شد و به خاطر غم های بزرگ و بغض گلوگیر لقب “مکروبة» و «والهه” هم  به آن بزرگوار داده شد.

 

 

 

 

 

 158 –       محمودة         [9]

پسندیده، زن مورد پسند خداوند

حضرت زهرا (سلام الله علیها) هم از سوی خداوند متعال و هم از سوی پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و همچنین از طرف حضرات معصومین (علیهم السلام) مورد ستایش و مورد پسند قرار گرفت و لذا لقب “محمودة” به آن بزرگوار داده شد.

 

 

 159 –     مرضیة        [10]

زن کاملی که خداوند نیز از او راضی است

به لقب “راضیة” مراجعه شود.

 

 

 160 –       مَریَمُ الکُبری        [11]

مریم بزرگتر

به لقب “شقیقة مریم”  مراجعه شود.

 

 

161 –      مشکوة نورالله     [12]

چراغدان نور الهی

به لقب “زهراء”  مراجعه شود.

 

 

 162 –       المَخفِیَّةُ قَبراً        ً[13]

بانویی که قبرش مخفی شد.

به لقب “مفقودة” مراجعه شود.

 

 

 

 163 –     مطهرة          [14]

زن پاک و عاری از گناه و زشتی

به لقب “طاهرة” مراجعه شود.

 

 

 164 –     المَظلوُمَة       [15]

بانوی مظلوم

به صدیقه کبری فاطمه زهرا سلام الله علیها خیلی ظلم شد.

هم به جسم مبارکش ستم شد و هم به مالش تعدی گردید بود و هم به عِرض و آبرویش هتاکی گردید که به همین خاطر به آن بزرگوار “المَظلوُمَة” گفته شد.

همچنین به شوهر گرامی اش مولا علی بن ابیطالب (علیه السلام) هم ظلم شد که لقب “المظلوم زوجها”به حضرت زهرا(س) داده شد و چون فرزندش را به شهادت رساندند لقب  “المقتول ولدُها”  و چون حقش را غصب نموده اند لقب “مغصوبة الحق” چون به زور و با قهر و غلبه حقش را گرفتند لقب “المَقهوُرَة” به او داده شد.

و همچنین القاب زیر در همین راستا است:

“المَيلوُبَةُ بِالاَحقادِ” ، «المُضطَهَدَة» ،  «المَغشوُمَة» ،  «المُهتَضَمَة» ،  «المُغتَصَبَةُ حَقُّها» ،  «المَغصوُبَةُ جَهراً» ،  «المَغصوُبَةُ حَقُّها» ،  «المَمنوعَةُ اِرثُها» ،  «المَمنوعَةُ حَقُّها»  ،  «المَظلوُمُ بَعلُها» ،  «المَفجوُعَةُ بِالاَولادِ» ،  «المَکسوُرُ ضِلعُها”

 

 

 165 –     مظلوم زوجها       [16]

کسی که به همسرش ستم شده

به لقب “مظلومة” مراجعه شود.

 

 

 166 –     معصومة        [17]

زنی که هیچ گاه گناه نکرده باشد

حضرت زهرای اطهر (س) به خاطر عصمت از گناه و دوری از معصیت و پاک بودن از هر نوع لغزش و انحراف لقب “معصومة” گرفت.

عقیده اش، اخلاقش، مرام و رفتارش عاری از خطا و عصیان بود.

  167 –      معظمة [18] 

احترام گذاشته شده، گرامی

به لقب “محتشمة” مراجعه شود.

 

 

 168 –      مغصوبة الحق        [19]

کسی که حقش غصب شده است.

به لقب “المظلومة”  مراجعه شود.

 

 

 169 –        مقتول ولدُها      [20]

کسی که فرزند کشته شده

به لقب “المظلومة” مراجعه شود.

 

 

  170 –     المَقهوُرَة       [21]

بانویی که با قهر و غلبه حق او را گرفتند.

به لقب “المظلومة” مراجعه شود.

 

 

 171 –      مکرمة      [22]

بزرگوار و گرامی

به لقب “محتشمة”مراجعه شود.

 

 

 172 –     المَکروُبَة     [23]

بانوی غصه دار.

به لقب محزونة مراجعه شود.

 173 –        مکسورة الضلع       [24]

پهلو شکسته.

در واقعۀ آتش زدن درب خانه حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) به پهلوی آن بانوی مظلوم آسیب رساندند ولذا به لقب “مکسورة الضلع” ملقب شد.

 

 

 174 –      مکینة فی عالم السماء      [25]

دارنده جایگاه در عالم آسمان.

حضرت زهرا (س)  علاوه بر آنکه پیش خدا و پیامبر(ص) و حضرات معصومین(ع) ومومنین از احترام و اکرام خاص برخوردار بود و در میان فرشتگان و آسمانیان هم  از مکانت ویژه بهره مند بود و به همین خاطر به لقب “مکینة فی عالم السماء”  ملقب شد.

 

 

 175 –      ملهَمة        [26]

زنی که به قلب و دل او الهام می شده .

به لقب “محدثة” مراجعه شود.

 

 

 176 –       المُمتَحَنَة      [27]

بانوی امتحان شده از سوی خدا .

این لقب مربوط به عالم قبل از این عالم است. یعنی حضرت زهرا (س) که نورش آفریده شد و هنوز جسم مبارکش خلق نگردیده بود، مورد امتحان و آزمون الهی قرار گرفته و از قضا از عهده امتحان برآمد و از این رو ملقب به لقب “المُمتَحَنَة” گردید.

 

 

 177 –       منصورة

زن یاری شده

این نام حضرت در آسمان هاست.

این لقب در میان آسمانیان معروف است و این لقب توسط جبرئیل به پیامبر(ص) عرضه شد.

در یک دیداری که بین پیامبر(ص) وجبرئیل  (ع)  در سفر معراج صورت گرفت حضرت سئوالی بدین شرح از جبرئیل پرسید:

 حَبِيبِي جَبْرَئِيلُ وَ لِمَ سُمِّيَتْ فِي السَّمَاءِ الْمَنْصُورَةَ وَ فِي الْأَرْضِ فَاطِمَةَ قَالَ سُمِّيَتْ فِي الْأَرْضِ فَاطِمَةَ لِأَنَّهَا فَطَمَتْ شِيعَتَهَا مِنَ النَّارِ وَ فُطِمَ أَعْدَاؤُهَا عَنْ حُبِّهَا وَ هِيَ فِي السَّمَاءِ الْمَنْصُورَةُ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ‏ عَزَّ وَ جَلَّ «يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللَّهِ يَنْصُرُ مَنْ يَشاءُ» يَعْنِي نَصْرَ فَاطِمَةَ لِمُحِبِّيهَا. [28]

ای حبیب من جبرئیل! چرا [او] در آسمان «منصوره» و در زمین «فاطمه» است؟

جبرئیل گفت : بدین سبب در زمین «فاطمه» نامیده شده که شیعیان خود را از جهنم رهایی می‏‌بخشد، و دشمنانش از محبت وی بی‏‌بهره خواهند بود، و در آسمان بدین جهت «منصوره» است که  مورد نصرت خدا قرار گرفت .بدلیل قول خداوندمتعال که فرموده:

«در آن روز (قیامت) مؤمنان به‌جهت یاری خدا که هر فردی را بخواهد یاری دهد خرسند می‏‌شوند»؛

منظور از این یاری همان نصرتی است که خدا به فاطمه(س) به خاطر دوستانش می نماید. آیه ذکر شود

 

 

178 –       مُهَجة قلب المصطفی      [29]

خون قلب مصطفی

قطرات خونی که در قلب موجب ادامه حیات است را ” مهجه” گویندچون مُهَجة مایه حیات انسان است.

فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در زندگی پیامبر(ص) به سان “مُهَجة” است یعنی حضرت صدیقه کبری به اندازه جان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برای پیامبر اعتبار و ارزش دارد.

و از این دست تعبیر عاطفی مثل قرة عینی و مثل «روحی» و نور عینی و ثمرة فؤادی و امثال آن از پیامبر (ص) نسبت به حضرت زهرا (سلام الله علیها) کنایه از مراتب محبت، لطف، عنایت حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به صدیقه کبری (سلام الله علیها) است.

 

 

 179 –     مهدیة       [30]

زنی که مورد هدایت خداوند متعال قرار گرفت.

حضرت زهرای مرضیه برخوردار از هدایت الهی است چه هدایت تکوینی و چه هدایت تشریعی .

بنابراین هیچ گمان انحراف، گمراهی و ضلالت درباره او متصور نیست.

اشتباه نمی‌کند، خطا ندارد و مسیر او صراط مستقیم و راه او راه درست و هدایت یافته است.

به همین خاطر لقب «مهدیه» یافت. و اساساً آن بزرگوار کانون هدایت و مصدر الهدایة است.

و از این بابت به لقب «موطن الهدی» هم ملقب شد.

 

 

 180 –       موطن الهدی    [31]

جایگاه هدایت

به لقب “مهدیة” مراجعه شود.

 

 

 181 –       موفقة        [32]

زنی که توفیقات الهی همراهش باشد

حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در زندگی دنیا قطعا از توفیق های الهی برخوردار بود که توانسته با این عمرکم  ، بهره های فراوانی به یادگار بگذارد، نعمتهای فراوان کسب کند، اُم الأئمه(ع)  شود، رضایت خدا و رسول خدا(ص) را جلب کند، فرزندانی مبارک و عزیز تربیت کند، نقش فوق العاده در زندگی امیرالمومنین (علیه السلام) ایفا نماید و از زنان برگزیده تاریخ و امثال آن شود.

حقیقتاً این نمی‌شود جز به توفیق الهی، و به همین خاطر آن بزرگوار ملقب به لقب “موفقة” شد.

 

 

 182 –       مومنة        [33]

زن با ایمان . مومن  به خداوند و روز قیامت.

ایمان حضرت استثنائی است. پیامبر عظیم الشأن(ص) از ایمان حضرت تعریف می کند و می فرماید:

ایمان همه شراشر وجود فاطمه (سلام الله علیها) را فرا گرفته است. در حدیثی آمده که:

یا سَلْمَانَ! اِنَّ ابنَتیِ فاطِمَه مَلَأ اللهُ قَلبَها وَ جَوارِحَها ایماناً وَ یَقیناً اِلی مَشاشِِها تَفَرَّغَت لِطاعَهِ الله.[34]

ای سلمان! به راستی که خداوند قلب و اعضای فاطمه (علیها السلام) تا استخوانهایش را از ایمان و یقین آکنده ساخته است به گونه ای که در طاعت خدا جدیت دارد.

 

 

 183 –      المَفقوُدَة      [35]

بانوی از دست رفته

شاید از این بابت به لقب مفقود ملقب شد که قبر آن بزرگوار مجهول و نامعلوم است و اثر ظاهری از آن نیست.     قبر اثر خوبی در دنیا  برای صاحب قبر است تا افراد به آنجا مراجعه کنند وادای ادب کنند ، اما فاطمه زهرا (سلام الله علیها) از این اثر هم محروم است.

 

 

 184 –    میمونة      [36]

خوش یمن و با برکت

به لقب “مبارکة” مراجعه شود.

 

 

185 –      مُربِّیَةُ الاَیتامِ       [37]

تربیت کنندۀ یتیمان.

رسیدگی به ایتام از جمله سیره حضرت صدیقه کبری(س) بود و علاوه بر تغذیه و بهداشت ظاهری ایتام، به امور معنوی و رفتاری و اخلاقی شان هم می پرداخت.

از این رو به آن بزرگوار لقب “مُربِّیَةُ الاَیتامِ” داده شد.

 

 

186 –       المُبَرَّأَةُ مِنَ الاَدْناسِ         [38]

به دور از نا پاکی ها

به لقب “طاهرة” مراجعه شود.

 

 

187 –      المَحروُسَةُ مِنَ الوَسواسِ      [39]

حفظ شده از وسوسه

به لقب “طاهرة”  مراجعه شود.

 

188 –        المُطَهَّرَةُ مِنَ الاَرجاسِ       [40]

پاک از پلیدی ها

به لقب “طاهرة” مراجعه شود.

 

 

189 –       المُفَضَّلَةُ عَلی کافَّةِ الناسِ       [41]

فضیلت داده شده بر همۀ مردم

به لقب “سیدة نساء”  مراجعه شود.

 

 

190 –       مَن بُرِکَت وَ بوُرِکَ نَسلُها        [42]

کسی که خودش و نسلش مبارک شده اند.

به لقب “مبارکة” مراجعه شود.

 

 

191 –       المُهَذَّبَةُ مِنَ الخَناءِ     [43]

پاکیزه از الودگی.

به لقب “طاهرة” مراجعه شود.

 

 

192 –       المَيلوُبَةُ بِالاَحقاد       ِ[44]

بانویی که کینه ها را بر او خالی کردند.

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

 

 

193  –      مَن بَعلُهَا الوَصِیُّ          [45] 

کسی که شوهرش وصی پیامبر(ص) است.

به لقب “حلیلة”  مراجعه شود.

194 –        مُبَشِّرَةُ الاَولیاءِ        [46]

بشارت دهندۀ دوستان.

به لقب “مُبَشِّرَةُ” مراجعه شود.

 

 

195 –          المُشَفَّعَةُ فی شیعَةِ اَولادِهَا الطِّیِّبینَ        [47]

کسی که شفاعت او دربارۀ فرزندان پاکش پذیرفته می شود

به لقب “شفیعة” مراجعه شود.

 

 

196 –        المُضطَهَدَة        [48]

بانوی به فشار افتاده

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

 

 

197 –       المُغتَصَّةُ بِریقِها      [49]

بانویی که از شدت بغض آب گلویش را فرو می داد

به لقب “محزونة” مراجعه شود.

 

 

198 –      المَغشوُمَة      [50]

بانویی که به زور و ظلم با او رفتار شد

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

 

 

199 –       المُهتَضَمَة      [51]

بانویی که حرمتش را شکستند

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

200  –      المُغتَصَبَةُ حَقُّها        [52]

کسی که حق او غصب شد

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

 

 

201 –        المَغصوُبَةُ جَهراً     ً[53]

کسی که علناً حق او غصب گردید

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

 

 

202 –       المَغصوُبَةُ حَقُّها»[54]

کسی که حق او مورد غصب واقع شد

به لقب «مظلومة» مراجعه شود.

 

 

203 –       المَمنوعَةُ اِرثَها         [55]

کسی که از ارث خود منع شد

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

 

 

204 –        المَمنوعَةُ حَقَّها        [56]

کسی که از  حق خود منع شد

به لقب  “مظلومة”  مراجعه شود.

 

 

205 –          المَظلوُمُ بَعلُها         [57]

بانویی که به شوهرش ظلم شده

به لقب “مظلومة”  مراجعه شود.

206 –         المَفجوُعَةُ بِالاَولادِ         [58]

بانویی که دچار مصیبت فرزندانش شد

به لقب “مظلومة”   مراجعه شود

 

 

207 –       المَکسوُرُ ضِلعُها       [59]

استخوان سینه شکستهگ

به لقب”مظلومة” مراجعه شود.

 

 

208 –        المَدفوُنَةُ سِرّاً       ً[60]

بانویی که مخفیانه دفن شد

به لقب “مفقودة”   مراجعه شود.

 

منابع:

[1] بحارالانوار، ج 43، باب 2.

[2] بحارالانوار، ج 100، ص 199، ر 20 از الاقبال، ص 100.

[3] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[4] فاطمه زهرا شادمانی دل پیامبر، ص 286 ـ 290.

[5] همان.

[6] بحارالانوار، ج 43، باب 2.

[7] کتاب الگوهای رفتاری حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام )نوشته خانم حلیمه صفری.

[8] کتاب فاطمه زهرا شادمانی دل پیامبر نوشته: احمد رحمانی همدانی.

[9] بحارالانوار، ج 102، ص 220، ر 1 از عتيق غروى.

[10] بحارالانوار، ج 43، باب 2.

[11] همان.

[12] کتاب فاطمه زهرا«علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص286.

[13] کتاب زیارت فاطمی، ص92.

[14] بحارالانوار، ج 43، ص 179، ر 15.

[15] کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[16] فاطمه زهرا«علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص ۲۸۶.

[17] بحارالانوار، ج 102، ص 220، ر 1 از عتيق غروى.

[18] فاطمه زهرا «علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص ۲۸۶.

[19] همان.

[20] همان.

[21] کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[22] فاطمه زهرا«علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص ۲۸۶.

[23] کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[24] فاطمه زهرا«علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص ۲۸۶.

[25] کتاب کشف الغمه اربلی.

[26] برگرفته از کتاب ریحانه النبی نوشته آقای غلامرضا زهره منش.

[27] کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[28] معانی‌الاخبار، ج٢، ص۴٣٠.

[29] فاطمه زهرا«علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص ۲۸۶.

[30] برگرفته از کتاب دانستنیهای فاطمی نوشته آقای علی غزالی اصفهانی.

[31] فاطمه زهرا«علیها السلام» شادمانی دل پیامبر، ص ۲۸۶.

[32] برگرفته از کتاب دانستنی های فاطمی نوشته آقای علی غزالی اصفهانی.

[33] بحارالانوار، ج 43، ص 46; مناقب، ج 3، ص 337.

[34] برگرفته از کتاب دانستنیهای فاطمی نوشته آقای علی غزالی اصفهانی.

[35] کتاب زیارت فاطمی، ص91.

[36] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ، ج‏18.

[37] کتاب زیارت فاطمی، ص84.

[38] همان.

[39] همان.

[40] همان.

[41] همان.

[42] همان.

[43] همان.

[44] همان، ص91.

[45] همان، ص87.

[46] همان، ص89.

[47] همان.

[48] همان، ص91.

[49] همان.

[50] همان.

[51] همان.

[52] همان، ص92.

[53] همان.

[54] همان.

[55] همان.

[56] همان.

[57] همان، ص93.

[58] همان.

[59] همان، ص91.

[60] همان، ص92.

القابی که با حرف «ن» آغاز می شوند

 

 209 –       نوریة سماویة      [1]

نوری آسمانی

یعنی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) ذات و حقیقتش نورانی است.

نهایت نه از جنس نور مادی و ناسوتی بل از جنس معنوی و ملکوتی و آسمانی.

نور های معنوی و ملکوتی را نور آسمانی گویند این بانوی بزرگوار اولاً از جنس نور الهی آفریده شد و ثانیاً در سایه عبادت و اطاعت الهی بر این نورانیت اضافه شد.

پس او وجودی نورانی است آن هم از جنس نور آسمانی نه نور زمینی.

 

 210 –     نوریة         [2]

موجودی است از حقیقت نور

به لقب “نوریة سماویة” مراجعه شود.

 

 

211 –        النُّخْبَةُ مِنَ اللّهِ لِرَسوُلِهِ        ِ[3]

برگزیدۀ خدا برای پیامبرش

این لقب شاید اشاره داشته به کوثر و سوره کوثر، آنگاه که دشمن حضرت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را ابتر می‌خواند خداوند متعال این وجود مبارک را به پیامبر(ص) بخشید و در واقع برای او برگزید تا ماندگار شود و به مثل چشمه همیشه جاری دائماً جریان یابد.

پس حکمت وجودی حضرت زهرا (سلام الله علیها) در واقع پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است یعنی آفریده شد برای پیامبر وبه خاطر پیامبر(ص).

وبه عبارتی خداوند این وجود مبارک را برگزید تا در سایه اش هم خود پیامبر(ص) و هم دین او ماندگار گردد.

 

212 –     النَّبعَةُ النَّبَوِیَّةُ النّاضِرَةُ      [4]

چشمۀ جوشان نبوی

تشبیه بسیار زیبایی است. یعنی نبوت نبی و پیامبری پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) مانند چشمه جوشان و پر جریانی است که جریان و دوام آن با زهرای أطهر (سلام الله علیها) است که این لقب در واقع اشاره به”حدیث لولاک“ و نیز اشاره به “سوره کوثر“ دارد. حاصلش آن است که جریان و دوام پیامبر(ص) با حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) است.

وجود مبارک حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و فرزندان پاک و معصومش و به ویژه وجود مبارک آقا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)  نبوت پیامبر(ص) را جاری و ساری و دائمی ساختند.

 

  213 –    ناعمه    [5]

زن خوش زندگانی و شادابی آفرین

 

حضرت صدیقه کبری(س) زن‌ خوش زندگانی و شادابی آفرین بود. یعنی حال وهوای زندگی را چنان تنظیم می کردکه برای اعضای خانواده خوش می گذشت ، فضای زندگی را مسرور وشاداب نگه می دا شت و  تلاش می کرد تا غم به دل همسر و بچه ها ننشیند وهر یک از اعضای خانواده  هرگاه وارد خانه شدند حس راحتی ،  شادی وطراوت وتازه گی نمایند .

خلاصه با چهره گشاده ولب خندان وکلمات نیک وپرهیز از گله گزاری وشکایت بل تکریم اعضای خانه وتکریم مهمان خانه و بخشیدن جلوه وزیبایی  به خانه و اظهار رضایت از زندگی موجود (علی رغم کمبود هاو علی رغم فقر ودشواری زندگی وسختیهای طاقت فرسای آن) چنان مدیریت می کرد که زندگی جلوه یی از شادابی داشت.

حضرت علی علیه السلام می فرمود:

هر وقت هر غمی داشتم باآمدنم به خانه و دیدن فاطمه سلام الله علیها غم هایم برطرف می شد.

چنان که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) هم  همین حس را نسبت به حضرت زهرا سلام الله علیها داشت واورا برای خود جالب وشیرین می دانست که می فرمود:«فداها ابوها».

 

 214– نقیة [6]

پاک و تمیز و منزه

به لقب “طاهره“ مراجعه شود.

 

منابع:

[1] برگرفته از کتاب جرعه ای از کوثر نوشته آقای علیرضا سبحانی نسب.

[2] برگرفته از کتاب آیینه ایزد نما نوشته آقای محمد رضا ربانی، ص51.

[3] کتاب زیارت فاطمی، ص85.

[4] همان، ص88.

[5] برگرفته از کتاب دانستنی های فاطمی نوشته آقای علی غزالی اصفهانی.

[6] همان.

 

القابی که با حرف «و» آغاز می شوند

 

 215–        واسطة قلادة الوجود      [1]

حلقه اتصال هستی

یعنی عنصری که با وجود مبارکش عالم ناسوت را به عالم ملکوت پیوند می زند و با وجود نازنینش، مترجم عالم سماوی برای عالم ارضی و مترجم عالم ارضی برای عالم سماوی است و وجود خجسته ای که فیض عالم ملکوت را برای عالم ناسوت  با وساطتش افاضه می نماید.

 

 216– والدة السِّبطَینِ [2]

              مادر دو نواده پیامبر

منظور از سبطین حضرت امام مجتبی و حضرت سید الشهداء علیهما السلام است .

از آنجایی که حضرت صدیقه کبری (س)مادر این دوبزرگوار است ، به او “والده السبطین” گفته شد.

 

217  – وحیده [3]

بانوی تنها
وحیده در لغت، تنها و یگانه معنا می دهد و فاطمه ی زهرا (علیهاالسلام) از آن جهت به این لقب ملقب شد که پس از شهادت پیامبر (صلی اللَّه علیه و آله) همیشه تنها و بی یاور بود؛ در حالی که در زمان حیات پیامبر(ص) آن همه زنها به خانه فاطمه (س) مراجعه وبا او دیدار وگفتگو داشته وخدمتش می رسیدند  اما پس از رحلت پیامبر زنها او را ترک نموده وبه دیدن او نمی آمدند و واقعا تنها شده بود.

لذا می فرمود:

… یا اَبَتاهُ ! بَقیتُ والِهِهً «وَحیدَهً» وَ حَیرانَهً فَریدَهً…

پدر جان! تنها، با غم بسیار، حیران و مضطرب مانده ام.

 

218 – والهه- [4]

زن اندوهناک و غمگین

به لقب “محزونه“ مراجعه شود.

منابع:

[1] کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء سلام الله علیها ،ج‏18.

[2] احمد رحمانی همدانی، فاطمه الزهراء، بهجة قلب المصطفی، چاپ دوم، تهران، نشر مرضیه 1372، ص 209

[3] برگرفته از کتاب ریحانه النبی نوشته آقای غلامرضا زهره منش.

[4] برگرفته از کتاب دانستنی های فاطمی.