علی (ع) وچگونگی استفاده از عُمر

علی (ع) وچگونگی استفاده از عُمر
چند نکته ازچگونگی استفاده حضرت امیرالمومنین(ع) از عمرخود:
1- بخش زیادی از عمر امیر المومنین (ع)در جنگ وجبهه گذشت . در تمام جنگهای زمان پیامبر(ص)به جز جنگ تبوک شرکت داشت به اضافه جنگ صفین ونهروان و جمل که در زمان خودش اتفاق افتاد.
2- آموزش وتعلیم آن بزرگوار هم فصلی از عمرحضرت را به خود اختصاص داد که صدها خطبه ، موعظه ، مذاکرات علمی ، احتجاجات ، پرسش وپاسخ وامثال آن از او به یادگار مانده و نهج البلاغه وغررالحکم جزیی از آن است.
3- قسمتی از کار روزانه اش قضاوتها وفصل خصومتها بود که دَکَّه القضاء وقضاوتهای محیر العقول به ویژه کشف جرمها (که هرکس از عهده اش برنمی آید ) از آثار بجا مانده از آن امام عظیم الشأن است.
4- و بخشی از عمرش هم در کشاورزی وباغداری سپری گردید.
امام صادق (ع) فرمود:
اِنَّ اَمیرَ المُومِنینَ(ع) کانَ یَخرُجُ وَمَعَهُ اَحمالُ النَّوی فَیُقالُ لَهُ یا اَبَالحَسَنُ ماهذا مَعَکَ؟ فَیَقُولُ نَخلٌ اِنشاءَاللهُ فَیَغرِسُهُ فَلَم یُغادَر مِنهُ واحِدَهٌ. (کافی ،ج5 ،ص75)
حضرت امیر مومنان (ع) با محموله هایی از هسته ی خرما به بیرون رفته بود ودر مسیر به اوگفته شد یا ابالحسن این چیه که همراهت هست ؟ فرمود انشاءالله درخت خرما. آنگاه آن را کاشته به نحوی که حتی یک هسته از آن باقی نماند. (و این سیره مستمره آن بزرگوار در ایام فراغت بود )
5- خدمت به مستمندان وحمل بار برای آنها و سرکشی به آنها ونشستن پای درد آنها وگفتگوی صمیمانه با آنها بخشی دیگر از عمر او بود.
6- خدمت در خانه نظیر حمل هیزم وآب برای خانه، نظافت وبهداشت خانه ، خرید وتامین مایحتاج زندگی هم از کارهای اوبود .
امام صادق (ع) : کانَ اَمیرُ المُؤمِنینَ (ع) یَحطِبُ وَ یَستَسقی وَ یُکَنِّسُ وَکانَت فاطِمَهُ(س) تَطحِنُ وَ تَعجِنُ وَ تَخبِزُ . (بحار الانوار ، ج41 ،ص54)
حضرت امیر المومنین (ع) سیره اش در خانه اینگونه بود که هیزم فراهم می نمود وآب می کشید وخانه جارو می نمود وتمیز می کرد وحضرت زهرا (س) هم گندم آرد می نمود وخمیر می نمود ونان می پخت .
نقل شد که حضرت در کوفه خرمایی را خرید وآن را در دامن قبایش ریخته ودر حال حمل به منزل بود که جمعی با عجله به سمتش شتافتند وگفتند ای امیر المومنین اجازه بدهید ما حمل کنیم .حضرت فرمود:
رَبُّ العِیالِ اَحَقُّ بِحَملِهِ . (بحار الانوار ، ج41 ،ص54)
صاحب عیال سزاوار تر به حمل از دیگران است.
ونقل شد که حضرت با دست خود خرما ونمک حمل می کرد ومی فرمود:
لایَنقُصُ الکامِلُ مِن کَمالِهِ ماجَرَّ مِن نَفعٍ اِلی عِیالِهِ. (بحار الانوار ، ج41 ،ص54)
انسان کامل چیزی از کمالاتش کم نمی شود آنگاه که بار مفیدی به خانه حمل کند.

7- کارگری (وکار برای دیگران بااخذ اجرت.)
اِنَّ اَمیرَ المُومِنینَ (ع) اَعتَقَ اَلفَ مَملُوکٍ مِن کَدِّ یَمینِهِ . (کافی ،ج5 ،ص74 )
امیر مومنان (ع) از دسترنج خود توانسته هزار بنده آزاد کند.
یعنی از کارگری وکار یدی علاوه بر ده ها وصدها انفاق دیگر توانسته هزار بنده هم آزاد کند . پس بخشی از عمر حضرت در کارگری وکار یدی سپری شد.
البته سیره حضرت پس از اتمام کار این بود که این دعا را می خواند: اَللّهُمَّ اِنّی اَعُوذُ بِکَ مِن ذَنبٍ یَحبِطُ العَمَلَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِن ذَنبٍ یُعَجِّلُ النِّقَمَ وَاَعُوذُ بِکَ مِن ذَنبٍ یَمنَعُ الدُّعاءَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِن ذَنبٍ یَهتِکُ العِصمَهَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِن ذَنبٍ یُورِثُ النَّدَمَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِن ذَنبٍٍ یَحبِسُ القِسَمَ. (بحار الانوار ، ج94 ، ص93)
8- خدمات اجتماعی نظیر ساخت مسجد وحفر چاه عمومی وعمران آبادی محیط زیست که مسجد فتح درمدینه، مسجدی در کنارقبر حمزه سید الشهداء، مسجدی در میقات، در کوفه ، در بصره، حفرچاه نظیر آبار علی ، چاه ینبع ، چاه هایی در راه کوفه ومکه از جمله خدمات اوست .( وسائل ، ج13 ، ص303)
(حفر قنات در سرزمین عربستان بخاطر زمین خشک وسوزان ،کار لازمی بود تا هم منابع زیر زمین قابل استفاده برای انسانهاشود وبه اصطلاح طبیعت نقد گردد و هم کمکی برای انسانها گردد وهم اینکه کشاورزی وباغداری وادامه حیات برای حیوانات آسان گردد.)
9- حفاظت وپاسداری از جان پیامبر (ص) که از آغاز بعثت تا پایان آن این وظیفه را برعهده داشت.
10- حکومت ومدیریت کشور به مدت پنج سال.
11- امامت جماعت وجمعه ، مؤذنی وخادمی مسجد.
12- عبادت که بخش مهمی از زندگی او را تشکیل می داد نظیر: نماز، روزه ، نافله شب مناجات ، دعا ، ذکر وتلاوت قرآن که هرکدام از این موضوعات در زندگی حضرت مثل ستاره می درخشیدند.
13- دید وبازدید خویشاوندان و صله رحم ورسیدگی به امور آنان.
14- خلاصه حضرت هیچ وقت بیکار نبود و تا از کاری فارغ می شد مجددا به کار دیگری می پرداخت.
یُروی عَن سَیِّدِنا اَمیرِالمُؤمِنینَ (ع) اَنَّهُ لَمّا کانَ یَفرَغُ مِنَ الجِهاد ِیَتَفَرَّغُ لِتَعلیمِ النّاسِ وَالقَضاءِ بَینَهُم فَاِذا فَرَغَ مِن ذالِکَ اِشتَغَلَ فی حائِطٍ لَهُ یَعمَلُ فیهِ بِیَدِهِ وَهُوَ مَعَ ذالِکَ ذاکِرٌ لِلّهِ جَلَّ جَلالُهُ .(بحار الانوار ، ج100 ، ص16 و عُده الداعی ونجاح الساعی، ج1 ، ص111 )
از زندگی آقای ما امیر المومنین (ع ) چنین نقل شد که آن بزرگوار هرگاه از کار جبهه وجنگ فارغ می شد به آموزش وتعلیم مردم ونیز قضاوت وفصل خصومت بین آنها می پرداخت وهمچنین هرگاه از تعلیم وقضاء خلاص می شد به کار در باغ که مال خودش بود مشغول می شد ودر آن کار می کرد ودرعین حال ذکر خدا هم می گفت.