عذر ناپذیر کم بهره از عقل
دو گناه و دو تا خلاف است که به دور از شأن عقل است وانسان کم بهره از عقل آن را مرتکب می شود و ارتکاب آن نشان آن دارد که مرتکب آن از عقل مناسب برخوردار نیست بل ناقص العقل است .
یکی کسی که به زیر مجموعه اش ظلم می کند وبه آنکس که از خود پائین تر است ستم می نماید در حالی که ظلم به هرکس دَینی بر دَین خود افزودن وبدهگاری بر بدهگاری خود اضافه نمودن و وبالی بر وبال خود گماشتن و بار خود را سنگین نمودن ودنیا وآخرت خود را خراب نمودن است که عاقل هیچوقت چنین نمی کند وهیچ وقت اینگونه خودرا گرفتار نمی کند .
وبه عبارتی اینکه انسان با دست خود خود را درمهلکه بیندازد وخودش را در تنگنا قرار دهد وبا دست خود به خود آسیب برساند به دور از عقل است وهیچ انسان عاقلی چنین نمی کند واگر چنین کرد عقل او ناقص است .
ودیگری کسی است که از عذرخواه عذر نپذیرد واز خلاف او چشم پوشی نکند . چون ذات انسان کریم است وساختار انسان بر اساس رحم وعطوفت است پس ساختار انسان وکرامت انسان ایجاب می کند تا به چنین آدمی جواب مثبت بدهد وعقل سلیم حکم می کند که انسان بر اساس کرامت خود عمل کند .
حال اگر کسی کرامت خود را کنار بگذارد وتصمیمی خلاف کرامت بگیرد نشان از نقص عقل است وانسانی که وفق کرامت نفس عمل نکند وکاری برخلاف ساختار وجودی خود انجام دهد خلاف حکم عقل عمل نمود واین نشان می دهد که عقل او از قدرت کافی برخوردار نیست وهنوز عقل او ناقص است .
امام صادق عليه السلام فرمود:
أنقَصُ النّاسِ عَقلاً مَن ظَلَمَ دُونَهُ ، و لَم يَصفَحْ عَمَّنِ اعتَذَرَ إلَيهِ .
كم خِردترين مردم كسى است كه به زير دستش ستم كند و كسى را كه از او عذرخواهى مى كند، نبخشد. (الدرّة الباهرة ، ص ۳۱ )
