عفت وقناعت

عفت وقناعت
انسان عفیف ، قناعت پیشه است . انسان عفیف به داشت خود قانع است و هرگز حرص او را از مدار خارج نساخته و به حریم حرام نمی کشاند .کسیکه به داشت خود قانع باشد هوس مال دیگری نمی کند و هوس اضافی نمی کند تا مجبور شود مرتکب حرام شود و به مال نا مشروع دست دراز کند .
حضرت علی (ع) فرمودند:
اَلا وَ اِنَّ القَناعَهَ وَ غَلَبَهَ الشَّهوَهِ مِن اَکبَرِ العَفافِ( . غررالحکم ،ح 2760 )
هان قناعت و غلبه بر شهوت از بزرگترین مصادیق عفاف است.
و در بیان دیگر فرمودند:
عَلَیکَ بِالعَفافِ وَ القُنُوعِ فَمَن اَخَذَ بِهِ خَفَّت عَلَیهِ المُؤَنُ . (آثار الصادقین ، ج13 ، ص292 (
بر تو باد به عفاف و قناعت چرا که هر کس به عفت و قناعت دست یابد هزینه های زندگی بر او آسان گردد.
عفت و قناعت مکمل هم هستند . گاه قناعت عفت را تقویت می کند و گاه عفت قناعت را .
چنانکه حضرت علی(ع) فرمودند : ثَمَرَهُ العِفَّهِ القَناعَهُ (غررالحکم ،ح4637 )
حاصل ونتیجه عفت ، قناعت است .
یعنی انسان عفیف به داشت خود قانع است و نه تنها قانع به داشت خود است بلکه به حد کفاف هم راضی است .
وهم فرمود : اَلرِّضا بِالکَفافِ یُؤَدّی اِلَی العَفافِ (غررالحکم، ح1512)
به کفاف و به ضرورتها راضی بودن موجب و منجر به عفاف می شود .
و فرمودند : عَلی قَدرِ العِفَّهِ تَکُونُ القَناعَهُ(غررالحکم، ح6179) .
به اندازه عفت ، قناعت شکل می گیرد
.حاصل آنکه عفت بطن و پاک شکمی از مصادیق مهم عفاف است . و مومن باید به این عفت آراسته شود و شکم خود را همچون دامن پاک نگه دارد هر چند در این راه زحمت بکشد و به رنج بیفتد و حتی مجبور شود برای حفظ عفت خود کار شبانه روزی کند و یا کارهای سخت و دون پایه انجام دهد.
پیامبر (ص) از عفت حضرت موسی(ع) نقل می کند و می فرماید :
اِنَّ مُوسی(ع) آجَرَ نَفسَهُ ثَمانِیَ سِنینَ اَو عَشرًا عَلی فَرجِهِ وَ طَعامِ بَطنِهِ .( . میزان الحکمه، ج7 ،ص452 )
حضرت موسی به مدت هشت یا ده سال خود را اجاره داد( و اجیر حضرت شعیب شد) تا بتواند دامن خود را حفظ و عفت شکم را با تهیه طعام مباح محفوظ دارد .
یعنی می ارزد انسان برای حفظ عفت خود اجیری کند و بدن خود را برای کار سخت و دشوار دیگران اجاره دهد .
اگر چه بدن ممکن است اذیت و آزار به بیند اما در مقابل، عفت که گوهر گرانبها است به دست می آورد . یعنی با این کار هم گناه خود را کاسته است و هم در نزد خداوند متعال اعتبار و شأن بزرگ یافته است. چنانکه حضرت علی(ع) فرمودند:
مَن عَفَّ خَفَّ وِ زرُهُ وَ عَظُمَ عِندَ اللهِ قَدرُهُ . (غررالحکم ، ح 8597)
هر کس عفت پیشه کند گناهش سبک می شود و شان او در پیش خداوند، عظیم می گردد.
عفت خود نوعی زینت است . انسان فقیر و محتاج در عین فقر و احتیاج اگرخویشتن دار باشد و به کم خود قانع باشد و به کفاف رضایت دهد و روی به درب این و آن نبرد عزیز است و آراسته به زیور انسانی است .
حضرت علی (ع) فرمودند: اَلعَفافُ زینَهُ الفَقرِ. (نهج البلاغه ، حکمت 68 )
عفت زینت و آراستگی فقر است .
واگر انسانی حرفه و شغل داشته باشد و آنرا به عفت آراسته کند هر چند در آمد آن کم باشد بهتر از دارایی همراه با فجور و بد منشی است.
حضرت امیر المومنین(ع) می فرمایند :
اَلحِرفَهُ مَعَ العِفَّهِ خَیرٌ مِنَ الغِنی مَعَ الفُجُورِ. (نهج البلاغه ، نامه31 )
انسان صاحب حرفه و شغل همراه با عفت اگر چه فقیر باشد بهتر است از غنا و ثروت همراه با فجور و بد منشی .
در پایان لازم است متذکر شوم عفت شکم مصداقی برای عفت در هزینه مال و دارایی است و گرنه عفت در شکم خلاصه نمی شود بلکه عفت در این مقوله فراتر از شکم است که شامل هزینه های بی جا و نامناسب بلکه اسراف و تبذیر هم می شود چنانکه امیر المومنین (ع) فرمودند:
حُلُّوا اَنفُسَکُم بِالعَفافِ وَ تَجَنَّبُوا التَّبذیرَ وَ الاِسرافَ. (آثارالصادقین، ج13، ص290 )
خود را به زیور عفاف زینت دهید و از اسراف و تبذیر اجتناب کنید .
چنانکه همین عفاف مکمل جوانمردی هم هست و صفت فتوت و جوانمردی هم از آن ناشی می شود و از آن تغذیه می گردد.
از امیر المومنین (ع) می خوانیم : اَلعَفافُ اُفضَلُ الفُتُوَّهُ . (غررالحکم ، ح 529)
عفاف برترین نوع فتوت و جوانمردی است .
یعنی انسانهای جوانمرد اگر جوانمردی شان گل کند و خود نمایی نماید در لباس عفاف تجلی می نماید ودر حقیقت ، فتوت و عفت مکمل یکدیگرند .