اندیشه بنان موسسه فرهنگی
اعمال ماه رجب ودعاهای مربوطه ولیله الرغائب
رجب نام نهری است در بهشت که از شیر سفیدتر واز عسل شیرین تر است که هر کس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد از آن نهر خواهد نوشید .(معارف ومعاریف، ماده رجب)
به این ماه “رجب الفَرد” گویند چون در میان ماههای حرام تنها است وآن سه در کنار هم هستند.
به این ماه “شهر الله الاَصَمّ” گویند چون رحمت خدا بی سرو صدا نازل می شود.
واز ماههای حرام هم هست چون جنگ در این ماه حرام است.
ماه رجب ماه رحمت است ، ماهی که رحمت الهی در آن فراوان است وبه همین جهت آن را ” شهر الله الأصَبّ ” گویند. اَصَبّ یعنی ریزش فراوان رحمت الهی ، ماهی که نام آن از نام نهری در بهشت به نام رجب اتخاذ شد ، ماهی که اهل این ماه در سایه اعمال ویژه این ماه در روز قیامت وضعیت ویژه دارند ودر میان آن همه جمعیت به آنها ندای ویژه داده می شود که: ” اَینِ الرَّجَبِیُّونَ”
ماهی که با انجام اعمال مربوط به این ماه مومنین کل گناهان گذشته شان آمرزیده می شود وبرای بهشت خود اجر وپاداش فروان وغیر قابل توصیف ذخیره می کنند وهم چنین مراحل موت وقبر وقیامت وحساب ومیزان وصراط که مواقف سخت وخطرناک و وحشتناک است را به آسانی عبور نموده و با برات بهشت از عذاب جهنم خلاص شوند
ونیز در سایه اعمال وآداب این ماه روح انکسار وتذلل وخشوع وخضوع در برابر حق متعال پیدا می کنند وبه عنوان عبد صالح خدا کم کم مهیا ومستعد برای ورود به ضیافت الهی در ماه مبارک می شوند .
اکنون مختصری از اعمال این ماه که به شرح زیر فهرست می شود :
- دعاها
- زیارت رجبیه
- اذکار
- استغفار
- نماز
- روزه
دعاها
دعاهای متعدد وکوتاهی وارد شده نظیر :
- دعای : ” یامَن یَملِکُ حَوائِجَ السّائِلینَ …”
- دعای : ” خابَ الوافِدُونَ عَلی غَیرِکَ… “
- دعای : ” اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ صَبرَ الشّاکِرینَ لَکَ… “
- دعای: ” اَللّهُمَّ یاذَالمِنَنِ السّابِغَهِ … “
- دعای : ” اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِالمَولُودَینِ فی رَجَبٍ… “
- دعای : ” یا مَن اَرجُوهُ لِکُلِّ خَیرٍ… “
که همه این دعاها در مفاتیح الجنان بخش اعمال ماه رجب ذکر شده است
زیارت رجبیه
این زیارت در کتاب مفاتیح الجنان (بخش اعمال ماه رجب) ذکر شده وگفته شد که در مشاهد مشرفه یعنی حرم معصومین (ع) واماکن زیارتی مثل مراقد امام زادگان ومزار اولیاء حق خوانده می شود . ونیز زیارت امام رضا (ع)در این ماه خیلی سفارش شد .
استغفار
از اعمالی که در این ماه خیلی سفارش شد ومی توان آن را در اوقات شب وروز انجام داد استغفار است وذکر استغفارعبارت است از:
- اَستَغفِرُ اللهَ الَّذی لا اِلهَ اِلّا هُوَ وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ اَتُوبُ اِلَیهِ. همراه باصدقه.
- اَستَغفِرُ اللهَ وَاَتُوبُ اِلَیهِ
- اَستَغفِرُ اللهَ ذَا الجَلالِ وَالاِکرامِ مِن جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالاثامِ
که با این اذ کار هم ثواب صد شهید برایش منظور می شود وهم آمرزیده می گردد وهم پایان کارش ختم به رحمت می شود .
تذکر این نکته شایسته که در این ماه خیلی به استغفار سفارش شد ودر حقیقت باید گفت این ماه بهار استغفار است .
روزه
از سفارشها در این ماه روزه است وخیلی بر آن تاکید شده وثواب فوق العاده برایش منظور شده است که به بخشی از آن اشاره می شود :
- مستحق خوشنودی خدا ودوری از خشم او
- بسته شدن دری از درهای جهنم به روی او
- واجب شدن بهشت براو
- آشامیدن از نهر بهشتی
- برداشته شدن سکرات موت وسختی جان دادن از او
- ایمن شدن از عذاب قبر
- در امان بودن از هراس وترس پس از موت
- عبور آسان از صراط
- ایمن شدن از وحشت بزرگ قیامت وسختی وهول آن
- دادن برات آزادی از آتش جهنم
اینها وامثال اینها آثار با برکت روزه در ماه رجب است واگرکسی نتوانست وبرایش ممکن نشد تا روزه بگیرد می تواند هر روز صدبار این تسبیح را بگوید :
سُبحانَ الاِلهِ الجَلیلِ سُبحانَ مَن لا یَنبَغِی التَّسبیحُ اِلّا لَهُ سُبحانَ الاَعَزِّ الاَکرَمِ سُبحانَ مَن لَبِسَ العِزَّ وَهُوَ لَهُ اَهلٌ. (مفاتیح الجنان ، بخش اعمال ماه رجب)
ذکر
سفارش شد به تکرار ذکر لا اِلهَ اِلّا اللهُ به تعداد هزار بار در طول ماه رجب.
ذکر سوره توحید (قُل هُوَ اللهُ الاَحَدُ) از صد تا هزار وتاده هزار بار . البته برای چنین آدمی یعنی کسی که سوره توحید بخواند در قیامت نوری پیدا می شود که او را به بهشت راهنمایی می کند .
نماز
نماز های متعددی در این ماه سفارش شد از جمله نمازی است که شبها خوانده می شود ودو رکعت است که در رکعت اول پس از حمد سه بار سوره کافرون وبعد آن بک بار سوره توحید ودر رکعت دوم به همین نحو وپس از اتمام نماز دعای کوتاهی است به شرح زیر که می خواند:
لا إِلهَ إِلاَّ اَللّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ لَهُ اَلْمُلْكُ وَ لَهُ اَلْحَمْدُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ اَلْخَيْرُ وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ وَ إِلَيْهِ اَلْمَصِيرُ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ اَلْعَلِيِّ اَلْعَظِيمِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ اَلنَّبِيِّ اَلْأُمِّيِّ وَ آلِهِ .
آنگاه دستها را به صورت خود به کشد .
از حضرت رسول صلى الله عليه و آله مروى است : كسى كه اين عمل را بجا آورد حق تعالى دعاى او را مستجاب گرداند و ثواب شصت حج و شصت عمره به او عطا فرمايد (مفاتیح الجنان ، ص۱۳۸)
در مجموع برای کسی که اعمال ماه رجب را انجام دهد این آثار است :
- آمرزش تمام گناهان گذشته.
- پاداش واجر فراوان در بهشت.
- آسان شدن مسیر از موت تا قبر وحساب ومیزان وصراط .
- به ویژه این اعمال موجب می شود تا در انسان روح خضوع وخشوع وتذلل وانکسار پدید آید وانسان یک عبد فرمانبردار در برابر مولا ی خود گردد ومومن مطیع پروردگار شده وبا همه وجود آماده شود تا قابلیت ورود به ضیافت ماه مبارک پیدا کند .
اعمال خاصه
البته برای برخی از روزها وشبهای این ماه به ویژه شب اول وپانزدهم وبیست وهفتم وایام بیض ونیز اولین شب جمعه این ماه که آن را ” لَیلَهُ الرَّغائِب” گویند اعمالی است که داوطلبان به مفاتیح ، بخش اعمال ماه رجب مراجعه نمایند .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
ألا إنَّ رَجَبا شَهرُ اللّه ِ الأصَمُّ ، و هُوَ شَهرٌ عَظيمٌ ، و إنّما سُمِّيَ الأصَمَّ لأنّهُ لا يُقارِبُهُ شَهرٌ مِنَ الشُّهُورِ حُرمَةً و فَضلاً عِندَ اللّه ِ .
بدانيد كه رجب، ماه اصمّ .حديث خداست و ماه بزرگى است و براى اين آن را اصمّ ناميده اند كه حرمت و فضيلت هيچ ماهى نزد خداوند تبارك و تعالى به اندازه آن نيست .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
رَجَبٌ شَهرُ اللّه ِ (الأصَبُّ)، يَصُبُّ اللّه ُ فيهِ الرَّحمَةَ على عِبادِهِ .
رجب ماه ريزان خداست ؛ خداوند در اين ماه رحمت [خود] را بر بندگانش فرو مى ريزد .
۴۰- پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
سُمِّيَ شَهرُ رجَبٍ شَهرَ اللّه ِ الأصَبَّ لأنّ الرحمَةَ على اُمَّتِي تُصَبُّ صبّا فيهِ ، وَ يُقالُ الأصَمُّ لأنّهُ نُهِيَ فيهِ عن قِتالِ المُشركينَ و هُو مِن الشُّهورِ الحُرُمِ .
رجب را، «ماه ريزان خدا» ناميده اند ؛ چون در اين ماه رحمت بر امّت من بشدّت فرو مى بارد . و به آن ماه اصمّ نيز گفته مى شود ؛ زيرا در اين ماه، كه از ماههاى حرام است، از جنگ با مشركان نهى شده است .
بحار الأنوار :
۴۱- كانَ رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله إذا جاءَ شَهرُ رَجبٍ جَمَعَ المسلمِينَ حَولَهُ و قامَ فيهِم خَطيبا ··· ثمّ قال: أيّها المسلمونَ، قد أظَلَّكُم شَهرٌ عظيمٌ مُبارَكٌ ، و هو شَهرُ الأصَبِّ ، يَصُبُّ فيهِ الرحمَةَ عَلى مَن عَبَدَهُ إلاّ عَبدا مُشرِكا أو مُظهِرَ بِدعَةٍ فِي الإسلامِ .
چون ماه رجب فرا مى رسيد، رسول خدا صلى الله عليه و آله مسلمانان را دور خود جمع مى كرد و براى ايشان خطبه مى خواند . . . و مى فرمود : اى مسلمانان! ماه بزرگ و مباركى بر شما سايه افكنده است ، اين ماه ، ماه فرو ريزنده است . خداوند در اين ماه رحمت خود را بر بندگانش فرو مى ريزد ، مگر آن كه بنده اى مشرك باشد يا پديد آورنده بدعتى در اسلام .
میزان الحکمه،جلد چهارم.
اعمال ماه رجب
ماه رجب ماه رحمت است ، ماهی که رحمت الهی در آن فراوان است وبه همین جهت آن را ” اَصَبّ ” گویند. اَصَبّ یعنی ریزش فراوان رحمت الهی ، ماهی که نام آن از نام نهری در بهشت به نام رجب اتخاذ شد ، ماهی که اهل این ماه در سایه اعمال ویژه این ماه در روز قیامت وضعیت ویژه دارند ودر میان آن همه جمعیت به آنها ندای ویژه داده می شود که: ” اَینَ الرَّجَبِیُّونَ”
ماهی که با انجام اعمال مربوط به این ماه مومنین کل گناهان گذشته شان آمرزیده می شود وبرای بهشت خود اجر وپاداش فروان وغیر قابل توصیف ذخیره می کنند وهم چنین مراحل موت وقبر وقیامت وحساب ومیزان وصراط که مواقف سخت وخطرناک و وحشتناک است را به آسانی عبور نموده و با ” برات بهشت” از عذاب جهنم خلاص شوند
ونیز در سایه اعمال وآداب این ماه روح انکسار وتذلل وخشوع وخضوع در برابر حق متعال پیدا می کنند وبه عنوان عبد صالح خدا کم کم مهیا ومستعد برای ورود به ضیافت الهی می شوند .
اکنون مختصری از اعمال این ماه که به شرح زیر فهرست می شود :
- دعاها
- اذکار
- استغفار
- نماز
- روزه
دعاها
دعاهای متعدد وکوتاهی وارد شده نظیر :
- دعای : ” یامَن یَملِکُ حَوائِجَ السّائِلینَ …”
- دعای : ” خابَ الوافِدُونَ عَلی غَیرِکَ… “
- دعای : ” اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ صَبرَ الشّاکِرینَ لَکَ… “
- دعای: ” اَللّهُمَّ یاذَالمِنَنِ السّابِغَهِ … “
- دعای : ” اَللّهُمَّ اِنّی اَسئَلُکَ بِالمَولُودَینِ فی رَجَبٍ… “
- دعای : ” یا مَن اَرجُو لِکُلِّ خَیرٍ… “
دعای یا من یملک حوائج السّائلین
در تمام ايّام ماه رجب اين دعا را كه روايت شده حضرت امام زين العابدين (عليه السّلام) در حجر اسماعیل و در اوّل رجب خواند خوانده شود:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
يا مَنْ يَمْلِكُ حَوآئِجَ السَّآئِلينَ و يَعْلَمُ ضَميرَ الصَّامِتينَ، لِكُلِّ مَسْئَلَةٍ مِنْكَ سَمْعٌ حاضِرٌ، وَ جَوابٌ عَتيدٌ، اَللّهُمَّ وَ مَواعيدُكَ الصَّادِقَةُ، و اَياديكَ الفاضِلَةُ وَ رَحْمَتُكَ الواسِعَةُ، فَاَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، و اَنْ تَقْضِىَ حَوائِجى لِلدُّنْيا وَ الْأخِرَةِ، اِنَّكَ عَلى كُلِّشَىْءٍ قَديرٌ.
اى كه مالك حاجات خواستارانى و اى كه نهاد خاموشان دانى؛ براى هر خواسته اى از جانب تو
گوشى شنوا و پاسخى آماده است؛ خدايا به حقّ وعده هاى راستت و نعمت هاى بسيار
و رحمت وسيعت، از تو خواهم كه درود فرستى بر محمّد و آل محمّد و
حوائج دنيا و آخرتم را برآورى كه به راستى تو بر هرچيز توانايى.
دعای ” خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ “
حضرت امام صادق عليه السلام در هر روز ماه رجب این دعا را مى خواند:
خَابَ الْوَافِدُونَ عَلَى غَيْرِكَ وَ خَسِرَ الْمُتَعَرِّضُونَ إِلاَّ لَكَ
كسى كه بر غير تو وارد شود محروم است و آنكه به غير تو رو كند زيانكار است
وَ ضَاعَ الْمُلِمُّونَ إِلاَّ بِكَ وَ أَجْدَبَ الْمُنْتَجِعُونَ إِلاَّ مَنِ انْتَجَعَ فَضْلَكَ
و هر كه به درگاه غير تو رود محتاج گشته و هر كه از غير فضل و كرم تو درخواست كرد بى برگ و نوا گردي
بَابُكَ مَفْتُوحٌ لِلرَّاغِبِينَ وَ خَيْرُكَ مَبْذُولٌ لِلطَّالِبِينَ وَ فَضْلُكَ مُبَاحٌ لِلسَّائِلِينَ
درگاه لطف تو به روى مشتاقان باز و خير و احسانت براى طالبان مبذول است و فضل و كرمت براى سائلان مباح
وَ نَيْلُكَ مُتَاحٌ لِلْآمِلِينَ وَ رِزْقُكَ مَبْسُوطٌ لِمَنْ عَصَاكَ وَ حِلْمُكَ مُعْتَرِضٌ لِمَنْ نَاوَاكَ
و عطايت براى اميدواران مهيا و رزقت براى اهل معصيت هم گسترده است و حلمت بر هر كه رو به تو آورد متوجه است
عَادَتُكَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْمُسِيئِينَ وَ سَبِيلُكَ الْإِبْقَاءُ عَلَى الْمُعْتَدِينَ
و عادتت احسان به بدكاران است و طريقه ات مدارا با سركشان
اللَّهُمَّ فَاهْدِنِي هُدَى الْمُهْتَدِينَ وَ ارْزُقْنِي اجْتِهَادَ الْمُجْتَهِدِينَ وَ لاَ تَجْعَلْنِي مِنَ الْغَافِلِينَ الْمُبْعَدِينَ وَ اغْفِرْ لِي يَوْمَ الدِّينِ
اى خدا مرا به راه هدايت رهبرى فرما و مرا نصيب گردان كوشش جهد كنندگان به طاعتت را و از غافلان دور از رحمتت مگردان و از گناهم روز جزا درگذر.
دعای ” اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ صَبْرَ الشَّاكِرِينَ لَكَ “
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ صَبْرَ الشَّاكِرِينَ لَكَ وَ عَمَلَ الْخَائِفِينَ مِنْكَ وَ يَقِينَ الْعَابِدِينَ لَكَ
اى خدا از تو درخواست مى كنم كه مرا صبر شكرگزاران عطا كنى و عمل خدا ترسان و يقين اهل عبادت را نصيبم فرمايى
اللَّهُمَّ أَنْتَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ وَ أَنَا عَبْدُكَ الْبَائِسُ الْفَقِيرُ
اى خدا تو بلند مقام و بزرگى و من بنده بينواى فقير توام
أَنْتَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ وَ أَنَا الْعَبْدُ الذَّلِيلُ
تو غنى و ستوده صفات و من عبد ذليل توام
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ امْنُنْ بِغِنَاكَ عَلَى فَقْرِي
اى خدا درود فرست بر محمد (ص) و آلش و منت گذار بر من به غنايت بر فقرم
وَ بِحِلْمِكَ عَلَى جَهْلِي وَ بِقُوَّتِكَ عَلَى ضَعْفِي يَا قَوِيُّ يَا عَزِيزُ
و به حلمت بر جهل و به توانائيت بر ناتوانى من اى تواناى با عزت
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الْأَوْصِيَاءِ الْمَرْضِيِّينَ
اى خدا درود فرست بر محمد (ص) و آلش كه اوصياء پسنديده رسول تواند
وَ اكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي مِنْ أَمْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
و مهمات امور دنيا و آخرت مرا كفايت فرما اى مهربانترين مهربانان عالم.
دعای ” اللَّهُمَّ يَا ذَا الْمِنَنِ السَّابِغَةِ”
به نقل از شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان شیخ طوسی در کتاب خود مصباح المتهجد فرمود: مستحب است در هر روز ماه رجب این دعا خوانده شود:
اللَّهُمَّ يَا ذَا الْمِنَنِ السَّابِغَةِ وَ الْآلاَءِ الْوَازِعَةِ وَ الرَّحْمَةِ الْوَاسِعَةِ وَ الْقُدْرَةِ الْجَامِعَةِ
اى خداى صاحب عطاهاى فراوان و نعمت هاى گوناگون و رحمت بى پايان و قدرت كامل بر هر چيز
وَ النِّعَمِ الْجَسِيمَةِ وَ الْمَوَاهِبِ الْعَظِيمَةِ وَ الْأَيَادِي الْجَمِيلَةِ وَ الْعَطَايَا الْجَزِيلَةِ
و نعم بزرگ و موهبت هاى سترگ و بخشش هاى نيكو و عطاهاى عظيم
يَا مَنْ لاَ يُنْعَتُ بِتَمْثِيلٍ وَ لاَ يُمَثَّلُ بِنَظِيرٍ وَ لاَ يُغْلَبُ بِظَهِيرٍ
اى خدايى كه وصفت به مثال در نيايد و مانندى بر او تصور نشود و به هيچ قدرتى مغلوب نگردد
يَا مَنْ خَلَقَ فَرَزَقَ وَ أَلْهَمَ فَأَنْطَقَ وَ ابْتَدَعَ فَشَرَعَ وَ عَلاَ فَارْتَفَعَ
اى آنكه خلق كردى و روزى دادى و الهام كردى و نطق دادى و ابداع كردى و شروع به آفرينش كردى و مقامت برتر است
وَ قَدَّرَ فَأَحْسَنَ وَ صَوَّرَ فَأَتْقَنَ وَ احْتَجَّ فَأَبْلَغَ وَ أَنْعَمَ فَأَسْبَغَ وَ أَعْطَى فَأَجْزَلَ وَ مَنَحَ فَأَفْضَلَ
امور را نيكو تقدير كردى و هر صورت نگاشتى محكم و هر حجت آوردى بليغ و هر نعمت بخشيدى فراوان و عطايت افزون و جودت افزون از حد است
يَا مَنْ سَمَا فِي الْعِزِّ فَفَاتَ نَوَاظِرَ (خَوَاطِرَ) الْأَبْصَارِ وَ دَنَا فِي اللُّطْفِ فَجَازَ هَوَاجِسَ الْأَفْكَارِ
اى كه عزتت به مقام بلندى است كه چشم هاى بيناى دل بدانجا نرسد و لطفت نزديك به همه است تا آنكه در قوه فكرها خطور نكند
يَا مَنْ تَوَحَّدَ بِالْمُلْكِ فَلاَ نِدَّ لَهُ فِي مَلَكُوتِ سُلْطَانِهِ وَ تَفَرَّدَ بِالْآلاَءِ وَ الْكِبْرِيَاءِ فَلاَ ضِدَّ لَهُ فِي جَبَرُوتِ شَأْنِهِ
اى آنكه منفرد به ملك و سلطنت عالمى پس تو را شريك در قدرت و شاهى نيست و در نعمت بخشى و بزرگوارى بى مانندى كه ضدى در شأن و جلال ندارى
يَا مَنْ حَارَتْ فِي كِبْرِيَاءِ هَيْبَتِهِ دَقَائِقُ لَطَائِفِ الْأَوْهَامِ
اى آنكه در بزرگى و هيبت عقول و اوهام عالى متحير است
وَ انْحَسَرَتْ دُونَ إِدْرَاكِ عَظَمَتِهِ خَطَائِفُ أَبْصَارِ الْأَنَامِ
و به كمتر پايه ادراك عظمتت ديده صاحب نظران عاجز است
يَا مَنْ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِهَيْبَتِهِ وَ خَضَعَتِ الرِّقَابُ لِعَظَمَتِهِ وَ وَجِلَتِ الْقُلُوبُ مِنْ خِيفَتِهِ
اى آنكه وجوه سران عالم پيش هيبتت متواضع و گردن عالمى مقابل عظمتت خاضع و دلهاى خلق از ترست هراسان است
أَسْأَلُكَ بِهَذِهِ الْمِدْحَةِ الَّتِي لاَ تَنْبَغِي إِلاَّ لَكَ وَ بِمَا وَأَيْتَ بِهِ عَلَى نَفْسِكَ لِدَاعِيكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
از تو درخواست دارم به حق اين ستايش كه لايق غير تو نيست كه به آنچه وعده دادى و بر خود لازم كردى كه به دعا كنندگان با ايمانت عطا كنى
وَ بِمَا ضَمِنْتَ الْإِجَابَةَ فِيهِ عَلَى نَفْسِكَ لِلدَّاعِينَ
و به آنچه اجابت آن را برخود ضمانت كردى براى دعا كنندگان
يَا أَسْمَعَ السَّامِعِينَ وَ أَبْصَرَ النَّاظِرِينَ وَ أَسْرَعَ الْحَاسِبِينَ يَا ذَا الْقُوَّةِ الْمَتِينَ
اى شنواترين شنوندگان و اى بيناترين بينايان عالم و سريعتر محاسبان اى صاحب اقتدار كامل
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ وَ اقْسِمْ لِي فِي شَهْرِنَا هَذَا خَيْرَ مَا قَسَمْتَ
درود فرست بر محمد (ص) خاتم پيغمبران و بر اهل بيت او و در اين ماه بهترين قسمت را نصيب من گردان
وَ احْتِمْ لِي فِي قَضَائِكَ خَيْرَ مَا حَتَمْتَ وَ اخْتِمْ لِي بِالسَّعَادَةِ فِيمَنْ خَتَمْتَ
و در قصد و قدرت خير و سعادت را بر من از امورى كه حتم نمودهاى گردان و مرا در خاتمه از آنان كه ختم كارشان بر سعادت كردى قرار ده
وَ أَحْيِنِي مَا أَحْيَيْتَنِي مَوْفُوراً وَ أَمِتْنِي مَسْرُوراً وَ مَغْفُوراً
و مرا با وسعت و فراوانى زنده بدار و با سرور و نشاط و مغفرت بميران
وَ تَوَلَّ أَنْتَ نَجَاتِي مِنْ مُسَاءَلَةِ الْبَرْزَخِ وَ ادْرَأْ عَنِّي مُنْكَراً وَ نَكِيراً وَ أَرِ عَيْنِي مُبَشِّراً وَ بَشِيراً
و از سؤال و جواب در عالم برزخ تو خود متصدى نجاتم باش و نكير و منكر را از من دفع كن و فرشته بشارت را به چشم من بنما
وَ اجْعَلْ لِي إِلَى رِضْوَانِكَ وَ جِنَانِكَ (جَنَّاتِكَ) مَصِيراً وَ عَيْشاً قَرِيراً وَ مُلْكاً كَبِيراً وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ كَثِيراً
و طريقم را بسوى بهشت و رضوانت قرار ده و زندگانيم را خوش و ملك كبير نصيبم فرما و درود بر محمد و آلش بسيار فرست
دعای “اللهم انی اسئلک بالمولودین فی رجب“
این دعا از ناحيه مقدّسه توسط شيخ ابو القاسم (رحمه الله) در ايّام رجب صادر شده:
اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِالْمَوْلُودَيْنِ فِي رَجَبٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الثَّانِي وَ ابْنِهِ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْمُنْتَجَبِ وَ أَتَقَرَّبُ بِهِمَا إِلَيْكَ خَيْرَ الْقُرَبِ يَا مَنْ إِلَيْهِ الْمَعْرُوفُ طُلِبَ وَ فِيمَا لَدَيْهِ رُغِبَ أَسْأَلُكَ سُؤَالَ مُقْتَرِفٍ مُذْنِبٍ قَدْ أَوْبَقَتْهُ ذُنُوبُهُ وَ أَوْثَقَتْهُ عُيُوبُهُ فَطَالَ عَلَى الْخَطَايَا دُءُوبُهُ وَ مِنَ الرَّزَايَا خُطُوبُهُ يَسْأَلُكَ التَّوْبَةَ وَ حُسْنَ الْأَوْبَةِ وَ النُّزُوعَ عَنِ الْحَوْبَةِ وَ مِنَ النَّارِ فَكَاكَ رَقَبَتِهِ وَ الْعَفْوَ عَمَّا فِي رِبْقَتِهِ فَأَنْتَ مَوْلايَ أَعْظَمُ أَمَلِهِ وَ ثِقَتِهِ [ثِقَتُهُ ] اللَّهُمَّ وَ أَسْأَلُكَ بِمَسَائِلِكَ الشَّرِيفَةِ وَ وَسَائِلِكَ الْمُنِيفَةِ أَنْ تَتَغَمَّدَنِي فِي هَذَا الشَّهْرِ بِرَحْمَةٍ مِنْكَ وَاسِعَةٍ وَ نِعْمَةٍ وَازِعَةٍ وَ نَفْسٍ بِمَا رَزَقْتَهَا قَانِعَةٍ إِلَى نُزُولِ الْحَافِرَةِ وَ مَحَلِّ الْآخِرَةِ وَ مَا هِيَ إِلَيْهِ صَائِرَةٌ.
خدايا! از تو درخواست میكنم به حقّ دو مولود ماه رجب، محمّد بن على دوّم (امام جواد ع) ، و فرزندش على بن محمّد برگزيده (امام هادى ع) و به وسيله آن دو امام به جانب تو تقرّب میجويم به بهترين تقرّب، اى آن كه نيكى تنها از سوى او خواسته شده، و تنها در آنچه نزد اوست رغبت شده است، از تو می خواهم خواهش جرم پيشه معصيت كارى كه گناهانش او را هلاك نموده، و عيوبش او را به اسارت كشيده، پس عادتش بر گناه طولانى شد، و امورش با بلاهاى سخت به هم آميخت، از تو میخواهد: توبه و خوبى بازگشت، كنده شدن از گناه، رهايى جانش از آتش، گذشت از آنچه بر گردن اوست، زيرا مولاى من تو بزرگ ترين آرزو و اميد او هستى.
خدايا! از تو میخواهم به حق مسائل شريفت، و وسايل والايت، كه مرا در اين ماه به رحمت گسترده است، و نعمت تقسيم شده ات فروگيرى، و نفسى به من عنايت كنى كه به آنچه روزى اش نموده اى قناعت ورزد تا گاهى كه به گور درآيد و به آخرت رسد، و به آنچه عاقبت اوست بازگردد.
دعای ” یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ“
دعای امام صادق علیه السلام در ماه رجب
«سيد بن طاووس» از محمد بن ذكوان، معروف به محمد سجاد، (كه بر اثر سجده هاى طولانى به اين نام، ناميده شده بود) روايت كرده است، كه به امام صادق عليه السلام عرض كردم: اين ماه، ماه رجب است، به من دعايى بياموز كه خداوند متعال مرا با آن منفعت بخشد!
امام عليه السلام فرمود: بنويس بسم الله الرحمن الرحيم و در هر شب و روز از ماه رجب، پس از هر نماز بگو:
یَا مَنْ أَرْجُوهُ لِکُلِّ خَیْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ [مِنْ] کُلِّ شَرٍّ یَا مَنْ یُعْطِی الْکَثِیرَ بِالْقَلِیلِ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ وَ مَنْ لَمْ یَعْرِفْهُ تَحَنُّنا مِنْهُ وَ رَحْمَةً أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ جَمِیعَ خَیْرِ الْآخِرَةِ وَ اصْرِفْ عَنِّی بِمَسْأَلَتِی إِیَّاکَ جَمِیعَ شَرِّ الدُّنْیَا وَ [جَمِیعَ] شَرِّ الْآخِرَةِ فَإِنَّهُ غَیْرُ مَنْقُوصٍ مَا أَعْطَیْتَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ یَا کَرِیمُ .
اى كه براى هر خيرى به او اميد دارم و از خشمش در هر شرى ايمنى جويم. اى كه مىدهد (عطاى) بسيار در برابر (طاعت) اندك اى كه عطا كنى به هركه از تو خواهد! اى كه عطا كنى به كسى كه از تو نخواهد و نه تو را بشناسد از روى نعمت بخشى و مهرورزى! عطا كن به من به خاطر درخواستى كه از تو كردم همه خوبى دنيا و همه خوبى و خير آخرت را و بگردان از من به خاطر همان درخواستى كه از تو كردم همه شر دنيا و شر آخرت را زيرا آنچه تو دهى چيزى كم ندارد (يا كم نيايد) و بيفزا بر من از فضلت اى بزرگوار!
راوى گفت: حضرت محاسن(موهاى صورت) شریف خود را در پنجه چپ گرفت و این دعا را با حالت درماندگى و زارى همراه حرکت دادن انگشت اشاره دست راست خواند،و پس از این گفت:
یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا ذَا النَّعْمَاءِ وَ الْجُودِ یَا ذَا الْمَنِّ وَ الطَّوْلِ حَرِّمْ شَیْبَتِی عَلَى النَّارِ.
اى صاحب جلالت و کرامت! اى صاحب نعمت و سخاوت ! و اى صاحب بخشش و عطا ! محاسنم را بر آتش دوزخ حرام وممنوع کن.
زیارت رجبیه
این زیارت در کتاب مفاتیح الجنان (بخش اعمال ماه رجب) ذکر شده وگفته شد که در مشاهد مشرفه یعنی حرم معصومین (ع) واماکن زیارتی مثل مراقد امام زادگان ومزار اولیاء حق خوانده شود . ونیز زیارت امام رضا (ع)در این ماه خیلی سفارش شد .
استغفار
از اعمالی که در این ماه خیلی سفارش شد ومی توان آن را در اوقات شب وروز انجام داد استغفار است وذکر استغفاری نظیر :
- اَستَغفِرُ اللهَ الَّذی لا اِلهَ اِلّا هُوَ وَحدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ اَتُوبُ اِلَیهِ. همراه باصدقه.
- اَستَغفِرُ اللهَ وَاَتُوبُ اِلَیهِ
- اَستَغفِرُ اللهَ ذَا الجَلالِ وَالاِکرامِ مِن جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالاثامِ
که با این اذ کار هم ثواب صد شهید برایش منظور می شود وهم آمرزیده می گردد وهم پایان کارش ختم به رحمت می شود .
تذکر این نکته شایسته که در این ماه خیلی به استغفار سفارش شد ودر حقیقت باید گفت این ماه بهار استغفار است .
روزه
از سفارشها در این ماه روزه است وخیلی بر آن تاکید شده وثواب فوق العاده برایش منظور شده است که به بخشی از آن اشاره می شود :
- مستحق خوشنودی خدا ودوری از خشم او
- بسته شدن دری از درهای جهنم به روی او
- واجب شدن بهشت براو
- آشامیدن از نهر بهشتی
- برداشته شدن سکرات موت وسختی جان دادن از او
- ایمن شدن از عذاب قبر
- در امان بودن از هراس وترس پس از موت
- عبور آسان از صراط
- ایمن شدن از وحشت بزرگ قیامت وسختی وهول آن
- دادن برات آزادی از آتش جهنم
اینها وامثال اینها آثار با برکت روزه در ماه رجب است واگرکسی نتوانست وبرایش ممکن نشد تا روزه بگیرد می تواند هر روز صدبار این تسبیح را بگوید :
سُبحانَ الاِلهِ الجَلیلِ سُبحانَ مَن لا یَنبَغِی التَّسبیحُ اِلّا لَهُ سُبحانَ الاَعَزِّ الاَکرَمِ سُبحانَ مَن لَبِسَ العِزَّ وَهُوَ لَهُ اَهلٌ. مفاتیح الجنان ، بخش اعمال ماه رجب.
ذکر
سفارش شد به ذکر لا اِلهَ اِلّا اللهُ به تعداد هزار بار در طول ماه رجب.
ذکر سوره توحید (قُل هُوَ اللهُ الاَحَدُ) از صد تا هزار وتاده هزار بار . و برای کسی که سوره توحید بخواند در قیامت نوری پیدا می شود که او را به بهشت راهنمایی می کند .
نماز
نماز های متعددی در این ماه سفارش شد از جمله نمازی است که شبها خوانده می شود ودو رکعت است در رکعت اول پس از حمد سه بار سوره کافرون وبعد آن بک بار سوره توحید ودر رکعت دوم به همین نحو وپس از اتمام نماز دعای کوتاهی است می خواند که درمفاتیح بخش اعمال ماه رجب ذکر شد.
در مجموع برای کسی که اعمال ماه رجب را انجام دهد این آثار است :
آمرزش تمام گناهان گذشته وپاداش واجر فراوان در بهشت وآسان شدن مسیر از موت تا قبر وحساب ومیزان وصراط به ویژه این اعمال موجب می شود تا در انسان روح خضوع وخشوع وتذلل وانکسار پدید آید وانسان یک عبد فرمانبردار در برابر مولا ومومن مطیع پروردگار شده وبا همه وجود آماده می شود تا قابلیت ورود به ضیافت ماه مبارک پیدا کند .
اعمال خاصه
البته برای برخی از روزها وشبهای این ماه به ویژه شب اول وپانزدهم وبیست وهفتم وایام بیض ونیز اولین شب جمعه این ماه که آن را ” لَیلَهُ الرَّغائِب” گویند اعمالی است که داوطلبان به مفاتیح ، بخش اعمال ماه رجب مراجعه نمایند .
اعمال لیله الرغائب
اعمال لیله الرغائب بدین شرح است:
- اولین شب جمعه ماه روز پنجشنبه اش را روزه بدارد
- شب جمعه بین نماز مغرب وعشاء۱۲ رکعت نماز بگذارد بدین نحو که پس از حمد سه مرتبه سوره قدر و۱۲ مرتبه سوره توحید به خواند
- وپس از اتمام نماز به گوید:
اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ اَلنَّبِیِّ الاُمِّیِّ وَ عَلی آلِهِ .
سپس به سجده رود هفتاد مرتبه بگوید : سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ المَلائِکَهِ وَالرُّوحِ .
آنگاه سر از سجده بردارد ۷۰ مرتبه بگوید :
رَبِّ اغفِر وَ ارحَم وَ تَجاوَز عَمّا تَعلَمُ اِنَّکَ اَنتَ العَلِیُّ الاَعظَمُ. بعد از آن به سجده رود و۷۰ بار بگوید : سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ المَلائِکَهِ وَالرُّوحِ .
- در پایان تقاضای حاجت کند.
